Đang ngồi ngắm mấy bông hoa sáng nay mới nở búp thật đẹp, sau thời gian bôn ba đi Walmart, Home Depot lùng ít cây về trồng, bỗng nghe phone reng, Thuận vào nhà bắt máy, đầu dây bên kia tiếng nói vui tươi trong trẻo của cháu Vũ gọi sang từ Việt Nam

– Con đây …dì có khỏe không?

– Ờ… ờ… con và mẹ có khỏe không?

– Dạ khỏe hết dì, con báo dì tin vui là đã mua được căn nhà khá tươm tất, mấy hôm nay dọn dẹp đồ đạt, con tìm thấy hộp thư ba làm thơ về dì nhiều lắm nhưng con giấu mẹ sợ người buồn..hi..hi…ai ngờ ba con có thời …thích dì ghê ha.

Nói xong cháu cười hồn nhiên, hỏi năm ba câu thêm rồi xin gác phone vì đang bận, hẹn lần sau nói chuyện nhiều hơn.

Thuận thẫn thờ nhìn ra vườn nhưng hình như không thấy gì trước mắt, tâm hồn chị thoáng bị giao động vì Vũ đã vô tình gợi lại giấc mơ xưa trở về thật gần như mới ngày nào…

Hồi đó Thuận đang học trường Nữ Thành Nội lên lớp 10 (1977) thi đậu vào trường Nông Lâm Súc để được lãnh $18 cũng như 18 ký gạo mỗi tháng trong hai năm bổ túc văn hoá, đến lớp 12 được thi vào ngành. Trường có những khu vực đất đai, học sinh vừa làm vừa lao động lúc ra Quảng Trị, Đông Hà, lúc các vùng chung quanh ra sức trồng khoai sắn.

Thuận gặp Tú học chung lớp, những lúc đi lao động trồng rau hay cuốc đất, Tú thường đem theo phần ăn trưa hai ổ bánh mì lo thêm phần chị, gặp công việc nặng bạn đỡ đần gánh gồng cho chị luôn.

Dần dà hai người trở thành đôi bạn thân thiết. Thỉnh thoảng rủ nhau học bài chung với bạn khác ở tận ngã Nguyệt Biều, Thuận và Tú đạp xe lên con dốc gập ghềnh khó đi, nhiều đoạn phải xuống xe dẫn bộ. Con đường có những đoạn trông như khu rừng, cây lá um tùm, đôi bạn dừng chân ngồi nghỉ dưới bóng mát của buổi nắng hè, nhưng đến mùa thu lá đổi màu nhìn thật thơ mộng. Tú vốn có tâm hồn thơ thẩn, mơ mộng của tuổi thanh niên mới lớn, có thứ tình cảm mơ hồ lâng lâng cảm giác êm đềm mỗi lúc đi bên Thuận, nên đã đặt tên con đường là “Rừng Thu Thơ Mộng” gợi trao chút ý tình nhẹ nhàng và cũng để tạo kỷ niệm khi đi trên con đường này. Lúc ấy Thuận cũng mến bạn nhưng cả hai như “tình trong đã ngỏ mặt ngoài còn e”

Sau 75 cuộc sống dân miền Nam bị đảo lộn, nhà nào cũng đói rách tả tơi, buồn rầu, chán nãn và lo sợ. Thuận đang tuổi dậy thì, trái tim vừa hé mở niềm tin yêu cuộc sống, thì đã bị hụt hẫng theo thời thế, đôi bạn tựa vào nhau tìm sự an ổn phần nào về mặt tinh thần, điều tự nhiên của tuổi học trò đơm chút bông hoa tình cảm đầu đời. Đôi bạn cố gắng học hành cho đến khi tốt nghiệp lớp 12 chuẩn bị thi vào ngành.

Năm 1979 ba và các anh chị đi vượt biển được tàu Tây Đức vớt, năm sau qua Mỹ do anh đầu bảo lãnh. Gia đình bị công an đến nhà tra khảo nhiều lần. Mẹ Thuận bán lẹ nhà giá rẻ bèo cho cán bộ vì biết nếu không bán được sẽ bị tịch thu. Nửa gia đình còn lại lặng lẽ đi tàu đêm vào Sài Gòn. Thuận ngơ ngẩn chia tay bạn, Tú đến sân ga nhìn “chuyến tàu hoàng hôn” lần cuối nếm nỗi buồn ly biệt.

Vào Sài Gòn còn lại mấy chị em dưới sự cấm đoán của Ba viết thư về căn dặn “không ai được lập gia đình, để chờ ba bảo lãnh”. Bóng thời gian đi qua lẹ làng. Thuận nghe ngóng tin tức bạn bè, được biết Tú bị động viên đi thanh niên xung phong bên Campuchia. Thời điểm này có buồn cũng đành giấu trong lòng nhìn thẳng cuộc sống thực tế, khi mà dòng người ồ ạt tìm cách chui tàu trốn thoát VC. Cả một miền Nam tang thương đói khổ chẳng thấy tương lai. Anh kỹ sư, ông bác sĩ , thầy giáo đồng lương chật vật. Nhiều trường hợp cũng nhắm mắt chọn con buôn, tiệm vàng chẳng cần tình yêu, chỉ mong được vào làm rể tựa ơn mưa móc.

Năm 1984 cả nhà qua Mỹ theo diện đoàn tụ. Thuận đi học lại trường college, sau đó làm hãng điện tử. Công ăn việc làm tạm ổn định và cũng yên bề gia thất. Chị bắt đầu nghĩ về Tú, người bạn tốt đã giúp đỡ, chia sẻ rất nhiều nơi chốn học đường năm xưa trong giai đoạn khó khăn, bằng cách liên lạc nơi các bạn cũ. 

Một chiều nhận thư từ Đào (cô bạn chơi chung nhóm) báo hung tin Tú đã chết, bạn kể tỉ mỉ… Sau khi đi nghĩa vụ hai năm về, Tú có việc làm ở bưu điện Quảng Nam, lập gia đình và có bé trai đầu lòng một tuổi. Năm sau Tú được thuyên chuyển về bưu điện Huế, chuyến cuối cùng anh nhắn vợ vào thăm, đi chơi lần cuối trước khi ra Huế. Chuyến xe chạy trên đèo Hải Vân, trên đường trở về thì tai nạn đau thương xảy ra, xe bị lao xuống vực thẳm. Tú chết tại chỗ, vợ bị chấn xương nặng, riêng cháu bé được thoát chết nhờ văng ra mắc kẹt trên nhành cây.

Thuận sững sờ theo bao nhiêu ngày đêm khó ngủ, nhờ Đào tìm cách liên lạc với vợ Tú để biết thêm tin tức. Cuối cùng Thuận liên lạc được với Loan (vợ Tú), đã bị liệt cả người nằm một chỗ, đang ở nhà ngoại trên vùng Nam Giao. Giai đoạn này Thuận đã sinh được hai cháu trai, cuộc sống cũng âu lo đủ điều, nhưng hai tấm ảnh Loan gởi qua đã làm xao động tâm tư Thuận quá nhiều. Một tấm hình hai vợ chồng lúc mới cưới xứng đôi đẹp lứa, một tấm hình cháu trai khoảng ba, bốn tuổi ngồi kề đầu giường mẹ với cái bánh sinh nhật, do bác (anh của Tú) cho. Loan nằm ngoảnh mặt nhìn con cười. Thuận không ngờ, nhìn Loan khi bị bịnh, già gấp đôi số tuổi và nhan sắc xinh đẹp cũng biến đi đâu mất, chẳng tìm thấy lại nét như tấm hình kia. Thuận bị ám ảnh về lẽ vô thường theo thuyết nhà Phật, cuộc đời có đó rồi chia lìa, hạnh phúc rồi khổ đau. Sao mà quá ngỡ ngàng,,.Tú ra đi nhưng còn để lại người vợ thật thương đau, Thuận cảm thấy choáng ngợp và tim bị đè nặng khi đối diện với sự thật…Mảnh ký ức lãng đãng đi về từ góc kín trong tâm hồn, từ trái tim có lẽ đã bị bụi thời gian phủ mấy lớp, nay được vén nhẹ bức màn cho thấy hình ảnh sân trường, những buổi trong lớp học, những giờ đi lao động, người thanh niên tên Tú cao ốm, nét mặt thanh tú hiền hoà. Những buổi cả nhóm đi học chung, những buổi vào mùa thu đạp xe ngắm lá vàng, Tú thường nói “lá thu thì đổi sắc nhưng hồn thu muôn đời vẫn dạt dào trong tim Tú”, người thanh niên thích đàn hát và mê thơ văn, giờ đây đã an giấc nghìn thu….

