-
Phóng Sự Đặc Biệt: VĂN THƠ LẠC VIỆT Chào Đón Nhà Văn Hồng Thủy Đến Từ Washington DC -Chinh Nguyên – Hồng Dũng – Lê Tuấn – Phương Hoa – Minh Thúy – Mạc Phương Đình – Như Thu.
Cắt bánh chào mừng
Chiều Hội Ngộ Cảm Tác – Phương Hoa
(Tam khúc liên châu)
Chiều Bắc Cali nắng dịu dàng
Mây trời vẹt lối tỏa hừng quang
VĂN THƠ nhộn nhịp lời rôm rả
LẠC VIỆT xôn xao tiếng rộn ràng
HỒNG THUỶ dừng chân vùng điện tử
Nhà văn lạc bước phố Hoa Vàng
Cỏ cây xem cũng vui chào đón
Hạnh phúc trào dâng buổi họp đoàn
*
Họp đoàn gốc Việt đất Cờ Hoa
Con cháu Lạc Long vốn một nhà
Bốn biển Đông Tây cùng kết nối
Năm châu Nam Bắc mãi giao hòa
Ly hương nghĩa nước lòng không nhạt
Viễn xứ tình quê trí chẳng nhòa
Đón khách DC nhiều xúc động
Mặt mừng tim trổi khúc hoan ca.
*
Hoan ca hội họp thú không ngờ
Đàn sáo cung tràn vút tiếng tơ
VĂN BÚT VIỆT NAM hòa nghĩa bút
VĂN THƠ LẠC VIỆT kết tình thơ
Và đem vạn tự loang trần thế
Rồi trải muôn hoa khắp cõi bờ
Đất Tổ chờ ngày ta trở lại
Rượu mừng ly cụng thỏa lòng mơ.
Phương Hoa – SEP 24, 2023
*
Chiều Chúa Nhật 24 tháng 9, 2023, Hội Văn Thơ Lạc Việt (VTLV) San Jose, miền Bắc Cali, tổ chức buổi họp mặt chào đón một thành viên phương xa, nhà văn Hồng Thủy, đương kim Chủ Tịch Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại Vùng Đông Bắc Hoa Kỳ (VBVNHN VĐBHK)
Bầu trời San Jose chiều hôm nay nắng vàng như dịu xuống. Gió nhè nhẹ, những chòm mây bạc bay tản mác, lung linh, như hoà cùng niềm vui và lòng hiếu khách của mọi người tại một góc nhỏ của thành phố Thung Lũng Hoa Vàng. Nơi đó là tư gia của cựu Chủ Tịch, cũng là cố vấn VTLV, văn thi sĩ Chinh Nguyên.
Một dãy bàn dài được bày biện rất tươm tất cạnh phòng thu âm ghi hình, nơi anh Chinh Nguyên dùng để phỏng vấn các nhân vật cộng đồng, các văn thi sĩ, và thực hiện Talkshow, cho chương trình của đài VNA-TV. Tôi đến được một lúc thì cuộc phỏng vấn nhà văn Hồng Thuỷ do anh Chinh Nguyên thực hiện cùng với sự tham dự của nhà thơ Lê Tuấn hoàn tất. Chị bước ra ngoài, nhìn tươi mát trong chiếc áo dài xanh được “design” hoa văn phá cách – nhưng rất nhu mì – dù nét mặt phảng phất chút mệt mỏi vì đã trải qua một chuyến bay dài từ miền Đông qua; và vì mấy ngày trước đó được bạn bè tại địa phương nhiệt tình chào đón, tiệc tùng suốt sáng thâu đêm. Niềm vui gặp lại nhóm đàn em Văn Bút tại Văn Thơ Lạc Việt và những người bạn cố cựu từ thời Nữ Trung Học Trưng Vương Sài Gòn đã giúp chị khỏe ra.
VTLV phỏng vấn nhà văn Hồng Thủy
Khách đến lai rai. Mỗi người đều mang theo một hay hai món đặc biệt của riêng mình. Thôi thì toàn mỹ vị cao lương hay có thể gọi là “Sơn hào hải vị”. Từ bánh kem, bánh thạch, bánh carrot, bánh ít; đến xôi cẩm, xôi dứa, xôi đậu xanh; rồi thì miến xào cua, chả giò, cháo cá, bánh nếp trần, và trái cây các loại….
Những vòng ôm, những câu chào câu hỏi, những ánh mắt rạng rỡ cùng những nụ cười … thả ga, làm cho bầu không khí thật rộn ràng, sôi nổi, vẻ hạnh phúc hiện rõ trên khuôn mặt mọi người. Nói sao cho hết niềm vui. Một số trong nhóm hội viên VTLV và thân hữu có mặt hôm nay đồng thời cũng là thành viên Văn Bút VNHN VĐBHK, có người lâu nay chỉ sinh hoạt trong Văn Bút từ xa, đây là lần đầu gặp mặt Chủ Tịch Hồng Thủy, cho nên sự hào hứng càng nhân lên gấp bội. Vừa đón “đồng môn” vừa đón “boss”; Có anh chị đến từ miền xa, xa tận Sacramento – thủ phủ Cali – như vợ chồng nhà văn Dương Vũ; một số đến từ vùng Đông Vịnh (East Bay), Vịnh Monterey, và Livermore phố Núi … Số còn lại và Ban Điều Hành VTLV thì toàn là “thổ Địa” của San Jose và vùng phụ cận. Tất cả thực khách cũng trên vài chục người, đủ làm cho ngôi nhà vốn ấm áp của ông cố vấn VTLV càng thêm ấm.
Chủ Tich VTLV, Không Quân Lê Văn Hải, người nổi tiếng là “nhân-vật-rất-hào-phóng-và-chịu-chơi” (lời của bà con trong cộng đồng Việt ở San Jose). Thành viên VTLV nào ở xa đến Bắc Cali đều được mọi người đón chào vui vẻ, huống chi là thành viên “nặng ký” như nhà văn Hồng Thủy, Chủ Tịch VBVNHN VĐBHK. Hồi tháng trước, trong buổi Tiệc mừng sinh nhật chung VTLV và Ra Mắt Sách của nhà thơ Cao Bồi Già, khi nghe tin chị Hồng Thủy sắp sang Cali dự đại hội cựu Học Sinh Trưng Vương Nam Cai, và chị sẽ dừng chân ghé lại Bắc Cali một tuần, anh Lê Văn Hải tỏ ra vô cùng vui vẻ và hào hứng. “VTLV chúng ta sẽ tổ chức đón tiếp chị Hồng Thủy thật long trọng nhé các bạn!” Anh nói với Ban Điều Hành. Và chính anh Hải đã chọn ngày, lên chương trình, ra thông báo mời tham dự buổi tiếp đón chị Hồng Thủy, kể cả việc cùng anh Chinh Nguyên xếp lịch ghi hình phỏng vấn chị cho đài VNA -TV. Mọi việc đã chuẩn bị kỹ càng. Nhưng rất tiếc đến giờ chót anh Hải có việc “vui bất ngờ” phải bay đi Nhật gấp nên vắng mặt.
Chủ Tich VTLV Lê Văn Hải, nhà văn Chinh Nguyên, và nhà văn Hồng Thủy
Trước khi nhập tiệc, anh Chinh Nguyên và TS Nguyễn Hồng Dũng đại diện Chủ Tịch VTLV Lê Văn Hải lên nói lời chào mừng nhà văn Hồng Thủy. Anh Hồng Dũng với vẻ tôn kính, nhưng không kém phần dí dỏm, gọi chị Hồng Thủy là “nhà văn lão làng” vì khi chị bắt đầu viết văn thì anh mới… vừa được sinh ra. Và chị Hồng Thủy đã đáp lại bằng những câu rất khiêm nhường nhưng cũng dí dỏm với cái phong-cách-rất-Bắc-Kỳ, duyên dáng, và dễ thương. Chị nói các anh ấy “long trọng hóa” chị quá, chứ thực ra VTLV đầy những “tôm hùm” còn chị chỉ là “con tép” và “Hậu sinh khả úy, tài không tính tuổi…” làm mọi người thích thú cười vang cùng những tiếng vỗ tay như rung rinh cả ngôi nhà; và tiếng cười tiếng nói vọng lại dội quanh rền cả phòng thu âm của gia chủ, như một bản hòa tấu vui tươi rộn ràng trong buổi chiều thu.
Nhà văn Chinh Nguyên, TS Nguyễn Hồng Dũng, và nhà văn Hồng Thủy
Xen vào giữa bữa ăn là mục ký sách, tặng sách, trao quà cho nhau. Chị Hồng Thủy là người nhận quà nhiều nhất, vì ai cũng muốn tặng người chị xa chút quà lưu niệm
Thức ăn thật ngon, hình chụp thật đẹp, tình cảm thật đậm đà, ánh mắt nhìn thật ấm áp, chứa đầy yêu thương. Chiều tối mọi người chia tay ra về còn được togo rất nhiều món ngon, vì chị Thanh phu nhân hiền dịu của anh cố Vấn Chinh Nguyên ép uổng bắt thực khách phải chia sẻ bớt thức ăn đem về.
Chưa xa mà đã nhớ. Tiễn chị Hồng Thuỷ ra xe, tôi hẹn gặp lại chị với cõi lòng đầy vương vấn. Cảm xúc buổi hội ngộ cùng chị tại San Jose đến bây giờ vẫn còn đong đầy man mác trong tôi. Chị Hồng Thủy và nhóm chị em San Jose chúng tôi còn có những tình cảm vô cùng thú vị và thân thiết không-thể-nói-hết-bằng-lời. Đó là hai nhóm sinh hoạt toàn là “phe kẹp tóc”: Hội Cô Gái Việt do Hội Trưởng Phương Thúy điều hành, và Hội Minh Châu Trời Đông do Hội Trưởng Ngọc Hà và Đỗ Dung quản lý. Chúng tôi cũng sinh hoạt đều đặn, văn thơ thi phú chia sẻ đủ bốn mùa tám tiết.
Tóm lại, lần này Văn Thơ và Văn Bút gặp nhau tại San Jose trong tình nghĩa thật đậm đà trân quý đã đem lại cho mọi người niềm hạnh phúc vô biên.
VĂN THƠ và VĂN BÚT.
Dù hai hội văn thơ với tên gọi khác nhau, lần họp mặt này mọi người đã nhận ra, Văn Bút hay Văn Thơ trên bốn biển cũng đều là một nhà trong lãnh vực văn chương, có chung một mục đích bảo tồn Văn hóa và Quốc ngữ của dân tộc Viêt Nam, một dân tộc có lịch sử trên bốn nghìn năm văn hiến.
Văn Thơ bốn bể chung nhà
Văn Thơ – Văn Bút đều là… văn chương
Xin kèm theo đây YouTube của phóng viên VTLV Mạc Phương Đình, ghi lại một số hình ảnh và những lời tâm tình của nhà văn Hồng Thủy và các đại diên VTLV trong buổi tiệc chào đón:
Và dưới đây là YouTube của nhà thơ Lê Tuấn – VTLV:
Miền Bắc Cali – Sep25, 3023
Phương Hoa
THƠ MINH THÚY THÀNH NỘI
Văn Thơ Lạc Việt Chào Mừng Chị Hồng Thuỷ
Chị đã đến khi mùa thu thức dậy
Bắc Cali nhộn nhịp nét hân hoan
“Lạc Việt Văn Thơ “tiếp đón chu toàn
Thành viên hội lần đầu tiên gặp mặt*
Là chủ tịch “Văn Bút Vùng Đông Bắc “
Biển văn chương sinh hoạt lớp hàng đầu
Ý tưởng tràn diễn đạt nghĩa thâm sâu
Chị Hồng Thuỷ mời vào không ngần ngại*
Tình nghĩa đẹp Chinh Nguyên và Lê Hải
Họp mặt cùng “Cô Gái Việt “ thân yêu
“Minh Châu Trời Đông” nữa quý hóa nhiều
Lưu hình ảnh, tiệc tùng ôi mộng thỏa*
Hòa vạt nắng hồn thu vừa buông xõa
Giữa khung chiều gió thoảng lá vàng rơi
Ôi giấc mơ dệt thắm bóng mây trời
Cho tôi giữ vào ngăn vùng kỷ niệm
Minh Thúy Thành Nội
Tháng 9/24/2023THƠ NHƯ THU
ĐÓN MỪNG CHỊ YÊU!
Hai tư, tháng chín ngày vui!
Đón chào Hồng Thủy chị tui đó mà!
Mọi người đã đến từ xa
Đâu màng khoảng cách thật là quý ghê!
Thức ăn một dãy ê hề
Miến xào, xôi cẩm người mê quá trời!
Chả giò hấp dẫn nào lơi
Ít trần xanh, trắng xin mời nhón tay
Phồng tôm giòn rụm đã bày
Tôm rim, cháo cá gừng cay ấm lòng
Rau câu, bánh ngọt chờ trông
Quít, nho tráng miệng thầm mong đoái hoài!
Tưng bừng chuyện vãn hăng say
Vàng, xanh, tím, đỏ…áo dài xôn xao!
Chị em cất tiếng ngọt ngào
Phó nhòm chụp mãi làm sao khước từ
Phone trao bấm lẹ đã nư
Món ngon vẫn đợi nhưng chừ bụng căng!Bạn yêu lại quá ân cần
Bê tô cháo nóng tình thân dặn dò
Bỏ thêm chút đỉnh hành ngò
Mùi thơm ngào ngạt, quý O vô cùng!
Cảm ơn Anh Chị nói chung
Trời Đông, Lạc Việt khắp vùng vang danh
Hiên chiều nắng ngã thật nhanh
Ra về bịn rịn chẳng đành bước chân…
Như Thu
09/25/2023
VTLV – XƯỚNG NGÔN VIÊN ĐÀI TRUYỀN HÌNH VNA-TV, TS Nguyễn Hồng Dũng Phỏng Vấn nhà văn Hồng Thủy, Chủ Tịch VBVNHN VĐ HOA KỲ. (PHẦN 1) VTLV – XƯỚNG NGÔN VIÊN ĐÀI TRUYỀN HÌNH VNA-TV, TS Nguyễn Hồng Dũng Phỏng Vấn nhà văn Hồng Thủy, Chủ Tịch VBVNHN VĐ HOA KỲ. (PHẦN 2) Hình ảnh buổi tiền họp mặt đón nhà văn Hồng Thủy
-
Những vần thơ mùa hạ – Tế Luân
Tôi Không LàTôi không là gió mùa thuLàm sao giăng mắc sương mù chiều nayTôi không là bóng mưa mâyLàm sao tưới nước cho đầy dòng sông.Tôi không là gió phiêu bồngLàm sao xoải cánh trên đồng cỏ xanhTôi không là kẻ lữ hànhViễn du thiên hạ, vòng quanh đất trời.Tôi không là cánh hoa rơiLàm sao biết được tình đời hợp tanCõi lòng hòa nhịp chứa chanChiều nghiêng xế bóng mây ngàn sơn khê.Ta về dấu bụi đường quêPhù sinh quảy gánh lối về hư khôngTìm quên trong cõi bụi hồngTrăm năm thiên cổ một vòng trường sinh.Đất trời khai mở hành trìnhTiền thân hạt bụi ân tình nở hoaMột vùng ánh sáng chói lòaSoi trong tiềm thức, chan hòa tình thương.Lê Tuấn(Bài thơ này đã được Nhạc sĩ Phạm Đức Huyến phổ nhạc)Tập thơ Tình yêu Của Tôi 2019Người nhặt lá vàng
Tưởng gió thổi đi vạn lá khô
Nào ngờ còn lại cả mùa thu
Nỗi buồn vương vấn chiều hoang dại
Sương khói chiều buông thả khói mù.
Chia bớt đường chiều em bước đến
Về thăm người nhặt lá vàng rơi
Lá khô đốt lửa thơm hương khói
Ngôn ngữ nào riêng thấm ý trời.
Sáng mai thức giấc hồn hoang tưởng
Về bến sông xưa tắm mát người
Miền bắc hoa vàng thung lũng núi
Nỗi niềm còn riêng góc mây trời.
Em ngồi hóa đá thành tiên nữ
Lòng suối hững hờ còn ngậm sương
Chợt thấy ngõ hồn xao xuyến mãi
Thu về chạm ngõ lối thiên đường.
Tế Luân
Lục Bát Bình Minh
Nắng chiếu vào tận đầu gường
Hỏi thăm giấc mộng bình thường đêm qua
Bao giờ nhảy nhánh ra hoa
Sương rơi đẫm nguyệt mù sa bồng bềnh.
Bên nhau cho hết chênh vênh
Hoa trôi sóng nước dập dềnh sông ngân
Tóc buông lụa mỏng áo xuân
Trăng nghiêng sáng tỏ tần ngần tiếng đêm.
Giọt sương rơi ướt bên thềm
Thương em suối tóc da mềm đào tơ
Muốn đêm dài tận gót mơ
Cho đầy vương vấn lời thơ mạ vàng.
Hương trinh nối nhịp cung đàn
Đỏ hồng môi thắm cho nàng lên ngôi
Tình yêu chảy một dòng thôi
Bên em từ thủa có tôi yêu nàng.
Tế Luân
Mùa Hạ Nắng Nóng
Nắng nóng rực lửa chảy nhựa trên đường
Bảng cảnh cáo xe chạy bị dính nhựa
Nhiệt kế ngoài đường chỉ rõ 40 độ C
Đặt chân không trên nền đất bị phỏng.
Mùa hè chạy theo gót chân vội vã
Vào trong phòng vội vàng đóng chặt cửa
Bật quạt, bật máy lạnh nóng nhả ra
Ta cô đơn, căn phòng không rộng mở.
Làn gió nhẹ thổi luồn qua khe cửa
Không còn êm đềm vuốt ve mơn trớn
Buổi trưa hè mắc võng nằm dưới hiên
Thiếu nữ ngủ trưa hớ hênh trước gió.
Tấu khúc tình quê âm vang vọng lại
Nhẹ nhàng gợi thêm nỗi nhớ quê hương
Bức tranh lụa thiếu nữ nằm võng ngủ
Lược trúc rơi trải dài theo dáng xinh.
Dải yếm đào buông thả xuống éo thon
Đôi gò bồng đảo bụi mờ che mát
Mở tung cửa chạy đuổi theo qúa khứ
Chợt bàn chân dẵm nỗi buồn bỏ lại.
Tế Luân
Nỗi buồn mùa hạ tháng 7, 23
Lời thân thiện mùa hạ
Tôi muốn mở lòng thêm độ lương
Chiều mùa hạ nắng nóng chưa quen
Mây trời lãng đãng như vô tận
Khao khát âm vang chờ tiếng em.
Một lần tìm kiếm lời thân thiện
Xoa dịu niềm đau phận tuổi già
Nắng hạ bình yên không mộng mị
Xin người cất giữ khối tình ta.
Hoàng hôn muốn nói lời tâm sự
Ngọn gió bình yên dài đêm mơ
Khao khát âm vang ngày nắng hạ
Thêm vào ngôn ngữ viết trang thơ.
Tế Luân
Góc phố mùa hạThân quen góc phố trời mùa hạCây phượng hồng che mát bóng emSợi nắng soi xanh màu mắt biếcNgẩn ngơ nhìn phượng đỏ môi thèm.Cảm ơn em lụa hồng soi nắngMột nửa che mờ, nửa hiện sinhEm đến bên trời đang nắng hạĐóa hoa khôi lả lướt xuân tình.Trời hôm ấy cõi lòng thương nhớEm đến đây hoa đỏ gót hàiĐốt cháy chiều êm trời tắt nắngChợt buồn thương tiếc nỗi u hoài.Tế LuânLời Của Mùa Hạ
Hạ nắng nóng phượng hồng theo ký ức
Nghe tiếng chân vang vọng khắp sân trường
Gió bụi mờ con đường mang nỗi nhớ
Dòng mực xanh thơ phú đẹp lạ thường.
Gõ từng chữ bàn phím rên vì nhớ
Chầm chậm đi áo hở gió tung bay
Nắng chói chan trên tay cành phượng vĩ
Em vào thơ cảm nghĩ thoáng mưa mây.
Nắng ở nơi em chỗ anh mưa bão
Sài Gòn mưa không báo trước bao giờ
Tuổi trẻ hồn nhiên dường như hơi bướng
Hờn giận vu vơ vương chút dại khờ.
Nhả ra từng chữ nắng hong chảy nhựa
Im lặng nghe tiếng ngựa hí dặm trường
Ký ức bồng bềnh sân trường vắng bóng
Lưu bút ngày xanh đóng cửa vô thường.
Tế Luân
Cơn Say
Ta choáng váng hồn nghiêng theo đáy cốc
Lòng xôn xao nghe tiếng vọng trong đời
Ta gõ nhịp vào thành chai ca hát
Ngả nghiêng cười một thoáng chốc vui chơi.Đừng nghĩ rằng cuộc đời sao lận đận
Bạn bè ta đi mãi vẫn chưa về
Lịch sử, ngơi rất nhiều theo biến động
Mà sao hồn, vẫn tìm lại cơn mê.Rót thêm nữa mừng cho đời hoan lạc
Mừng tóc ta, nhuộm trắng tuổi thần tiên
Tiếng kêu thân phận, ầm vang thiên cổ
Cát loạn ngàn trùng xóa dấu hoa niên.Thêm chén nữa cho ta say túy lúy
Nghe đất gào, rạo rực dưới bước đi
Ai đang đứng, trông trời mây nước đó
Trăm năm buồn râu tóc đã bạc phơ.Ta uống cạn hồn ta trong đáy chén
Cho vội vàng thêm hương sắc cuối mùa
Em độc thoại lời kinh là huyền diệu.
Thanh thản lòng mình, giây phút vui đùa.Lê Tuấn
(Buông thả lòng mình theo cơn say)https://cuocsongthica.blogspot.com/2023/07/chia-se-trang-tho-te-luan-hay-tuan-le.html
-
Thơ Là Gì ?
THƠ LÀ GÌ?
Louis Tuấn Lê
Thơ là hình thức sáng tác văn học đầu tiên của loài người, một hình thức nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ làm chất liệu và sự chọn lựa ngôn từ rồi sắp xếp theo vần điệu của thi ca, dưới dạng cô đọng, trừu tượng một cách hợp lý nhất (logic) để tạo ra hình ảnh, mang tính thẩm mỹ cao và âm thanh thể hiện cái hồn trong thơ đem đến một cảm xúc làm rung động tâm hồn người đọc.
Một câu thơ là một hình thức cô đọng mang nhiều ẩn ý, để truyền đạt một tư tưởng mang nhiều hình ảnh tạo nhiều cảm xúc cho người đọc, ngôn từ và ngữ pháp sử dụng trong thơ sẽ được hoàn chính theo cấu trúc tạo thành bài thơ.
Tính chất cô đọng trong ngôn từ, tính tượng hình và tiếng nhạc trong thơ, biến nó thành một hình thức nghệ thuật độc đáo, mang một sắc thái riêng biệt đứng bên cạnh các hình thức nghệ thuật khác.
Thơ tạo cảm hứng có một giá trị tinh hoa, đó cũng là một dạng đời sống khác biệt của thi nhân, tâm hồn rất dễ bị xúc động để rồi chọn lựa những từ ngữ rất ấn tượng mang tính chất trừu tượng (nửa thật nửa hư) để diễn tả cảm xúc, như một loại “mật ngữ” cúa các vị thần ban cho.
Tôi tìm hiểu thêm về đề tài Thơ Là Gì? Càng đi sâu càng thấy mênh mông như biển cả, không biết bắt đầu từ đâu và kết thúc ở điểm nào.
Tôi mạnh dạn bước vào xem thử ra sao, vì vậy bài viết này như một dạng biên khảo rồi đúc kết lại, tôi phải lục tìm rất nhiều trang tài liệu trên hệ thống Google Search nhận ra có nhiều nhà văn nhà thơ đã viết về chủ đền này, mỗi bài đều có sắc thái riêng. Tôi đọc rất nhiều, rút tỉa những điểm có ý nghĩa nhất về chủ đề Thơ Là Gì? Để nêu ra những điểm chính trong bài viết này. Nếu có sai sót xin quý độc giả bỏ qua cho.
Thơ có một lịch sử lâu dài nhất. Thơ có một định nghĩa sớm nhất tại Châu Âu qua sự nhận xét của nhà triết học Hy Lạp Aristotle (384-322 TCN). Aristotle sinh ra vào khoảng năm 384 TCN tại Macedonia thời Hy Lạp cổ đại nơi cha ông từng là một bác sĩ hoàng gia. Ông được xem như nhà triết học, có ảnh hưởng nhất với biệt danh khiêm tốn được mọi người gọi là “Thầy” hay chỉ đơn giản là “triết gia”.
Đối với Aristotle, những khuôn mẫu đặc thù của âm thanh và nhịp điệu, văn phong và thi pháp, chỉ có tầm quan trọng thứ yếu. Cái chính đối với ông là những gì bài thơ nói tới, nó là một chuỗi nối tiếp những động thái có quan hệ hỗ tương của con người.
Ông nói tiếp:
Tôi muốn biết yếu tính của thơ là gì, cái gì làm cho nó khác với các loại trước tác khác. Có phải nó là vấn đề những giá trị vững chãi, vấn đề sắc thái và nhịp điệu của âm tiết, từ ngữ, và các dòng chữ? Hay yếu tính của thơ nằm trong một cảm tưởng, một sự nhạy cảm, hoặc một thái độ nào đó đối với sự vật?
Aristotle, trong tiểu luận của mình về thơ, nói rằng thơ là sự mô phỏng động thái con người, được biểu hiện trong ngôn ngữ, với sự trợ giúp của hòa âm và nhịp điệu. Từ ngữ “mô phỏng” ông không có ý nói là bản sao của những biến cố thực tế, như cái máy ghi âm hay máy quay phim có thể đem lại. Ông muốn nói đến việc trình bày lại của những phương diện phổ quát của kinh nghiệm nhân sinh được tâm trí nhà thơ thu nhận.
Nhà thơ khác với nhà điêu khắc, họa sĩ, nhạc sĩ và các nghệ sĩ khác, nhà thơ làm việc với từ ngữ sử dụng ngôn ngữ để sáng tạo.
