NỖI NHỚ (Chinh Nguyên)
NỖI NHỚ
Sáng thứ hai Feb. 27, 2006 bầu trời Santa Ana Nam Cali tràn mây xám, gió thổi hơi mạnh lùa cơn lạnh thấm qua áo khoác ngoài và dường như sắp có mưa. Tôi bước ra khỏi xe sau khi đã cho xe vào chỗ đậu trước cửa California super Market tại cuối đường Magnolia và Garden Grove để chờ Mỹ Thanh, vì nàng đã vào chợ mua một loại rau hiếm bán tại chợ Việt Nam, San Jose, và rẻ trong chợ này. Đứng trên bãi đậu xe trong cơn gió lạnh, tôi tò mò theo dõi bà cụ đang chậm chạp thò tay vào túi vải lấy ra một miếng giấy cẩn thận đọc, sau đó lại chậm chạp mở túi vải nhét miếng giấy vào một cách cẩn thận. Bà đứng ngó quanh với dáng điệu lo lắng bị lạc lối, và cứ thế lập đi lập lại những hành động tìm đường trong ký ức. Bà cụ đã mấy lần bà đẩy chiếc xe chợ đi một vài bước, móc mảnh giấy trong túi vải, nhét lại miếng giấy vào túi, rồi đứng lại ngó quanh miệng lẩm bẩm cầu phật độ…!
Tôi bước tới bên bà và nhận thấy càng lúc bà cụ càng thêm bối rối. Tôi hỏi:
– Thưa bác, cháu có thể giúp bác được gì không?
– Lạy Phật, ông là người Việt Nam? Bà cụ vui mừng nắm lấy cánh tay tôi .
– Dạ, cháu người Việt mà.
– Vậy mà lúc nẫy tôi cứ tưởng ông là người Nhật cơ chứ !
– Tại sao bác lại nghĩ cháu là người Nhật ?
– Ông không biết à? Đây là chợ của người Nhật, người Nhật đi chợ này thôi.
Tôi cúi đầu chào bà cụ, và sau khi nhìn kỹ bà cụ, tôi ân cần nói với bà.
– Cháu tên Nguyên. Bác coi cháu như con đi, gọi cháu bằng ông cháu nghe không quen, và tuổi bà cũng gần bằng tuổi mẹ cháu rồi..!
– Mấy người bạn già gọi tôi là bà Hoàng, tên chồng của tôi đấy.
Sau khi nói tên, bà Hoàng nhìn tôi vẻ thiện cảm :
– Bà cụ thân sinh ra anh bao nhiêu tuổi?
– Dạ thưa mẹ cháu năm nay 94 tuổi rồi.
– Bà cụ thọ quá nhỉ! Tôi năm nay 87 rồi đấy. Nhưng sống thọ quá ở xứ người này buồn lắm..! Bà thân sinh của anh bây giờ ở đâu?
– Dạ, ở với cháu. Nhưng đã về Việt Nam chơi với các em cháu hai tháng nay rồi..!
Bà Hoàng ngước mặt nhìn tôi vẻ ngạc nhiên, sau đó cúi đầu với một giọng buốn bà nói:
– Lạy Phật…! Thật quí hoá quá, bà cụ còn có anh để nương tựa, còn tôi thì có con mà như cô độc một mình…! Buồn lắm anh ạ..!
Tôi đẩy chiếc xe cho bác Hoàng, trong khi vừa đi tôi vừa an ủi:
– Chắc mấy anh chị con bác bận đi làm, bác ở nhà một mình nên buồn đó thôi. Mẹ cháu cũng vậy, nên mẹ cháu đã vừa về Việt Nam ăn tết, và không muốn qua nữa.
– Phải đấy qua đây làm gì nữa…! Xứ lạ quê người buồn lắm…!
Tôi nhạc nhiên nhìn bác Hoàng sau khi nghe bác nói, và tôi hiểu tại sao người gìa lại muốn quay về quê để an nghỉ cuối đời, cũng như cha mẹ tôi cố gắng đút lót tiền bạc cho nhân viên chính quền Cộng Sản để lo cho ba gia đình người em trai tôi qua Mỹ với diện ODP do tôi bảo trợ năm 1978. Sau đó cha mẹ tôi đều ao ước quay về Việt Nam, mà ở đó cha mẹ tôi thường nói với con cháu : Quê mình đất ấm hơn, và ở Việt Nam tuy nghèo nhưng có tình hàng xóm và gia đình có tôn ti hơn ..! Ở Mỹ con cháu chẳng thưa gởi gì cả, chỉ You với me không hà…!