Một tuần trôi qua …Thuận mất ngủ vì suy nghĩ quá nhiều, chị chia sẻ câu chuyện này với chồng và chị em mình, mọi người càng sững sờ cảm xúc dâng nghẹn. Quang (chồng Thuận) thúc giục vợ giúp đỡ thực tế, các anh chị cũng đóng góp chung, chị thực hiện ngay công việc gởi về số tiền lớn. Thuận đọc được câu danh ngôn của Robert Southey “No distance of place or lapse of time can lessen the friendship of those who are thoroughly persuaded of each other ‘s worth (không sự cách biệt về không gian hay thời gian nào có thể làm yếu đi tình bạn của những người thực tâm bị thuyết phục bởi giá trị của nhau).

Nghĩ đến Loan hoàn cảnh nằm một chỗ, tuổi còn trẻ giống như mình, hạnh phúc đến quá nhanh rồi đi, nỗi thương tâm ám ảnh hoài Thuận cần phải cố gắng giúp đỡ hơn nữa. Xứ Mỹ ai mới qua rất dễ bị xa hoa vật chất mê hoặc, vợ chồng Thuận chẳng ham muốn điều gì. Chồng chị xuất thân từ dưới làng quê thuộc con nhà nghèo học giỏi, thi vào đại học tổng hợp có điểm cao miệt mài bốn năm, nhưng khi tốt nghiệp khó kiếm việc, được anh chị Cả lo cho vượt biên, tới đảo làm thông dịch viên và dạy Anh văn. Qua Mỹ học nghề Car repair and Check mock, Quang chỉ muốn cơm cá kho kiểu đồng quê chẳng hề biết hàng quán, Thuận sống giản dị không đua đòi với ai, chị tận dụng coupon sale cắt từ báo quảng cáo thực phẩm, chưa hề đi xe mới vì chồng biết sửa xe. Đời sống giản tiện hết sức nhưng chồng chị luôn cổ động giúp hoàn cảnh của Loan, nên chị vẫn đều đặn thực hiện. Dần dà các anh chị em của Thuận cũng quen luôn với Loan, anh này gởi xe lăn, anh kia về VN xây mồ mã đều ghé thăm Loan.

Trở về Mỹ kể lại cuộc sống của Loan thật xót thương, càng làm Thuận tiết kiệm hơn trong cuộc sống để tiếp viện thêm. Khi các con lên tám lên mười, trong buổi cơm nghe chuyện ba mạ kể về dì Loan, các con nói hớt

– Tội dì Loan mẹ ơi, mẹ gởi thêm tiền nữa đi. Thuận nghe con nói rất xúc động, nhưng cố làm bộ mặt tỉnh bơ

          – Gởi thêm nữa thì bớt phần gạo, các con phải ăn cơm ít lại có được không?

– Được chứ mẹ, con bớt lại một chén

Cả hai con cùng nhao nhao nói làm chị phải phì cười khi nhìn nét mặt ngây thơ hồn nhiên, biết thương người thật đáng yêu.

Hơn hai mươi năm Thuận vẫn giữ tình bạn thân thiết với Loan, bòn nhặt chia sẻ tiền bạc, cũng như cổ động tinh thần bạn vững lên. Dần dà Loan đã ngồi được xe lăn, được đẩy ra ánh sáng nghe chim hót, phơi nắng hồng, nhìn thấy bông hoa, cây cỏ xanh mướt trong khu nhà vườn thoáng rộng. Bé Vũ học rất giỏi, đó là nguồn an ủi động viên lớn nhất đối với Loan. Thuận cố gắng thêm để cháu Vũ đi nốt con đường học vấn, hầu sau này cháu có nghề nghiệp vững chắc bảo bọc cho mẹ. Ông trời vẫn còn một góc tình thương dành cho những cảnh đời bất hạnh, nay cháu Vũ đã thành giáo sư đại học dạy môn Anh Văn trường sư phạm.

Còn nhớ lúc Minh (con đầu của chị) tốt nghiệp trung học vào trường UC San Diego học ngành Biology and Chemistry, Minh rất nhanh nhẹn, từ từ quen giờ giấc học hành và sinh hoạt chung quanh. Mấy tháng hè cháu không về nhà, thường gọi phone hỏi mẹ

– Mẹ còn giúp dì Loan không? Nên giúp đi mẹ, ở đây con đủ trả tiền nhà, tiền ăn, mẹ đừng gởi thêm cho con nữa. À mẹ ơi! Nho nơi đây $4.99/1lb có đắt không mẹ? Chị thấy con có máu hà tiện giống mình cũng bật cười nhưng khuyên con

– Cứ ăn đi con, mắc cũng mua ăn cho đủ chất trong người, khi đó mới lấy sức học được.

Cháu lại khoe tiếp

– Mẹ ơi con xin được các việc lặt vặt kiếm tiền, mùa tới mẹ không cần lo, con đủ khả năng trả tiền nhà (hùn chung đám bạn), và tiền ăn.

Thuận không yên tâm hỏi gặng con

– Con lo dồn tâm trí học, làm việc gì kể mẹ nghe xem

– Con làm bốn job lận, tiệm sinh tố ba tiếng buổi trưa, một tiếng job dẫn chó đi ra ngoài, một tiếng đọc truyện cho cụ già Mỹ, cuối tuần giữ một cháu trai.

– Trời ơi con làm vậy thì giờ đâu học nữa, mẹ đủ sức lo cho con tiền ăn ở mà

– Không sao đâu mẹ, con học được mà, mẹ dư giúp dì Loan tiếp nhé

Nghe con nói Thuận muốn ứa nước mắt. Nhớ lúc các con ở với mình, vợ chồng thay phiên nhau chở con học trường Việt ngữ Văn Lang trên San Jose, các con học giỏi được phần thưởng cuối mùa, trường lại thiếu giáo viên nhờ các con dạy tiếp. Khuôn mặt Minh và Việt non choẹt mới mười sáu, mười tám tuổi, các em nhỏ gọi “Thầy” thật mắc cười. Các con tự học, Thuận chỉ biết chăm lo bồi dưỡng, mỗi tối gõ cửa phòng đem sữa, trái cây gọt sẵn nói vài câu ngọt ngào khuyến khích.

Thế rồi Minh chuyển qua University of Michigan, Ann Arbor, mượn tiền trường học, nay đã tốt nghiệp bằng dược sĩ làm trên San Francisco. Việt (con trai thứ nhì) vào trường UC Berkeley học ngành Public Health, ngày ra trường cháu tự động tìm tòi lá cờ Việt Nam Cộng Hòa thân yêu dán lên mũ đội. Làm việc vài năm Việt nhảy qua New York theo công việc Solutions Architect (build software).

Thỉnh thoảng các con gọi phone nói chuyện đều hỏi câu

– Dì Loan nay sao rồi mẹ? có cần con cho tiền để mẹ gởi không?

– Không cần con, mẹ có tiền mà, nhưng bây giờ con trai Dì Loan dạy học có lương cao bảo đảm lo đầy đủ cho dì Loan rồi, không sao đâu con.

Đến nay các con của chị đều có công ăn việc làm ổn định, cháu Vũ (con của Loan) cũng đã mua nhà thay đổi chỗ ở cho mẹ Loan thoải mái hơn. Nghĩ đến các con và cháu Vũ, chị thấy lòng nhẹ nhõm, niềm vui lâng lâng tràn ngập. Bao nhiêu mùa thu đi qua, bao nhiêu lần thay lá nở hoa tiếp nhận xuân hạ, nhưng hồn thu vẫn còn đó, vẫn ghi hình ảnh ngày nào có đôi bạn đạp xe trên con dốc cao ngắm lá vàng rơi, dẫu rằng rừng thu đã thay lá bao nhiêu lần theo thời gian….