Nhà thơ, đối với Aristotle, căn bản là người kể chuyện, người sáng tác huyền thoại, người viết truyện mang tính chất hư cấu.
Nếu chúng ta chỉ nghĩ đến thực chất của thơ, như Aristotle khuyên, chúng ta nhất định sẽ xếp các tiểu thuyết và các vở kịch văn xuôi vào loại thơ. Nên chúng ta đừng ngạc nhiên khi nghe những nhà văn như: Cervantes, Fielding, và Melville, tự xem mình là nhà thơ. Thật vậy, các nhà phê bình đương thời đọc những tiểu thuyết lịch sử về Scotland của Scott và gọi chúng là những bài thơ. Và chúng ta sẽ hoàn toàn đúng khi gọi Hemingway, Faulkner, Arthur Miller, và Tennessee Williams là những nhà thơ.
Tuy nhiên, Plato ông cho rằng thơ mang lại sự thích thú và sự thanh thoát cảm xúc đáng ao ước. Mặt khác, ông nói rằng thơ tượng trưng cho những phương diện phổ quát của hiện hữu. Sự tưởng tượng của thơ, đối với Aristotle, trình bày những thực thể thiết yếu nên phải hết sức coi trọng nó.
Nhà phê bình Nga Bielinski từng nói: “Thơ, trước hết là cuộc đời, sau đó mới là nghệ thuật.” Quả thật một bài thơ có giá trị là khi nó thể hiện được tư tưởng tình cảm của người nghệ sĩ, là khi nó viết lên bằng những dòng thơ, những câu thơ chân thành, bắt nguồn từ thẳm sâu trái tim người viết.
Tuy nhiên nếu muốn thơ là cầu nối giữa tác giả và bạn đọc thì “nội dung và hình thức luôn đồng nhất chặt chẽ với nhau”.
Trở về với quan niệm Đông Phương vể thơ. Chúng ta không thể bỏ qua nền văn học Trung Hoa
Bàn về giá trị của thơ, trong tập thơ cổ “Trung Hoa Cổ kim hoàn ca tập”, Viên Mai đã viết:
“Thơ bắt rễ từ lòng người, nở hoa nơi từ ngữ.”
Bạch Cư Dị, sinh ngày 28 tháng 2 năm 772 SCN tại Hà Nam, tên tự là Lạc Thiên. Ông là một trong những nhà thơ hàng đầu của lịch sử thi ca Trung Quốc, đời nhà Đường. Đối với một số người yêu thơ văn thì người ta chỉ xếp ông sau Lý Bạch, Đỗ Phủ.
Bạch Cư Dị, cùng với Nguyên Chẩn, Trương Tịnh, Vương Kiến, chủ trương thơ phải gắn bó với đời sống, phản ánh được hiện thực xã hội, chống lại thứ văn chương hình thức.
Ông nói: “Làm văn phải vì thời thế mà làm. Làm thơ phải vì thực tại mà viết”, mục đích của văn chương là phải xem xét chính trị mà bổ khuyết, diễn đạt cho được tình cảm của nhân dân.
Ông chủ trương thơ ca phải giản dị để dân chúng đều hiểu được. Không những thế, tình cảm, tư tưởng phải giầu tính nhân bản, nói lên được nỗi lòng của mọi người trước thời thế, phản ánh được nổi thống khổ của người dân sống trong xã hội.
Bạch Cư Dị, nổi tiếng qua hai bài thơ Tỳ Bà Hành và Trường Hận Ca đã đủ chứng tỏ tài làm thơ của Bạch Cư Dị. Bằng lối kể chuyện miêu tả, với chủ đề khác nhau, hai bài thơ dài của ông, bài thì bay bướm, hình ảnh đẹp, lời bình trầm lắng, ý ngoài lời, ca tụng, mỉa mai đều kín đáo.
Có thể nói rằng nếu không có một cuộc đời gian truân, hẳn là Bạch Cư Dị khó mà cảm thông với muôn sự éo le của mỗi số phận. Và nhiều khi, đọc thơ ông, ta còn thấy rõ cả tâm sự của ông khi ông kể và tả về người khác. Bài “Tỳ bà hành” là một ví dụ. Trong bài thơ dài này, khi thuật lại hành trạng đáng thương của người kỹ nữ, Bạch Cư Dị cũng đã giãi bày nỗi phiền muộn xót xa cho chính thân phận mình là người có tâm đức, tài năng mà bị bọn quyền thế gạt bỏ. Thơ của ông chính là sức mạnh lên án, tố cáo thực trạng vô nhân đạo của xã hội phong kiến trong sáng tác thơ ca Bạch Cư Dị chính là ở đó.
Tỳ Bà Hành
“Bản dịch Phan Huy thực”
Bến Tầm Dương, canh khuya đưa khách.
Quạnh hơi thu, lau lách đìu hiu.
Người xuống ngựa, khách dừng chèo,
Chén quỳnh mong cạn, nhớ chiều trúc ty.
Say những luống ngại khi hầu rẽ,
Nước mênh mông đượm vẻ gương trong.
Tiếng tỳ chợt vẳng trên sông,
Chủ khuây khoả lại, khách dùng dằng xuôi.
Lần tiếng sẽ hỏi ai đàn tá?
Lửng tiếng đàn, nấn ná làm thinh.
Dời thuyền theo hỏi thăm tình,
Chong đèn, thêm rượu, còn dành tiệc vui.
Mời mọc mãi thấy người bỡ ngỡ,
Tay ôm đàn che nửa mặt hoa.
Vặn đàn vài tiếng dạo qua,
Tuy chưa trọn khúc, tình đà thoảng hay.
Nghe não nuột mấy dây bứt rứt,
Dường than niềm tấm tức bấy lâu.
Chau mày, tay gảy khúc sầu,
Giãi bày mọi nỗi trước sau muôn vàn.
“Trích đoạn trong bài thơ Tỳ Bà Hành”
Bạch Cư Dị tiễn chân người bạn ra bến sông Tầm Dương lên thuyền về nhà, tại đây ông tình cờ nghe tiếng đàn tỳ bà của một kỹ nữ về già, ông liên tưởng đến thân phận mình, vì ông lên tiếng phản đối quan lại, nên bị bọn quyền thế lưu đầy. Ông đã gửi gấm tâm sự của mình qua bài thơ Tý Bà Hành.
Trong thời gian tù tập trung cải tạo tại trại 6 Nghệ Tĩnh. Tôi bị tập trung cải tạo cùng trại tù số 6 với Cụ Hà Thượng Nhân tức Trung Tá Phạm Xuân Ninh, ông có nhắc đến bài thơ nổi tiếng của nhà thơ Bạch Cư Dị, đó là bài Tỳ Bà Hành.
Bài thơ diễn tả tâm trạng của hai người bạn, tiễn đưa khách tại bến Tầm Dương, chắc có lẽ vì (Bến Tầm Dương), cùng âm với Huyện Thanh Chương, (nơi đây có dòng sông Lam) cụ Hà đang bị giam cầm tập trung cải tại tại đây, cho nên cụ Hà đã viết:
Ý tưởng bài thơ Tỳ Bà Hành, như gợi nhớ lại âm điệu đoạn trường của tiếng đàn ngày xưa, trên bến Tầm Dương, sông nước mênh mộng, nhưng cũng chính là tiếng lòng rung động của một người bị trói buộc vào những cảnh ngộ đau lòng. Cho đến ngàn năm sau vẫn còn lại một mình ta.
Cụ Hà đã viết:
“Ôi cơn gió heo may thuở trước
Lạnh ngàn năm sông nước Tầm Dương
Về đây rừng núi Thanh Chương
Nghe heo may nổi canh trường ngẩn ngơ.
Trước đã có nhà thơ cùng quẫn
Ngàn năm sau sao vẫn còn ta?
Đời gần tưởng đã rất xa
Bâng khuâng vì tiếng tỳ bà chưa nghe.”
Thông qua giao tiếp giữa các nền văn hóa khác nhau trên thế giới. Thơ đã chuyển biến từ những cấu trúc đơn giản đến những cấu trúc phức tạp. Những xu hướng gần đây cho thấy, cấu trúc không còn là yếu tố quan trọng trong thơ.
Trong các thể loại thơ ở Việt Nam, chúng ta có thể kể đến vài thể thơ như:
Lục bát, Song thất lục bá, thơ Đường luật Thất ngôn bát cú, Thất ngôn tứ tuyệt, Ngũ ngôn bát cú rồi đến các loại thơ mới và thơ tự do.
Ngoại trừ thơ tự do, một hình thức hầu như không có một cấu trúc rõ rệt, các loại thơ khác đều phải tuân theo một cấu trúc nhất định.
Nhà thơ giống như một con ong biến trăm hoa thành mật, tha về một giọt mật trong một chuyến bay của hàng ngàn con ong. Chính là những ngôn từ được chọn lựa cho một bài thơ.
Cho dù bất cứ thể loại nào của thơ cũng cần phải có hồn. Hồn thơ làm cho nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật của tác phẩm sinh động, có sức sống và mang một bản sắc riêng của nhà thơ.
Hồn thơ là mẫu số chung:
Hồn thơ chính là nguồn cảm xúc đầu tiên của một tác phẩm. Hồn thơ chính là mẫu số chung cho toàn thể các loại thơ khác nhau. Hồn thơ không chỉ hàm chứa bên trong một nội lực, sáng tạo nhiều cảm xúc cho thi nhân, mà hồn thơ còn là yếu tố tạo thành điểm đặc trưng, nét đặc biệt của người nghệ sĩ thể hiện qua từng trướng phái khác nhau của thơ.
Tiếng nhạc trong thơ:
Ngoài ra trong thơ phải có tiếng nhạc, đây chính là yếu tố làm cho bài thơ dễ được cảm nhận bởi người nghe hay người đọc. Câu chữ trong thơ văn, hay trong ngôn ngữ, giúp con người tái tạo lại hình ảnh mà nó miêu tả, song âm thanh và vần điệu của các từ lại gây cảm xúc về âm nhạc.
Hình ảnh trong thơ:
Tính chất hội họa trong thơ, hay còn gọi là tính tạo hình, là một tính chất cơ bản. Người làm thơ, trước khi viết thơ, thường rơi vào tình trạng mà người ta gọi là “cảm hứng”. Trong tình trạng này, các hình ảnh thu được trong trí nhớ, có thể bao gồm tất cả những khung cảnh ở bên ngoài quan sát được, liên kết với nhau, tạo nên một bức tranh trong một thế giới nhỏ bé. Hình ảnh có thể rõ đến mức người ta gần như cảm thấy như có thể động vào những vật thể, hay ngửi thấy mùi vị, thấy được màu sắc và sự chuyển động thật sự trong bài thơ.
Bạch Cư Dị đã nêu lên những yếu tố then chốt trở thành điều kiện, để sáng tác một bài thơ và giữ được cái hồn của thơ đó là:
Cái cảm hoá được lòng người:
– Chẳng gì trọng yếu bằng tình cảm,
– Chẳng gì đi trước được ngôn ngữ,
– Chẳng gì gần gũi bằng âm thanh,
– Chẳng gì sâu sắc bằng ý nghĩa”
Có bốn nguồn gốc gắn bó cấu tạo cho thơ:
1- Gốc là tình cảm,
2- Mầm lá là ngôn ngữ,
3- Hoa là âm thanh,
4- Quả là ý nghĩa.
Quan niệm này không chỉ dừng lại ở việc nêu lên các yếu tố cấu thành tác phẩm mà còn chỉ ra mối quan hệ gắn bó giữa chúng, giống như gốc rễ, mầm lá, hoa, quả, gắn liền với nhau trong một thể thống nhất hoàn chỉnh và sống động. Đây có thể coi là quan niệm về thơ toàn diện và sâu sắc nhất trong nền lý luận văn học cổ điển Trung Hoa.
Nữ văn hào Emily Dickinson là cây bút thơ đặc sắc nhất của Mỹ thế kỉ XIX. Bà đã để lại cho hậu thế tới 2000 bài thơ với nhiều bài có ý tưởng hết sức độc đáo. Trong quan điểm về thơ ca, bà cũng có cách nhìn rất ấn tượng.
“Nếu một cuốn sách làm cho tôi cảm thấy giá lạnh mà không một ngọn lửa nào có thể sưởi ấm, tôi biết đó là thơ”
“Nếu tôi cảm thấy mình đang cất cánh, tôi cũng biết đó là thơ. Đó là cách duy nhất để tôi biết những điều này, liệu còn cách nào khác nữa không?”
Hòa Thượng Thích Nguyên Siêu viết rằng:
“Triết lý khô như vách đá. Thi ca ướt như sương đẫm. Vách đá nhuốm hơi sương. Sương đẫm tươi vách đá, cả hai hỗ tương nhau tạo thành sức sống như năng lượng phù trầm, tương dung tương nhiếp, một mực không rời.”
Thơ ướt át nhiều tình cảm mang đậm nét trữ tình
Thơ trữ tình phản ánh cuộc sống qua những rung động của tình cảm. Thế giới nội tâm của nhà thơ không chỉ biểu hiện bằng ý nghĩa của từ ngữ mà còn bằng cả âm thanh, nhịp điệu của từ ngữ ấy. Nếu như trong văn xuôi, các đặc tính thanh học của ngôn ngữ (như cao độ, cường độ, trường độ…) không được tổ chức thì trong thơ, trái lại, những đặc tính ấy lại được tổ chức một cách chặt chẽ, có dụng ý, nhằm tăng hàm nghĩa cho từ ngữ, gợi ra những điều mà từ ngữ không nói hết.
Bởi thế, đặc trưng tính nhạc trong thơ, được coi như điểm trọng yếu nâng cao hồn thơ lên tầm mức thi ca làm rung động lòng người.
Hiện nay, thơ trở thành hình thức nghệ thuật hầu như ai cũng biết đến. Không
một ai đã từng ngồi ghế nhà trường thông qua giáo dục mà không biết vài câu thơ.
Thơ còn trở nên hình thức để bày tỏ tâm tư và chứa đựng tính sáng tạo của con người. Có thể nói, sự tồn tại của thơ đi song song với sự tồn tại của ngôn ngữ.
Thơ bắt nguồn và đơm hoa kết trái từ sự rung động của tác giả, chuyển hóa tư tưởng qua vần điệu thi ca gửi đến người đọc bằng cảm xúc mãnh liệt.
Tiếng lòng chính là nội dung của bài thơ, được ví như gốc rễ, phần nằm sâu trong lòng đất, là bộ phận quan trọng, hút dinh dưỡng nuôi sống thân cây. “Rễ” quan trọng như vậy nhưng nó lại khó thấy, vì nằm sâu trong lòng đất.
Do đó thơ bắt nguồn từ thẳm sâu trong trái tim người viết, từ những xúc cảm ngọt ngào, êm ái khi hấp thụ chất phù sa, sau khi hút chất dinh dưỡng ấy, nó sẽ dơm hoa kết trái.
Đó là sự thăng hoa của nghệ thuật, mà cụ thể ở đây là “từ ngữ”. Từ ngữ trong thơ ca cũng chính là chất liệu được thi sĩ mã hóa, sàng lọc từ cuộc đời để tạo ra những câu thơ tinh túy nhất. Chính nhờ những ngôn từ bay bổng, cảm xúc từ tận đáy tâm hồn của tác giả mới được thăng hoa.
Trong thang bậc giá trị nghệ thuật, thơ đứng vị trí đầu tiên. Thơ tạo cảm hứng, sự rung động có một giá trị tinh hoa, đó cũng là một dạng đời sống khác biệt của thi nhân.
Họa sĩ giúp ta nhìn bằng chất liệu là màu sắc, nghề cầm bút thì chất liệu giúp ta nhìn là ngôn từ.
Có thể nói ở Việt Nam khi bất kỳ ai đó cất lên vài câu nghe có vần có vè thì mọi người cho đó là thơ. Vậy làm thơ dễ dàng như thế sao? Thơ là loại hình nghệ thuật ngôn từ cao cấp, là tinh túy của ngôn ngữ.
Có rất nhiều người làm thơ mà không hiểu thơ là gì, thậm chí ngay cả những người phê bình thơ, cũng không hiểu thơ là gì. Ngày nay thơ đã trở nên bội thực vì có quá nhiều nhà thơ, tuy nhiên nếu xem xét trên thực tế, thì liệu có bao nhiêu tác phẩm được cho là thơ đúng với khái niệm mà nó hàm chứa?
Không phải ai muốn viết cũng viết được, không phải ai có vốn sống phong phú cũng có thể viết được, nhưng tất nhiên, nếu họ muốn viết thì một ngày nào đó họ cũng sẽ viết được và cũng không phải ai cũng cứ ngồi xuống là có thể viết được (đó là những người siêu đẳng).
Điều quan trọng nhất đối với người cầm bút, là không được tách rời giữa việc viết với đời sống thực sự. Nhờ sự tiếp xúc, cọ sát thường xuyên mà ý tưởng mới căng tròn, và một lúc nào đó thích hợp, ta vui sướng viết ra ý tưởng đó.
Nhà thơ người Mỹ (W. H. Auden) nêu ra ý tưởng mang tính chất định nghĩa này đối với Thơ:
“Thơ là biểu đạt trong sáng của những cảm xúc rối bời”
(Poetry is the clear expression of mixed feeling).
Chúng ta có thể chứng minh định nghĩa này qua bài thơ Ru con của tác giả vô danh có lẽ đây là một người đàn bà đang nuôi con nhỏ ở một vùng thôn quê nào đó tại Việt Nam. Chúng ta thử tìm hiểu qua bài thơ này để chứng minh một cảm xúc rối bời được viết ra như thế nào.
Ru con
Bồng bồng con nín con ơi
Dưới sông cá lội, ở trên trời chim bay.
Ước gì mẹ có mười tay
Tay kia bắt cá, còn tay này bắn chim.
Một tay chuốt chỉ luồn kim
Một tay đi làm ruộng, một tay tìm hái rau.
Một tay ôm ấp con đau
Một tay vay gạo, một tay cầu cúng ma.
Một tay khung cửi guồng xa
Một tay lo bếp nước, lo cửa nhà nắng mưa.
Một tay đi củi muối dưa
Còn tay để van lạy, để bẩm thưa, đỡ đòn.
Tay nào để giữ lấy con
Tay nào lau nước mắt, mẹ vẫn còn thiếu tay.
Bồng bồng con ngủ cho say
Dưới sông cá vẫn lội, chim vẫn bay trên trời.
Người đàn bà vô danh tác giả của bài thơ Ru con, đang muốn nói điều gì trong cảm xúc rối bời đó. Có muốn nhăn nhủ gì đó với người chồng của minh, hay với mẹ chồng, em chồng hay không?
Người đàn bà chân quê tác giả bài ru con, có biết chữ hay không? Hay chỉ là một cảm xúc rối bời, buột miệng nói lên những suy nghĩ của mình, bài thơ như một câu vè hay lời ru con trong ca dao tục ngữ.
Hay giống như người cổ đại xa xưa vẽ tranh trong hang động mà họ không cần biết chữ, những bức tranh trong hang động có thể là một bài thơ nhắn nhủ cho hậu thế.
Đại thi hào Nguyễn Du đã viết lên tác phẩn Truyện Kiều qua hình thức thi ca dài hơn 3000 câu thơ, cậu chuyện như một tiếng kêu xé ruột, đau lòng. Khi viết xong tập thơ Truyện Kiều, Nguyễn Du chưa thấy ai có thể đồng cảm với mình.
Ông đã viết:
“Bất tri tam bách dư niên hậu, thiên hạ hà nhân khấp Tố Như”
“Ai biết hơn ba trăm năm nữa, liệu có ai thầm khóc thương Tố Như này?”
Tố Như chính là Nguyễn Du
Chưa thấy ai đồng cảm với mình, Nguyễn Du vẫn viết, cũng như người đàn bà vô danh không biết chữ vẫn hát lên bài Ru con.
Như vậy chúng ta thấy rằng người làm thơ khi nói ra hoặc viết ra bài thơ thường là nói cho chính mình và viết cho chính mình, nói ra hoặc viết để làm vơi đi nỗi lòng đang thôi thúc trong tâm hồn của mình.
Thơ là hình thức sáng tác văn học phản ánh cuộc sống, thể hiện những tâm trạng, những cảm xúc mạnh mẽ bằng ngôn ngữ cô đọng đầy cảm xúc, giàu hình ảnh và nhất là có nhịp điệu mang tính âm nhạc trong thơ.
Qua kinh nghiệm của chính tôi, dường như tôi có một cơ duyên đến với thơ. Khi tôi bị tập trung cải tạo tại trại tù số 6 huyện Thanh Chương tỉnh Nghệ Tĩnh, trong giai đoạn này tôi ở chung đội tù với nhà thơ Tô Thùy Yên tức Thiếu Tá Đinh Thành Tiên, hơn nữa tôi lại nằm cạnh ông, tôi thấy ông làm thơ, và tôi cũng bắt trước làm thơ nhờ ông đọc qua và nhận xét.
Tô Thùy Yên đã nhân xét, ông nói với tôi:
– Tuấn à! Anh thấy thơ em viết cũng rất có hồn, nên viết nhều hơn nữa.
Có lẽ từ đó tôi bắt đầu viết nhiều hơn, tuy nhiên theo tôi muốn làm thơ hay cần phải đọc thật nhiều, cả những bài hay và những bài không hay, vì bên trong những bài thơ này luôn ẩn giấu nhũng “mật ngữ” rất hay, chính điểm này sẽ làm cho thư viện từ ngữ trong tâm hồn mình có nhiều ngôn từ hơn để diễn tả.
Thơ Là Gì? Đây là một câu hỏi rất lớn, nếu muốn giải thích hết ý nghĩa của câu hỏi, thì không có bút mực nào viết hết được.
Tôi không phải là nhà phê bình và cũng không tự nhận là nhà thơ, tôi chỉ là người thích thơ và muốn tìm hiểu thêm về thơ, tự mình đi tìm tài liệu rồi viết lại như một dạng biên khảo hay dạng tài liệu để từ đó người đọc có thể tìm hiều thêm.
Trong bài viết này chắc chắn có nhiều sai sót rất mong độc giả bỏ qua cho. Tôi xin dừng lại ở đây và mượn bài thơ Ngôn từ trong thơ do tôi viết để kết thúc bài biên khảo này.
Ngôn Từ Trong Thơ
Chữ trong thơ chợt ngoi lên
Bồng bềnh ngôn ngữ nằm bên cuộc tình
Thả trôi theo khóm lục bình
Hỏi em che dấu bóng hình nơi đâu.
Gió đưa dải yếm qua cầu
Hương thơm tơ lụa tầm dâu ngỡ ngàng
Soi nghiêng vạt áo lụa vàng
Dáng em quyến rũ dịu dàng bước đi.
Dấu chân hoa nở xuân thì
Môi xinh cười nụ tình si lạ thường
Đồng xanh bát ngát quê hương
Cỏ mền ướt đọng giọt sương bàng hoàng.
Nhớ em thung lũng hoa vàng
Thương nhau ôm cả hành trang vào đời
Dù mai góc bể chân trời
Theo em phố núi rong chơi tháng ngày.
Tóc em thơm ngát hương say
Môi em mềm mại ngất ngây đậm đà
Khói trầm hương phủ bóng tà
Mắt xanh liếc nhẹ mặn mà trao duyên.
Vai nghiêng suối tóc tơ huyền
Đôi gò bồng đảo hai miền tuyết băng
Đêm huyền ảo dưới bóng trăng
Tay em dài nụ búp măng gợi tình.
Tình yêu không phải vô hình
Chạm môi mới biết chân tình thật hư
Yêu là hiện hữu thiên thu
Quanh co dấu hỏi trầm tư mập mờ.
Tế Luân
Xin kết thúc bài viết nơi đây.
Louis Tuấn lê
Viết xong 08-06-23
Ghi chú:
Tài liệu tham khảo từ nhiều nguồn trên Google Search
Và trang Vikipedia.
-
Video Tang Lễ Cựu Trung Tá Nguyễn Đình Tạo – Nhà thơ Đông Anh – Thành viên VTLV tiễn đưa.
Chiều chủ nhật ngày 16 tháng 7, 2023. Thành viên VTLV đã đến thăm viếng tang lễ Cố Trung Tá Nguyễn Đình Tạo tức nhà thơ Dông Anh, ông cũng là người đồng sáng lập VTLV, Cựu chủ tịch VTLV.Phân ưu chia buồn một nhà thơ, chỉ có ngôn tử của thơ mới diễn tả hết ý nghĩa của sự lắng đọng trong ngô ngữ.Xin gửi đến tang quyến bài thơ. Tưởng nhớ nhà thơ Đông Anh.Tưởng nhớ nhà thơ Đông Anh
Lắng nghe hạt bụi vô thườngĐời vừa khép lại nẻo đường trần gianThi nhân bút hiệu Đông AnhTrở về cát bụi cao xanh mây trời.Vẹn toàn bổn phận ở đờiChinh nhân thao lược đổi dời bao phen91 năm thơ phú ngợi khenĐường trần mãn hạn ngọn đèn tắt hương.Một đời mưa gió bụi đườngLao xao tiếng gọi vô thường đổi thayNgậm ngùi tiễn biệt hôm nayNguyễn Đình Tạo trời mây vĩnh hắng.Lê TuấnThành kính phân ưuCÁO PHÓ
Trong niềm tin vào Chúa Phục Sinh, Gia Đình chúng tôi trân trọng kính báo cùng Thân Bằng Quyến thuộc và bạn hữu xa gần:Chồng, Cha, Ông Nội, Ông Ngoại, Ông Cố của chúng tôi là:ÔNG GIACÔBÊ NGUYỄN ĐÌNH TẠO-Nguyên Sĩ Quan Huấn Luyện Viên Trường Võ Bị Quốc Gia Việt Nam-Nguyên Trung Tá Quận Trưởng Bảo Lộc, Tuyên Đức-Nguyên Ủy Viên Thường Vụ Liên Hội Người Việt Quốc Gia Bắc Cali-Nguyên Chủ Tịch, Sáng Lập Văn Thơ Lạc ViệtSinh ngày 02 tháng 2 năm 1933 tại Dục Nội, Đông Anh, Phúc Yên Việt NamĐã được Chúa gọi về lúc 0 giờ 45 sáng ngày 28 tháng 6 năm 2023 tức ngày 11 tháng 5 Năm Quý Mão tại San Jose California, USAHƯỞNG THỌ 91 TUỔILinh cửu được quàn tại Darling Fisher Garden Chapel471 East Santa Clara Street, San Jose CA 95112CHƯƠNG TRÌNH TANG LỄCHÚA NHẬT 16 THÁNG 7, 202303:00PM: LỄ NHẬP QUAN VÀ PHÁT TANG4:00PM -6:00PMNGHI THỨC TƯỞNG NIỆM & VINH DANH4:00PM: Lễ Phủ Quốc Kỳ (Khóa 110 Phụ Trách)4:15PM- 5:00PM: Phần Tưởng Niệm & Vinh DanhQuan Khách, Hội Đoàn Phát Biểu5:00PM-8:00PM: Thăm ViếngTHỨ HAI 17 THÁNG 7, 2023THÁNH LỄ TIỄN ĐƯA: 12:30PMCHAPEL OF THE VIETNAMESE MARTYRS (ĐỀN THÁNH TỬ ĐẠO)685 Singleton Road, San Jose CA 95111Sau Thánh Lễ Tiễn Đưa là Lễ Di Quan về Los Gatos Memorial với nghi thức Hỏa TángTANG GIA ĐỒNG KÍNH BÁO -
Những câu chuyện ngắn ý nghĩa hay nhất – Lê Tuấn sưu tầm
Giá trị của hòn đá
Có một học trò hỏi thầy mình rằng:
Thưa thầy, giá trị của cuộc sống là gì ạ?