Sau khi tôi mở túi vải nhỏ của bác hoàng, bỏ kẹp rau thơm vào túi và thắt lại cẩn thẩn cho bác. Tôi sách túi vải, đẩy chiéc xe vào một góc bên ngoài chợ và bước tới chỗ bác
Hoàng đang đứng tựa trên cái gậy chờ tôi quay lại. Tay phải bác nắn lấy cách tay trái tôi, tay trái bác chống cây gậy dựa vào tôi bước đi. Tôi nhìn bác ái ngại hỏi:
– Xe bác ở đâu cháu đưa bác tới.
– Tôi làm gì có xe, tôi đi xe bus. Bác Hoàng lắc đầu trả lời.
– Vậy bác ở đâu? Bác biết lối về không?
– Tôi ở gần đường Bolsa và Magnolia, tôi tìm chỗ xe bus, anh biết chỗ xe bus đậu rước khách không? Anh dẫn tôi tới đó nghe.
Tôi dừng lại nhìn bác Hoàng, và nhìn vào cửa chợ để xem Mỹ Thanh đã ra chưa, trong khi bác Hoàng nhìn tôi hỏi.
– Anh không muốn dẫn tôi đi tìm trạm xe bus à?
Tôi lắc đầu.
– Đâu có, cháu sẽ dẫn bác tới trạm xe bus, nhưng chắc chắn bác biết đường về và xuống xe bus hay không?
– Tôi biết số xe bus chạy về Bolsa, số 636. Anh cứ dẫn tôi tới là tôi biết đường về.
Tôi dẫn bà Hoàng trở về chỗ xe tôi đậu chờ Mỹ Thanh. Tôi mở cửa xe và giúp bác ngồi vào trong ghế. tôi nói với bác, sau khi bác đã ngồi vào trong xe.
– Cháu sẽ đưa bác về ngã tư Bolsa và Magnolia, nhưng cháu còn chờ vợ cháu ra đã, bác ngồi trong xe tránh lạnh nghe.
Mặt bác Hoàng tươi hẳn lên, bác ôm lấy tay tôi :
– Trời phù hộ, tôi gặp phật sống..!
– Trời đất bác nói gì lạ vậy? cháu thấy bác già như mẹ cháu nên giúp bác về nhà thôi, có gì đâu. Cháu sợ bác lạc thì khổ cho bác và cho anh chị con bác..!
Mặt bác Hoàng nặng chũng buồn.
– Tôi có con mà như không! Tôi làm cái gì cũng một mình, chúng nó chẳng giúp gì được cả. Ở xứ Mỹ này tuổi già khổ thật…!
– Chắc các anh chị con bác bận làm ăn.
– Đứa con trai tôi thì ở xa mãi đâu tôi không biết, tôi ở với con gái, nhưng vợ chồng nó cũng đi làm bận rộn tối ngày để lấy tiền trả tiền nhà, và nuôi hai đứa con đang đi học. Tôi phải ở một mình trong nhà. Buồn lắm anh à..! Tiền già của tôi, tôi cũng cho tụi nó đẻ trả nợ đủ thứ… Ơ Mỹ này chỉ thấy tối mặt đi làm có sướng gì đâu…!
– Nhưng có tự do..! Chiều hai anh chị con bác và các cháu sẽ về, như vậy là vui rồi.
Bác đừng suy nghĩ gì nữa, kẻo bệnh thì khổ cho cả nhà đó bác.
Bác Hoàng nhìn tôi lắc đầu, và thở dài như muốn khóc.
– Hai đứa con tôi đi làm từ sáng tới tối mới về! Khi chúng nó về thì tôi đã ăn cơm nguội một mình rồi, và đã vào phòng niệm Phật cho tới khi mệt ngủ thiếp đi lúc nào không hay. Có khi cả tuần mới nhìn thấy mặt con mặc dù ở chung một nhà…! Có khi tôi nghĩ dại lỡ bị gió độc chết bất tử hai con tôi cũng chẳng biết, và tới khi chúng tan sở về nhà mới hay…!
– Nhưng bác sẽ có hai cháu để vui vào buổi tối trong khiò anh chị con bác về.
Bác hoàng quay nhìn tôi, bác nói như than vãn.
– Hai đứa cháu của tôi thì lại không nói được tiếng Việt, chúng nói tiếng Anh với tôi, nhưng tôi đâu có hiểu tụi nó nói gì. Bởi vậy có cháu cũng như không, chẳng ôm ấp tụi nó được mà cũng chẳng biét nói gì cho tụi nó hiểu ! Chúng nó xa lạ cả với tôi…! Tôi sống cũng như không sống. Tôi giống như cái bóng trong gia đình vậy, già rồi mà lang thang, làm cái gì cũng một mình.. rồi lẩm cẩm không nhớ được nữa..!