Minh Thúy Thành Nội

Lời phi lộ

          Kính thưa quý đồng hương Sịa.

          Trong niềm cảm xúc MT muốn viết đôi điều về tổ chức “Hội Ngộ Đồng Hương Sịa Hải Ngoại Lần Thứ 5” tại Bắc Cali như cất một kỷ niệm thân thương quý giá. Vì là dâu Sịa, chưa hề biết hoặc về thăm Sịa, nên cần nhờ ông Google chỉ lối, nhưng không thấy và không hiểu về nhiều làng có đặc điểm chi, nên đã viết trong sự hiểu biết hạn hẹp.

        Bài này chỉ viết theo cảm xúc riêng tư của mình. Xin quý đồng hương đọc trong sự hoan hỷ. 

                            Giữ Trọn Tình Quê

          Cuối tháng hai chú Lê Hữu Thọ (em chồng) dặn tôi nếu có phone người lạ vùng SF nhớ mở lên nghe. Thì ra anh Thuận sinh hoạt chung với tôi nơi “Văn học cỏ thơm”, tôi chỉ biết chứ không quen. Anh T mời tôi làm MC cho đại hội Sịa sẽ mở đầu tháng 7. Tôi được biết 3 người bạn thân cùng là lính VNCH, cùng đi tù nơi Ái Tử, Bình Điền, có nguồn gốc con dân Sịa đứng ra tổ chức. Các hội ngộ ĐHS Hải Ngoại 1, 2 & 4 tổ chức ớ Nam Cali, Hội Ngộ 3 tổ chức ở Arlington Dallas (TX).

          Đáng lý một ông cố vấn tổ chức kế tiếp kỳ 5 tại Bắc Cali, nhưng năm 2020 bị trình trạng Covid-19 xảy ra, 2022 định thực hiện thì ông bị mổ tim cần dưỡng bệnh. Ba người bạn xin phép tổ chức và được khuyến khích. Tôi cũng phân vân vì thường MC phải đủ điều kiện dáng dấp, trẻ đẹp, ăn nói hay, mà mình thì đã già và chỉ có con zero. Kế tiếp trưởng ban gọi nhắc lại vai trò MC và muốn tôi hứa một tiếng để ban tổ chức yên tâm, tôi cũng thắc mắc tại sao không mời người chuyên làm MC, anh nói “chỉ muốn dân Sịa, anh em cây nhà lá vườn mình làm cho vui, gắng giúp một tay chứ trong 3 năm vừa qua dân Sịa từ giã cõi đời nhiều lắm. “Câu nói sau như sự nhắc nhở” cuộc đời ngắn ngủi, mọi sự đều vô thường” đã gây sự xúc động nên tôi nhận lời vì biết phần nghi lễ, giới thiệu quan khách đã có cố vấn đảm trách, phía văn nghệ chỉ giới thiệu người hát thì cũng đỡ lo.

          Mạ chồng tôi là con quan Thượng Thư Nguyễn Viết Song (sau này, các đài truyền hình Huế có đến phỏng vấn con cháu và chụp hình ngôi nhà). Mạ lấy chồng gốc Sịa tên ba Lê Hữu Đãn, cha chồng là ôn Lê Hữu Hàm (thường được gọi là ôn Quản Hàm), ông nội chồng là cố Lê Hữu Hiệu làm quan dưới triều Nguyễn. Nghe trong nhà kể lại thời đó được tin mật báo cho biết ôn Lê Hữu Hàm và ba Lê Hữu Đãn có tên trong danh sách sẽ bị VC thủ tiêu, nên gia đình chạy trốn lên Huế, phần ba Đãn làm việc trong ngành thông tin, đổi đi nhiều nơi nên chọn đất Huế sinh sống từ đó.

          Ngày xưa mạ là hoa khôi trường Đồng Khánh, tiểu thư đài các hiền thục, khi về làm dâu mạ chồng gốc Sịa, được bà nội dạy nữ công gia chánh, nên mạ giỏi giang không thua ai. Mạ sinh con, hầu hạ ba mạ chồng nơi căn nhà trên đường Mai thúc Loan hướng ra cửa Đông Ba.

          Tôi lấy chồng xứ Sịa, nhưng chưa hề biết Sịa và về thăm Sịa. Hồi xưa có thấy xe đò “Huế-An Lỗ -Sịa” đậu bến xe Nguyễn Hoàng, giữa đường Thượng Tứ và Kỳ đài Phu Văn Lâu, thỉnh thoảng nghe bạn bè hay nói làm đày “con ni Sịa hí” câu nói quen miệng chứ tôi cũng không hiểu ý, có lẽ chê hỉ? Hay là ví theo câu “Ui cha Sịa! Láo thiên láo địa láo từ bên Sịa láo qua… Nội Thành” nếu ngày xưa tôi hiểu và đã lấy chồng Sịa thì sẽ trả treo lại “Nhất Huế nhì Sịa” đó tề.

          Khi gia nhập vào gia đình nhà chồng, tôi thường nghe mấy O em chồng, hoặc chồng tôi kể lại “mỗi lần có tế làng hay cúng giỗ, thường đi theo ông Nội về Sịa ăn uống no nê, hoặc lúc ba làm ngành thông tin, thỉnh thoảng chở mấy anh em về thăm bà con, ở lại ngôi nhà ông Nội xây để con cháu về nghỉ ngơi vào dịp mùa hè, hiện nay ngôi nhà vẫn còn, cho con cháu người làm giữ dùm và hương khói mồ mả tổ tiên.

          Sau 75 có cơ cực mới hiểu bà con xứ Sịa sống rất giàu tình nghĩa. Dù nơi đâu cũng thiếu thốn tả tơi, nhưng ở Sịa còn có mảnh vườn trồng rau trái, khoai sắn. Nhiều lần ông xã tôi và chú Thọ đạp xe về làng, bà con cắt bầu bí, mướp ngọt gởi theo, hoặc thỉnh thoảng họ đem khoai sắn lên thành phố tiếp tế, mạ chồng níu tay mời ở lại dùng …bột mì nướng, nhưng O chú, dì, dượng nhất định không ở lại, bảo về cho kịp chuyến xe đò, nhưng ai cũng hiểu ngầm bà con tránh, sợ tốn miếng ăn của gia đình đông con thiếu thốn. Nghĩa cử đó cả đời không quên, anh em trong gia đình nhắc nhở hoài, nhắc để biết đền đáp mỗi dịp Tết đến hoặc những lúc bà con đau yếu bệnh hoạn.

          Tôi tìm hiểu về đất Sịa, nhờ ông Google đưa đường dẫn lối trên các websites, rất muốn biết đặc điểm của các làng, nhưng tìm chẳng thấy, đành đại khái đôi điều:

          “Sịa là thị trấn của huyện Quảng Điền, nằm ở phía Bắc Thừa Thiên Huế, cách thành phố Huế 30 km theo hướng Đông trên Quốc lộ một. Sịa là vùng quê trù phú với bao giá trị văn hoá lâu đời mà nay vẫn còn được lưu lại ở làng Khuông Phò và một số làng khác như Thủ Lễ, An Gia, Thạch Bình, thuộc huyện Quảng Điền. Đó là những di sản viết bằng chữ Hán hoặc chữ Nôm như các sắc chiếu, gia phả, bằng cấp giá trị vô cùng”.