Người thầy lấy một hòn đá trao cho người học trò và dặn:
– Con đem hòn đá này ra chợ nhưng không được bán nó đi, chỉ cần để ý xem người ta trả giá bao nhiêu.
Vâng lời thầy, người học trò mang hòn đá ra chợ bán. Mọi người không hiểu tại sao anh lại bán một hòn đá xấu xí như vậy. Ngồi cả ngày, một người bán rong thương tình đã đến hỏi và trả giá hòn đá một đồng. Người học trò mang hòn đá về và than thở:
– Hòn đá xấu xí này chẳng ai thèm mua. Cũng may có ngườihỏi mua với giá một đồng thầy ạ.
Người thầy mỉm cười và nói:– Tốt lắm, ngày mai con hãy mang hòn đá vào tiệm vàng và bán cho chủ tiệm, nhớ là dù chủ cửa hàng vàng có mua thì cũng không được bán.
Người học trò rất bất ngờ khi chủ tiệm vàng trả giá hòn đá là 500 đồng. Anh háo hức hỏi thầy tại sao lại như vậy. Người thầy cười và nói:
– Ngày mai con hãy đem nó đến chỗ bán đồ cổ. Nhưng tuyệt đối đừng bán nó, chỉ hỏi giá mà thôi.
Làm theo lời thầy dặn, sau một hồi xem xét thì anh vô cùng ngạc nhiên khi chủ hiệu trả giá hòn đá là cả gia sản hiện có. Anh vẫn nhất quyết không bán và vội về kể lại với thầy. Lúc này người thầy mới chậm rãi nói:
– Hòn đá thực chất chính là một khối ngọc cổ quý giá, đáng cả một gia tài, và giá trị cuộc sống cũng giống như hòn đá kia, có người hiểu và có người không hiểu. Với người không hiểu và không thể cảm nhận thì giá trị cuộc sống chẳng đáng một xu, còn với người hiểu thì nó đáng giá cả một gia tài. Hòn đá vẫn vậy, cuộc sống vẫn thế, điều duy nhất tạo nên sự khác biệt là sự hiểu biết của con và cách con nhìn nhận cuộc sống.
Bài học: Mỗi người có một cách “định giá” khác nhau về thành công hay hạnh phúc. Hãy tôn trọng sự lựa chọn của mỗi người và làm cho đời mình trở nên giá trị theo cách của mình. Chỉ có bạn mới quyết đinh được cuộc sống của bạn.
Xin mời đọc tiếp trên trang Blogspot Cuôc sống và thi Ca
https://cuocsongthica.blogspot.com/2023/07/nhung-cau-chuyen-ngan-that-y-nghia.html
https://cuocsongthica.blogspot.com/2023/07/nhung-cau-chuyen-ngan-that-y-nghia.html
-
Những vần thơ Tế Luân – Cơn Say – Lời Của Mùa Hạ – Ngôn Từ Trong thơ
Cơn Say
Ta choáng váng hồn nghiêng theo đáy cốc
Lòng xôn xao nghe tiếng vọng trong đời
Ta gõ nhịp vào thành chai ca hát
Ngả nghiêng cười một thoáng chốc vui chơi.
Đừng nghĩ rằng cuộc đời sao lận đận
Bạn bè ta đi mãi vẫn chưa về
Lịch sử, ngơi rất nhiều theo biến động
Mà sao hồn, vẫn tìm lại cơn mê.
Rót thêm nữa mừng cho đời hoan lạc
Mừng tóc ta, nhuộm trắng tuổi thần tiên
Tiếng kêu thân phận, ầm vang thiên cổ
Cát loạn ngàn trùng xóa dấu hoa niên.
Thêm chén nữa cho ta say túy lúy
Nghe đất gào, rạo rực dưới bước đi
Ai đang đứng, trông trời mây nước đó
Trăm năm buồn râu tóc đã bạc phơ.
Ta uống cạn hồn ta trong đáy chén
Cho vội vàng thêm hương sắc cuối mùa
Em độc thoại lời kinh là huyền diệu.
Thanh thản lòng mình, giây phút vui đùa.
Lê Tuấn
(Buông thả lòng mình theo cơn say)Lời Của Mùa Hạ
Hạ nắng nóng phượng hồng theo ký ức
Nghe tiếng chân vang vọng khắp sân trường
Gió bụi mờ con đường mang nỗi nhớ
Dòng mực xanh thơ phú đẹp lạ thường.
Gõ từng chữ bàn phím rên vì nhớ
Chầm chậm đi áo hở gió tung bay
Nắng chói chan trên tay cành phượng vĩ
Em vào thơ cảm nghĩ thoáng mưa mây.
Nắng ở nơi em chỗ anh mưa bão
Sài Gòn mưa không báo trước bao giờ
Tuổi trẻ hồn nhiên dường như hơi bướng
Hờn giận vu vơ vương chút dại khờ.
Nhả ra từng chữ nắng hong chảy nhựa
Im lặng nghe tiếng ngựa hí dặm trường
Ký ức bồng bềnh sân trường vắng bóng
Lưu bút ngày xanh đóng cửa vô thường.
Tế Luân
07-12-23
Ngôn Từ Trong Thơ
Chữ trong thơ chợt ngoi lên
Bồng bềnh ngôn ngữ nằm bên cuộc tình
Thả trôi theo khóm lục bình
Hỏi em che dấu bóng hình nơi đâu.
Gió đưa dải yếm qua cầu
Hương thơm tơ lụa tầm dâu ngỡ ngàng
Soi nghiêng vạt áo lụa vàng
Dáng em quyến rũ dịu dàng bước đi.
Dấu chân hoa nở xuân thì
Môi xinh cười nụ tình si lạ thường
Đồng xanh bát ngát quê hương
Cỏ mền ướt đọng giọt sương bàng hoàng.
Nhớ em thung lũng hoa vàng
Thương nhau ôm cả hành trang vào đời
Dù mai góc bể chân trời
Theo em phố núi rong chơi tháng ngày.
Tóc em thơm ngát hương say
Môi em mềm mại ngất ngây đậm đà
Khói trầm hương phủ bóng tà
Mắt xanh liếc nhẹ mặn mà trao duyên.
Vai nghiêng suối tóc tơ huyền
Đôi gò bồng đảo hai miền tuyết băng
Đêm huyền ảo dưới bóng trăng
Tay em dài nụ búp măng gợi tình.
Tình yêu không phải vô hình
Chạm môi mới biết chân tình thật hư
Yêu là hiện hữu thiên thu
Quanh co dấu hỏi trầm tư mập mờ.
Tế Luân (07-13-23)
-
Tuyển tập thơ Lời Của Dòng Sông – Tác giả Louis Tuấn lê
Vui lòng bấm vào hình để xem
Lời tựa cho tuyển tập thơ
Lời Của Dòng Sông
Trong năm 2023 tôi có ý định ấn hành tác phẩm thứ 7, đó là tuyển tập những bài thơ, tôi mới viết trong năm vừa qua, gom lại thành một tập thơ.
Lúc đầu tôi có ý định lấy tựa đề “Lời Của Đá’ rồi đổi thành “Lời Của Gió” nhưng cả hai tên gọi này cũng đã có tác giả lấy tên và in thành sách.
Tôi viết bài thơ “Lời Của Dòng Sông” và tôi quyết định lấy tên gọi này đặt tên cho tuyển tập thơ.
Tôi lên Google search thử tìm hiểu, có tựa đề nào trùng tên hay không, tôi nhận ra tác phẩm “Câu Chuyện Dòng Sông” của Hermann Hesse.
Hermann Hesse là nhà văn người Đức, ông đã viết cuốn tiểu thuyết nổi tiếng về Ấn Độ lấy tựa đề “Siddharta” vào năm 1922. Câu chuyện được chuyển dịch qua Việt Ngữ với tựa đề Câu Chuyện Dòng Sông.
Tác giả viết về một câu chuyện ở thời điểm Đức Phật còn tại thế và lồng vào trong đó những giá trị của triết lý phương Đông.
Tôi tìm hiểu thêm vài trang khác trên internet, bất chợt đọc qua bài viết của Hòa Thượng Thích Nguyên Siêu ông viết về cảm nghĩ qua tác phẩm (Câu Chuyện Một Dòng Sông).
Hòa thượng đã viết:
“Cả hai đều lắng nghe dòng nước, đối với họ đó không chỉ là dòng nước, mà còn là âm ba của cuộc sống, tiếng nói của cái đang là, tiếng nói của cái sắp là.”
Cùng một tâm trạng như vậy, Hòa Thượng Thích Nguyên Siêu viết rằng:
“Ngồi một mình trên tảng đá, bên cội tùng bờ sông. Nhìn dòng nước lặng trôi. Êm đềm, không mảy động. Ngồi để nghe dòng sông nói.”
“Triết lý khô như vách đá. Thi ca ướt như sương đẫm. Vách đá nhuốm hơi sương. Sương đẫm tươi vách đá, cả hai hỗ tương nhau tạo thành sức sống như năng lượng phù trầm, tương dung tương nhiếp, một mực không rời.”
Tôi miên man suy nghĩ về những tư tưởng cao siêu này. Cuộc đời của chính tôi như một dòng sông trôi đi, trôi đi mãi chưa bao giờ dừng lại.
Khi dòng sông dừng lại thì lúc đó sông không còn được gọi là dòng sông. Khi cuộc sống dừng lại thì lúc đó cuộc sống đã chết.
Phải chăng đây là triết lý của đời sống.
Có những nơi chốn tôi đã đi qua trong suốt hành trình của đời mình, rất nhiều nơi chốn không để lại trong tâm trí tôi một điều gì? Bởi vì tôi đến và đi như những người lữ hành vô cảm, gót chân phiêu du của tôi không để lại dấu tích nào.
Tuy nhiên có một điều may cho tôi, vì tâm hồn tôi luôn luôn tiềm ẩn một nguồn ân sủng từ thi ca. Chính nàng thơ đã gợi lại trong tôi những xao xuyến, những rung động.
Nét đẹp của thiên nhiên của cảnh trí, đã liên kết tâm hồn tôi với rung động của thi ca, khơi dậy một niềm giao cảm thâm sâu từ trong tâm hồn để tôi viết thành những vần thơ.
Như vậy thế giới vây quanh tôi không phải thế giới của vô ngôn, mà thế giới ấy chính là dòng suối tinh khiết chảy tràn ngập trong tâm hồn thi nhân.
Có một dòng suối của tuổi trẻ, nó luôn ở trong tâm hồn bạn, tài năng của bạn, sự sáng tạo bạn mang đến cho cuộc đời thông qua những năng khiếu nghệ thuật của bạn.
Khi bạn học được cách lấy nước từ nguồn suối này, bạn sẽ thực sự đánh bại tuổi tác. Tâm hồn của bạn sẽ trẻ mãi theo thời gian.
“Không có thi nhân, không có nghệ sĩ, con người sẽ chán ngấy vì sự đơn điệu của tự nhiên.” Danh hoạ Vincent Van Gogh.
Trân trọng
Louis Tuấn Lê
Tuyển tập thơ Lời Của Dòng SôngXin mời bấm vào đường link đình kèm -
Mùa hè quê ngoại – Bức tranh quê ngoại – Quê ngoại – Buổi sáng bình yên – Thơ Trần Công Lão Mã Sơn và Tế Luân
Nhớ mùa hè quê Ngoại. Tác giả Trần Công Lão Mã Sơn,
thi sĩ tiền bối trên 100 tuổi nhưng tâm hồn vẫn xanh màu lá mạ non.
Xin chia sẻ bài thơ Nhớ hè quê ngoại.
NHỚ HÈ QUÊ NGOẠI.
Trên gác trọ , những ngày Hè đất khách
Nhìn nắng Hè như lửa đổ ngoài xa
Nhớ Hè ngày xưa ở chốn quê nhà
Hè quê tôi nóng hơn Hè xứ lạ.
Đàn công cấy trên đầu che nón lá
Anh cầm cày cởi áo quấn quanh đầu
Bên kia đường trên thửa ruộng sâu
Bầy trâu trầm mình trong bùn tránh nắng.
Trên lưng đàn trâu, một bầy cò trắng
Chờ cho nước trong, kiếm cá đỡ lòng
Bà ngoại tôi, cụ già không chịu nóng
Phe phẩy liền tay chiếc quạt mo cau
Có những trưa, Ngoại ngồi cạnh bờ ao
Dùng khăn nhúng nước, lau người cho mát.
Xa cách quê hương, trên đường phiêu bạt
Nhớ lại những Hè quê Ngoại ngày nào
Tôi chợt nghe lòng nhớ Ngoại biết bao !
Trần Công/Lão Mã Sơn
Bức tranh quê ngoại
Nắng hè ở quê tôi
Ngoại ngồi cạnh bờ ao
Chiếc quạt mo phe phẩy
Ngoài đồng gió lao xao
Bầy trâu ngâm xuống bùn
Tránh cái nắng hanh hao
Trên lưng bày cò trắng
Nhớ ngoại tôi biết bao.
Bao la đồng lúa xanh
Cánh cò trắng lả lơi
Chồng cầy thì vợ cấy
Chiều về lòng thảnh thơi.
Gió lùa nhánh mù u
Tiếng ai hò vọng đưa
Ngoại nhìn bến sông vắng
Tôi nhớ ngoại hơn xưa.
Tế Luân
Gửi tặng thi sĩ “nhớ hè quê ngoại”
Trần Công Lão Mã Sơn
Quê Ngoại
Quê ngoại tôi nằm bên dòng sông nhỏ
Mái tranh nghèo cửa ngõ nhìn phương đông
Khói lam chiều cuộn vòng theo mây trắng
Ngoại nấu canh rau đắng hái ngoài đồng.
Gió đồng nội hương thơm mùa lúa gặt
Cò trắng bay, ao cá mát trâu nằm
Dưới mái hiên Ngoại cầm mo cau quạt
Gió mát Ngoại cười, tóc bạc trăm năm.
Bụi chuối sau nhà khô vàng rách lá
Gà vịt đua nhau tránh nắng bờ rào
Ngọn dừa vươn cao xôn xao gió mát
Chiều làng quê dào dạt nét thanh cao.
Đám trai gái ru rì chuyện yêu đương
Cô gái làng bên dịu dàng dễ thương
Sáo vi vu kết tình đôi nam nữ
Nghe thoáng qua đôi lứa hẹn ra riêng.
Quê Ngoại tôi những cánh diều no gió
Tuổi thơ hiền hòa chạy nhảy đam mê
Hoa ngũ sắc mọc bờ ao tươi thắm
Thoáng câu hò điệu lý vọng xa về.
Bức tranh thôn dã, bài thơ mới viết
Chiều làng quê sao xiết rất êm đềm
Ngoại đứng bên thềm xa xôi nỗi nhớ
Nhìn ra cánh đồng mờ mịt buồn trông.
Xa xăm tơ khói vấn vương niềm nhớ
Dấu vết xưa còn ở mãi trong lòng
Quê Ngoại tôi bên dòng con sông nhỏ
Tiếng ai hò gợi nhớ những hoài mong.
Tế Luân
Buổi sáng bình yên
Buổi sáng trời nhẹ mưa
Ngoài sân chưa vệt nắng
Tiếng chim trời im ắng
Hơi ấm còn trong chăn
Hôm nay em ngủ muộn
Dòng mơ buồn nhẹ trôi
Đừng vội vàng thức giấc
Cho dài đêm xa xôi.
Thoáng mùi hương đồng cỏ
Hoa bưởi lùa tóc mây
Hạnh phúc thật bé nhỏ
Tình yêu đã tràn đầy.
Nhẹ nhàng cơn mơ đến
Khép kín cửa bình yên
Để tình không mất dấu
Trong mơ đầy tình em
Tế Luân
-
Cơn mưa hồng – Hoa vàng tháng sáu – Sài Gòn lạc bước – Thơ Tế Luân
Cơn Mưa Hồng
Cơn mưa hồng lất phất
Đỏ thêm viền nét môi
Hôm nay em xinh quá
Nắng hạ bừng trong tôi.
Có muộn màng không em
Mùa hạ về rất vội
Hoa rơi đầy khắp lối
Nỗi nhớ mong bồi hồi.
Chuyện tình nào bâng khuâng
Bước về theo dấu chân
Cơn mưa hồng nắng hạ
Bến mơ nào phù vân.
Có mối tình khó tả
Theo tiếng ve ngân nga
Gió bay đầy bụi phấn
Tôi yêu em thật thà.
Tháng sáu đầu mùa hạ
Hồn nhiên tuổi học trò
Lòng xôn xao rất lạ
Đến bên nhau hẹn hò.
Yêu một thời đã mất
Bây giờ đã phôi pha
Cuộc tình như sống lại
Ngày tháng cũ bay xa.
Tế Luân
Hoa vàng thung lũng
Say giữa mật hoa
con ong vừa ngã chết
sao hoa câm nín
không nói lời chia buồn
những sợi mỏng nắng hạ
soi trong ký ức
hoa rơi
lá rụng
thành phố vỡ thành mảnh vụn
em không nói lời nào.
Những gì sót lại trong ảo giác
giữa ngày tháng sáu
không thuộc về mùa hạ.
Tế Luân
Tháng sáu trên thung lũng hoa vàng
California 06-21-23
Sài Gòn Lạc Bước
Tôi lạc lối giữa dòng sông thành phố
Khi triều cường dâng nước ngập như sông
Cơn mưa chiều vận nước không lối thoát
Niềm vui trẻ con đùa nghịch giữa đường.
Thành phố phình to nhìn thật hào nhoáng
Biệt phủ lâu đài nối bước lên ngôi
Vành nón lá dân đen, che mưa nắng
Gương mặt nám đen nặng giọt mồ hôi.
Xe dừng lại chợ Bến Thành vắng khách
Bùng binh Sài Gòn xe cộ nháo nhào
Tìm dấu vết chiến tranh còn sót lại
Tượng đài mọc lên vênh váo tự hào.
“Đồng khởi” chiếm tên “Tự do” biến mất
Dấu vết con đường một lũ xâm lăng
Kiêu binh loạn thế thay nhau bán nước
Sài Gòn đổi tên những kẻ kiêu căng.
Mua bán ve chai tìm trong phế liệu
Lục xới thời gian kỷ vật riêng mình
Bảo tàng chiến tranh dựng lên nỗi nhớ
Trong mắt người xem đổ lỗi tội tình.
Lá me xanh hoa nắng gọi bên đường
Vạt áo em bay tưởng nhớ khi xưa
Hàng cây bóng mát cơn mưa nắng hạ
Sài Gòn trong tôi nặng nợ tiễn đưa.
Tế Luân
-
Xin chào tháng sáu – Mùa hè phượng vĩ – thơ Tế Luân
Xin Chào Tháng Sáu
Chào tháng sáu cơn mưa hồng phượng vĩ
Áo trắng bay mộng mị giấc mơ xưa
Ta vẫn đợi cơn mưa ngày nắng hạ
Gió xôn xao trời lạ bóng mây mưa.
Tháng sáu về thấy em tình khêu gợi
Tóc dài bay từng sợi nắng mong manh
Đôi môi hồng tô xanh màu mắt biếc
Mối tình xưa luyến tiếc bước qua nhanh.
Nắng vấn vương soi theo tà áo lụa
Trời chợt mưa ướt áo dáng thơ ngây
Khoảng chết lặng nhìn thấy em e thẹn
Ta chót thương xin hẹn mối tình đầy.
Tháng sáu bây giờ em còn nghĩ ngợi
Chuyện ngày xưa từng sợi nhớ mong manh
Trong mắt biếc có anh không em nhỉ?
Thoáng mưa hồng phương vĩ lại bay bay.
Tế Luân
Tháng sáu nhớ thương
Mùa Hè Phượng Vĩ
Mùa hè choáng ngợp trong hồn
Đôi môi phượng vĩ đỏ hồng dấu son
Vườn xanh cỏ mọc mầm non
Tiếng em cười nói vang giòn ý thơ.
Nụ hôn ngày đó bây giờ
Mà sao nhớ mãi đợi chờ riêng em
Tóc buông hờ hững vai mềm
Cơn mưa lất phất trên miền cỏ hoa.
Áo em lụa trắng thướt tha
Màu hoa phượng vĩ vướng tà áo bay
Nhớ xưa tình hẹn nơi này
Môi em hồng nở hương say ngút ngàn.
Tế Luân
Mùa hạ miền bắc Cali 2023.
-
Hạt muối môi em – Sợi tóc thi nhân – Thơ Tế Luân
Tranh sơn dầu Nguyễn Đức Thành
Hạt Muối Môi Em
Trên môi em tôi nếm thử hạt muối
Xem nồng độ của biển mặn bao nhiêu
Bút mực thi nhân nào khóc trên giấy
Biển nào xanh thấu hiểu cả tình yêu.
Tôi muốn nghe tiếng rì rào sóng biển
Biển xô sóng về bến bãi nơi nào
Con dã tràng xe cát trên biển rộng
Cả một đời vật lộn với hư hao.
Hải âu bay hoài mà không tới đích
Em ngồi buồn trên gềnh đá ngóng trông
Trở về chốn xưa lục tìm trong ký ức
Tình yêu nào tô điểm dấu môi hồng.
Ân sủng từ trời đôi khi có giới hạn
Chắt chiu hai tay hứng lấy giọt mưa
Cháy bỏng mùa hạ ân cần bù đắp
Đời sống cần nhau thân phận dư thừa.
Lời thi nhân hoài niệm trong im lặng
Để tâm hồn lẩn khuất trong đám mây
Nhờ cơn gió thổi qua lời nhắn gửi
Những ân tình nồng ấm của hôm nay.
Tế Luân
Sợi Tóc Thi Nhân
Sợi tóc thi nhân vừa rơi xuống đất
Cơn gió thổi qua biến mất trong ngày
Tôi im lặng gửi hồn vào sâu thẩm
Trí tuệ trong tôi cạn bớt hay đầy.
Tôi sợ nhất dòng suy tư dẫy chết
Nụ hoa nâng niu sương đọng từ trời
Ngôn từ minh triết mọc lên từ đất
Viết nốt trang thơ ngôn ngữ gọi mời.
Sợ mất nụ hôn của ngày thơ dại
Mà đôi ta cộng lại tháng năm qua
Cất dầu trong tim bỏ vào ký ức
Mai sau cần tình nồng ấm thiết tha.
Sợi tóc bạc rụng rơi xuân tươi thắm
Tôi đưa tay níu kéo những ân tình
Nồng ấm hơi thở một thời ân ái
Hạnh phúc bên nhau vun sới đời mình.
Tế Luân
-
Gương mặt thi nhân – Tháng sáu chim bay – Những vần thơ Tế Luân
Gương Mặt Thi Nhân
Tôi thấy vết nhăn hằn trên gương mặtTừ vết nứt mọc ra một câu thơÝ thơ sâu thẳm từ trong ký ứcHiện hóa thân tôi như một giấc mơ.Lần theo đường chỉ hằn sâu vết nứtTôi nhặt ra hạt bụi nẩy mầm thơTừ đó thơ tôi mang theo hoài niệmThân phận con người trần tục bơ phờ.Tôi lại thấy vết nám trên da thịtVết nám lan nhanh màu sắc tím bầmNhưng nơi ấy có vần thơ trải rộngTrên mình thi nhân tư tưởng nẩy mầm.Tôi mặc kệ những vết nhăn bầm tímDấu vết thời gian nhân cách thi nhânMỗi ngày câu thơ từ trong trí tuệTrên mình thi sĩ nở đóa phù vân.Tế Luân“The world is broken, and a crack is left in the poet’s body.”Heinrich Hein (1797-1856)Thế giới bị phá vỡ, vết nứt để lại trên cơ thể nhà thơ.Tháng Sáu Chim Bay
Không gian tháng sáu chim bay mỏi cánhNgày còn dài chen lấn cả bóng đêmBữa tiệc sân vườn đèn treo lấp lánhTiếng nhạc gợi tình đón bước chân em.Ly rượu còn đầy môi em chợt nóngÁo mỏng gió đùa dịu mát da thơmAi hát mà nghe lòng như gợi sóngĐiệu nhảy tango lả lướt nhanh hơn.Buổi chiều thứ bảy sáng mai chủ nhậtTháng sáu ngày dài, váy ngắn gợi tìnhMột chút buông thả cho đời hưng phấnThơm nụ xuân hồng tạo dáng xinh xinh.Cuộc đời bay xa chìm theo năm thángTàn tạ quay về nhuộm lá thu vàngTháng sáu ngày dài vui thêm chút nữaThần thái hân hoan lộng lẫy điểm trang.Tế LuânTháng sáu ngày dàiThung lũng hoa vàng 2023Lên Rừng Tìm Quên
Một ngày bỏ phố lên rừng
Mà sao như thể lạc vùng thời gian
Văn minh thời đại hoang tàn
Lạc vào thế kỷ trên ngàn năm xưa.