Tôi hỏi bác Hoàng.
– Dường như bác người Bắc?
– Phải, tôi sinh ở Hà Nội, Chợ Mơ cuối đường Bạch Mai đấy.
– Ồ..! cháu cũng ở đường Bạch Mai.
Bác Hoàng vui vẻ hẳn ra, bác giật tay áo tôi hỏi
– Anh ở chỗ nào trên đường Bạch Mai.
– Dạ, cháu ở ngõ hẻm Thănh Long trước cổng phi trường quân sự Bạch Mai và gần rạp hát Thăng Long.
– Vậy là nhà anh chỉ cách nhà tôi khoảng cây số, khi còn trẻ trước năm 1954 tôi bán vải trong chợ Mơ đấy. Gớm cái chợ gì mà lầy lội về mùa mưa thu kéo dài cả tháng. Chắc năm 54 anh còn nhỏ lắm không nhớ hết đâu.
– Dạ đúng, nháu nghĩ rằng cháu nhớ nhiều, nhưng thực chẳng bao nhiêu.
Bác Hoàng như được mở lòng sau những ngày lủi thủi trong bốn bức tường không ai chuyện trò, bác vui hẳn ra và luôn miệng nói về những dĩ vãng xưa với giọng buồn dựng lệ:
– Trước 54, tôi còn trẻ lắm, mới 19, 20 thôi, tôi chạy du kích từ quê vào thành một mình, anh em thất lạc anh chị em, tới bây giờ tôi vẫn chưa tìm lại được anh em tôi. Tôi lang thang khắp phố Hà-Nội chịu biết bao nhiêu khổ cực đói khát..! Có lúc đói quá phải đi xin ăn đấy…! Ngày đó tôi làm người ở cho một ông quan Tây, ông quí tôi lắm vì tôi biết chút chữ..! ông nhà tôi người Hà-Đông là lính đi theo ông quan Tây, thế là chúng tôi thường gặp nhau và lấy nhau đấy…! Chẳng có đám cưới đám hỏi gì ráo…! Tôi theo ông nhà tôi ra ngoài ở, và ông nhà tôi mua sập vải cho tôi buôn bán ở chợ Mơ đấy.
– Chắc bác nhiều con lắm phải không? Tôi ngắt lời bác Hoàng.
Bác Hoàng lắc đầu.
– Tôi ba trai hai gái, nhưng hai thằng lớn đã chết trận trước 75 rồi, Một thắng chết ở
An Lộc, con một thằng… người ta nói là lào.. lào gì đó..!
– Bác muốn nói tới Hạ Lào ?
– Đúng rồi…! Bỗng bác Hoàng sụt sùi trong nước mắt – Đứa con gái lớn chết năm 75 ngay trong nhà vì mảnh B40 nổ ở ngoài đường, nó bỏ lại mấy đứa con cho em chồng nó nuôi, bây giờ tôi cũng chẳng biết mấy cháu của tôi ra sao và ở đâu..! Vì chồng con gái tôi là lính biệt động gì đó, nên nó phải đi tù cải tạo chết đâu không biết, chẳng tin tức gì.! Bây giờ chỉ còn hai đứa. Thằng con trai bảo trợ tôi qua đây, nó bỏ tôi lại cho em gái của nó, rồi nó đi làm ở đâu tôi cũng không biết, còn con gái tôi thì lại đang định bỏ tôi vào nhà dưỡng lão vì nó sợ tôi già ở nhà một mình nguy hiểm. Tôi buồn lắm anh ạ..!
Bác Hoàng chợt bật khóc, bác vừa khóc vừa nói.
– Bà thân sinh anh còn có chỗ về, tôi bây giờ hết cả đường về, bỏ thây nơi xứ người thôi…! Tôi buồn lắm …! Tôi có nhà ở Sài Gòn để lại cho người em họ, nhưng không về được rồi..!
– Vậy tại sao bác lạc xuống đây?
– Tôi đi làm giấy tờ đã bị mất mấy ngyà trước ở văn phòng gần đây, không ai đưa đi, tôi đi bằng xe bus và ghé đây mua rau, nhưng khi ra tôi quên chỗ xuống lúc nẫy.
Tôi ngạc nhiên hỏi bác Hoàng.
– Nếu vậy làm sao mà bác biết được chi tiết ra sao mà làm giấy tờ?