          Làng Sịa có gốc gác quan quân và vua chúa. Ngày trước, vua Lê Thái Tông vào Nam dẹp giặc Chiêm Thành ở Thuận Hóa và Quảng Nam khi trở về Bắc, khu vực Sịa vua giao phó cho một số quan quân tình nguyện ở lại khai canh. Thế là có Khuông Phò, Thủ Lễ, Tráng Lực. Từ ba làng chính này, sau này Sịa phát triển thêm một số làng khác. Khi Chúa Nguyễn Hoàng vào Nam đã thay các ngài khai canh. Đời hậu Lê dựng nghiệp, vua Lê Thánh Tông lấy một bà họ Nguyễn làng Tráng Lực. Nghe ông bà kể lại, bà này xinh đẹp, cốt cách quý phái, dáng dấp thanh tao, sinh được một thái tử khôi ngô, tuấn tú… Vì vậy dân làng Sịa mới có truyền thống văn hóa, sống có khuôn phép, lễ nghĩa, đạo đức. Cuộc sống của dân làng sung túc, buôn bán phồn thịnh “Làng Thủ Lễ – thị trấn Sịa- huyện Quảng Điền là một vùng đồng bằng gần với phá Tam Giang. Lịch sử của làng Thủ Lễ gắn liền với lịch sử ra đời của vùng Sịa”. Các công trình dù lớn hay nhỏ cũng đều là sự đóng góp, xây dựng của dân cư từ những buổi đầu lập ấp dựng làng. Nơi đây có ngôi đình làng Thủ Lễ, là biểu tượng sức mạnh của một làng quê giàu truyền thống văn vật với sự đoàn kết tình làng nghĩa xóm, đã giữ gìn nếp sống tốt đẹp. “Sịa nổi danh là một vùng quê trù phú, văn vật, với biết bao giá trị văn hoá mà cho đến nay vẫn còn ngời sáng”

          Theo sử sách của làng, Thủ Lễ có nghĩa là “giữ lễ”, họ có cuộc sống về tinh thần, văn hoá rất là phong phú. Hàng năm, làng tổ những ngày lễ tế như tế làng, cúng cô hồn không nơi nương tựa diễn ra trong 3 ngày đêm. Tế trời đất thánh thần cầu nguyện mưa thuận, gió hòa, dân làm ăn ra, sống an lành hạnh phúc. Tế các bậc tiền nhân có công với làng nước để dạy con cháu sống phải biết ơn với tổ tiên theo đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Ngày xưa đời các cố, hai bên nội ngoại như ông Lê Hữu Hàm, ông Hồ Đăng Sao ăn mặc chỉnh tề cúng tế thể hiện sự tôn trọng việc làng nước. Thêm vào các sinh hoạt nhân gian: hò giã gạo, hò mái nhì, vè rất được lòng dân ưa chuộng. “Hiện nay làng có 14 họ tộc, những ngôi nhà thờ họ được con cháu giữ gìn chu đáo, nhiều họ còn có cách làm hay để giáo dục con cháu giữ nếp nhà bởi làng có truyền thống giữ lễ. Sịa có rất nhiều nhân tài đỗ đạt vào làm quan như ông Trần Hữu Khác sinh làng Thạch Bình, năm 27 tuổi đậu bằng tiến sĩ dưới thời Tự Đức, và 54 người thuộc làng Thủ Lễ được làm quan dưới triều Tây Sơn. Đó là điều hãnh diện cho làng Thủ Lễ có 2 đền Văn Thánh và Võ Thánh. Đình làng Thủ Lễ có lối kiến trúc độc đáo nhà cổ, được công nhận di tích quốc gia. “Sịa nổi danh là một vùng quê trù phú, với nhiều giá trị văn hoá mà cho đến nay vẫn còn sáng ngời”. Tâm tánh con người thì hiền lành thật thà, có nếp sống đạo đức nhân hậu, đặc biệt những con dâu Sịa giỏi việc buôn bán, bếp núc giỏi việc gia đình, khéo tay làm đủ món nem tré, chả tôm, chả lụa, cho đến bánh trái nữ công gia chánh đều hoàn hảo. Sở dĩ tôi biết vì nhìn qua bà mụ, bà nội bên chồng là…tái mặt vì mình không được một phần của thế hệ xưa (tìm hiểu tài liệu qua bài viết của cô Bùi Kim Chi và Diên Thống)  

Trở lại chuyện tổ chức Đại Hội Sịa Kỳ 5.

        Buổi họp đầu tiên anh Hoá xin địa chỉ email và số phone để liên lạc làm việc chung. Buổi thứ hai trưởng ban cần tìm người thủ quỹ, chỉ định, yêu cầu nhưng không ai nhận, anh than thở “tiền ủng hộ gởi tới rồi không biết giao ai”, thế kẹt nhờ tôi, cuối cùng tôi cũng xuôi tai nhận làm thủ quỹ.

          Trưởng và phó ban bắt đầu in thiệp, dùng địa chỉ nhà tôi gởi đi khắp nơi và trên tấm thiệp ghi luôn số phone của tôi. Nghe mấy anh kể lại truyền thống của 4 kỳ đại hội trước do 3 ông trưởng bối (trong đó có chú Trực bà con nhà chồng tôi), đặt ra phương châm là: không bán vé, không nói giá tiền, tùy bà con ủng hộ. Kết quả những lần trước rất phấn khởi dư được số tiền khả quan dùng làm việc cứu giúp anh em Thương phế Binh, hoặc cho “Cây Mùa Xuân” bên quê nhà, bây giờ đại hội kỳ 5 cũng phải đi theo đường lối đó. Tôi là người luôn ăn chắc mặc bền, tính chuyện thực tế rõ ràng trong cuộc sống khác hẳn với thơ văn thì luôn buộc gió thả mây. Từ khi in thiệp mời, có nhiều người hỏi giá vé trên diễn đàn hội Sịa, anh trưởng ban Ngô Hóa trả lời hiền lành thật thà “Mời bà con về dự, đừng hỏi chuyện tiền bạc, tôi sẽ không nhận tiền của ai hết …” Ôi trời! không biết bữa đó anh có uống lộn thuốc hay có men rượu không?!!! tôi vừa đọc xong là mặt tái xanh cỡ màu nước biển, miệng muốn á khẩu, tự dưng thấy hồi hộp lo âu vô cùng.

         So sánh ngày trước giá đặt tiệc chỉ khoảng $25, $30 hay hơn một tý nơi các vùng khác, kinh tế thời đó cũng sung túc, bà con làm ăn khấm khá nên được nhờ. Vật giá tại bắc Cali nổi tiếng đắt đỏ nhất, sau vụ Covid -19 bùng nổ, đến nay đã có 4 nhà hàng đám cưới, tiệc tùng đóng cửa, chỉ còn lại một nhà hàng Dynasty. Kinh tế khủng hoảng, bà con thất nghiệp, vật giá leo thang kinh khủng. Ban tổ chức đã đến chọn đặt loại trung bình $65, chưa kể phần mua rượu bỏ lên bàn, như vậy giá chót bèo lắm cũng phải $75 một ghế ngồi. Thôi thà mất lòng trước được lòng sau, “đứa cháu dâu này xin lỗi chú Trực…phải vượt rào đi lối khác thôi, chỉ mình con …sai trái chứ BTC đàng hoàng thật thà lắm. Con vô cùng xin lỗi cả những tiền bối khác, ai tha thứ thì nhờ, ai ghét thì chịu, dù giờ này chú đã yên giấc nghìn thu, nhưng con vẫn mong được chú…chấp nhận.

          Tôi nhảy vào diễn đàn lên tiếng:

          – Anh Hóa nói chi nghe như ở Chùa rứa? Hôm trước đặt mỗi bàn là $650, dù tui không thể ủng hộ thêm, nhưng tui cũng phải trả phần ăn của mình chớ, nếu anh không nhận $ thì tui không đi mô nghe, mà anh không nhận lấy tiền mô trả nhà hàng?

          Ông trưởng ban có vẻ mắc cỡ trả lời:

          – Nói đến tiền bạc Hóa ngại ngùng lắm, không muốn đề cập tới.

         Tôi mắc cười nghĩ thầm “Ui…dzậy thì chết cha ngộ dzồi, mấy ông tổ chức hiền lành mở miệng không ra, thì thôi để mình tui …quậy vậy, ai biểu kêu tui làm thủ quỹ …”

          Từ đó mỗi ngày tôi nhận tiền tới tấp, xa gởi check hoặc qua zelle, gần nhắn đến nhà lấy. Phone gọi liên tục, bình thường tôi không mở phone lạ, nay mở ra đúng toàn bà con Sịa.

          Gia đình đầu tiên là anh Phan Gia Hòa ghi tên 22 người.

   Ngạc nhiên và ngầm thán phục tôi hỏi anh

          -Răng anh dụ mấy cháu nhỏ chịu đi tài rứa?