Lắng nghe sóng nước đẩy đưa
Âm vang tiếng suối như đùa như chơi
Vào rừng quên hết chuyện đời
Ta nghe trống vắng nói lời hư vô.
Nào hay trời đất không bờ
Xanh như ảo mộng sợi tơ đứt lìa
Không có em để cùng chia
Vần thơ rơi rụng đầm đìa hạt mưa.
Vào hang tu luyện như rùa
Sống vài trăm tuổi còn chưa muốn về
Thi nhân thiền định bồ đề
Trần gian chìm lắng hạt mê luân hồi.
Tuổi xuân đã bỏ đi rồi
Ta về buồn ngắm mây trôi chiều vàng
Sao khuya lấp lánh đôi hàng
Gió lay động nhẹ mây ngàn bay xa.
Đất vừa nứt kẽ cỏ hoa
Sương vừa lãng đãng trên tà lụa bay
Viết câu thơ buồn trên tay
Gửi em dòng chữ thơ này suy tư.
Tế Luân
Lạc lối vào thế kỷ ngàn năm xưa.
Phép Lạ Tình yêu
Tình yêu thần dược chữa lành
Hận lòng thay đổi hóa thành tình thương
Cho sức sống tỏa ngát hương
Tâm linh rực sáng ánh dương từ trời.
Với yêu thương thật tuyệt vời
Hận thù cay đắng, mỉm cười trên môi
Quân vương một bước lên ngôi
Trải hoa lót thảm bước hồi thanh xuân.
Trầm hương lan tỏa dưới chân
Xóa tan bóng xế phù vân cõi người
Tình yêu ân sủng từ trời
Bó hoa dâng tặng cho đời thanh cao.
Trong vườn thượng uyển hoa đào
Thiên thai mở cổng bước vào hoan ca
Tình yêu soi sáng chiều tà
Xóa buồn đuổi hết bóng ma vọng cuồng.
Tình yêu nguyên thủy cội nguồn
Hóa đồng thành thỏi vàng nguyên chất ròng
Cạn lắng nước đục thành trong
Khổ đau chìm xuống cõi lòng nguyên trinh.
Tình yêu sự chết hồi sinh
Với yêu thương nối đường tình nở hoa
Giận hờn trở lại thiết tha
Sầu vương biến mất mở ra ân cần.
Tình yêu lẽ sống thi nhân
Để cho ngôn ngữ xoay vần trong thơ
Long lanh sợi nắng giăng tơ
Để cho giấc mộng trong mơ hiện về.
Tế Luân
Viết cho tình yêu
-
Áo Tím Chiều Thu – Nhạc Thiên Phương – Thơ Lê Tuấn
Áo tìm chiều thu
Trời đã thay màu áo tím thu
Chiếc lá vàng bay gió chuyển mùa
Cụm hoa dại tim thơm hương lạ
Nhuộm tím chiều vương khói sương mờ.
Tôi nhớ thu xưa bỗng chạnh lòng
Tiền đồn xa khuất bóng chiều phong
Áo em lụa tìm thăm đơn vị
Khiến bao lính trẻ ngẩn ngơ trông.
Hôm ấy em là đóa hoa xinh
Về giữa rùng hoang đứng một mình
Em là hoa nở trên đầu súng
Là dáng thiên thần thời chiến chinh
Đã qua mất rồi tuổi thanh xuân
Phù vân bóng xế đời chinh nhân
Hôm nay chợt thấy hoa dại tím
Nở giữa trời thu lòng bâng khuâng.
Lê Tuấn
-
Tôi Mơ Ước Điều Gì? – Nhe Nhạc Xuân Vẫn Mang U Hoài – Sáng Tác Lê Tuấn
Tôi mơ ước điều gì?
Tôi mơ ước một điều thật đơn giản
Sống bình an không tham vọng cao sang
Một ngôi nhà trải mộng thênh thang
Mưa bão phải dừng lại trước cửa
Cho bình yên nương tựa
Bên trong nhà
Nghe tiếng em cười
Nguồn hạnh phúc ấm áp tình người.
Tôi mơ ước một buổi sáng bình yên
Một tách cà phê nồng ấm trên tay
Thơm hương vị tình thân cho ngày mới
Ở ngoài sân chim vui hót trên cây
Đón chào thêm một ngày
Chuyện buồn ngày hôm qua
Đã lùi lại thật xa.
Chỉ còn lại những niềm tin thứ tha
Chia hạt giống
Cho con chim đang hót
Đợi chờ bàn tay em
Rải hạt giống yêu thương.
Tôi có mơ ước gì đâu
Xóa tan đi những u sầu
Và yêu em đến ngàn sau
Cuộc đời này thật giản dị
Cứ vui, cứ sống, cứ yêu thôi
Tình yêu vốn dĩ là phép mầu.
Lê Tuấn
Bản dịch từ Chat GPT
What do I Dream of
I harbor dreams, though simple they may seem,
To dwell in tranquil realms devoid of strife,
Within a dwelling born of idyllic themes,
Where tempests yield before its gates of life.
For there, serenity shall find its rest,
And in its hallowed chambers,
I shall hear,
The melodic strains of my wedding blessed me,
As love’s warm currents soothe away all fear.
I yearn for morns imbued with gentle peace,
A cup of coffee’s warmth held in my hand,
Where friendship’s fragrant whispers never cease,
And avian choruses in trees expand.
With open arms, a fresh day I will embrace,
As the sorrows of the past recede and wane,
Replaced by seeds of hope, love’s tender trace,
Awaiting your touch, like gentle spring rain.
And what, you may inquire, fuels my dreams?
To banish sadness, cleanse my soul’s terrain,
And love you ’til eternity’s bright beams,
This life is so pure, yet infinitely plain.
To revel in joy’s ethereal domain,
To live, to love, unburdened by the norm,
For love, indeed, a mystic force to gain,
A miracle profound, love’s vibrant form.
By Le Tuan
Mời nghe nhạc Xuân Vẫn Mang U Hoài
Đây là ca khúc do tôi viết vào dịp Tết năm Tân Dậu 1981. Vào thời gian này tôi đang bị tập trung tù cải tạo tại trại tù số 6, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ Tĩnh.
Trong thời gian này tôi đã viết khoảng 5 bản nhạc tù ca. Đã phổ biết trên youtube;
Vết Loang Đọa ĐầyNhư Cơn Gió LốcXuân Vẫn Mang U Hoài.Sẽ còn tiếp khi tôi soạn lại.Trân trọng
Lê Tuấn -
Gửi Tặng Em – Tình Ở Đâu Đó – Mộng Du – Anh Vẫn Về Bên Em – Lạc Bước Vườn Đào
Hình minh hoạ là bức tranh sơn dầu của hoạ sĩ Nguyễn Đức Thành.Tranh sơn dầu “Thiếu nữ và hoa sen”. Một trong những bộ sưu tập tranh sơn dầu của hoạ sĩ trẻ quê Bắc Giang, đó là hoạ sĩ Nguyễn Đức Thành.Gửi Tặng Em
Thoa chút mật cho môi em ngọt lịm
Cài thêm hoa cho mái tóc em thơm
Ve vuốt nhẹ nhàng bờ vai rung động
Đặt nhẹ môi hôn gương mặt dỗi hờn.
Cho anh xóa chút buồn trong ánh mắt
Để yêu thương ẩn hiện nét thơ ngây
Như dòng sông êm đềm xuôi con nước
Chảy về mênh mông đến cuối chân mây.
Anh gửi chút ngây ngô tình khờ dại
Cất giữ làm tin sợ có khi quên
Tình mong manh quá sợ mai sẽ mất
Có lúc cần nhau tình lại hoá duyên.
Anh gửi em khối tình yêu thắm thiết
Làm người tình dệt mộng bóng trăng ngà
Đêm huyền diệu lời tình ru êm ái
Đừng quên nhé cuộc tình sẽ thăng hoa.
Tế Luấn
người nghệ sĩ lang thang trong tâm tưởng,
viết vần thơ ca tụng tình yêu.
Tình ở đâu đó
Chờ em ngày trống vắng
Bước theo gót chân dài
Chiều hoàng hôn chạm nhẹ
Tóc buông dấu tàn phai.
Lối đi theo vườn cỏ
Cành lá nhảy trồi xanh
Tình em ở đâu đó
Đợi ai đến dỗ dành.
Hương trinh theo cơn gió
Tình xuân bỗng xôn xao
Hát theo chiều gió thổi
Vương vấn tự khi nào.
Bình yên chiều thung lũng
Mênh mông thảo nguyên vàng
Cánh vàng hoa cải dại
Nỗi buồn đi lang thang.
Tế Luân
Chiều trên thung lũng hoa vàng.
Mộng Du
Đêm thần thoại thấm bùa mê ân ái
Cơn mộng du thức tỉnh những thiên tài
Ý thức đến từ trong kho tiềm thức
Tư tưởng người thao thức suốt đềm dài.
Đêm nhức nhối đêm huyền diệu không ngủ
Dáng em buồn nức nở những điệu ru
Trong bóng tối che mờ đêm huyền diệu
Dắt dìu nhau lạc bước đến thiên thu.
Đêm góp nhặt những nỗi niềm cay đắng
Đem tàn phai phơi sáng dưới ánh trăng
Mò tìm dấu, ta thấy nguồn thánh thiện
Mối tình hồng xuyên thấu cả trăm năm.
Tế Luân
Phút mộng du
Anh Vẫn Về Bên Em
Thời gian chầm chậm ngang qua nhà em
Chở đoá vô thường cao xanh đến thăm
Vai em gầy buổi chiều thu thấm lạnh
Hạt bụi vô tình thân phận trăm năm.
Anh sẽ hiện về lang thang tia nắng
Đậu trước sân lay nhẹ cánh mai vàng
Em hãy đừng buồn tình ta vĩnh cửu
Chốn Thiên Đàng hồn thiêng sẽ nhẹ nhàng.
Nỗi buồn thương yêu sẽ không hối thúc
Rực rỡ trong lòng nở đoá yêu thương
Nuôi dưỡng tình yêu giấc mơ thầm kín
Hướng một phương trời như đoá hướng dương.
Tìm kiếm thi nhân, tình thơ lãng mạng
Hạt bụi về đây đậu nhánh vô ưu
Ngàn hoa vẫn nở bên ngoài đường phố
Sự sống niềm tin lặng lẽ vô tư.
Những vạt áo nhẹ bay như đôi cánh
Những mảnh đời tha thiết vẫn cần nhau
Dù nỗi cô đơn hằng ngày vẫn đến
Đau buốt hồn em, tình vẫn nhiệm mầu.
Anh vẫn hiện về như ngày sau sỏi đá
Ta cần nhau cuộc tình vẫn linh thiêng
Thơ che giấu lời yêu thương thầm kín
Ngôn từ nào ve vuốt những muộn phiền.
Dòng sông Potomac vẫn còn tuôn chảy
Maryland trời đất sáng hôm nay
Nhà chúng mình bức tường xây vẫn đỏ
Cánh anh đào như tuyết trắng bay bay.
Đời sống vô thường chợt tan biến mất
Anh ra đi chưa kịp nói lời nào
Chạm đoá từ tâm hồn bay gió thoảng
Cuộc tình bên anh, lòng em vẫn tự hào.
Lê Tuấn
Viết tặng Hồng Thuỷ Chủ tịch VBVNHNDBHK phu nhân của
Hải Quân Đại Tá Guise Bùi Cửu Viên
Lạc Bước Vườn Đào
Tôi đứng giữa vườn đào cánh trắng
Thấy hoa đào lất phất bay bay
Như bông tuyết trắng mênh mông đến
Giây phút chạnh lòng tình đắm say.
Cảm nỗi thương lòng nhìn liễu rũ
Hồ thu cảnh đẹp em đi qua
Hoa đào trắng điểm trên màu áo
Vạt lụa tung bay đủ sắc màu.
Tia nắng ban mai soi bóng nước
Long lanh gợn sóng lòng bâng khuâng
Hoa rơi gió thổi bay xa mãi
Nỗi nhớ dâng đầy tình thế nhân.
Tôi đến đây như người lạc lối
Giữa vườn đào biết lối nào đi
Thi nhân đậm nét hồn du khách
Viết vội vần thơ mộng ước gì.
Lê Tuấn
Kỷ niệm một lần đến thăm Washington
mùa lễ hội Hoa Anh Đào 2023
-
Chào Mừng Phật Đản
Ngày lễ Phật Đản 2023 là đại lễ Phật Giáo lớn trên toàn thế giới. Vì thế, dịp này sẽ kéo dài trong khoảng 1 tuần, từ ngày 08/04 – 15/04 (Âm lịch)nhằm ngày 26/05/2023 – 02/06/2023 (Dương lịch).
Phật giáo là tôn giáo thịnh hành ở nhiều quốc gia, nhưng tùy vào trường phái mà mỗi nước sẽ có ngày đại lễ khác nhau.
► Phái Bắc Tông: Diễn ra vào ngày 08/04 Âm lịch – 26/05 Dương lịch.
► Phái Nam Tông: Diễn ra vào ngày 15/04 Âm lịch – 02/06 Dương lịch.Lê Tuấn xin góp tiếng chào mừng Phật Đản qua vần thơ mới viết hôm nayTrân trọngLê TuấnChào Mừng Phật Đản 2023Trần gian một đoá vô thường
Mừng ngày Phật Đản tỏ tường sắc không
Ngài sinh trong cõi bụi hồng
Trong ngôi Thái Tử thuộc dòng đế vương.
Tấm lòng rộng mở chân phương
Thế nhân trong kiếp đoạn trường phù vân
Cởi hoàng bào độ thế nhân
Cơn mê tỉnh mộng chuyên cần đường tu.
Sen hồng nở cánh vô ưu
Mở ra chánh pháp khởi từ nơi đây
Pháp luân tuôn chảy đêm ngày
Đem nguồn hạnh phúc trải bày thế gian.
Phật về tâm đạo mây ngàn
Hào quang rực rỡ xóa tan u buồn
A Di Đà Phật trường tồn
Soi tâm thánh thiện dẫn hồn thế nhân.
Tràng kinh niệm Phật bao lần
Ngộ ra trong cõi phù vân kiếp người
Phật về chánh niệm sáng ngời
Linh thiêng Phật pháp tuyệt vời đường tu.
Tế Luân
-
Lời Của Dòng Sông – Lời Của Gió -Thơ Tế Luân
Lời Của Dòng Sông
Tôi ngồi lặng lẽ bến sông
Nghe dòng nước chảy khơi lòng hư vô
Trên tảng đá một nấm mồ
Nghe sông kể chuyện hải hồ gian truân.
Mưa bay mù lối phù vân
Hạt mưa vỗ nhẹ đá tần ngần say
Lê chân mỏi gót phương này
Ngắm sông mây nước trải bày tình riêng.
Hàng dừa xanh mái chùa nghiêng
Khói trầm hương toả trong miền sương lam
Lang thang vào động mây ngàn
Bên đường cỏ mộ hoá vàng khói hương.
Cánh hoa còn ngậm hạt sương
Long lanh như ngọc tà dương chốn nào
Rừng cây che dấu cành đào
Gió lay cánh trắng bay vào hư không.
Âm ba sóng vỗ mặt sông
Nước xuôi chảy mãi theo dòng xuân thu
Cây xanh rợp bóng mù u
Chiều về nghe tiếng lời ru vọng buồn.
Tiếng chuông vang ngọn gió luồn
Ta nghe sông kể cội nguồn từ đâu
Ngàn năm sông nước thiên thâu
Nhìn theo dòng chảy bên cầu hoa trôi.
Tế Luân
Nghe dòng sông kể chuyện.
Lời Của Gió
Gió đem mây ve vãn bóng chiều tà
Nâng vạt áo lụa là em thướt tha
Ta nghe gió nói những lời tha thiết
Có phải em buồn nên gió xót xa.
Ta để lại cho em chút gì không?
Ngồi bên tảng đá, lối cỏ ven sông
Chạm hồn nhau lòng nhớ thương ngày ấy
Đặt nụ hôn đầu in dấu môi hồng.
Gió lướt nhẹ trên dòng sông im lặng
Lục bình trôi xanh màu lá mạ non
Em đã cho ta những ngày gần gũi
Dựa sát vào nhau thơm ngát phấn son.
Con thuyền ai trên dòng sông thả lưới
Bóng cá vừa nhào lộn bọt nước tan
Em khúc khích miệng cười tươi rực rỡ
Cánh chim bay xa tận chốn mây ngàn.
Em muốn nói gì không hãy lên tiếng
Sao ta nghe tiếng gió nhớ dâng đầy
Vi vu gió thổi lùa qua ngực áo
Em ngượng ngùng che đôi má đỏ hây.
Ta cám ơn lời tình thơ của gió
Dòng sông quê vỗ sóng dạt đôi bờ
Mai sau có xa phương trời đất lạ
Gió hãy nhắn lời về những giấc mơ.
Tế Luân
Cảm nhận lời của gió
-
Lời Của Đá – Tưởng Rằng Đã Quên – Tình Yêu Ma Thuật – Thơ Tế Luân
Tôi thả hồn đi lang thang trong tâm tưởng và ngẫu hứng viết bài thơ (Lời của đá). Có người nói. Rất tiếc nhạc sĩ Phạm Duy đã trở thành người thiên cổ, nếu ông còn sống bài thơ (Lời của đá) nằm trong tay ông, thì có thể ‘Lời của đá” đã lên tiếng bằng một giai điệu âm nhạc thật tuyệt vời.
Ngày nay đi tìm một nhạc sĩ có một tâm hồn âm nhạc, phóng khoáng như Phạm Duy thì không còn nữa, do đó lời của đá vẫn im lặng ngàn năm.
Lê Tuấn
Lời Của Đá
Ta nghe hồn đá nỉ non
Theo dòng sông chảy bên cồn nước xuôi
Ngàn năm chỉ một dòng thôi
Nghe sông kể chuyện một đời hợp tan
Bên đời Nhật Nguyệt mây ngàn
Theo mây đùa gió lang thang cuối trời
Đá mang theo trái tim người
Ngày sau sỏi đá một đời bên nhau.
Vòng tay ôm mối thương đau
Xót xa tiễn biệt mai sau nhớ lời
Tình là tơ sợi rối bời
Cho nhau nỗi nhớ một thời mê say.
Rót đầy thêm chén rượu cay
Tưới lên tảng đá chúc ngày hợp duyên
Ta và đá cùng lời nguyền
Ngàn năm hồn đá trinh nguyên một lòng.
Ta hỏi đá có hồn không?
Mặc khải đá nói hồn trong tim người
Thế của đá điểm sáng ngời
Vân của đá là hồn trời ban cho.
Ta hỏi em có buồn lo
Qua sông người lại giục đò muốn sang
Em về kể chuyện đá vàng
Chuyện dòng sông chảy với ngàn tích xưa.
Vỗ trên mặt đá hạt mưa
Đê mê từng lúc gió lùa hương hoa
Hồn đá ôm mối thiết tha
Lời của đá nói hạt sa nồng nàn.
Tế Luân
Thổi chút hồn người vào tảng đá
Tưởng Rằng Đã Quên
Cứ tưởng quên rồi khi bước đi
Mùa thu năm cũ tuổi xuân thì
Nào ngờ lá rụng đem niềm nhớ
Kỷ niệm trong lòng vẫn khắc ghi.
Em đến rồi đi buồn xa nhau
Mùa thu vàng úa những khung màu
Giận hờn thơ viết theo dư lệ
Ngôn ngữ còn vương những giọt sầu.
Từ đó người buồn theo núi sông
Lời thơ giá lạnh như mùa đông
Những lời hoa mỹ chôn tình chết
Để lại trong lòng khoảng trống không.
Tình đã xa rồi dấu biệt tăm
Nhuộm màu nâu xám áo già lam
Lời kinh sám hối còn vang vọng
Em nhớ hay quên đừng ghé thăm.
Một thoáng tàn phai còn nhớ nhau
Càng khơi càng thấy luỵ lòng đau
Mùa hoa năm cũ phai màu nhớ
Tóc điểm sương phai bạc mái đầu.
Lê Tuấn
Người nghệ sĩ lang thang
trong tâm tưởng để viết những bài tình thơ.
Tình Yêu Ma Thuật
Một đêm như thể ngàn đêm
Bên em gối mộng như chiêm bao về
Chung lòng ngây ngất cơn mê
Nóng đôi môi đỏ má kề bên nhau.
Tình yêu không có vết đau
Chỉ là dấu ấn vào sâu đáy hồn
Ghé răng cắn nhẹ môi hôn
Em co rúm lại thở dồn hương say.
Tình yêu không phải đắng cay
Chỉ là mật ngọt hứng đầy đam mê
Cho hoa cỏ mọc xum xuê
Cho ong bướm lượn đường quê chân tình.
Tình yêu ma thuật trói mình
Buộc hai mối lại đóng đinh trọn đời
Gối chăn quấn quýt tơi bời
Hồn run rẩy chết không lời ăn năn.
Màu son để lại vết hằn
Làn da đụng chạm dấu nhăn mịn màng
Nỗi đam mê đến nhẹ nhàng
Trăm năm trong cõi địa đàng trần gian.
Lê Tuấn
Viết cho lý lẽ của tình yêu
-
Âm Nhạc, Cao Mỵ Nhân, Duy Anh, Đỗ Dung, Giao Chỉ, Lê Tuấn, Lê V. Hải, Minh Thúy, Phạm Phan Lang, TRANG TƯỞNG NIỆM THÁNG TƯ ĐEN, Văn Thơ Lạc việt
VTLV – TRANG TƯỞNG NIỆM THÁNG TƯ ĐEN – VĂN THI SĨ VTLV & THÂN HỮU
VTLV MỜI ĐỌC BÀI VIẾT VÊ 30/4/1975 CỦA PHAN LAC ĐÔNG QUÂN – Con trai của cố thi sĩ Phan Lạc Giang Đông
Đau Thương 30/4/1975 Cuả Tôi
Phan Lạc Đông Quân
30/4/1975: một ngày bi thảm nhất đối với quân, dân, cán chánh cuả Việt Nam Cộng Hoà và cả gia đình họ bởi chính sách đối xử ngược đãi cuả chính quyền CSVN … Nỗi đau, nỗi buồn và những đày đoạ khốn khổ đã ập lên thân phận cuả những người lính, sĩ quan QĐVNCH nói riêng, và đối với đồng bào miền nam nói chung
Kinh nghiệm đauthương cuả chính bản thân tôi:
Tôi được sinh ra dưới chế độ VNCH 1962. Bố tôi là sĩ quan VNCH … vào năm 1975, tôi mới 13 tuổi, đang học lớp 7 tại trường trung học Nguyễn Thượng Hiền , Sài Gòn…. Cuộc sống cuả gia đình tôi không giàu có, nhưng nói chung, tôi cũng được ăn no, mặc ấm, được đến trường cũng như bao trẻ khác cuả miền nam lúc đó… Khi ấy, tôi đã ước mơ trở thành một luật sư để sau này đấn thân phục vụ đất nước…. hoài bão đã bắt đầu dấy lên trong tôi
Ngày 30/4/1975, khi Sài Gòn bị thất thủ, khi chứnng kìến những người lính chiến cuả Quân Đội Việt Nam Cộng Hoà buộc phải buông vũ khí để ” đầu hàng quân giải phóng” theo như lời kêu gọi cuả Tổng Thống Dương Văn Minh vào lúc 11:30 trưa ngày 30/4/1975. Cả Sài Gòn ngạc nhiên trong nỗi buồn u uất… trong sự hoang mang, nuối tiếc, nhưng số phận cuả quê hương, cuả đất nuớc đã xong.
Bố tôi, một sĩ quan Không Quân đã không di tản vì bố tôi nói:”… Đi di tản lỡ mang tội đào ngũ thì là hết! Không được! vì bố phải ở lại..” . Thế là, cả gia đình tôi phải ở lại….
Sau 30/4/1975 một tháng, ngày 26/6/1975, Việt Cộng đưa lệnh :” Tất cả những sĩ quan từ thiếu uý trở lên cuả Nguỵ Quân Sài Gòn phải ra trình diện để học tập cải tạo trong 10 ngày!!!” trong số đó có bố tôi…. Sau ngày 26/6/1975, 10 ngày đã qua, rồi 1 tháng, … không thấy bố tôi về và cũng không biết bố ở đâu.? Cả gia đình hoang mang, lo lắng và v…v Gia đình tôi cũng đã cạn kiệt về kinh tế, bắt đầu thiếu đói… Bỗng dưng, một hôm có thư cuả bố gửi về từ hòm thư 25567 , Kà Tum, Tây Ninh!!!! Đây là ” Trại Cải Tạo”…..
Khi ấy, cả gia đình hiểu…” bố tôi phải đi tù cộng sản!!!” . Kà Tum là một nơi rừng thiêng, nuớc độc, nơi đây từng là khu giao tranh dữ dội giữa quân đội VNCH và quân Việt Cộng!!!
Tôi lúc đó ra phường chứng ” lý lịch” để xin đi học lại , nhưng uỷ ban công An Phường phê:” Gia đình Nguỵ Quân. Thuộc diện đi ” Kinh Tế Mới”. Không giải quyết giấy tờ!!!” xong
Một buổi trưa vào tháng 7/1975, một đội ” Cờ Đỏ” đi tịch thu ” Văn hoá Phẩm Đồi Trựy- Phản Động Mỹ- Nguỵ” ập vào nhà tôi … Chúng nghêng ngang, hống hách, quát
– ” Chúng tôi được lệnh khám xét nhà cuả tên Đông ( Trung Uý nghành Tâm Lý chiến cuả Nguỵ quân… Mọi thứ trong nhà, chúng tôi có quyền khám…”
Thyế là, toàn bộ 3 tủ sách, hình ảnh, giấy tờ cuả bố tôi bị chúng khám và hất lên xe chúng mang đi!!!!