– Thì tôi cứ mang hết giấy tờ của tôi, rồi đưa cho bà thư ký. Bà thư ký bảo tôi ngồi chờ, và tôi ngồi chờ cho đến khi bà thư ký bào tôi xong rồi, thế là tôi cầm lại giấy tờ do bà thư ký đưa và đi về thôi.
– Sao bác không nói với con bác để anh chị ấy đi lo dùm bác.
Bác Hoàng thở dài.
– Toi đã đi làm nhiều lần rồi, lần nào cũng xong cả. Tôi bảo con tôi chở đi làm giấy tờ thì chúng nó nói rằng con bận lắm, để bữa khác sẽ chở đi. Tôi chờ tụi nó thì nóng ruột nên mò đi làm một mình, thế mà cũng xong…!
– Nhưng nguy hiển lắm đó bắc biết không ? Tôi nhìn thẳng mặt bắc Hoàng và hỏi.
Bác Hoàng lắc đầu, vẻ bình tĩnh.
– Chẳng sao đâu.. Tôi già rồi ai mà lừa tôi chứ? tiền tôi đâu có mà lừa làm chi?
– Nhưng bác sẽ đi lạc, hoạc bị xe đựng đó. Cháu sẽ đưa bác về chỗ bác muốn.
– Vậy thì tốt quá.
Khi Mỹ Thanh ra tới xe nàng ngạc nhiên thấy bác Bác Hoàng ngồi trong xe. Tôi ra dấu giới thiẹu:
– Bác Hoàng, đây là vợ của cháu.
– Chào cô, Cô còn trẻ quá hả. Anh Nguyên có ý chở tôi vè góc Bolsa và Magnonia.
Bác Hoàng vui vẻ nói.
– Trời đất…! Bác tuổi như vầy mà đi xa quá vậy? Bác sẽ lạc như mẹ cháu là khổ cho con cháu đó.. Lần sau bác đừng đi xa như vậy nữa nghe.
– Ủa, bà cụ của cô ở đâu mà đi lạc ?
– Mẹ chồng cháu năm nay hơn chín mươi rồi, cũng như bác bây gìờ, ở nhà buồn rồi ra khỏi nhà đi lung tung, ra tới phố cách nhà mười mấy miles, nên đã đi lạc một lần giữa cơn mưa lạnh trên San Jose, bữa đó mà không có người làm phước đưa về là chết cóng luôn. Mỹ Thanh phân bua.
Bác Hoàng nhìn Mỹ Thanh hỏi.
– Thế bữa đó cô không có nhà à ?
– Sau khi ba cháu mất, mẹ cháu ở nhà một mình khi chúng cháu đi làm.
– Đấy! Hai vợ chồng thằng rể tôi cũng vậy đó. Chúng nó đi làm, con chúng đi học.
Tôi một mình ở nhà như ở tù vậy cô à..!
– Mẹ cháu cũng nói vậy, nhưng vì cuộc sống con cái mới phải làm vậy thôi, chẳng ai muốn bỏ cha mẹ già ở nhà một mình cả…!
Tôi nhìn kính chiếu hậu thấy bác Hoàng ngồi thu mình vào lòng ghế, mắt nhìn ra ngoài cửa xe, như cố quan sát đường về, bỗng bác quay lại vỗ vai Mỹ Thanh hỏi.
– Khi về già cô có muốn về Việt Nam ở không ?
Mỹ Thanh quay nhìn bác.
– Cháu cũng chưa biết ra sao, có thể khi về già cháu sẽ đổi ý như mẹ cháu vậy. Mẹ cháu về ở luôn bên đó rồi…! Chỉ vì nhớ quê và con cháu còn lại bên đó.
Giọng bác Hoàng bỗng trở nên buồn diệu vợi, bách nói:
– Tôi thì muốn về lắm nhưng đã không còn về được nữa rồi. Tôi muốn về Hà-Nội để nhìn lại chợ Mơ, nhìn lại hồ Hoàn Kiếm có con rùa, Hàng Ngang, Hàng Đào, Vườn hoa Con Cóc, Quốc Tử Giám và làng tôi mà tôi đã bỏ lại trước năm 54, ấy vậy mà mấy mươi năm rồi vẫn không về được…! Bây giờ lại càng xa hơn.. Mẹ chồng cô có phước, bà còn về nhìn lại quê hương ở cuối đời..! Tôi già quá rồi đành bỏ xác xứ lạ thôi cô à…!
– Bác có thể về được mà..! Bác nói anh chị con bác đưa về…!
Bách Hoàng lắc đầu.
Bách Hoàng lắc đầu.