Anh cao giọng

          – Không đi mà được à, nơi chốn ông cha nó sinh ra, gầy dựng nuôi chúng nó nên người, phải đi để biết tông biết tổ, anh tuyên bố trước để chận đứng “không được đứa mô đi chơi xa trong khoảng thời gian đó, phải có mặt đi dự hội Sịa”.

          Tôi nghe vô cùng kính nể lối sống trọng tình trọng nghĩa của anh, có được phước báu đàn con cháu vô cùng hiếu thảo với ba má. Thời gian ở VN, nhà anh chứa biết bao nhiêu gia đình có diện HO qua Mỹ từ Huế vào, được tá túc nhà anh cho đến ngày đi, ngày cả người không quen, chỉ biết dân làng Sịa đã vào lập nghiệp vùng Qui Nhơn từ lâu, cũng được ở nhờ qua bà con giới thiệu. “Hữu xạ tự nhiên hương”, tiếng tốt đồn xa, cho đến bây giờ mọi người vẫn thường nhắc ân tình quý báu năm xưa.

          Kế tiếp gia đình anh Hồ Đăng Lăng ủng hộ 22 người, khỏi nói về gia đình anh và chị Nguyệt thì ai cũng biết. Tuy làm ăn phương xa đến đất Sài Gòn, nhưng anh chị luôn hướng lòng nơi quê Sịa, về thăm và đóng góp rất nhiều việc đại sự cho đất Sịa, nên được khắc tên để dân làng ghi ơn. Qua Mỹ anh chị lại càng thiết tha hơn về quê cha đất tổ, quyên góp hàng năm trong việc cúng tạ trời đất của dân làng.

          Gia đình con cháu chú Hồ Lang ghi danh 22 người, rất vui vẻ náo nức mong chờ ngày họp mặt bà con Sịa, hăng hái làm tài xế đón đưa đồng hương từ các tiểu bang xa về.   

          Gia đình con cháu ba Lê Hữu Dãn 25 người. Rể Anh làm trưởng ban văn nghệ và MC, con gái Tịnh Tâm trưởng ban tiếp tân, con trai Lê Hữu Thọ đưa đón phi trường và xe đò Hoàng, dâu Minh Thuý làm thủ quỹ, góp một bàn tay chung vai gánh vác lần này.

          Cũng kể luôn gia đình cố vấn Trần Quỳ, gia đình O Diệu Thanh & chú Bùi Miều cũng hăng hái ghi danh 1 bàn.

          Co lần, người con trai gốc Sịa email riêng cho tôi, muốn ghi danh thêm 2 khách nữa, gởi zelle liền $600 nhưng dặn tôi dấu tên, vì ngày đại hội cũng là ngày Anniversary 58 năm của ba mạ, yêu cầu xếp bàn chung dành surprise 2 người khách, nên tôi ghi trên list là “cháu Sịa”.​ 

          Từ xa những tiểu bang Virginia, Boston, Orlando, Washington DC, Massachusetts, Indiana, TX, Seattle WA…v..v… các chú bác, anh chị em ghi tên tham dự đông đã ủng hộ rất hậu hỷ, cũng kể thêm hầu như mọi người đều nâng giá cao hơn so với phần đặt nhà hàng nữa. ​​Ngoài ra còn các chú, O, anh chị không tham dự, gởi tiền ủng hộ rất nhiều. Thật vô cùng cảm kích những tấm lòng đậm đà tình đồng hương trong nghĩa cử đẹp.

          Nhờ vai trò thủ quỹ mà tôi quen được rất nhiều O, Chú gọi phone hỏi thăm “rứa con là con của ai?”, “Dạ là dâu Sịa”. Được biết có nhiều cố vấn và ban xã hội của xứ Sịa được tổ chức quy mô dù người ở Nam Cali, người ở Houston, người ở Boston… v..v..nhưng vẫn liên kết chặt chẽ làm việc chung.

          Từ xa chú Võ Minh, anh Nguyễn Hữu Lợi, chị Như Khuê, Lê Quyên, chị Hoàng Thị Nga, anh Trần Đại Bản, chị Ngọc Khánh, em Võ Quỳnh Phương & Huy Thái, anh Nguyễn Khoa Hoạt, Lê Thành, Hoàng Vũ Khiêu & Mỹ Lệ, ghi tên tham dự đã ủng hộ rất hậu hỷ, cũng kể thêm hầu như mọi người đều nâng giá cao hơn so với phần đặt nhà hàng nữa. ​​Ngoài ra còn các chú, O, anh chị không tham dự, gởi tiền ủng hộ họ và tên như sau: Phan Gia Nhuận, Ngô Chương, Nguyễn Bá Chẩn, Lê Ngà, Phan Gia Quýnh, Phan Thị Hoa, Nguyễn Đạt & Ngô Thuỳ Dương, Phan Văn Lập & Nguyễn Thị Ái, Lệ Chi & Đặng Chiêu, Trần Thị Thước & Trần Thu Phương, Nguyễn Đức, Lê Nam & Trần Thị Mừng, Bành Kim Lê & Tuyết Mai, Trần Đình Sắc & Nguyễn Kim Chiến, Võ Tuyết Thanh, Trần Thị Hoà (Tâm), Ngô Thị Gái, Gia đình Ngô Bé, Nguyễn Kim Chiến, Trần Đình Sắc, Bành Kim Lệ, Bành Thị Tuyết Mai, Thái Quang Minh, giờ phút cuối Lê Quyên, Thái Lương Trinh, Thái Như Khuê, Võ Minh & Hoàng Kiều Nga không dự được cũng ủng hộ. 

          Thật vô cùng cảm kích những tấm lòng đậm đà tình đồng hương trong nghĩa cử đẹp.

​​          Nhờ vai trò thủ quỹ mà tôi quen được rất nhiều O, Chú gọi phone hỏi thăm “rứa con là con của ai?”, “Dạ là dâu Sịa”. Thỉnh thoảng chú Hội bắn qua chọc, chú Tô, chú Thẩm gọi phone khuyến khích bày vẽ, Chú Minh thư thăm hỏi kèm check, chị Như Khuê chuyện trò bằng email, anh Lợi tâm sự chuyện đời, anh Bành Kim Lệ nhận bà con, cùng làng thơ, đọc thơ cho nghe, chưa kể các em các cháu bắn tin chuyển tiền, bà con gọi ghi danh tham dự …thiệt là vui và bận rộn.

          Trong vòng 2 tháng đã có hơn 200 người chuyển tiền. Nhìn kết quả đã giúp tôi bớt bị stress, ổn định tình thần trở lại, cùng cố vấn Trần Quỳ, anh Thuận đến nhà hàng Dynasty deposit tấm check, lòng yên ổn nhẹ nhõm khi đã trả hơn 2/3.

          Lúc thuê tầng dưới của nhà hàng, BTC dự trù 200 người, không ngờ số ghi tên cứ tăng dần tới 250 mọi người đều lo chỗ chật chội ngồi ép không thoải mái. Cho đến khi con số lên gần 280, BTC bắt buộc phải điều đình với nhà hàng, xin phép dời lên lầu. Quy luật nhà hàng phía trên lầu yêu cầu trên 28 bàn, và may mắn đêm đó không có hội đoàn nào tổ chức, nên được chấp nhận. ​Đến nay đã lên 30 bàn, ai nấy thở phào nhẹ nhõm nhìn nhau cười rạng rỡ.

          Bất ngờ một ngày có tin không vui: thím Võ Minh ở Boston bị té gãy xương, gia đình ghi danh 4 người gồm chú thím, Võ Đạo và em gái, nay cancel. Mọi người ai cũng buồn trước tin bất ngờ này. Chú Võ Minh thông báo và ủng hộ số tiền đã đóng. Nhận thấy tấm lòng chú thím quá tốt, cộng thêm sự rộng rãi của con trai, trong lúc thím đang bệnh nên BTC quyết định trả lại $ cho con trai, chỉ nhận $ của Chú Minh.

          Điều này đã khiến tôi có nhiều cảm xúc, nhất là được biết chú thím ăn trường chay, và cảm động trước tấm lòng hiểu thảo của Võ Đạo (con trai chú).

          Từ tin tức này này tôi làm bài thơ, đưọc nhà thơ đồng hương Quang Hà họa lại, cho vào khung thơ trao tặng chú thím Võ Minh đúng kỷ niệm 58 năm ngày cưới. 