Tháng 3/1977, chúng ( Uỷ Ban Nhân Dân Phường) gửi giấy mời tôi lên
– ” Anh a! anh là con cuả sĩ quan ác ôn Nguỵ ! Anh hiểu chứ! nếu anh muốn bố anh ” an tâm” để cải tạo thành ” con người chân chính” .. thì anh nên đi ” Xung phong làm thuỷ lợi!!!” . Đây là ” chính sách ” khoan hồng cuả chính quyền cách mạng” nhằm giúp họ ” thành ” con người mới XHCN””!!! Nếu không, anh sẽ không được vào hộ khẩu, chứng giấy tờ…”
Tôi không còn cách nào lựa chọn: cái đói, cái rách, v…v đã buộc tôi phải ” đi làm thuỷ lợi…” không công và phải thôi học , thôi những ngày hồn nhiên cuả một đứa trẻ vừa tròn 15 tuổi!!!
Ngày 28/3/1977, Việt Cộng ” tập trung” chúng tôi lại. Chúng tôi là những con em cuả ” Nguỵ Quân, Nguỵ Quyền” và những anh lính hạ sĩ quan cuả quân đội VNCH cũng có…. Nhìn cảnh thê lương, buồn thảm khi Việt Cộng tuyên bố trước khi chúng đẩy chúng tôi lên xe
_ ” Kể từ giờ phút này, các anh em phải nhớ rằng :” Lấp hố bom, thu lượm chiến trường, đào kinh, khai hoang vùng Củ Chi, Lê Minh Xuân, v… v là nhiệm vụ cuả các anh…. để các anh em hiểu về ” tội ác cuả Mỹ- Nguỵ” ngày nào…. Ai chống lệnh, sẽ bị kỷ luật…”
Những chiếc GMC cuả Quân Đội VNCH còn sót lại với tình trạng ọc ạch bắt đầu chuyển tôi và các anh em về Củ Chi đầu tiên…
Khi đi qua ngôi trường trung học Nguyễn Thượng Hiền, tôi ngoái nhìn lại thật lâu với sự hối tiếc… nhìn các bạn bè đồng trang lứa, nhưng không ở diện ” Gia đình Nguỵ Ác Ôn!!” đang ngồi học, đang chơi đuà mà tôi cảm thấy dường như ” mình cũng thuộc Nguỵ Quân”….
Cái nắng tháng 3 cuả Sài Gòn đổ lửa, sau hơn gần 1 tiếng, chiếc GMC ngửng lại ở Tân Phú Trung, Củ Chi… chúng ra lệnh chúng tôi xuống xe… và bắt đầu ” đào kinh, cuốc đất..” dọn bãi chiến trường… Củ Chi đầy và chi chít những hố bom vì xưa kia là Vành Đai Trắng, vùng du kích cuả Việt Cộng và là vùng oanh kích tự do cuả Việt Nam Cộng Hoà
Buổi sáng thức dậy, mắt tôi tưởng như không mở ra nổi vì bụi đất vào mắt , không có đủ nước để dùng, để tắm rửa, ăn uống…vì là vùng đất phèn và nhiễm độc… Những bụi cây vàng uákhông có cây nào sống nỗi vì là nước phèn chua mặn .Việt Cộng đem chúng tôi đến đây là để ” khai kinh , đem nuớc về tưới tiêu…” !!! Mỗi ngày, chúng giao ” chỉ tiêu đào kinh 5m3 /1 ngày cho từng người… Nếu làm không xong thì bị kiểm điểm, phê bình, ” Đả thông tư tưởng” v….v Dù nắng hay mưa cũng phải đào ….
Mỗi sáng, từ 5 giờ, chúng gõ ” kẻng” thức dậy…. chuẩn bị mỗi người được ăn ” 1 cục mì luộc nước sôi” mà chúng gọi là ” Mì không người lái” . Ăn xong, vác cuốc ra ” hiện trường” …. làm đến 12 giờ trưa, chúng gõ kẻng và phát cho mổi đứa tụi tôi ” 2,3 củ khoai lang hay khoai mỳ” và rồi tiếp tục cộng việc đến 5 giờ chiều chúng ” nghiệm thu lao động” ! Ai không làm xong thì phải đốt đuốc lên làm đến tối 9 giờ… và chúng cho ” bát cơm độn bo bo” . Vậy Thôi
Tôi ” lao động” mệt quá, đuối sức vì cái tuổi 15 lại bị ăn đói, nhịn khát. Một buổi chiều, tôi phải dầm mình dưới lòng Kinh B, Lê Minh Xuân…. đàng cố gắng đào kinh thì tôi thấy máu chảy lênh láng trên mặt nước, trước mặt tôi… tôi vội xem lại, rút chân mình lên thì chính chân mình đang chảy máu do dẵm phải ” hố chông” cuả du kích Việt Cộng năm xưa còn sót lại… Máu chảy lênh láng, y tá cuả đội thuỷ lợi đưa tôi vào và ” băng bó” tạm vết thương. Y tá dùng ” kim may quần áo vàchỉ” rồi kẹp 2 miếng da rách ở ngón chân cái tôi … khâu lại y như khâu quần áo. Tôi đau phát điên lên vì càng khâu, càng đau … Thuốc uống không có!!! Cuộc sống y như thời ” thuợng cổ”!!!! và vết sẹo cuả tôi còn mãi đến hôm nay….Tuy nhiên, sau khi bị chông đâm như vậy, chúng vẫn không cho tôi về nhà. Chỉ cho ” nghỉ lao động 2 ngày!” và tôi lại phải tiếp tục lao động như thế với những bữa ăn chỉ có vài củ khoai lang ” sùng” và có khi vài cụn bột mì nhúng nước sôi . Có những đêm đói cồn cào không sao chiụ nổi , tôi đã phải hái những trái ổi xanh ăn để dằn bụng… chỉ ” mơ uớc” được ăn một chén cơm không độn dù là với muối tiêu…. Có những lần , tôi nghĩ cảm thấy mình bất lực hoàn toàn khi trước ngày 30/4/1975, cuộc sống cuả gia đình tôi, hàng xóm tôi, đồng bào miền nam cuả tôi… có bao giờ phải ăn củ khoai để ” thay cơm!!” bao giờ!!! Có bao giờ phải đói lả như những đêm như thế!!! khi miền nam Việt Nam với những cánh đồng luá ” thẳng cánh cò bay”….Lại nghĩ đến bố tôi, lúc đó bố tôi cũng phải đi ” tù cải tạo tại Chí Hoà, Thành Ông Năm, Suối Máu…” chắc cũng đói như thế và còn hơn thế!!! Cha, con cũng bị chung ” một nhà tù cuả cộng sản” mà thôi!!! dù hàng ngày sau 30/4/1975, Việt Cộng luôn luôn tuyên truyền nào là :” Hoà hợp, hoà giải” ” Xoá bỏ hận thù”…. nhưng đó chỉ là những lời xảo trá, bịp bợm, và chính chúng là kẻ gây ra chia rẽ , hận thù dân tộc thêm nữa… Tôi làm thuỷ lợi ở Củ Chi, Lê Minh Xuân… thỉnh thoảng nhìn những gia đình vừa từ Sài Gòn bị buộc đi ” Kinh Tế Mới” ở đây thấy càng thê thảm… những mái tranh rách nát trên vùng đất phèn chua không cây nào có thể mọc nổi vì nuớc mặn chua phèn…!!! Đêm xuống, loe loét ánh đèn dầu nhỏ xiú, muỗi , rệp… côn trùng… và bệnh tật theo sau. Cuối tháng 12/1979, tôi bị nổi những cục hạch to như củ hành tây ở khắp thân thể…. Việt Cộng đành chuyển tôi về bệnh viện Chợ Quán, Sài Gòn để ” điều trị” … thuốc men thì thiếu thốn vì lệnh Cấm Vận cuả Mỹ lúc đó…. Tôi nằm điều trị ròng rã hơn 2 tháng … chỉ ” nghỉ ngơi” …Sau đó, Việt Cộng biết là chúng sai khi buộc tôi đi lao động ” khổ sai” như thế dẫn đến suy kiệt sức khoẻ, chúng phải ” thả ” tôi về gia đình!!! Cũng may, vừa lúc đó, thì trận chiến giữa Polpot và Việt Nam xảy ra trên biên giới Tây Ninh, Tây Nam…. nếu không, tôi cũng sẽ bị chúng đưa lên để ” tải thương, tải đạn” ” phục vụ chiến trường vào năm đó!!!
Nhìn lại, tôi thấy Việt Cộng đã cố tình triệt hạ hoặc tru di ” 3 Đời” con cháu cuả Việt Nam Cộng Hoà bằng những cách như thế , tôi nói ở trên. Những người cha, chú, bác cuả quân đội Việt Nam Cộng Hoà thì bị đi đày nơi ” rừng thiêng, nuớc độc” từ 3 năm đến 17 năm… họ không còn khả năng sinh sản sau khi thoát điạ ngục ” cải tạo” về với gia đình … Tôi đã chứng kiến nhiều chú, anh … khi trở về vợ đã đi lấy chồng khác, con cái thất học vì Việt Cộng phân biệt đối xử, cấm đoán học đại học… và chỉ còn cách là họ ngập nguạ đau khổ lê lết ở vùng ” Kinh Tế Mới” hay những lể đường để mưu sainh vì miếng cơm, manh áo, sống qua ngày ….. Chính bản thân tôi cũng đã bị đói lả… khi đi ngang qua một thùng rác, thấy có chút cơm còn lại đã gói về, rửa sạch lại và ăn trong những năm 1980 khi mà Việt Cộng ra lệnh cấm bán gạo tự do … để tiến hành ” cải tạo công thương nghiệp tư bản- tư doanh Cải tạo tư sản miền nam…” lúc đó 1980, 1981 ….
Nhìn lại quá khứ đauthương, không phải để ” oán hận, nuôi hận” với Việt Cộng, nhưng để chúng ta cảnh giác những thủ đoạn gian xảo cuả Cộng Sản Việt Nam cho thế hệ trẻ sinh ra và lớn lên ở Hải Ngoại, để họ hiểu hơn về thế hệ cha anh họ đã đi trước, đã phải liều mình trên biển Đông để lánh nạn cộng sản . Vì đâu mà cha, anh phải bỏ nuớc ra đi sau biến cố đauthương cuả cả dân tộc Việt Nam …để thế hệ trẻ sinh ra và lớn lên ỏ Hải Ngoại này tiếp tục vươn lên trên vùng đất mới với đầy đủ ánh sáng cuả Tự Do- Dân Chủ, Nhân Quyền và cuả Chân Lý Từ Bi . Đâu là Thiện và Đâu là Ác ?
Phan Lạc Đông Quân
Muà Quốc Hận 2023
Ca khúc: Quê Hương Ơi Ta Nhớ
Thơ: phamphanlang
Nhạc Vĩnh Điện.
Ca sĩ: Đông Nguyễn
Hòa âm: Trần Xuân Studio
Quê Hương Ơi Ta Nhớ
*
Quê hương xa diệu vợi
Đắm chìm trong màn đêm
Lòng đau mắt rơi lệ
Nhìn nước nhà ngả nghiêng
*
Biển ơi có còn rộng
Chuyên chở cả vầng trăng?
Mẹ cha giờ vắng bóng
Nấm mồ còn ven sông?
*
Ngày về là ảo vọng
Mơ ước chết lưng đồi
Tiếng cười vang vỡ vụn
Ôi đớn đau phận người
*
Soi gương nhìn tóc bạc
Mệt mỏi chốn phong trần
Bôn ba đời lẻ bóng
Quê nhà trong mù sương
*
Ngày về mơ ước mãi
Vẫn chỉ là trong mơ
Biết bao giờ trở lại
Cứ chờ đợi dại khờ?
*
Quê hương ơi ta nhớ
Dù trôi nổi dòng đời
Dù có là cổ tích
Vẫn nhớ hoài không thôi…
*
phamphanlang
BA MƯƠI THÁNG TƯ. CAO MỴ NHÂN
Một mảnh trăng sầu viễn xứ rơi
Trên vai lữ khách ở phương trời
Tháng tư còn chút xuân thiên hạ
Ba chục đầy thêm tuổi đất người
Bạn hỏi thuỷ chung sao chất ngất
Ta cười phụ bạc cũng chơi vơi
Nguyệt vàng trên áo người chinh chiến
Dấu tích binh đao biệt giã đời…
CAO MỴ NHÂN
*****
VẾT TÍCH MÙA XUÂN. CAO MỴ NHÂN
Anh thấy em buồn tủi
Nên vẽ dấu chân hoa
Trên đường dài năm mới
Không một bóng người qua
*
Dấu chân mầu hoa đào
Trong khuôn viên thầm lặng
Trái tim bỗng nghẹn ngào
Nhớ nhung anh xa vắng
*
Xuân đem về nhiều nắng
Em hứng đã đầy sân
Cả bầu trời mây trắng
Đang nổi sóng phù vân
*
Ôi vết tích mùa xuân
Nơi cuộc tình diễm ảo
Say đắm tới ngàn năm
Em giấu vào thân áo …
CAO MỴ NHÂN
****
TÔ SẮC CỜ VÀNG. CAO MỴ NHÂN
*
Cờ vàng sáng rỡ tung mây
Hồn thiêng sông núi nơi này đó em
Bốn mươi lăm năm bình yên
Một ngày bất chợt oan khiên khắp vùng
*
Đã từng vượt biển lao lung
Nhất sinh, thập tử sao không nhớ đời
Mà nghe quỷ hát lên lời
Rước ma về quậy đất trời lưu vong
*
Nếu ai thích sắc cờ hồng
Hãy về bên ấy vun trồng ảo mê
Nếu ai ưa đọc Mác Lê
Cũng về bên ấy mà nghe lũ Hồ
*
Qua đây ăn nói hồ đồ
Hát ca lời lẽ tung hô bạo quyền
Thêm vào mấy kẻ vô duyên
Nói năng như một điêu thuyền ngoạ ngôn
*
Sao không chặt bỏ đuôi chồn
Một phường ” Văn dĩ tải hồn ” ác ma
Đã không quang phục Sơn Hà
Còn đem nỗi nhục trải ra xứ này
*
Xin mời tị nạn tiếp tay
Từng phen khốn khổ lưu đầy, tiếp hơi
Xuân càng cảnh giác rong chơi
Cờ vàng ngạo nghễ muôn nơi an bình …
CAO MỴ NHÂN
***
ANH VÀ THÁNG TƯ. CAO MỴ NHÂN
Anh ngồi điểm sắc cờ vàng
Bao nhiêu lần, bấy nhiêu hàng lệ rơi
Áo em vàng ánh mây trời
Hôm nay và suốt cuộc đời lưu vong
*
Mầu cờ, sắc áo mênh mông
Lẫn trong hoài niệm hoa tung tuyến đầu
Anh và hồn mộng đăng cao
Từ nơi trận mạc bước vào chiến công
*
Tháng tư, cơn bão bụi hồng
Cuốn trong gió lốc mịt mùng lửa hoang
Ngày đi, năm tháng vỡ toang
Nguồn xô tàn bạo máu loang quê nhà
*
Nơi nào cũng thấy lệ sa
Chỗ nào nước mắt cũng là biển khơi
Chơi vơi tiếng quốc khan lời
Cờ vàng vẫy gọi đất trời nở hoa…
CAO MỴ NHÂN
***’
XÉ LỊCH THÁNG TƯ. CAO MỴ NHÂN
Này là ngày tháng cô đơn
Tháng tư cùng với nỗi buồn phục sinh
Xưa anh thắp lửa biên đình
Đốt tan hoang những u tình chiến tranh
*
Núi mùa xuân thắm rừng xanh
Mầu chinh yên vẫn nhuộm thành quách tươi
Mai vàng bát ngát nắng phơi
Ngắt bông ” bạch tuyết ” tuyệt vời tặng em
*
Bỗng bầy dã thú cuồng điên
Từ phương bắc đến bôi đen sử vàng
Tháng tư lịch rớt ngàn trang
Còn trong anh nỗi uất tràn phút giây
*
Bom rơi, đạn nổ đó đây
Tháng tư tử hận từ ngày ba mươi
Bốn mươi tám năm xa khơi
Ngó về cố tổ, lệ rơi vạn trùng …
CAO MỴ NHÂN
****
LÁ CỜ THIÊNG. CAO MỴ NHÂN
Buồn ơi, tháng bốn, ngày ba mươi
Một chín bảy năm vẫn nhớ thời
Cứ mãi sau lưng, cơn đại thuỷ
Cuốn đi tất cả cuộc đời tươi
*
Sóng đỏ bắc phương mầu máu tanh
Tràn lên sông núi, ngập trời xanh
Lùa bao nhà cửa ra khơi, để
Xoá hết hình tiên tổ, quách thành
*
Những lá cờ thiêng khắp núi non
Như mây vàng ấp ủ tim son
Sắc cờ rực rỡ vàng trong nắng
Sóng đỏ chồm dâng cuộn xác hồn
*
Bốn tám năm, cờ vẫn phất bay
Mầu vàng dân tộc, nối vòng tay
Vươn cao, mở rộng thêm hoa gấm
Quang phục quê hương khí thế đầy
*
Cờ thiêng Âu Lạc, cờ Trưng, Triệu
Đinh, Lý, Trần, Lê , Nguyễn Việt Nam
Ánh lửa hoàng kim vàng sắc chiếu
Hiển linh, rạng rỡ tới muôn vàn…
CAO MỴ NHÂN
VÀNG HOA LỬA. CAO MỴ NHÂN
Tháng tư, mùa đã vàng hoa lửa
Còn lại gì khi nắng cạn xuân
Cả một không gian đang cháy nửa
Trời cao, đất rộng, hội toàn quân
*
Bao nhiêu tử sĩ, ồ ngàn vạn
Còn lại hôm nay một lũ buồn
Người mãi cùng ta chia khổ hận
Lửa chiều thắp sáng tuổi hoàng hôn
*
Tháng tư lính vẫn hoài nhung nhớ
Ai nói ai quên thật nực cười
Sắc áo mầu cờ càng nhắc nhở
Một thời trận mạc tuổi đôi mươi
*
Sấm gào thay súng đòi chinh chiến
Trở lại quê xưa lập tuyến đầu
Oan khuất cầu siêu đời binh biến
Phục hồi Bến Hải tới Cà Mâu…
*
CAO MỴ NHÂN
****
ÁNH SỬ VÀNG. CAO MỴ NHÂN
Tại sao tôi thích mầu vàng
Bốn mùa không đổi sắc hoàng kim xưa
Cho dù sáng nắng, chiều mưa
Cờ vàng tôi vẫn treo, chưa hề rời
*
Mai vàng rực rỡ dưới trời
Mây thong dong trắng tuyệt vời không gian
Đêm về ngắm bóng trăng tan
Như vô cùng tận ánh vàng đèn chong
*
Chứa chan hoa nở vàng đông
Còn nguyên bóng dáng chờ trông hình về
Kinh thành quyên thả lời thề
Từ đi, hoàng hạc trọn bề phò vua
*
Lửa vàng đốt cháy hơn thua
Trong cơn bão loạn quân vừa tiến xa
Vinh quang trở lại quê nhà
Cờ vàng khắp nẻo sơn hà tung bay…
CAO MỴ NHÂN
*****
THÁNG TƯ EM VỀ. CAO MỴ NHÂN
Em về mang một sắc cờ
Vàng son rực rỡ vẫn chờ đợi xưa
Mầu chờ, sắc đợi nhặt thưa
Mùa phơi nắng hạn, hồn mưa sóng cuồng
*
Em về sông núi tang thương
Tâm tư buồn nản chan chường trầm luân
Năm vơi, tháng cạn phong trần
Còn nguyên bão lửa chinh nhân ngút trời
*
Chiến hào ma quỷ rong chơi
Cỏ xanh che mắt bạn đời héo khô
Tuổi không tiếc nhớ mơ hồ
Mà gom nhặt bức dư đồ rách toang
*
Mộ phần chính nghĩa tan hoang
Hỡi anh yêu dấu máu loang sử buồn
Ba mươi tháng tư dập dồn
Khói hương linh hiển sáng hồn quốc gia …
CAO MỴ NHÂN
****
CỜ VÀNG. CAO MỴ NHÂN
Lá cờ vừa kéo lên cao
Trời bao la đã đón chào cờ thiêng
Sắc cờ chan chứa hoàng kim
Mầu vàng dân tộc vươn lên vô cùng
*
Cờ chưa sợ hãi bão bùng
Gió chưa xé rách cờ trong tâm hồn
Cờ vàng trên khắp non sông
Cờ ơi tình nghĩa mênh mông quê nhà
*
Cờ bay khắp nẻo đường xa
Từ đi mang cả sơn hà theo nhau
Sao chưa trở lại tuyến đầu
Lấp đau thương đã hằn sâu hận thù
*
Cờ vàng trải rộng thiên thu
Nắng mưa rực rỡ Tự Do Cộng Hoà
Mùa về khai hội hoàng hoa
Muôn năm danh nghĩa Quốc Gia vẹn toàn …
CAO MỴ NHÂN
****
THÁNG TƯ ẨN ỨC. CAO MỴ NHÂN
Muốn nói với anh chuyện cũ
Cách đây đã 46 năm
Non nửa trăm năm dang dở
Những tên ” cướp cuộc ” bạo tàn
*
Anh nhìn em không chớp mắt
Hỏi rằng mỗi ” tháng tư đen ”
Bom rơi, đạn nổ, bươi đất
Thẻ bài chiến hữu tìm tên
*
Những người đi không trở lại
Những người mất mát chân, tay
Những tâm tư còn tan nát
Những ai đang sống lưu đầy
*
Anh cười nghe như tiếng khóc
Cờ vàng phủ giấc oan khiên
Tháng tư mang nhiều ẩn ức
Kể ra, không hết ưu phiền
*
Em đến bên anh sầu muộn
Tóc dài che mắt buồn thương
Mỗi năm một lần giỗ bạn
Để vơi uất hận sa trường …
*
CAO MỴ NHÂN
30 THÁNG TƯ MỜI NGHE: SÀI GÒN ƠI VĨNH BIỆT – TIẾNG HÁT ĐỖ DUNG (KARAOKE) THÁNG TƯ BUỒN
Tháng Tư buồn cứ dàu dàu
Hôm nay trời bỗng nhuốm màu khói lam
Tháng Tư nhớ về Việt-Nam
Mình thân viễn xứ đành cam nghẹn lời…
*
Tháng Tư xưa phủ tang trời
Thương thay vật đổi sao dời non sông
Nói chi cay đắng trong lòng
Buồn thay thân phận con Rồng cháu Tiên!
*
Tháng Tư thêm nữa…triền miên
Ố trang lịch sữ, đảng điên cầm quyền
Tởm ghê chế độ hồng-chuyên
Triệu người bỏ xứ, vượt biên, lánh rời!
*
Tháng Tư buồn chạnh tuổi đời
Quê hương cách biệt trùng khơi…không về!
Buồn nghe vọng cổ nhớ quê
Nhủ lòng sống giữ lấy nề nếp xưa…
DUY ANH
Tháng Tư 2023
NGƯỜI TỊ NẠN
*
Cái ngày địa ám với thiên hôn
Lệnh xuống đầu hàng thật…chẳng đồn!
Cờ đỏ dép râu đầy phố thị
Sao vàng nón cối khắp làng thôn
Đồng minh trở mặt, lùi chuồn vội
Cộng sản lên tay, tiến bắn dồn
Nước mất, ta thành Người Tị Nạn
Đau lòng nhớ lại…chuyện cần ôn!
*
DUY ANH
Viết cho ngày 30-4-2023
(Họa y vần với bài Chiều Hôm Nhớ Nhà
của nữ sĩ Bà Huyện Thanh Quan)
Tháng Tư Mất Quê Hương
Lâu lắm rồi tháng tư buồn ngày ấy
Không hiểu sao tôi vẫn nhớ vẫn thương
Cuối tháng Tư tôi đã mất quê hương
Rồi xa mãi trong nỗi buồn biệt xứ.
Miền Nam Tự Do trong cơn đột tử
Triệu nén nhang buồn lịch sử sang trang
Ngày Quốc Hận, cõi hồn đau vô tận
Đất Mẹ buồn, phủ trắng một màu tang.
Miền Nam biến thành nhà tù cộng sản
Giam giữ trái tim, yêu chuộng hoà bình
Bắt người yêu nước giam vào ngục tối
Để văn thơ phá vỡ những nhục hình.
Tù cải tạo giam toàn những nhà thơ
Là đêm tối ánh sao trời rực rỡ
Bài thơ thức tỉnh thế giới loài người
Thoát khỏi u mê, phá vỡ đôi bờ.
Bắt hết tự do giam vào ngục tối
Tù nhân lương tâm, xứng đáng con người
Là tình yêu biết hy sinh cống hiến
Cho quê hương, lịch sử sáng ngời.
Lê Tuấn
Người lính già chưa giải ngũ
Tưởng nhớ ngày 30 tháng 4, 1975Tháng Tư Chia tay
Tháng Tư về nắng hạ còn lưa thưa
Khói bụi hồng cơn mưa chiều rất lạ
Bóng chim hốt hoảng xa bay cuối phố
Gọi nhau về theo lối cũ em qua.
Tháng Tư nở muộn loài hoa tím dại
Chiến tranh về để lại những thương đau
Những mặt người lấp ló nơi đầu ngõ
Lo sợ điều gì? Muôn vạn nỗi sầu.
Lời nghẹn ngào bao điều chưa muốn nói
Chia cắt từ đây, nơi đất mẹ xa vời
Cho thương khóc một người đi biền biệt
Gói trọn trong tim ký ức bồi hồi.
Tháng Tư lại về gợi nhớ thêm buồn tủi
Biển chia xa đẩy lùi bóng chim bay
Ngày vĩnh biệt xa nhau là xa mãi
Sao còn buồn tháng Tư, ngày chia tay.