– Nhưng sau khi về tôi ở với ai..! Tôi không còn ai ổ Hà Nội hay Sài Gòn nữa, về quê thì sợ lắm, tôi nhớ lại thủa chạy loạn và nhìn thấy Việt Minh thì chết run lên đấy cô! Tụi nó giết người cướp của ghê lắm…! Bỗng bác Hoàng lấy vạt áo lau nước mắt, trong khi bác tiếp tục nói: Du kích gõ cửa nhà tôi nửa đêm khi tôi còn con gái và bắt cha tôi ra đồng chặt đầu, mẹ tôi chạy theo nó dùng dao đâm bà rồi đẩy xuống ao. Sau đó chúng kéo tôi theo và đằn tôi ra giữa ruộng lúa làm nhục tôi. Khi tôi tỉnh lại tôi sợ làng xóm biết tôi đã bị chúng làm nhục, và cũng vì sự sợ hãi nên tôi đã bỏ làng bỏ anh em đi luôn trong đêm đó không về nữa! Xác cha mẹ tôi, tôi cũng không biết chúng bỏ đâu…!
Tôi nhìn bác Hoàng qua kính chiếu hậu.
– Xin lỗi bác, Quê bác ở đâu ? Bác còn nhớ không ?
Bác Hoàng gật đầu.
– Tôi nhớ chứ, Tôi làm sao qên được chứ ! Nhưng khổ là không thể về được. Tôi sinh ra ở làng Bái Đô đấy! Làng tôi ruộng lúa bao quanh, khi còn thanh bình mỗi lần được mùa là dân làng vui lắm cơ…!
– Vậy là làng bác ở gần làng cháu.
Bác Hoàng vội chồn lên võ vai tôi như mừng rỡ.
– Vậy à…! Qui hoá quá nhỉ…! Vậy làng anh tên gì?
– Thành Lập.
Tôi thấy bác Hoàng yên lặng vài phút, sau đó bác như nhớ ra điều gì, rồi lại như quên điều gì, bác lẩm bẩm một mình.
– Thành lập… Thành lập… Bái Đô… Bái Vàng…Hoàng Nguyên… Hà Nội…!
– Bác quên rồi anh, đừng hỏi bác nữa. Mỹ Thanh nói với tôi.
– Đúng, Đa số ông bà già trên 80 đầu óc như cái máy recoder đã thâu vào băng nhựa. Bây giờ đôi lúc phát ra nhớ lại như player. Nhưng cái máy đã không thể thâu thêm được nữa vì máy đã cũ và bộ nhớ đã đầy, nên họ đã không nhớ được những gì đã sẩy ra vài ngày trước..!
Trong khi tôi nói chuyện với Mỹ Thanh thì bác Hoàng vỗ vai tôi một cách vộïi vàng. – Đã tới rồi anh Nguyên, làm ơn cho tôi xuống đây được không ?
– Dạ để cháu cho xe vào cây xăng bên phải gần chợ ABC để mua xăng, và bác sẽ xuống xe tại đó để bác về nhà. Bác nhớ đường vể không ?
– Vậy thì may quá..! Anh lái xe vào cây xăng đi, tôi nhớ chứ…!
– Dạ. Cầu ơn trên cho bác được an bình.
– Cám ơn anh chị nhé…!
Sau khi gài vòi xăng, tôi giúp bác Hoàng phương hướng về nhà và quay lại đường Magnonia để về I-22 East cho chuyến đường dài San Jose- Santa Ana. Tôi nói với Mỹ Thanh:
– Em thấy không, tuổi già xứ lạ…! Tuy rằng tuổi đã thật sự về chiều, chẳng còn gì để nhớ để mong như thày mẹ và bác Hoàng, nhưng trong nỗi sâu thẳm của linh hồn, lòng họ vẫn chia ra hai mối quê hương và xứ ngoại. Đời sống phồn hoa thanh bình như Mỹ nhưng họ vẫn không màng, thâm tâm họ nhất định hạnh phúc phải là nơi xa xôi chôn nhau, cắt rốn nghèo đói quê nhà khổ nhục, mà ở đó có vạn nỗi nhớ thỉnh thoảng hiện ra trong trí như những đợt sóng sương mờ đang mất dần, và tàn lụn ở cuối đời…!
Mỹ Thanh thở dài:
– Quê hương mình mà anh..! Ai mà không có nỗi nhờ, nỗi mong…!
Cũng chính vì những nỗi nhớ, nỗi mong này, đã trở thành cái cầu nối kết với quê hương cho thế hệ con cháu trở về để xây dựng đất nước khi chế độ độc tài CS đã cáo chung, anh hãy chờ xem..!
San Jose July 28, 2006