Trong hội Sịa có bác Trần In năm nay đã 98 tuổi thọ là điều quá quý và hãnh diện cho làng Sịa. Ông xã tôi kể “bác rất thân với ba từ bên Sịa, đã từng làm ông mai giới thiệu cô M, nhưng không thành. Vào Sài Gòn cũng thân thiết qua lại, bác nhớ hết tên anh em lớn trong gia đình mình”. Tôi thấy kính trọng vô cùng, nên hứng khởi sáng tác bài thơ Thất Ngôn Bát Cú, nhưng nghĩ chỉ một bài thì không nhân danh hội Sịa, nên gọi anh Thuận (thi sĩ chuyên làm thơ Đường Luật) họa lại, nhờ ông anh BT làm tranh thơ, tôi sang lớn mua khung bỏ vào, làm quà tặng bác trong ngày đại hội,

Lòng tôi sung sướng khi được đóng góp chút tình riêng không đụng chạm tới quỹ của hội. Các anh em trong ban tổ chức cũng mua xài dè dặt trong vấn đề làm sân khấu và các thứ linh tinh khác, anh Hóa đi dảo giá so sánh rồi cuối cùng ra chợ trời mua giá rẻ.

Riêng tôi lại càng tiết kiệm sát nút nơi nhà hàng về chuyện thuê người bọc ghế, hoặc trang trí những bình hoa trên bàn, khi nghĩ đến dân nghèo bên Sịa “Cây Mùa Xuân” mỗi năm, và việc khác như Thương phế binh VNCH, nhất là càng quý trọng đồng tiền mồ hôi nước mắt của bà con đóng góp, nếu sau này có ai chê trách thì tôi gắng mở tai ra nghe “lỗi tại tôi mọi đàng” mà.

          Điểm họp mặt ngày tiền hội ngộ tại nhà anh Hồ Đăng Lăng vùng Fremont. Phe đàn ông hằng ngày miệt mài làm sân khấu, đặc biệt Phong (con nhạc sĩ Đinh Miên) yểm trợ vật liệu, Ngô Hoá yểm trợ lều bạt cũng như sự đóng góp công sức của các anh em: Hà Thuận, Hồ Đăng Anh, Hoàng Lương, Lê Hữu Thọ, Hồ Đăng Quỳnh, kể cả 2 ông cố vấn Trần Quỳ và Hồ Đăng Lăng cũng phụ giúp chung tay, đã thiết lập sân khấu ngày tiền họp mặt trong vườn nhà anh Lăng đẹp mắt làm mọi người rất ưng ý. Thức ăn uống, trái cây có người nhà anh Lăng quan tâm, cũng như anh Quỳ, anh Hóa bồi dưỡng đủ món, lúc bánh lọc, bánh ít, khi chả lụa, bánh nậm, bánh cuốn tràn trề kể cả những buổi họp. Nói riêng về cố vấn Trần Quỳ đúng là cây cổ thụ che nắng mưa cho ban tổ chức kỳ này. Tánh tình anh cởi mở, nụ cười thân mật hiền hoà, luôn khuyến khích và sát vai cùng các em bất cứ việc lớn nhỏ, cho chúng tôi cảm giác hăng say quên mệt nhọc.

          Phần văn nghệ đặc biệt là chầu văn, hò Huế nói lên hồn quê hươngđặc điểm dân ca của Huế Sịa ngàn xưa diễn lại. Bà con Bắc Cali quá dễ thương nhiệt tình cho ngày Tiền Hội Ngộ, mỗi người tự nguyện làm một món đem tới điểm tụ nhà anh Hồ Đăng Lăng thiệt hấp dẫn như cá Salmon nướng, gà bóp rau răm, món Ý, món Mỹ, chả giò, xôi, bánh bột lọc trần, gói lá, bánh ít ram, gỏi bò khô, gỏi mít tôm thịt, cơm, mì xào, trái cây, chè Thái Lan, bánh đông sương, chị Hồ Thị Tơ nấu dùm nồi bún chay trong khi trước đó một ngày vừa xong chuyện soi ruột, nàng dâu Sịa đáng nể mặt dám gồng mình khi sức khỏe đang còn yếu ớt . Cũng kể thêm Hồ Dũng (con chú Hồ Lang) tặng bia, nước ngọt, Hồ Đăng Anh & Lê Hữu Thịnh tài trợ phần ban nhạc ngày tiền hội ngộ, Lê Hữu Vinh tài trợ phần rượu Ý đem đến nhà hàng. Không khí càng gần đến ngày càng quýnh quáng hơn, tuy mệt mà vui, vợ anh Hoá, vợ anh Thuận kể “thao thức cả đêm không ngủ được, gần sáng mới thiu thiu thì ông dôn đã thức dậy nhắc nấu món đem đi.”

          Buổi Tiền Hội Ngộ dù trời nóng tới 100 độ, nhưng bà con đến đầy khu vườn trong sự chuẩn bị hết sức công phu. Ban tổ chức mới được bầu Hồ Đăng Anh làm trưởng hội Sịa, Hồ Đăng Quỳnh, Hồ Thuận, Ngô Hoá mỗi người một chức vụ chung nhau làm việc. Riêng tôi thoái thác không chịu nhận chức thủ quỹ tiếp tục theo yêu cầu của các cố vấn, lý do xét đầu óc mình đã nhớ nhớ, quên quên, sợ lúc quên cầm tiền của hội tiêu xài thì nguy nên nhất định từ chối.

          Trong thời gian qua nhờ làm việc mới biết rõ anh Hóa (trưởng ban tổ chức) tánh tình rất hiền hậu đằm thắm, chạy loanh quanh lo đủ thứ việc, anh Thuận (phó ban tổ chức). Thiệt ganh tỵ với anh Thuận, vì trên đời này có bao nhiêu cái tài đều nằm trong người anh hết, thi sĩ chuyên trị thơ Đường, biết lay-out bài vở, viết thư pháp đẹp, design mẫu mã tài, giỏi Computer thật đáng khâm phục. Hồ Đăng Anh là rể trong gia đình nên tôi rành từ lâu, hát hay, hò vè chuyên trị, người có sức khỏe tháo vác, rành chuyện cúng tế. Anh Đăng Quỳnh máu văn nghệ hăng say trời phú giọng hát mạnh, hiền lành dễ chịu. Thật may mắn cho hội Sịa có những người giỏi như vậy, cộng thêm các cố vấn Bùi Phước Ty, chú Thẩm, chúTô, chú Hội, anh Quỳ, anh Lợi, anh Lăng, anh Hoà nhiều kinh nghiệm, luôn góp ý xây dựng và khuyến khích các em bằng sự thương yêu như người một nhà. Chú Hội, chú Tô, anh Lợi rất vui tính và thân thiện, đặt biệt chú Thẩm luôn có máu khôi hài, ăn nói duyên dáng uyển chuyển khéo tài trong phần MC.

               Tin giờ chót cũng có chuyện vui lẫn chuyện buồn: buồn vì chồng chị Lương Trinh thấy mệt trong người, nên chị không yên tâm, con chị và chị Như Khuê cũng hủy bỏ chuyến đi vì mang tâm trạng “một con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ. Vui: là O Duyên Tấn (Thuận), O thuộc vai vế trong bà con nên tôi gọi là O chứ đang còn trẻ, chuyên đi vác ngà voi, lo phần trang trí những tiệc hội chợ, sinh viên, nhà thờ, chùa, hay bất cứ hội đoàn nào nhờ đến. O là người của đất Sịa, vì quá bận rộn không hứa trước sẽ đi dự, nhưng giờ phút chót O đã đủ duyên lên Bắc Cali. Không thể tưởng tượng được vợ chồng O lái 2 xe , gởi thêm xe đò Hoàng các vật liệu trang trí khổng lồ về cảnh thôn quê VN. Vợ chồng O tới nhà hàng xin phép manager, rồi âm thầm trang trí 2 ngày nào là gánh hàng trái cây, ruộng lúa, nón lá, vòm hoa khổng lồ và chữ Sịa to hết chỗ diễn tả. Khi tôi đến sớm thấy O trèo lên cao, chui xuống dưới bò quanh làm việc với đầu bù tóc rối, mặt mày nhợt nhạt, trong khi bà con thi đua nhau xếp hàng chụp hình. Tôi tiếc lúc đó cũng quá lu bu, tại sao không chụp lưu lại hình ảnh người phụ nữ đam mê hết mình vì nghệ thuật và trái tim đầy nhiệt tình hy sinh, dâng hiến niềm vui cho đời. Nhìn công lao O & Chú mọi người muốn ứa nước mắt vì cảm động, O đã đem niềm hạnh phúc lớn lao cho ĐHS và lưu lại kỷ niệm quý giá vô cùng từ hình ảnh.