Lê TuấnTháng Tư Đạn Lạc
Tháng Tư đạn lạc cánh chim bay
Thê thảm ngày buồn chuyện đổi thay
Phố xá tình xuân đành đứt đoạn
Ngày dài tháng muộn mấy ai hay.
Thương đau ngày cuối tháng tư về
Chia mối tình riêng đã hẹn thề
Đêm cúi mặt tuôn rơi lệ khóc
Nỗi buồn thổn thức dài lê thê.
Bóng chinh nhân huyền ảo trong mơ
Chiến sĩ hành quân giữ cõi bờ
Chinh chiến mịt mù bom lửa đạn
Lời thề xưa vẫn đợi mong chờ.
Tháng Tư vận nước đeo tang trắng
Đau nhói hồn ta vạn nỗi sầu
Chia cắt đời nhau trong góc khuất
Đôi bờ đôi hướng chạy về đâu.
Bờ yêu biển nhớ sóng vun đầy
Thấm nỗi lưu vong rượu uống say
Đã qúa xa rồi ngày tháng cũ
Bây giờ nhớ lại buổi chia tay
Nước non ngàn dặm vẫn chờ nhau
Số phận chia hai nối nhịp cầu
Vận nước bao giờ thay đổi mới
Ta về xây lại buổi ban đầu.
Lê Tuấn
Nỗi buồn tháng Tư
Nơi Địa Ngục Loài Người
Minh Thúy Thành Nội
Mấy ngày qua tôi dọn dẹp nhà cửa để đón cặp vợ chồng từ tiểu bang Connecticut qua. Chị tên Thanh Hương, thuộc khoá đàn chị của trường NTN mà tôi thường sinh hoạt họp mặt chung, anh tên Lê Phong đi du học Mỹ khóa một OCS (Officer Candidate School) vào năm 1970, là Sĩ Quan Liên Lạc Hải Yểm (Naval GunFire Liaison officer). Anh đã đi tù “cải tạo” từ năm 1975 tới 1985.
Anh chị qua dự khoá hội ngộ “Gia Đình Hải Quân THĐ /OCS” tại nhà hàng Dynasty nằm trong khu Grand Century thuộc vùng Bắc Cali. Hai ngày nữa mới họp mặt, nên anh chị có thời gian chở tôi xuống Sacramento thăm bà hiệu trưởng trường Nữ Trung Học Thành Nội xưa.
Sáng nay dậy sớm, tôi dọn thức ăn sáng và pha cà phê. Mấy anh em ngồi ôn chuyện xưa ngoài vườn. Tiếng chim hót réo rắt vui tai, không khí yên bình của buổi sáng tạo cảm giác thảnh thơi cho những người lớn tuổi đã về hưu, hưởng nhiều bổng lộc của đất nước Mỹ này. Bắt đầu từ những câu chuyện trên trời dưới đất, đi quanh thời gian hiện tại và ngày xưa, từ từ dẫn đến giai đoạn miền Nam bị rơi vào tay Cộng Sản. Bỗng dưng nét mặt anh Phong trầm xuống. Anh kể khoảng thời gian bị đi tù, quãng đời mà anh nói luôn ám ảnh trong đầu óc, dù anh đã cố gắng quên.
Chúng tôi hết đùa giỡn, lắng nghe câu chuyện một cách trân trọng của những mảnh đời khổ nhục lúc bị mất nước. Những người con từng hăng say chiến đấu, hy sinh tính mạng để bảo vệ đất nước, nhưng vận nước nổi trôi, và các anh phải chịu sống trong lao tù đày đọa. Giọng anh từ từ như đang sống lại …
– Tui bị đưa đi “cải tạo” đầu tiên từ trại Thanh Hoá, rồi đến Nghệ An, Hà Tịnh, Lòng Hồ Sông Mực, cuối cùng về trại Ái Tử Bình Điền. Nói chung khi được mùa khoai bắp thì tiêu chuẩn mỗi tù nhân nhận hai trái bắp đủ hột, ăn không được no, mất mùa thì trái bắp không có hột, chỉ toàn là cùi bắp, tù nhân phải ăn hết cùi bắp mới giải quyết cơn đói hành hạ đến run tay run chân.
Chị Hương nén tiếng thở dài, quay sang tôi:
– Em thấy khổ chưa
Anh tiếp tục:
– Ngày nọ vệ binh ném lựu đạn bắt cá ở Lòng Hồ Sông Mực, cán bộ đã bắt hết những con cá lớn béo tốt. Buổi chiều sau một ngày lao động, tù nhân trở về sông tắm rửa, còn lại những con cá nhỏ, anh em tù bắt về dự trù tối nấu ăn. Nơi Lòng Hồ Sông Mực trời rất lạnh, nên hai đầu láng lúc nào cũng có hai nhóm lửa để sưởi ấm. Một anh tù tên T hí hửng, mừng rỡ công lao mình hốt được lon cá, vừa đem ra tìm cách hơ cho cá chín. Không may, bọn cán bộ đi ngang qua, họ túm anh này ra ngoài rừng bắt ăn lon cá sống. Anh T vừa ăn vừa ói mửa nôn thốc vì mùi tanh. Nhiều cán bộ bao vây đánh anh T liên tục, ép phải ăn cho hết. Suốt buổi anh T bị đánh nhừ người, tiếng ói như bò rống vang trong đêm khuya. Anh em bạn tù nằm nín thở không ai ngủ được, trăn trở nhìn ánh lửa bập bùng trong bóng tối, trí óc ngớ ngẩn tê liệt, miệng lưỡi đắng nghét, quai hàm cứng lại muốn á khẩu.
Anh ngừng nói, hợp ngụm cà phê dường như đè nén nỗi cảm xúc đang dâng lên
– Tui cũng vớt được nửa lon gô, đêm trắng mắt sợ hãi, ám ảnh âm thanh ói mửa của T, chỉ trông trời mau sáng để đem cá ra suối đổ đi, vì điều đơn giản là không muốn mình bị đánh và ăn cá sống như anh bạn.
– Trời ơi
Tôi rùng mình thốt lên. Anh lắc đầu nói tiếp:
– Anh Nguyễn N trước là Đại uý Trinh Sát có dáng người cao ráo, nhanh nhẹn, đẹp trai và tánh tình rất vui vẻ. N được phân công làm đội trưởng ra vào nhà bếp nhận những việc lặt vặt. Nhà bếp để dành phần cơm cho cán bộ đi công tác, N đói quá ăn lén phần cán bộ nhiều lần. Cán bộ nghi ngờ giả đi công tác, rình rập theo dõi và N bị bắt quả tang, cán bộ đánh một trận nhừ tử gần chết. Cái đói hành hạ thời gian sau N thường bắt cóc nhái ăn, rồi bị chết và chôn tại Lòng Hồ Sông Mực.
Im lặng một hồi như đang nguyện cầu cho người bạn xấu số, mọi người cũng im lặng theo, anh tiếp:
– Cán bộ có lúc ăn tiệc, thức ăn dư thừa quăng đổ vào thùng nước gạo. Ngày hôm sau những người giữ công việc nuôi heo dùng nước gạo, vớt những thứ gì có thể ăn được đem về chia anh em tù, bị cán bộ biết được, họ cấm không cho đụng tới thùng nước gạo, chờ đến năm, sáu ngày sau thùng nước thối rữa mới cho lấy.
Hàng ngày anh em vào rừng kiếm gỗ, có những khúc to nặng tới mét rưỡi, gắng sức cả chục người mới vác về nỗi, dùng cưa đóng bàn ghế cho cán bộ. Có những hôm đi sâu tới ba, bốn ngọn đồi. Anh em gặp bãi nấm vui mừng hái luộc ăn tại chỗ, ai dè bị trúng độc. Trong đoàn có bác sĩ H bị nặng nhất, đi không được anh em phải khiêng về.
Nhấp tiếp cà phê, anh lại thong thả
– Tụi tui đi Thanh Hoá chặt 10 hecta rừng ở Lòng Hồ Sông Mực để làm Thuỷ Điện. Giai đoạn đó tui bị bệnh thương hàn nặng được đưa về Ái Tử. Một hôm khoảng chín, mười người tù rủ nhau đi trốn, vừa ra cổng đã bị chận bắt. Tui được giao việc nuôi heo, mang thức ăn cho những người ngồi trong hộp (chuồng chó). Đi ngang qua ngôi nhà điều tra của cán bộ, thấy áo tù dính đầy máu rớt văng từng mảnh khắp nơi, chắc hẳn các bạn tù bị đánh đập kinh khủng lắm….
Tô cháo đã vơi, ly cà phê cũng cạn. Trời rực hồng tươi sáng, cây cỏ xanh um, mấy khóm hoa hồng vàng, đỏ, tím tươi màu còn đọng những giọt sương mai lấp lánh chưa chịu tan. Bầu trời xanh ngát, những cụm mây trắng tản mát trôi nhiều phương, tôi ngẩng mặt nhìn rồi thốt một câu lấy lệ “ngàn năm mây bay” để cố nuốt những giọt lệ chực trào ra, trái tim nén thở theo câu chuyện đau lòng tức tưởi.
Tôi châm trà thêm vì anh vẫn nói say sưa như chưa bao giờ được nói. Hình như mắt anh lạc thần, không nhận diện những gì trước mắt mà chỉ thấy khoảng thời gian trong địa ngục tối tăm của tháng ngày tù đày.
Nhiều tiếng phôn liên tục, anh Phong tạm ngưng câu chuyện để sửa soạn lên họp bạn, bàn bạc chuẩn bị cuộc gặp gỡ của “Gia Đình Hải Quân THĐ /OCS” ngày mai.
Đêm hội ngộ khoảng hơn hai trăm người. Bạn bè gặp nhau tay xiết chặt mừng rỡ, bộ y phục trắng ngời của binh chủng Hải quân lúc làm lễ thật oai phong đẹp mắt.
Tôi đang để dòng ký ức quay về năm tháng cũ thì anh Phong đến ngồi bên chúng tôi, nét mặt anh tư lự thoáng buồn
– Họp mặt để gặp nhau mừng rỡ chuyện trò, vì mái tóc ai cũng đã điểm sương chiều, vượt tuổi thất thập cổ lai hy. Bao nhiêu bạn đã ra đi, mấy người còn ở lại?!! Nhớ thời tuổi trẻ giữ gìn non sông, hiến dâng cuộc đời cho tổ quốc, bảo vệ lá cờ vàng có chính nghĩa. Sự biến đổi tình hình quá lẹ làng, cái đau của thể xác nào so được nỗi đau của tinh thần luôn dày vò. Mặc lại bộ quân phục của Hải Quân như để giải tỏa niềm mơ ước cũng như nỗi uất ức phần nào, và cũng để ôn lại một thời của người lính Việt Nam Cộng Hoà với tinh thần bất khuất, sẵn sàng chiến đấu đến hơi thở cuối cùng.
Tôi suy nghĩ miên man: những lớp người được đi du học Mỹ, được đào tạo huấn luyện kỹ càng về ngành thuỷ. Tinh thần họ anh dũng, chí làm trai can trường, sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ miền Nam, đem sự an vui cho người dân sống trong ấm no, tự do và hạnh phúc. Biết bao người lính đã hy sinh xương máu với cuộc chiến do miền Bắc muốn xâm lấn, biết bao người lính vẫn kiên trì chiến đấu đến giờ phút cuối. Ôi thế sự bể dâu…Chỗ lạc hậu đòi giải phóng nơi tân tiến văn minh, chỗ nghèo đói đòi giải phóng nơi ấm no. Họ dùng miệng lưỡi khôn khéo để ngon ngọt với dân miền Nam, nhưng dân miền Nam vẫn luôn nhớ câu nói của tổng thống Thiệu “Đừng nghe những gì CS nói mà hãy nhìn những gì CS làm.”
Các hình ảnh đấu tố chôn sống cày đầu thật dã man tàn ác ở miền Bắc với chiến dịch cải cách ruộng đất. Chuyện điển hình là ông nội tôi có tên trong danh sách, gia đình phải trốn thoát chạy đêm từ làng quê lên Hà Nội để xuống Hải Phòng di cư vào Nam. Ký kết ngừng bắn, để dân được sống yên bình nhưng tuổi thơ của tôi luôn nghe bên tai tiếng pháo kích, luôn xem cảnh nhà sập, trường học sập, trẻ em người lớn chết thảm thương diễn ra hằng ngày. Bằng chứng rõ rệt nhất là Tết Mậu Thân không thể che giấu được tội ác của họ. Miền Nam đào tạo các binh chủng lính là để tự vệ, quan tâm bảo vệ tới đời sống thanh bình của người dân chứ chẳng xâm lấn miền Bắc, chỉ có họ ký kết ngưng bắn nhưng lại phá hủy, xé ngay bản hoà đàm Paris.
Tháng tư năm 1975 họ chiến thắng miền Nam, cho tôi mở lớn mắt nhìn cảnh tượng người dân Quảng Trị vừa nghe rục rịch tình hình chiến sự đã khủng hoảng cắm đầu chạy trên Đại Lộ Kinh Hoàng để vào Huế, đã diễn ra biết bao cảnh chết chóc điêu tàn. Huế lại đua nhau chạy vào Đà Nẵng. Tại sao lại có cảnh cha gánh mẹ già, vợ vác con dại…Từng đoàn người lầm lũi đi bộ trên đèo Hải Vân, dùng tất cả sức mòn hơi cạn miệt mài đi như chạy trốn ma quỷ đang ám sau lưng, tiến nhanh về phía có ánh mặt trời.
Tháng tư năm 1975 một bầu trời tang thương, mây đen u ám chụp xuống cuộc sống dân miền Nam. Nhà sĩ quan bị tịch thu, dân bị ép đi kinh tế mới, con “ngụy” không được học. Vợ sĩ quan lăn lóc giữa chốn bụi trần, dãi nắng dầm mưa kiếm cơm gạo nuôi con, và chắt chiu từng đồng dành dụm đi thăm chồng…
Đổi tiền, khám xét tư gia thành phần buôn bán, ăn cướp trắng trợn tài sản mồ hôi nước mắt của dân…Đây rất rõ ràng chuyện của ba tôi, ông là trưởng cuộc Cảnh Sát, sau một năm đi học tập, ông không được ở thành phố. Muốn yên thân ba tôi kéo cả gia đình lên kinh tế mới vùng Sông Dầu thuộc tỉnh Phan Rang sinh sống. Với sáng kiến và sự lanh lẹ tháo vát, ông mở ngay lò đúc gạch, con cái sắm bò vào rừng kéo gỗ. Tình trạng khả quan ba tôi tuyển hết dân trên vùng kinh tế mới vào làm lò gạch, phát lương và xuất tiền trả bệnh viện lúc công nhân ốm đau. Dần dần ông đệ đơn xin huyện xã cấp gạo theo tiêu chuẩn công nhân được hưởng quyền lợi lãnh phần mỗi tháng. Công việc càng ngày càng phát triển, các bệnh viện, trường học, cơ quan lên ký hợp đồng mua gạch rất đông khách hàng. Chỉ một khoảng thời gian ngắn khấm khá, cấp lãnh đạo gởi giấy “mượn” lò gạch, mượn trâu bò và xe kéo. Ba tôi biết trước tình hình, còn chút của cải là hai chiếc xe đạp và máy hát, sáng sớm hôm sau cha con tôi đạp về vùng kinh tế mới khác gởi nhà ông chú. Không bao giờ tôi quên được hình ảnh hai cha con đạp xe từ 5 giờ sáng tới 2 giờ chiềudưới trời nắng gắt, chỉ nghỉ ăn cơm trưa nơi cửa hàng dịch vụ ăn uống tại thành phố Phan Rang. Ba tôi thở dài nói với các con “Một chế độ lạ lùng bất nhân, mình nghèo thì họ đạp cho chết luôn, mình khá một tý thì họ đi ăn cướp ngang nhiên …chưa thấy chế độ nào như chế độ này.”
Khi họ vào chiếm Đà Nẵng, mẹ tôi sợ hãi tột cùng, mặt tái xanh gọi tôi lại, đưa tiền và mếu máo nói “con thích ăn gì thì cứ ăn, xong tới tiệm thuốc Tây mua mấy chai thuốc diệt rầy bọ về, mấy mẹ con mình cùng uống, chứ mẹ đã từng sống với họ rồi, sống không nổi đâu con ơi”. Tôi sững sờ nhưng quay lưng bỏ đi tránh nhìn nét mặt đau khổ tột cùng của người mẹ đã chạy trốn năm 1954 di cư vào Nam.
Cảnh vượt biên tiếp diễn, chồng vợ xa nhau, tình yêu tan rã, gia đình ly tan, mạnh ai nấy đi tìm sự sống, tìm sự tự do trong nguy hiểm, sống chết liều mình giữa biển khơi, đàn bà con gái gặp hải tặc. Chẳng kể đâu xa, gia đình nhà chồng tôi có em gái bị mất tích, cháu gái biền biệt không nghe tin tức, bà con chồng bị hải tặc giết quăng xác giữa biển khơi. Muốn hiểu thêm nữa thì có hàng vạn chuyện thương tâm kể sẽ không hết.
Thông cảm niềm đau chung của đất nước và nỗi buồn khôn tả của các anh. Nhớ lời của Thiếu Tướng Nguyễn Khoa Nam “làm tướng mà không giữ được thành thì sống làm chi nữa”, cùng Thiếu Tướng Phạm Văn Phú, Thiếu Tướng Lê Văn Hưng, Chuẩn Tướng Trần văn Hai, Chuẩn Tướng Lê Nguyên Vỹ cũng như Đại Tá Hồ Ngọc Cẩn, Trung tá Nguyễn văn Long, và còn nhiều nhân vật khác nữa đã tuẫn tiết. Những người lính thầm lặng bỏ xác, còn các anh thì bị đày đọa chốn rừng sâu nước độc, chỗ tăm tối mà loài người cứ ngỡ chỉ có ở chín tầng địa ngục trong các bộ kinh Phật Giáo thường đọc, nhưng sự thật đã hiển hiện ngay nơi cõi trần gian này.
Ngày cuối cùng anh chị còn lên San Jose dùng bữa cơm thân mật với số bạn bè định cư vùng này trước khi trở về. Chia tay chúng tôi, anh chị than nhẹ
– Đi chơi vẫn không yên, bà con kêu réo giúp việc này, lo việc kia dồn dập
Tôi cười
– Tại có tài thì phải mang nợ
Quả thực trong thời gian ở lại nhà tôi, anh chị đã bận rộn liên tục trả lời phôn. Tôi được biết bước đầu lúc đặt chân đến Mỹ, định cư nơi tiểu bang Connecticut, anh làm việc tại cơ quan International Rescue Committee (IRC), giúp đỡ người tỵ nạn thế giới. Lo vấn đề foodstamp, trợ cấp, welfare, tìm xe, hướng dẫn đường xe bus, kiếm việc, làm SS, ID.
Lúc tuổi về hưu cho đến hiện nay anh nhận thông dịch mọi việc toà án, bệnh viện, di trú, quốc tịch. Hai người thay phiên nhau đi đón phi trường hoặc làm tài xế những việc khẩn cấp.
Anh chị là người sống có tình có nghĩa, đầy ắp lòng nhân hậu nên tùy trường hợp mà tính giá tượng trưng hoặc giúp đỡ không công.
Tiễn anh chị ra xe, anh tuy đã gần bát thập nhưng nhìn còn khỏe mạnh, hai người thường lái xe xuyên bang thăm bạn bè. Con cái trưởng thành lập gia đình ra riêng, chỉ còn đôi vợ chồng già tìm niềm vui nơi các sinh hoạt cộng đồng, nơi hội Cao Niên, và họp bạn năm xưa. Những câu chuyện anh kể, hãi hùng và man rợ đã lấy những giọt nước mắt của tôi không ít. Giờ đây các anh còn chỗ dung thân nơi đất khách quê người, tuổi già lực bất tòng tâm, nhưng vẫn còn an ủi được nhìn thấy lá cờ vàng thân yêu. Tôi luôn kính ngưỡng những người lính Việt Nam Cộng Hoà, những người bị tù tội một thời tưởng như từ cõi địa ngục được sống sót trở về.
Tháng Tư Bừng Ký Ức
Mỗi tháng tư về gợi nhớ thay
Miền Nam điêu đứng lệ vơi đầy
Đua nhau chạy giặc tìm phương thoát
Giặc Cọng xông tràn quyết chiếm vây
*
Lầm lũi đoàn người bước thật nhanh
Hải Vân cuốc bộ vẫn cam đành
Tay bồng, tay ẵm kiên trì sức
Gắng gượng trèo đèo phút tử sanh
*
Các tướng can trường chẳng sợ chi
Niềm đau “mất nước sống làm gì“
Xem thường sự chết tìm đường tử
Lịch sử trang hùng sẽ khắc ghi
*
Người lính phế binh quá thảm thương
Thân đang điều trị chuyện khôn lường
Lết rời bệnh viện đời tăm tối
Cuộc sống không tìm ánh thái dương
*
“Cải tạo” chồng đi biệt mút mùa
Rừng thiêng nước độc bị giam lùa
Khổ sai, lao động thân mòn mỏi
Nước mắt chan hoà cúi phận thua
*
Vợ lết bên lề nét xác xơ
Kiếm tiền nuôi nhọc đám con thơ
Chắt chiu gom góp thăm tù tội
Đợi mãi mù tăm dõi bóng chờ
*
Những kẻ yêu rồi cũng hết duyên
Chia tay vượt biển trốn chui thuyền
Tương lai tự cứu liều giông bão
Ánh sáng Tự Do quyết đến miền
*
Mỗi tháng tư về dạ chứa chan
Lưu vong gìn giữ lá cờ vàng
Bây giờ dẫu điểm sương đầu bạc
Bốn tám năm còn nỗi hận mang
*
Minh Thúy Thành Nội
Tháng Tư / 2023
========================================Niềm mơ ước ghi dấu ngày Quốc Hận 2023
Giao Chỉ San Jose.
Đêm nay là ngày 27 tháng tư. Chỉ còn 3 ngày nữa là đến lần quốc hận 30 tháng tư thứ 48. Đối với người Việt lưu vong nhận nơi này làm quê hương, từ ngày 30 tháng tư năm 1975 đến nay đã trải qua nửa thế kỷ. Một sự tình cờ và rất nhiều may mắn chúng tôi hoàn tất Viet Museum trong khu đất lịch sử của thành phố San Jose. Hàng năm người Việt vẫn ghi dấu 30 tháng tư nhưng quanh quẩn chỉ có một số người họp mặt. Thành phố San Jose và quận hạt Santa Clara có 150 ngàn di dân ty nạn Việt Nam. Rất nhiều người chưa bao giờ tham dự buổi họp mặt 30 tháng tư. Phần lớn vì hình thức tổ chức không còn thích hợp. Cùng với sự xây dựng Viện bảo tàng Thuyền nhân và Việt Nam Cộng Hòa chúng tôi muốn giữ riêng một hình thức tổ chức thích hợp. Chúng ta ai cũng có mối liên hệ với Thuyền nhân và VNCH. Trực tiếp hoặc gián tiếp. Chúng ta bỏ nước ra đi đã mang theo từ Quê hương 2 biểu tượng. Việt ngữ là Văn Hóa và ngọn cờ Vàng là chính trị
Riêng tôi tự nghĩ. Chúng tôi 300 thanh niên Hà Nội năm 1954 tuổi 20 nhập ngũ vào trường Đà Lạt bây giờ chẳng còn bao nhiêu. Qua tháng tư năm nay là đến tháng 5-2023. Tôi vừa đúng 90 tuổi. Những kỷ niệm xưa biết chia xẻ với ai? Nghĩ đi nghĩ lại thấy rằng sẽ nên tha thiết mời đồng hương chưa bao giờ nghĩ đến 30 tháng tư. Hãy đến một lần. Không phải đến để ca hát hay xem văn nghệ. Không phải ngày tiệc vui để xem thiên hạ trình diễn. Hãy đến để bày tỏ chút tình riêng chia xẻ niềm đau của đồng bào và dân tộc. Chúng tôi cố gắng dựng lại một đài tưởng niệm cho xứng đáng với gần nửa thế kỷ trầm luân. Xin xem bức hình lễ đài chúng tôi thực hiện cho tháng tư năm nay. Năm nay cũng đã soạn xong tập tài liệu song ngữ về lịch sử chiến tranh Việt Nam gửi đến các vị dân cử. Sẽ không có diễn văn dài dòng. Sẽ không có phần giới thiệu nặng phần trình diễn. Đã từ lâu chúng tôi mong ước ngày quốc hân là để mọi người đến trực tiếp thắp một nén hương và đặt một cành hoa trên mộ đài tử sĩ và thuyền nhân bất hạnh. Lễ nghi chào cờ có rất nhiều học sinh của các trung tâm Việt Ngữ. Năm nay có thể mở đầu và qua năm 2024 rồi đến 2025 sẽ đạt được. Năm nay chỉ còn vài ngày nữa mong mọi người chưa từng đến với Quốc Hận xin đến với Việt Museum. Mỗi người một nén nhang và một cành hoa. Hãy tưởng nhớ đến đồng hương chết vì 30 tháng tư để chúng ta được sống. Đã có một đêm chúng tôi đến thăm dò phong cách bảo vệ an ninh cho Museum.
Canh khuya vắng lặng giữa khu vườn lịch sử San Jose History. Từ trên lầu cao nhìn xuống. Ai đưa ta đến chốn này. Bên kia tử sĩ bên này thuyền nhân.
Hãy đến với những linh hồn khuất mặt với tấm lòng tha thứ. Nhà thơ Tô Thuỳ Yên sau 10 năm tù cộng sản đã viết những lời tuyệt vời trong bài Ta Về. Lời thơ như sau.
Ta về như lá rơi về cộiBếp lửa nhân quần ấm tối nay
Chút rượu hồng đây, xin rưới xuống
Giải oan cho cuộc biển dâu nàyĐọc lời thơ của thi sĩ Nam Kỳ lấy rượu hồng giải oan cho cuộc nội chiến bi thảm. Một bên là Nga Tầu phe miền Bắc. Một bên là Pháp Mỹ đồng minh của miền Nam. Hãy đến lấy nén hương và cành hoa giải oan cho những linh hồn đồng hương không còn khóc cho 30 tháng tư. Trân trọng kính mời.