          Ngày chính thức diễn ra bầu không khí rộn ràng vui nhộn vô cùng. Các cố vấn tuổi đã cao từ xa về áo dài khăn đóng, lòng tôi dâng đầy cảm xúc với bài văn tế của giáo sư Hồ đăng Khác xướng lễ, lệnh chiêng, lệnh trống, chánh bái, bồi bái, giang đăng cùng quý niên trưởng trong ban nghi lễ cổ truyền.

          Ngoài con dân hội Sịa còn có hội Huế, hội Ái Tử Bình Điền, hội Quốc Học Đồng Khánh, và K9B72 SQTB tham dự khá đông, lại được đài Truyền hình Vietoday gửi nhân viên đến làm phóng sự buổi lễ

          Phần văn nghệ đặc biệt là chầu văn, hò Huế nói lên hồn quê hương đặc điểm dân ca của Huế Sịa ngàn xưa diễn lại. Bà con xúm xít hỏi thăm nhau, chụp hình khoe những tà áo dài rực rỡ dưới tranh chiếc xe đò “Huế, An Lỗ, Sịa” ruộng lúa, nón lá rừng hoa đủ màu sắc tươi thắm như muốn trở về ngôi làng thân thương, nơi đồng quê hiền hoà, có lũy tre xanh, có khói lam chiều, có những con người chất phát, những tấm lòng rộng mở chân tình, đầy ắp yêu thương trong tình làng mạc.

          Ngày nay, vì hoàn cảnh người con Sịa sống tha phương nhiều nơi. Đặt biệt nơi xứ người, bà con làng mạc đã tìm kiếm, liên hệ nhau gầy dựng sự đoàn kết, tổ chức những buổi họp mặt nhắc nhở con cháu nhớ nguồn nhớ cội. Lớp tuổi trẻ đã ăn học thành tài góp phần xây dựng cho đất nước Mỹ, được cha mẹ luôn nhắc nhở, giáo dục con cái lối sống đạo đức đùm bọc lẫn nhau, nhất là phải luôn nhớ đến những hoàn cảnh khó khăn, bệnh tật của bà con bên quê nhà để chia sẻ tình nghĩa

                              Giữ Trọn Tình Quê

                        Tháng bảy xôn xao mùa họp mặt

                        Bắc Cali hạ kết vành hoa

                        Hân hoan chào đón đồng hương Sịa

                        Từ khắp muôn phương tụ một nhà

                        Tung cánh bầy chim bay biệt xứ

                        Bên ni, bên nớ dõi trăng thề

                        Ngậm ngùi năm tháng niềm mơ ước

                        Xa cách nghìn trùng nhớ rứa thê

                        Đất tổ cố hương đành bỏ lại

                        Đàn con lưu lạc chốn quê người

                        Răng quên được thủa dầm mưa nắng

                        Ruộng lúa câu hò vẫn thắm tươi

                        Hoài niệm không ngưng miền đất Sịa

                        Ai về đầm phá bến Tam Giang

                        Dòng sông kỷ niệm khơi thương nhớ

                        Hãnh diện quê ta đậm nghĩa làng

                        Gặp gỡ vui mừng ôi thỏa mộng

                        Bà con ấm dạ phút sum vầy

                        Hò vè, khơi lại hương mùa cũ

                        Giữ trọn tình quê mãi mãi đầy

                                                             Minh Thúy Thành Nội

                                                            03/7/2023

Mời quý Đồng hương xem thêm hính ảnh trong link dưới đây

Hình ảnh

https://photos.app.goo.gl/2wcNscSFv5DbJEUw8

Mời quý Đồng Hương Sịa xem thêm hình ảnh theo những youtube dưới đây do đồng hương Trần Quỳ thực hiện

Hội Ngộ ĐHS Kỳ 5 tại San Jose, Bắc California ngày 2 tháng 7/2023 (phần đầu)

Hội Ngộ ĐHS Hải Ngoại Kỳ 5, July.2.2023 tại San Jose (phần 2)

Hội Ngộ ĐHS Hải Ngoại Kỳ 5. July, 2/2023 tại San Jose, Bắc California (phần 3)

Hội Ngộ ĐHS Hải Ngoại Kỳ 5. July 2/2023 tại San Jose, Bắc California (phần 4)

Tiền Hội Ngộ Đồng Hương Sịa Hải Ngoại Kỳ 5, ngày 1/7/2023 tại Fremont (phần dầu)

Tiền Hội Ngộ Đồng Hương Sịa Hải Ngoại Kỳ 5, ngày 1/7/2023 tại Fremont (phần sau)

Và Livestream dưới đây o do quý đồng hương Trần Quỳ, Hà Thuận, Linh Nguyễn thực hiện:

Âm Dương Khó Giải

Tôi lớn lên từ khu xóm gần hồ Tịnh Tâm. Trong xóm tôi ở toàn các ông Giáo, ông Trợ,
ông Phán, ông Nghè, ông Thông được ghép tên thật phía sau, và người ta thường gọi như thầy
Trợ Hiếu, bác Phán Quỳnh ..v..v…Tôi xin kể về gia đình bà Thông Hợp và gia đình thầy Giáo
Mạnh.

Chuyện thứ nhất

Cách đây hơn 50 năm về trước, nhà tôi ở đối diện với khu biệt thự kín cổng cao tường, có
cây vú sữa rậm rạp um tùm phủ ngay cổng vào. Bà Thông Hợp phân chia rất nhiều ngôi nhà
trong khuôn viên, dành cho các con lập gia đình sinh sống. Người con trai trưởng tên Hùng có vợ
bốn con ở căn nhà cao, cửa sổ nhìn qua nhà tôi. Trông anh ốm yếu, nước da xanh mét, trên người
luôn có vết bầm tím. Anh ít tiếp xúc với ai. Trước anh có đi dạy tiểu học nhưng sau bệnh hoạn
triền miên nên ở nhà, vợ anh làm y tá.
Mỗi đêm thỉnh thoảng vọng qua nhà tôi tiếng anh Hùng “tao cũng sẽ giết mi’, rồi nghe có
tiếng như ai đấm đá nhau. Sáng ra người ta để ý mặt mày anh sưng vù, tình trạng như vậy hoài
nên ai cũng quen mắt nghĩ anh bị bệnh tâm thần. Một lần mẹ tôi sai đem qua chị vợ chai nước
mắm, đi ngang phòng giữa tôi thấy anh ngồi nói một mình. Tôi tò mò hỏi “không có ai sao anh
nói chuyện vậy?”, chị buồn rầu “tối ngày cứ vậy hoài đó, bệnh chẳng thuyên giảm tý mô, chị mệt
mỏi lắm”.
Thế rồi mùa học thi gạo bài, hồi đó các anh lớn rủ nhau học dưới cột đèn ngoài đường.
Đêm nào anh cả tôi cũng ngồi dưới cột đèn miệt mài ôn luyện. Bỗng một đêm vào khoảng hai,
ba giờ sáng, anh chạy thình thịch vào bật đèn sáng thức cả nhà dậy. Anh hổn hển kể” con đang
học, tình cờ ngẩng đầu lên thấy một người con gái tóc ngang lưng mặc bộ trắng toát đi vào ngõ
nhà bà Thông Hợp, tưởng mình hoa mắt nhìn kỹ lại rất rõ ràng là cô gái đang đi, rồi nhìn theo
xem cô đi tới đâu nhưng sau đó không thấy nữa, người lạnh xương sống chạy lẹ vào đây.”
Từ đó anh không dám ra cột đèn nữa, mà mẹ tôi cũng cấm đoán các con khi trời chạng
vạng không được bước ra đường nữa. Lúc vợ anh Hùng qua nhà mua sữa, đường, mẹ tôi kể nhỏ
cho chị nghe. Chị rất mến mẹ tôi nên dặn giữ kín chuyện, rồi kể rằng: Hồi thanh niên anh Hùng
có quen cô bạn học, hai người thương nhau nhưng bị bà Thông Hợp chê không được môn đăng

hộ đối, nhất định không chấp nhận, sau cô kia thắt cổ tử tự chỉ mới mười bảy tuổi, và từ đó anh
Hùng cũng bị bệnh ma vương không chữa trị được.