Yên sau 10 năm tù cộng sản đã viết những lời tuyệt vời trong bài Ta Về. Lời thơ như sau.
Đọc lời thơ của thi sĩ Nam Kỳ lấy rượu hồng giải oan cho cuộc nội chiến bi thảm. Một bên là Nga Tẩu phe miền Bắc. Một bên là Pháp Mỹ đồng minh của miền Nam.
Hãy đến với những linh hồn khuất mặt với tấm lòng tưởng nhớ. Nhà thơ Tô Thùy Yên sau 10 năm tù cộng sản đã viết những lời tuyệt vời trong bài Ta Về. Lời thơ như sau.
Ta về như lá rơi về cộiBếp lửa nhân quần ấm tối nay
Chút rượu hồng đây, xin rưới xuống
Giải oan cho cuộc biển dâu nàyĐọc lời thơ của thi sĩ Nam Kỳ lấy rượu hồng giải oan cho cuộc nội chiến bi thảm. Một bên là Nga Tầu phe miền Bắc. Một bên là Pháp Mỹ đồng minh của miền Nam. Hãy đến lấy nén hương và cành hoa giải oan cho những linh hồn đồng hương không còn khóc cho 30 tháng tư. Trân trọng kính mời. Bấm vào đây xem hình Pano tuyệt vời của Việt Museum
—Giao Chi San Jose. giaochi12@gmail.com (408) 316 8393
MỜI ĐỌC TỪ DIỄN ĐÀN BẠN; NHÌN RA BỐN PHƯƠNG
https://nhinrabonphuong.blogspot.com/2023/04/tin-bai-vo-ve-30-thang-tu-va-kinh.html
BUỒN THÁNG TƯ
Buồn em ngủ say trên phố
Mùa Hạ im lìm nắng đổ ban trưa
Quê nhà buồn mấy tháng Tư
Còn mây mùa hạn, sông đùa nét nhăn
Buồn em nỗi chết băn khoăn
Hằn trên đường phố, hằn ngang xác người
Hằn tim tự do rã rời
Vừa như đánh mất một thời thênh thang
Buồn lên con phố thay tên
Nghe sao lạ lẫm chập chờn như xa
Ve sầu rả rích tiếng ca
Ru đêm còn ngủ quê nhà xa xôi
Buồn lên khăn chít tháng Tư
Chít lên phủ tiếng buồn như hòa bình
Còn đây lẫn tiếng khóc cười
Lòng nghe đã tủi hờn rồi trăm năm.
Lê Mỹ Hoàn
CƠN BÃO THÁNG TƯ
*
Ngoài kia gió lộng rít từng cơn
Như thể trong đêm nỗi tiếc hờn
Những tưởng thanh âm từ ảo mộng
Nghe chừng đồng vọng mới chiều hôm
Hồn người tử sĩ còn thao thức
Nước mắt non sông mãi chập chờn
Bão táp tháng Tư thầm réo gọi
Lòng ta quê cũ thuở vàng son.
*
Lê Mỹ Hoàn
4/2023
Phút Tưởng Niệm: Bằng Giây Phút Này, 48 Năm Về Trước!
Không Bao Giờ Quên! 30/4, Ngày Đen Tối Nhất Lịch Sử VNCH!
* Ngày 26-4-1975 – Bão lửa chiến tranh, CS phương bắc xâm lược đã ùa vào các khu sau đây:
– Long Khánh từ hướng Đông-Bắc đi Sài Gòn xa khoảng 80km. Long Khánh nằm giữa hai quốc lộ: 1 và 20, 105 kinh độ đông, 11 vĩ độ bắc, ở múi giờ 17 GMT – Giáp giới mặt Đông hướng Đông Đông Nam về Sài Gòn. Muốn đi từ miền Cao Nguyên, hay từ miền Trung vào Sài Gòn xuống miền Tây, xe đều phải đi ngang qua vùng Long Khánh. Sông Ray từ phía Nam của núi Gia Ray, có đường đi qua Xuyên Mộc. Long Khánh có đỉnh núi Gia Ray cao 916 mét, là tấm bình phong che chắn thuận lợi cho toàn vùng.
– Trảng Bom, Hố Nai, Biên Hoà, Long Thành, Nước Trong, Đức Thạnh (Bà Rịa), lan qua vùng Phước Tuy. Xuyên Mộc. Đất Đỏ.
– Về hướng Tây Tây Nam – Bến Lức, Tân An, Trung Lương, Tân Hiệp, Long Định, Giao lộ 4, Cai Lậy đi An Hữu, xuống tới Lộc Giang, Vàm Cỏ Đông qua Tây Vĩnh Lộc, Mỹ Hạnh.
– Hướng Bắc thì các đoạn đường 16 Phú Lợi, Thủ Dầu Một. Tây Bắc về Đồng Dù, Hóc Môn.
– Sài Gòn đang thở những hơi thở cuối cùng, trước giờ hấp hối! Vĩnh biệt Tự Do, No Ấm trên 20 năm!
Chuyện Tháng Tư: Những Hình Ảnh Không In Ra Được
(Tiểu Tử)
Tôi không có đi di tản hồi những ngày cuối tháng tư 1975, nên không biết cảnh di tản ở Sài gòn ra làm sao. Mãi đến sau nầy, khi đã định cư ở Pháp, nhờ xem truyền hình mới biết! Sau đây là vài cảnh đã làm tôi xúc động, xin kể lại để cùng chia xẻ…
Chuyện 1
Ở bến tàu, thiên hạ bồng bế nhau, tay xách nách mang, kêu réo nhau ầm ĩ, hớt hơ hớt hải chạy về phía chiếc cầu thang dẫn lên bong một chiếc tàu cao nghều nghệu. Cầu thang đầy người, xô đẩy chen lấn nhau, kêu gọi nhau, gây gổ nhau… ồn ào. Trên bong tàu cũng đầy người lố nhố, giành nhau chồm lên be tàu, để gọi người nhà còn kẹt dưới bến, miệng la tay quơ ra dấu chỉ trỏ… cũng ồn ào như dòng người trên cầu thang!
Giữa cầu thang, một bà già. Máy quay phim zoom ngay bà, nên nhìn thấy rõ: bà mặc quần đen áo túi trắng, đầu cột khăn rằn, không mang bao bị gì hết, bà đang bò nặng nhọc lên từng nấc thang. Bà không dáo dác nhìn trước ngó sau, hay có cử chỉ tìm kiếm ai, có nghĩa là bà già đó đi một mình. Phía sau bà thiên hạ dồn lên, bị cản trở nên la ó! Thấy vậy, một thanh niên tự động lòn lưng dưới người bà già cõng bà lên, xóc vài cái cho thăng bằng rồi trèo tiếp.
Chuyện chỉ có vậy, nhưng sao hình ảnh đó cứ đeo theo tôi từ bao nhiêu năm, để tôi cứ phải thắc mắc: bà già đó sợ gì mà phải đi di tản? con cháu bà đâu mà để bà đi một mình? rồi cuộc đời của bà trong chuỗi ngày còn lại trên xứ định cư ra sao? còn cậu thanh niên đã làm một cử chỉ đẹp – quá đẹp – bây giờ ở đâu?… Tôi muốn gởi đến người đó lời cám ơn chân thành của tôi, bởi vì anh ta đã cho tôi thấy cái tình người trên quê hương tôi, nó vẫn là như vậy đó, cho dù ở trong một hoàn cảnh xô bồ hỗn loạn như những ngày cuối cùng của tháng tư 1975…
Chuyện 2
Cũng trên chiếc cầu thang dẫn lên tàu, một người đàn ông tay ôm bao đồ to trước ngực, cõng một bà già tóc bạc phếu lất phất bay theo từng cơn gió sông. Bà già ốm nhom, mặc quần đen áo bà ba màu cốt trầu, tay trái ôm cổ người đàn ông, tay mặt cầm cái nón lá. Bà nép má trái lên vai người đàn ông, mặt quay ra ngoài về phía máy quay phim. Nhờ máy zoom vào bà, nên nhìn rõ nét mặt rất bình thản của bà, trái ngược hẳn với sự thất thanh sợ hãi ở chung quanh!
Lên gần đến bong tàu, bỗng bà già vuột tay làm rơi cái nón lá. Bà chồm người ra, hốt hoảng nhìn theo cái nón, đang lộn qua chao lại, trước khi mất hút về phía dưới. Rồi bà bật khóc thảm thiết…
Bà già đó chắc đã quyết định bỏ hết để ra đi, yên chí ra đi, vì bà mang theo một vật mà bà xem là quí giá nhứt, bởi nó quá gần gũi với cuộc đời của bà: cái nón lá! Đến khi mất nó, có lẽ bà mới cảm nhận được rằng bà thật sự mất tất cả. Cái nón lá đã chứa đựng cả bầu trời quê hương của bà, hỏi sao bà không xót xa đau khổ? Nghĩ như vậy nên tôi thấy thương bà già đó vô cùng. Tôi hy vọng, về sau trên xứ sở tạm dung, bà mua được một cái nón lá, để mỗi lần đội lên, bà sống lại với vài ba kỷ niệm nào đó, ở một góc trời nào đó của quê hương…
Chuyện 3
Cũng trên bến tàu nầy. Trong luồng người đi như chạy, một người đàn bà còn trẻ mang hai cái xắc trên vai, tay bồng một đứa nhỏ. Chắc đuối sức nên cô ta quị xuống. Thiên hạ quay đầu nhìn, nhưng vẫn hối hả đi qua, còn tránh xa cô ta, như tránh một chướng ngại vật nguy hiểm ! Trong sự ồn ào hỗn tạp đó, bỗng nghe tiếng được tiếng mất của người đàn bà vừa khóc la, vừa làm cử chỉ cầu cứu. Đứa nhỏ trong tay cô ta ốm nhom, đầu chờ vờ mắt sâu hõm, đang lả người về một bên, tay chân xụi lơ. Người mẹ – chắc là người mẹ, bởi vì chỉ có người mẹ mới ôm đứa con quặt quẹo xấu xí như vậy, để cùng đi di tản, và chỉ có người mẹ mới bất chấp cái nhìn bàng quang của thiên hạ, mà khóc than thống thiết như vậy – người mẹ đó quýnh quáng ngước nhìn lên luồng người, tiếp tục van lạy cầu khẩn.
Bỗng, có hai thanh niên mang ba lô đi tới, nhìn thấy. Họ dừng lại, khom xuống hỏi. Rồi họ ngồi thụp xuống, một anh rờ đầu rờ tay vạch mắt đứa nhỏ, họ nói gì với nhau, rồi nói gì với người đàn bà. Thấy cô ta trao đứa bé cho một anh thanh niên. Anh nầy bồng đứa nhỏ úp vào ngực mình, rồi vén áo đưa lưng đứa nhỏ cho anh kia xem. Thằng nhỏ ốm đến nỗi cái xương sống lồi lên một đường dài…
Anh thứ hai đã lấy trong túi ra chai dầu từ lúc nào, bắt đầu thoa dầu rồi cạo gió bằng miếng thẻ bài của quân đội.
Thiên hạ vẫn rần rần hối hả đi qua. Hai thanh niên nhìn về hướng cái cầu thang, có vẻ hốt hoảng. Họ quay qua người đàn bà, nói gì đó rồi đứng lên, bồng đứa nhỏ, vừa chạy về phía cầu thang vừa cạo gió! Người mẹ cố sức đứng lên, xiêu xiêu muốn quị xuống, vừa khóc vừa đưa tay vẫy về hướng đứa con. Một anh lính Mỹ chợt đi qua, dừng lại nhìn, rồi như hiểu ra, vội vã chạy lại đỡ người mẹ, bồng xóc lên đi nhanh nhanh theo hai chàng thanh niên, cây súng anh mang chéo trên lưng lắc la lắc lư theo từng nhịp bước….
Viết lại chuyện nầy, mặc dù đã hơn ba mươi năm, nhưng tôi vẫn cầu nguyện cho mẹ con thằng nhỏ được tai qua nạn khỏi, cầu nguyện cho hai anh thanh niên có một cuộc sống an vui, tương xứng với nghĩa cử cao đẹp mà hai anh đã làm. Và dĩ nhiên, bây giờ, tôi nhìn mấy anh lính Mỹ với cái nhìn có thiện cảm!
Chuyện 4
Cũng trên bến tàu. Cầu thang đã được kéo lên. Trên tàu đầy người, ồn ào. Dưới bến vẫn còn đầy người và cũng ồn ào. Ở dưới nói vói lên, ở trên nói vọng xuống, và vì thấy tàu sắp rời bến, nên càng quýnh quáng tranh nhau vừa ra dấu vừa la lớn, mạnh ai nấy la nên không nghe được gì rõ rệt hết! Máy quay phim zoom vào một người đàn ông đứng tuổi, đang hướng lên trên ra dấu nói gì đó. Bên cạnh ông là một thằng nhỏ cỡ chín mười tuổi, nép vào chân của ông, mặt mày ngơ ngác. Một lúc sau, người đàn ông chắp tay hướng lên trên xá xá nhiều lần, như van lạy người trên tàu, gương mặt sạm nắng của ông ta có vẻ rất thành khẩn. Bỗng trên tàu thòng xuống một sợi thừng cỡ nửa cườm tay, đầu dây đong đưa. Mấy người bên dưới tranh nhau chụp. Người đàn ông nắm được, mỉm cười sung sướng, vội vã cột ngang eo ếch thằng nhỏ. Xong, ông đưa tay ra dấu cho bên trên. Thằng nhỏ được từ từ kéo lên, tòn ten dọc theo hông tàu. Nó không la không khóc, hai tay nắm chặt sợi dây, ráng nghiêng người qua một bên để cúi đầu nhìn xuống. Người đàn ông ngước nhìn theo, đưa tay ra dấu như muốn nói : « Đi, đi ! Đi, đi! ». Rồi, mặt ông bỗng nhăn nhúm lại, ông úp mặt vào hai tay khóc ngất! Bấy giờ, tôi đoán ông ta là cha của thằng nhỏ đang tòn ten trên kia… Không có tiếng còi tàu hụ buồn thê thiết khi lìa bến, nhưng sao tôi cũng nghe ứa nước mắt!
Không biết thằng nhỏ đó – bây giờ cũng đã trên bốn mươi tám tuổi — ở đâu ? Cha con nó có gặp lại nhau không? Nếu nó còn mạnh giỏi, tôi xin Ơn Trên xui khiến cho nó đọc được mấy dòng nầy…
Việt Nam Hôm Nay, Sau 48 Năm Năm Tiến Lên Thiên Đàng Xã Hội Chủ Nghĩa!
Nhóm Nhân Quyền Lên Án: CSVN Vũ Khí Hóa Pháp Luật Để Truy Tố Các Nhà Hoạt Động Môi Trường
(Huy Nguyễn)
*
(Hình: Các nhà hoạt động môi trường Đặng Đình Bách, Mai Phan Lợi, Nguỵ Thị Khanh, và Bạch Hùng Dương đang bị chính quyền CSVN giam cầm.)
-Hôm 21/4/2023, tại Câu lạc bộ Phóng viên Ngoại quốc tại Thái Lan (FCCT), tổ chức nhân quyền The 88 Project họp báo lên án nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam vũ khí hóa luật pháp để truy tố các nhà hoạt động khí hậu trong nước gồm Đặng Đình Bách, Mai Phan Lợi, Nguỵ Thị Khanh, và Bạch Hùng Dương.
Buổi họp báo chung có sự hiện diện của ông Ben Swanton, đồng Giám đốc của The 88 Project, và ông Phil Robertson, Phó Giám đốc khu vực Á Châu của tổ chức Theo dõi Nhân quyền, và bà Grace Bùi, một nhà hoạt động nhân quyền đang sống tại Thái Lan.
Trao đổi với Ðài Tiếng Nói Hoa Kỳ (VOA), ông Phil Robertson mong rằng qua buổi họp báo “các nước lớn như Hoa Kỳ, Liên Hiệp Âu Châu (EU) và các quốc gia thành viên sẽ gây áp lực mạnh mẽ hơn nữa đối với chính phủ Việt Nam, yêu cầu trả tự do cho những nhà hoạt động môi trường bị cầm tù oan sai, đồng thời trả tự do cho các nhà hoạt động và nhà bất đồng chính kiến khác đã bị bắt giữ tại Việt Nam”.
Thư mời tham dự họp báo nói rằng bốn nhà hoạt động khí hậu đã thúc đẩy chính phủ Việt Nam cam kết thực hiện chính sách không phát thải carbon ròng (zero carbon emission) vào năm 2050. Nhưng chính quyền đã bỏ tù họ. Chính quyền Hà Nội cho rằng các nhà hoạt động này phạm tội “trốn thuế”. Tuy nhiên, theo một báo cáo mới của Project 88 cho thấy Hà Nội đã vũ khí hóa luật pháp như thế nào để đàn áp các nhà hoạt động.
Nhóm bốn nhà hoạt động khí hậu được gọi là Vietnamese Four (Bộ tứ Việt Nam) gồm ông Đặng Đình Bách, ông Mai Phan Lợi, bà Nguỵ Thị Khanh, và ông Bạch Hùng Dương. Họ là các nhà hoạt động xã hội dân sự đã bị chính quyền Việt Nam bỏ tù vì tội “trốn thuế” sau khi tham gia hoạt động nhằm giảm sự phụ thuộc của Việt Nam vào nhiệt điện than, theo thông báo của The 88 Project.
Ông Ben Swanton nói trong buổi họp báo rằng bản báo cáo “Vũ khí hóa Luật pháp truy tố Bộ tứ Việt Nam” của Project 88, công bố hôm 21/4, đã trình bày kết quả điều tra các cáo buộc rằng việc truy tố hình sự những cá nhân này có động cơ chính trị.
“Thứ nhất, việc truy tố của phía Việt Nam có đặc điểm là vi phạm nghiêm trọng. Thứ hai, cả bốn cá nhân đều là những cộng sự thân thiết đang hợp tác trong chiến dịch vận động chính sách và các sáng kiến xã hội dân sự vào thời điểm chính phủ đang tìm cách hạn chế quyền tự chủ và tác động của xã hội dân sự”, ông Swanton nói.
Ông Swanton nói rằng trong khi chính phủ Việt Nam cho rằng bốn người này là tội phạm về thuế, những báo cáo của nhóm nhân quyền kết luận rằng họ là “tù nhân chính trị”.
“Cáo buộc trốn thuế dường như đã được áp dụng một cách tùy tiện với mục đích đàn áp chính trị và cả bốn nhà hoạt động ban đầu bị giam giữ mà không bị buộc tội. Nhóm Vietnamese Four đã bị từ chối quyền được xét xử công bằng”, ông cho biết thêm. “Các phiên xét xử của bốn người này được che giấu trong bí mật. Tất cả bốn cá nhân đã bị xét xử trong các phiên điều trần kín kéo dài chưa đầy một ngày, cho thấy rằng kết quả của những phiên tòa này đã được quyết định trước”.
Phát biểu tại buổi họp báo, ông Robertson nói hệ thống tòa án của Cộng sản Việt Nam là một trò đùa trong khi họ tuyên bố họ duy trì pháp quyền, và không có công lý cũng như sự độc lập trong ngành Tư pháp Việt Nam. Cùng với đó, ông cũng đã chỉ trích việc công an thường xuyên từ chối quyền tiếp cận Luật sư của các bị cáo để gây thêm tổn thương.
“Cho nên bây giờ bộ máy này đang tiêu thụ một phần của chính nó dưới danh nghĩa đảng nắm quyền kiểm soát tuyệt đối. Và bây giờ chúng ta thấy cuộc tấn công này được thực hiện để tấn công các nhóm xã hội dân sự. Bắt đầu với bốn nhà lãnh đạo của các tổ chức phi chính phủ về biến đổi khí hậu và môi trường này”, ông Roberston nói. “Những gì bạn sẽ thấy là Việt Nam đã xây dựng một vòng kìm kẹp không chỉ đối với các tổ chức phi chính phủ này mà còn cả nguồn tài trợ ngoại quốc của các tổ chức phi chính phủ địa phương”.
Đại diện của HRW cho rằng việc bỏ tù các nhà hoạt động môi trường diễn ra trong bối cảnh một nhà nước độc đảng, thông qua một loạt các biện pháp hợp pháp và ngoài pháp luật, đang hạn chế và hình sự hóa hoạt động chính sách và các phong trào xã hội dân sự.
Ngoài ra, ông Robertson gọi Việt Nam là một Trung Quốc thu nhỏ trước những kiểu đàn áp mà Trung Quốc đã từng áp dụng.
“Khi mọi người nhìn vào Nghị định về các tổ chức phi chính phủ ngoại quốc mà Việt Nam phục vụ năm 2022, bạn có thể thấy cái lồng mà chính phủ và đảng cầm quyền đang thiết kế cho bất kỳ loại hoạt động xã hội dân sự nào trong nước. Và nếu tất cả những điều này khiến bạn nhớ đến một quốc gia khác, thì bạn không sai đâu. Người Việt Nam co rúm người lại khi so sánh, nhưng động cơ giành quyền lực tuyệt đối của chính phủ và đảng ở Việt Nam và phá hủy bất kỳ loại nhà hoạt động hoặc cấu trúc xã hội dân sự nào mà các diễn đàn bí mật trông rất giống những gì đang xảy ra ở Trung Quốc”.
Trao đổi với VOA hôm 21/4, ông Robertson nói phương Tây nên gây lực với Hà Nội mạnh hơn:
“Hoa Kỳ, Liên Hiệp Âu Châu và các quốc gia thành viên sẽ gây áp lực mạnh mẽ hơn nữa đối với chính phủ Việt Nam để họ trả tự do cho những nhà hoạt động môi trường bị cầm tù oan sai, đồng thời trả tự do cho các nhà hoạt động và nhà bất đồng chính kiến khác đã bị bắt giữ tại Việt Nam”.
“Rõ ràng là cộng đồng quốc tế cần nêu cao vai trò của mình để làm tốt hơn công việc và cố gắng đấu tranh cho nhân quyền ở Việt Nam. Đối với tôi, dường như cộng đồng quốc tế đã bị phân tâm, cho dù là do cuộc chiến Ukraine hay do Chiến tranh Lạnh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc gia tăng, trong đó Việt Nam tất nhiên đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phía Hoa Kỳ và giải quyết vấn đề Biển Đông hay các vấn đề khác. Và vì vậy, vấn đề nhân quyền và Việt Nam đã bị gạt ra khỏi chương trình nghị sự”.
“Một thực tế là phần lớn luật an ninh quốc gia của Việt Nam vốn đã vi phạm nhân quyền, và Việt Nam về cơ bản đã không tuân thủ các nghĩa vụ quốc tế của mình, và cũng không tuân thủ các công ước quốc tế mà nước này đã phê chuẩn”, ông Roberston nói. “Tại sao cả bốn nhà hoạt động môi trường này đều phải vào tù? Rõ ràng là đảng đang thao túng luật pháp để duy trì quyền lực của mình và theo đuổi các đối thủ của mình”.
Buổi họp báo diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đã được nhóm các quốc gia G-7 trao đổi một thỏa thuận chuyển đổi năng lượng trị giá 15 tỉ Mỹ kim.
Ông Roberston nói: “Nếu tôi là một nhà đầu tư quốc tế, tôi sẽ tự hỏi làm thế nào tôi có thể chắc chắn rằng các quyền của tôi với tư cách là một nhà đầu tư được bảo đảm? Nếu vì một lý do nào đó mà ai đó trong giới chính trị trong Đảng Cộng sản quyết định không thích tôi, họ có thể vũ khí hóa luật pháp để chống lại tôi. Vì vậy những người đổ xô vào Việt Nam để đầu tư, tôi nghĩ, đang không hiểu rằng đó không phải là thượng tôn pháp luật, mà là quy tắc của một đảng cầm quyền duy nhất, Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng, về cơ bản có thể làm bất cứ điều gì họ muốn. Bất kể luật pháp nói gì”.
Trong thông cáo báo chí hôm 21/4, ông Swanton, kêu gọi nhóm G-7 nên đưa ra điều kiện về hỗ trợ tài chánh cho quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam để chính phủ không bắt giữ thêm bất kỳ nhà hoạt động nào.
VOA đã liên hệ Bộ Ngoại giao Việt Nam, yêu cầu họ cho ý kiến về cuộc họp báo và thông cáo báo chí này, nhưng chưa được phản hồi.
Chính quyền Việt Nam từ trước đến nay bác bỏ các cáo buộc vi phạm nhân quyền, nói rằng họ chỉ bắt giam và xét xử những ai “vi phạm pháp luật”.
Quy Định Đàn Áp, Cấm Sóng Nghệ Sĩ: “Phong Sát” Kiểu Trung Quốc? Vi Phạm Quyền Tự Do Biểu Đạt!
*
(Hình: Tấm biển quảng cáo chương trình biểu diễn của ca sĩ Khánh Ly ở Hà Nội năm 2014.)
-Dự kiến từ tháng 10/2023, các nghệ sĩ, người nổi tiếng bị cho có hành vi vi phạm pháp luật, trái thuần phong mỹ tục sẽ bị giải quyết như hạn chế phát sóng, biểu diễn, quảng cáo….
Đây là nội dung nằm trong kế hoạch khai triển thực hiện chiến lược phát triển lĩnh vực phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử giai đoạn 2021-2025, vừa được Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng ký ban hành hồi đầu tháng 4.
Hạn Chế Tầm Ảnh Hưởng của Người Nổi Tiếng
Nhạc sĩ Tuấn Khanh bình luận với Ðài Á Châu Tự Do (RFA) rằng có rất nhiều vấn đề trong quy định này: thứ nhất, chuyện “muôn thuở” vẫn là định nghĩa về “thuần phong mỹ tục”, thế nào là “lệch chuẩn” vẫn chưa được quy định rõ ràng; vấn đề thứ hai là người nổi tiếng nếu phạm pháp sẽ bị giải quyết theo luật, tại sao lại đặt ra quy định riêng dành cho nhóm người này.