Chuyện thứ hai

Nhà tôi có bậc thềm xi măng rộng được che bóng mát rậm của cây nhãn. Mỗi trưa hè các
bác trong xóm thường qua ngồi hóng gió và “tám” chuyện. Lúc nhỏ tôi có tật hay bung búi tóc
của mẹ ra vọc và bắt chí, nên nghe được chuyện O Hương (em thầy Giáo Mạnh) cất căn nhà nhỏ
trong vườn nhà anh.
Con trai đầu O Hương học sư phạm Quy Nhơn quen cô nào trong đó, có đứa con trai
bồng về ra mắt Nội. O giận lắm vì lỡ hứa kết sui gia với bạn, O không chấp nhận. Con trai O
thuê nhà sau bờ thành hồ Tịnh Tâm cho mẹ con ở tạm, chờ tình hình giải quyết. Không ngờ O
giận lẫy nghiêm khắc không nhìn mặt. Cô kia một đêm nọ dại dột cắt tay lấy máu viết lá thư
tuyệt mạng, rồi bồng con đến cầu Bạch Hổ nhảy xuống sông tự vẫn, trong lúc cầu mới xây xong
sắp khánh thành. O Hương hối hận lặng lẽ đến đem xác hai mẹ con về chôn, nhưng bị người ta
chửi rủa quá, nên gia đình O dọn vào Nam sinh sống.
Ngôi nhà hương hỏa thờ tự của thầy giáo Mạnh có khu vườn rất rộng, chính O Hương đã
xây ngôi nhà nhỏ bên góc. Vợ thầy rất thân với mẹ tôi, thường qua lại, rủ nhau xem cải lương
đoàn Kim Chung hát, xem xi-nê phim Tàu “Hồn Bướm Mơ Tiên”. Năm 1971 một hôm bác bị
bệnh cảm cúm, sợ lây bệnh cho con nên muốn nằm ngủ ngôi nhà sau. Tự dưng nửa đêm anh
Ngọc (con đầu) đang nằm ngủ chợt thức giấc thấy vạt lửa đỏ vụt qua khung cửa kính. Anh vùng
dậy la làng tung cửa chạy theo dập lửa, bác gái chạy thật nhanh ra cổng, thì loạng choạng té
xuống hố có vũng nước sau cơn mưa. Cả nhà thức dậy phụ bế bác gái vào đặt trên giường và gọi
xe cấp cứu của bệnh viện. Trong lúc chờ đợi tiếng bác gái kêu gào hét lớn vang rõ trong đêm
khuya “nói Ngọc đừng ra ngoài, công an đang ngồi trên nóc nhà rình bắt đó, Ngọc ơi không được
ra ngoài.” Chỉ một câu đó bác gái lập đi lập lại, cả xóm không ai ngủ được vì tiếng thét hãi hùng,
mẹ tôi mấy lần định chạy qua vì nóng ruột, nhưng anh tôi không cho sợ Nhân Dân Tự Vệ đang
gác ngoài đường bắn lộn. Gần sáng xe cứu thương mới đến chở đi. Khoảng trưa xe chở xác về
nhà, trên nệm những tấm da rớt lại từng mảng, mặt bác đen thui. Bác mất rồi thỉnh thoảng anh
Ngọc chạy qua nhà tôi gọi mấy chị về, và đứng kể “tụi bây biết răng không? Tao bị ai xô xuống

hố giống mạ lúc bị té rứa đó, hay là mạ xô không biết”, anh vừa kể vừa dơ tay chỉ mấy vết bùn
dính áo trước sau, ai cũng sợ hãi im lặng hoang mang.
Hai năm sau, một buổi sáng tôi còn nhớ rõ đang đi tới cổng nhà anh, xe bệnh viện đậu ở
trước, thấy anh vừa đi vừa xoa bụng cười trả lời hàng xóm “đau bụng đi cầu nhiều lần chú ơi,
qua bệnh viện khám thử xem”. Ai ngờ chỉ qua một đêm ngày mai xác anh được chở về (không
biết có chính xác mà người thân nghi bị chích lộn thuốc). Trong khi thầy giáo Mạnh lại đi chơi
xa trước đó một ngày. Thầy đi chẳng cho con cái biết tới đâu ở nhà ai. Các em anh Ngọc quá đau
buồn chỉ biết ngồi khóc than trời đất. Các bạn dạy chung trường và bạn lính ra tay lo đám
tang sắp xếp mọi bề. Anh Ngọc mất lúc 27 tuổi, đang dự tính lập gia đình với người bạn đồng
nghiệp dạy chung trường.
Ngày cuối cùng đưa đám xong thì buổi chiều từ đằng xa có bóng thầy Giáo Mạnh xuống
xe lam đi bộ về. Một đám con nít bám đuôi theo thầy, bao nhiêu con mắt bà con lối xóm đều
đứng đổ về phía thầy, tôi cũng đọc được trong ánh mắt thầy lộ vẻ ngạc nhiên lạ lùng. Vào cổng
bước lên bậc thềm, đám nhỏ và người lớn cũng chạy theo. Thầy thấy quang cảnh khác lạ, phòng
nhoi ra bên hông trái cây bàn thờ nghi ngút. Thầy thảng thốt thấy hình anh Ngọc trước khói
hương. Thầy khóc gào “khốn nạn, người cha khốn nạn, đáng lẽ để ba chết, con phải sống Ngọc
ơi, khốn nạn quá…” Thầy ngồi bệt xuống kể lể cho các con nghe: bốn hôm trước ba nằm ngủ, tự
dưng thấy hai ông cầm giáo mác mặc quần áo màu đỏ đến đứng đầu giường nói “ta đến bắt nhà
người đi, nhưng chưa tới số, hai hôm nữa sẽ trở lại đón”. Thầy thức dậy hoảng sợ quá, lặng lẽ
dọn hành lý trốn con cái vào Phan Rang chơi với bạn không cho ai hay, như đi trốn lời cảnh báo
của hai ông áo đỏ.
Từ đó đến nay không nghe chuyện gì xảy ra nữa. Ngôi nhà buồn tênh vì các chị em gái đi
lấy chồng xa. Chỉ còn em trai út lấy vợ nối tiếp thờ tự hương hỏa. Cô dâu út rất mộ đạo, hay đi
Chùa tụng kinh niệm Phật, làm công quả giúp các hội từ thiện. Có lẽ cô đã cúng bái cầu siêu các
vong hồn người mất nên được yên ổn chăng?
Chuyện âm dương thật khó hiểu và huyền bí

Minh Thúy Thành Nội
Tháng 10/2023

Dòng Chảy

Thân tặng Nhà văn Tôn Nữ Áo Tím

Sông Hương nước chảy sóng xuôi dòng                  
Áo tím phai màu vẫn đợi mong
Tôn nữ triều xưa chìm mộng tưởng
Thần gầy gió bạt trải long đong

Bởi duyên hồ điệp ẩn chìm sâu
Mà nẻo gió sương phủ bạc đầu
Hạnh phúc nhạt nhoà theo giọt lệ
Gối trăng nhặt những mảnh tình sầu

Soi gương ẩn hiện bóng Hoàng Thành
Áo trắng vương chiều giọt nắng hanh
Đồng Khánh ngày xưa thời ước hẹn
“Con Đường Phượng Vỹ” lá cây xanh

Trao thầm thông điệp viết miên man
“ Dòng Chảy” đàn ru khúc nhạc vàng
Văn hóa xứ người lưu tiếng Việt
Biển chương tác phẩm đã trình làng .
            Minh Thúy Thành Nội
              Tháng 10/14/2023