Ông cho rằng dù quy định này là vô lý nhưng nhà nước có mục đích rõ ràng khi nhắm vào đối tượng là nghệ sĩ, những người nổi tiếng:
“Việt Nam đang thực hiện một chương trình phong sát nghệ sĩ giống như là ở bên Trung Quốc vậy.
Nghệ sĩ tạo nên một cái quyền lực đối với công chúng và đối với những nhà nước như Việt Nam, khi đột nhiên có những người tạo nên quyền lực với đám đông thì nhà nước sẽ không thích, vì nó chia sẻ quyền lực tập trung của nhà nước, dẫn đến chuyện là có thể xảy ra những điều mà người ta không thể tưởng tượng được.
Cho nên, tốt nhất là phải có một cái rào cản hay là một bộ yên cương dành cho tất cả giới văn nghệ sĩ của nhà nước”.
Nhiều chuyên gia về văn hóa trong nước, thông qua báo chí, đồng loạt lên tiếng ủng hộ quyết định này của Bộ 4T.
Tiến sĩ Hà Thanh Vân, Viện phó Viện Khoa học Văn hóa và Giáo dục, trả lời mạng báo Zing nêu quan điểm “cần có những hình thức xử phạt mạnh tay hơn, chẳng hạn từ hạn chế hoạt động văn hóa nghệ thuật có thời hạn đến cấm vĩnh viễn, khóa tài khoản mạng xã hội của KOLs nếu họ vi phạm pháp luật”.
Cũng trên Zing, Tiến sĩ Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng nếu các nghệ sĩ lệch chuẩn được phép trình diễn công khai, các nội dung tiêu cực có thể gây hại đến sự phát triển tâm lý và đạo đức của công chúng, đặc biệt là trẻ em, thanh niên.
Báo Tuổi Trẻ dẫn lời ông Chu Anh Hùng – Phó Giám đốc Nhà hát lớn Hà Nội, nói hôm 19/4 rằng đây là hoạt động mở đầu cho chuỗi hoạt động ở các trường học nhằm góp phần xây dựng văn hóa ứng xử đẹp, văn minh, thanh lịch trên không gian mạng.
Thậm chí, một số tờ báo lớn như Tuổi Trẻ, An ninh TV còn mạnh dạn đăng bài viết với tiêu đề khẳng định dư luận, khán giả ủng hộ việc cấm sóng đối với nghệ sĩ.
Vi Phạm Quyền Tự Do Biểu Đạt
Ở khía cạnh nhân quyền, quy định này vi phạm cả quyền tự do biểu đạt của nghệ sĩ và quyền tự do tiếp nhận thông tin của người dân.
Tại Điều 19 Công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị quy định rằng “Mọi người đều có quyền tự do ngôn luận. Quyền này bao gồm quyền tự do tìm kiếm, tiếp nhận và truyền đạt mọi loại thông tin và ý tưởng, không phân biệt biên giới, bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bản in, dưới hình thức nghệ thuật hoặc thông qua bất kỳ phương tiện truyền thông nào mà người đó lựa chọn”.
Tự do biểu đạt không phải là một quyền tự do tuyệt đối. Nhà nước có thể hạn chế quyền tự do này của người dân, nhưng chỉ được áp dụng trong một số rất ít các trường hợp cụ thể.
Theo Công ước này, Nhà nước được phép hạn chế quyền tự do biểu đạt trong một số trường hợp như bảo vệ an ninh quốc gia hoặc trật tự công cộng, bảo vệ sức khỏe hoặc đạo đức công cộng.
Tuy nhiên, cô Minh Trang, hiện đang theo học chương trình Thạc sĩ về Quyền và Thực hành quyền tại Thuỵ Điển cho biết các biện pháp hạn chế phải được quy định bằng luật, ở mức tối thiểu và tương thích:
“Dù là cấm sóng tạm thời hay cấm sóng vĩnh viễn thì đều vi phạm quyền tự do biểu đạt.
Ví dụ như một người nghệ sĩ vi phạm pháp luật như là vi phạm luật giao thông đường bộ hay uống rượu trong lúc lái xe mà vin vào đó để cấm người ta không được biểu diễn hay hoạt động nghệ thuật thì rõ ràng là cái hình phạt đó nó không tương thích với cái lỗi người ta gây ra.
Nếu như vi phạm luật giao thông thì đã có luật giao thông đường bộ để giải quyết rồi, chứ không phải lấy cớ là vi phạm luật giao thông để cấm người ta không được biểu diễn, không được tham gia các chương trình truyền hình”.
Cũng theo cô Trang, người dân có quyền xem, ủng hộ hoặc tẩy chay một sản phẩm nào đó mà họ cho là không phù hợp:
“Nhà nước không nên là một bên đứng ra quyết định xem là người dân nên hay là không nên tiếp cận thông tin gì. Người dân có quyền được quyết định xem là bản thân họ muốn hoặc không muốn xem cái gì”.
Ở một số nước như Nam Hàn, các đài truyền hình cũng đã công bố cấm sóng đối với nghệ sĩ vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, theo cô Trang, điểm khác biệt là ở cái quyết định cấm sóng ở Nam Hàn được đưa ra bởi một pháp nhân độc lập, chứ không phải là do Nhà nước quyết định như Việt Nam.
Đối với một số ý kiến ủng hộ sự kiểm duyệt cho rằng nội dung xấu trên các phương tiện truyền thông có thể ảnh hưởng đến trẻ em. Cô Trang cho rằng các chương trình không phù hợp với trẻ cần phải được dán nhãn rõ ràng:
“Đối với những chương trình không phù hợp với trẻ con thì nên dán nhãn là chương trình này không phù hợp với trẻ.
Ví dụ như trẻ em tiếp cận với những nội dung không phù hợp với lứa tuổi thông qua mạng xã hội thì lỗi sẽ thuộc về công ty mạng xã hội, bởi vì họ đã không dán nhãn nội dung đó”.
Hiện nay, các công ty cung cấp dịch vụ xem phim hoặc video như YouTube hay Netflix, thậm chí là các nhà mạng internet cũng có dịch vụ chọn chế độ dành riêng cho trẻ em. Khi đó, với tư cách người giám hộ, cha mẹ có thể tự quyết định điều gì là phù hợp với con em mình. Các quyết định trẻ con nên hay không nên xem gì có thể thực hiện tại nhà mà không có sự can thiệp của chính phủ.
Kiểm Soát Tư Tưởng: Đảng, Tuyên Giáo và Vấn Đề Dân Chủ!
*
(Ảnh: Chụp tại Hà Nội trước đây.)
-Bài viết đăng trên cổng thông tin điện tử của Ban Tuyên giáo Trung ương hôm 18/4/2023 với tựa đề ’Một số vấn đề đặt ra trong công tác tư tưởng của Đảng’ cho rằng: “Không ít nơi, khi tổng kết – đánh giá, nếu công tác tư tưởng đạt kết quả tốt, tạo được hiệu ứng tích cực trong xã hội thì thành tích đó ‘mặc nhiên’ thuộc về sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng hướng, kịp thời của cấp ủy; khi công tác tư tưởng còn hạn chế, không đạt kết quả tốt, thì ‘lỗi trách nhiệm’ lại thuộc về ban tuyên giáo hay cá nhân lãnh đạo”.
Liệu đây có phải là một tiến bộ trong công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam? Một Luật sư từ Việt Nam không muốn nêu tên vì lý do an ninh, hôm 24/4 nhận định:
“Tuyên giáo thực chất là công tác tuyên truyền thôi, còn lãnh đạo cụ thể là đảng bộ ở đấy. Ví dụ một bệnh viện làm sai, một doanh nghiệp sai là do lãnh đạo doanh nghiệp đấy, chứ ảnh hưởng gì đến tuyên giáo đâu, họ nhận thế là không đúng. Là do đảng bộ tại đơn vị đó sai, ví dụ như Bệnh viện Bạch Mai chẳng hạn, hai Giám đốc bị bắt liền là do đảng ủy bệnh viện đó, trong khi Giám đốc thường là Bí thư đảng ủy hết, mà nếu liên đới trách nhiệm là đảng ủy của Bộ Y tế là cơ quan chủ quản. Chứ tuyên giáo chỉ tuyên truyền làm thế nào để chữa bệnh chóng khỏi, giá rẻ, dân hài lòng…”.
Vị Luật sư này nêu ví dụ trường hợp nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, khi bị chất vấn trước Quốc hội đã nói ông làm do Đảng phân công, chứ không xin và cũng không từ chối nhiệm vụ nào của Đảng. Về dự án khai thác Bô-xít Tây Nguyên ông Dũng cho biết chỉ làm theo Nghị quyết của Đảng. Hay việc phát triển các Tập đoàn kinh tế Nhà nước theo kiểu Nam Hàn bị thất bại cũng đã được Bộ Chính trị thông qua, ông Dũng cho rằng ông chỉ là người khai triển thực hiện theo Nghị quyết của Đảng.
Còn nhà Nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai, nguyên Vụ truởng Vụ Nghiên cứu, Ban Dân vận Trung ương, hôm 24/4 cho rằng:
“Cái này dân phán đoán, nhận xét, đánh giá từ rất lâu rồi, cả nửa thế kỷ nay, người ta khẳng định bằng một câu ca dao, mà câu ca dao ấy rất là triết học, phản ánh nhận thức trí tuệ dân gian thông minh, sáng suốt, họ nói như thế này: ‘Mất mùa là tại thiên tai, được mùa là nhờ có thiên tài Đảng ta’… đấy là nhận xét của những người dân rất chính xác về tất cả mọi chuyện, chứ không riêng bài báo vừa rồi của ban Tuyên giáo trung ương. Tuyên giáo là tay sai của Đảng, cho nên Đảng với tuyên giáo là một, chứ không phải là hai. Bao giờ họ cũng phải tìm một cái để họ thanh minh, là họ rõ ràng, họ tử tế, họ đàng hoàng… bao giờ chả thế…”.
(Ảnh minh họa, chụp tại Hà Nội trước đây.)
Hôm 20/4/2023, Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Thành ủy Hà Nội cũng đã tổ chức Hội nghị cho rằng cần ‘không ngừng mở rộng dân chủ trong Đảng’.
Liệu một đất nước theo thể chế độc đảng toàn trị thì việc mở rộng dân chủ trong Đảng có ý nghĩa gì?
Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ từ Na Uy hôm 24/4 cho rằng, trong một hệ thống chính trị dân chủ, sự dân chủ nó phải thể hiện trong toàn dân, cả ở trong các sinh hoạt đảng phái, và nó được luật hóa. Cụ thể, trong một thể chế dân chủ, người dân bình thường sẽ đi bầu chọn ra những đại biểu đại diện cho quyền lợi của mình và đất nước. Đó có thể là các Dân biểu, các Thượng Nghị sĩ, hay các vị lãnh đạo địa phương, lãnh đạo quốc gia.
Ngoài ra, theo ông Vũ, nếu người dân có tham gia các đảng phái chính trị thì luật cũng quy định rằng các sinh hoạt nội bộ của các đảng phái chính trị được công nhận phải dựa trên tinh thần dân chủ theo pháp luật. Trong tinh thần đó, ngay cả trong tổ chức chính trị, thành viên cũng sẽ tham gia bầu chọn ra các thành viên đại diện cho tổ chức trong các cuộc bầu cử tự do và công bằng. Trở lại với cái gọi là tập trung dân chủ của đảng Cộng sản, Tiến sĩ Vũ cho biết:
“Tập trung dân chủ trong một thời gian dài được cho là một hình thức tổ chức của các đảng Cộng sản. Về mặt hình thức thì các đảng viên sẽ bầu ra các đại diện cho mình trong đảng, gọi là mang tính dân chủ. Các đại diện này sẽ tập trung lại, thảo luận ra các chương trình hành động. Sau đó, các chương trình hành động được ban xuống và các đảng viên phải nhất nhất tuân theo nó. Về mặt lý thuyết thì đây tương đối giống mô hình nghị viện ở các nước. Tuy vậy, thực tế cách rất xa hình ảnh lý thuyết này. Các cuộc bầu cử tự do để chọn ra các lãnh đạo Cộng sản đã không hề xảy ra, việc ai lãnh đạo đảng hay đất nước, làm chức vụ gì, nó chỉ là một sản phẩm của việc giới cầm quyền tự sắp xếp chỗ ngồi cho những người trong Đảng nhằm phân chia lợi ích cho mình hay phe nhóm. Hoàn toàn không có một sự tự do chọn lựa nào”.
Theo ông Nguyễn Huy Vũ, nếu các đảng viên có thể ngồi lại với nhau để sinh hoạt một cách tự do bằng cách bầu chọn ra một Tổng Bí thư chẳng hạn trong một cuộc bầu cử kín thì điều đó sẽ đem lại một bước đột phá rất lớn trong xã hội. Đó sẽ là một hình thức dân chủ thực sự trong đảng. Với tư cách là một đảng đang nắm quyền điều hành quốc gia, việc có dân chủ trong đảng sẽ giúp các đảng viên biết ai giỏi, ai kém, ít nhất là trong hàng ngũ đảng viên, để chọn ra những người dẫn dắt chính đảng và cả quốc gia của mình. Ông Vũ cho rằng, điều đó sẽ thật sự là một cuộc cách mạng vì nó giúp chọn ra người khá nhất trong hàng triệu đảng viên để dẫn dắt quốc gia. Theo Tiến sĩ Vũ, đất nước chắc chắn sẽ có một diện mạo khác với bây giờ… ông nói tiếp:
“Nhưng việc dân chủ hóa các sinh hoạt trong Đảng Cộng sản vẫn chưa đủ. Nó cần phải có một sự dân chủ hóa rộng khắp cả quốc gia. Các đảng phái khác phải được hiện diện và cạnh tranh công bằng với đảng Cộng sản. Có như vậy thì người dân mới biết chọn ra đảng phù hợp và có khả năng nhất để dẫn dắt quốc gia. Nếu điều đó diễn ra, đất nước sẽ cất cánh nhanh chóng vì các lãnh đạo có viễn kiến sẽ biết đâu là những chính sách hợp lý và làm thế nào để thi hành nó. Trong một bối cảnh như vậy, với khả năng điều hành và quản lý kém cỏi, đảng Cộng sản khó mà có một chỗ đứng nào trên chính trường Việt Nam”.
Cho nên theo ông Vũ, nhìn lại để thấy rằng việc một số giới chức lãnh đạo Cộng sản hô hào khai triển dân chủ tập trung, nó chỉ là một hình thức nhằm ru ngủ giới đảng viên trong Đảng và ai cũng biết điều đó.
Nhà Cầm Quyền Côn Đồ, Đàn Áp Xuyên Quốc Gia: Blogger Đường Văn Thái Mất Tích, Tiếng La Cuối Cùng Để Lại Nhiều Câu Hỏi?
*
(Hình: Hình ảnh chụp từ camera an ninh cho thấy ông Thái dắt xe gắn máy chạy ra khỏi phòng trọ, không mang hành lý gì.)
-Nhóm bạn lần theo dấu vết của blogger Đường Văn Thái vào chiều 13/4/2023, phát giác một đoạn băng hình từ camera an ninh chứa các tiếng động lớn và tiếng la thất thanh bị nghi là của ông trước khi mất tích ở Thái Lan.
Ông Đường Văn Thái, 41 tuổi, chạy sang Thái Lan vào tháng 2/2019 và được cấp quy chế tị nạn bởi Văn phòng Cao uỷ Tị nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) ở Vọng Các. Ông bị mất liên lạc với bạn bè từ chiều ngày 13/4, và vài hôm sau, truyền thông nhà nước đưa tin ông bị công an xã Sơn Kim 1, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) bắt giữ khi nhập cảnh trái phép từ Lào vào địa phương này.
Tuy nhiên, nhóm bạn thân của ông Thái cất công điều tra sự việc bằng cách thu thập thông tin từ các camera trong khu vực, có sự cho phép của cảnh sát địa phương, và phát giác nhiều điều bất ngờ.
Ông Đoàn Huy Chương, cựu tù nhân lương tâm hiện đang sống tị nạn tại Thái Lan, là một thành viên trong nhóm điều tra đã đến nơi blogger ở trọ, các đoạn đường đã đi qua và nơi có thể đã diễn ra vụ bắt cóc vào chiều tối hôm đó. Ông nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong ngày 24/4 như sau:
“Điều tra những cái camera lần cuối cùng (cho thấy) anh Thái mất tích là vào (giữa khoảng thời gian từ) 6 giờ 3 phút đến 6 giờ 7 phút trên một đoạn đường Lamphu của tỉnh Pathum Thani giáp với Vọng Các”.
Ông Chương cung cấp cho RFA một đoạn video dài khoảng năm phút từ camera an ninh của nhà dân quay hướng ra đường bắt đầu từ 6 giờ 6 phút chiều cho thấy, nhiều tiếng động lớn cùng tiếng hét thất thanh, ngắt quãng trong khoảng 30 giây đến một phút nhưng không ghi lại được hình ảnh bắt cóc, đoạn đường ít xe cộ và người qua lại.
Ông Chương và nhóm bạn khẳng định, tiếng la đó chính là của Đường Văn Thái. Ông nói:
“Nghe được tiếng la hét của anh Thái, và chúng tôi có hỏi thăm người dân thì họ nói chiều hôm đó có hai chiếc xe hiệu Mitsubishi chặn hai đầu và bắt một người đưa lên xe. Người ta (nạn nhân – PV) la hét rất là lớn nhưng không có ai đến giúp đỡ. Hôm đó là ngày đầu tiên của Tết Thái (13/4 – PV).
Họ chỉ nói là hôm đó bắt một người nam bỏ lên xe rồi họ (nhóm bắt cóc- PV) lấy luôn chiếc xe Honda và đến chiếc dép rớt lại (của nạn nhân – PV) họ cũng lượm luôn”.
Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Phân ban Á Châu của tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), đến tận nơi được cho là nơi ông Đường Văn Thái bị đặc vụ chính phủ Việt Nam bắt cóc. Ông nói qua tin nhắn với phóng viên:
“Người dân trong khu vực chứng kiến cảnh hai xe hơi màu trắng chắn ngang đường và nghe thấy tiếng kêu cứu của một người nào đó vào thời điểm đó vào tối 13/4. Lúc đó, ông Đường Văn Thái và chiếc xe gắn máy đã biến mất.
Ngoài ra còn có đoạn phim CCTV (camera an ninh – PV) trong đó có thể nghe rõ tiếng la hét của một cá nhân mặc dù đoạn video không cho thấy vụ bắt cóc thực sự”.
Trong khi đó, hai đoạn video từ camera an ninh khác ở gần Đại học kỹ thuật Rajamangala Thanyaburi quay lại cảnh khi ông Thái từ chỗ live stream ra về, dường như có 2 xe gắn máy với 4 người lạ mặt bám sát theo ông để theo dõi.
Ông Phil Robertson cho biết thêm, đơn khiếu nại về người mất tích đã được gửi tới đồn cảnh sát Thayanaburi, nơi xảy ra sự việc bắt cóc, tuy nhiên cho đến nay “cảnh sát Thayanaburi dường như chưa làm được gì nhiều để theo dõi khiếu nại, và rõ ràng chúng tôi hy vọng họ sẽ tiếp tục điều này và làm nhiều hơn nữa”, đại diện tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói, đồng thời cho rằng việc một người đàn ông bị bắt cóc trong một cộng đồng dân cư “chỉ có thể được gọi là một hành động ngược đãi nhân quyền trắng trợn và chính quyền Thái Lan nên tìm hiểu tận cùng vấn đề này và báo cáo những gì họ tìm thấy”.
Cũng theo ông này, có khả năng có đoạn phim mà camera an ninh có thể thu được về vụ bắt cóc, đòi hỏi cảnh sát đến gặp các chủ cửa hàng tư nhân để yêu cầu sự hợp tác, đồng thời có những nhân chứng của vụ bắt cóc nên được phỏng vấn sớm nhất.
Thông Tin Cho Cộng Đồng Quốc Tế
Bà Grace Bùi, một nhà hoạt động nhân quyền người Mỹ gốc Việt ở Thái Lan nhiều năm qua, cho biết trong cuộc họp báo quốc tế tổ chức bởi Dự án 88 và Theo dõi Nhân quyền (HRW) ở Vọng Các ngày 21/4 để công bố một báo cáo nhân quyền khác, bà đã công bố những tư liệu thu thập được của nhóm về vụ mất tích của blogger Đường Văn Thái.
Nhiều hãng truyền thông quốc tế quan tâm đến sự việc của blogger người Việt và hỏi bà thêm thông tin, bà nói lại với RFA.
Theo The Bangkok Post, Cảnh sát Hoàng gia Thái Lan đã liên lạc với nhà chức trách Việt Nam để hỏi về Đường Văn Thái nhưng không nhận được phản hồi. Báo này cũng gọi điện cho Bộ Ngoại giao Việt Nam nhưng cũng chỉ nhận được sự im lặng.
Trong khi đó, văn phòng Cao uỷ Tị nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) ở Vọng Các hôm 24/4 gửi email phản hồi RFA về sự việc nghi bị bắt cóc của ông Đường Văn Thái, nói rằng họ không thể bình luận về các chi tiết hoặc thậm chí xác nhận sự tồn tại của các trường hợp riêng lẻ vì lý do bảo mật.
Tuy nhiên, bà Morgane ROUSSEL-HEMERY – Phó Giám đốc Quan hệ Đối ngoại thuộc văn phòng UNHCR ở Thái Lan lưu ý rằng, sự an toàn về thể chất và an ninh của người tị nạn trên toàn cầu chủ yếu là trách nhiệm của các quốc gia chủ nhà.
Theo đó, UNHCR hỗ trợ các nước sở tại bảo đảm rằng những người tị nạn có thể được hưởng các quyền của họ khi sống lưu vong, bao gồm quyền được sống và an ninh cá nhân.
Truyền Thông Nhà Nước Nói Gì?
Ba ngày sau khi ông Đường Văn Thái mất tích ở Vọng Các, nhiều tờ báo được kiểm soát bởi Ban Tuyên giáo Trung ương đồng loại đưa tin ông bị bắt khi nhập cảnh trái phép vào Việt Nam trong ngày 14/4.
Việc đưa tin đồng loạt này rất bất thường vì việc nhập cảnh bất hợp pháp của công dân Việt Nam chỉ là vi phạm hành chính.
Trong vài ngày gần đây, một số báo tiếp tục đăng tin về Đường Văn Thái với nội dung bôi nhọ nhà báo tự do này, nói rằng ông chuyên đưa những tin không đúng sự thật và có mục đích nói xấu lãnh đạo đảng và Nhà nước trên kênh YouTube với hơn 800 video và gần 120.000 người theo dõi.
Báo Bình Phước Online của Đảng bộ và Chính quyền tỉnh Bình Phước ngày 21/4 còn phê phán RFA và nhiều báo chí ngoại quốc và báo chí độc lập “khóc thuê” cho Đường Văn Thái và “võ đoán” về vụ bắt cóc ở Thái Lan giữa tháng Tư.
Biểu Tình Đòi Ngưng Dự Án Xả Thải ở Đắc Lắc: Người Ê-Đê Bị Cảnh Sát Đánh Đập Dã Man
*
(Hình RFA: Người Ê-đê phản đối dự án xả thải ở xã Ea Bhốk (huyện Cư Kuin), Đắc Lắc.)
-Người đồng bào Ê-đê ở xã Ea Bhốk (huyện Cư Kuin) phản đối dự án xả thải vào hồ, hàng chục Cảnh sát cơ động được điều đến trấn áp khiến nhiều người bị thương và bị bắt giữ trong ngày 21/4/2023.
Theo chính quyền tỉnh Đắc Lắc, dự án Hệ thống thoát nước Khu Trung tâm hành chính huyện Cư Kuin được thực hiện nhằm đưa nước mưa từ các cơ quan của huyện vào hồ Ea M’tá, xã Ea Bhốk.
Tuy nhiên, người dân xung quanh hồ phản đối dự án vì lo ngại rằng nước thải sẽ bị đưa vào hồ cùng với nước mưa, có thể gây ô nhiễm môi trường cũng như gây ngập lụt ở khu vực gần hồ.
Trong hai ngày 20 và 21/4, hàng chục Cảnh sát cơ động với dùi cui và khiên chắn đi trên nhiều xe chở quân đến để trấn áp người dân và giúp cho việc thực hiện phần cuối cùng của dự án, đó là tuyến đường mòn ra cửa xả đổ ra hồ Ea Mtá với chiều dài hơn 870 mét, chiều rộng 10 mét.
Theo video cung cấp bởi người dân địa phương, hàng chục Cảnh sát cơ động đối đầu với người dân địa phương cầm cờ đỏ sao vàng và đa số họ là phụ nữ, những người muốn ngăn cản việc thực hiện dự án. Những người dân này sống ở thôn 5 và buôn Ea M’tá, xã Ea Bhốk.
Trong video, những người phụ nữ bản địa trao đổi với nhau bằng tiếng Ê-đê, nhưng có lúc nghe thấy họ nói tiếng Kinh rất rõ:
“Chúng tôi kiên quyết bảo vệ không cho Ủy ban Nhân dân huyện đổ nước thải vào hồ. Chúng tôi sống chết tại đây, hôm nay chúng tôi phải giải phóng.
Người dân chúng tôi cương quyết bảo vệ, cương quyết bảo vệ!”
Một phụ nữ nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong điều kiện ẩn danh vì lý do an ninh vào ngày 24/4:
“Khi người dân chúng tôi kéo ra khu vực thi công, cảnh sát cơ động chặn chúng tôi lại. Họ dùng dùi cui và roi điện để tấn công chúng tôi.
Họ đánh đập làm bị thương 7 người, trong đó có 3 người phải nhập viện với các vết thương ở đầu, miệng, tai, và vai.
Có một phụ nữ đang mang thai tháng thứ hai bị cảnh sát xô ngã, một phụ nữ khác bị gãy vai, người bị ngất vì bị cảnh sát chích roi điện. Một người đàn ông bị cảnh sát quật ngã rồi dùng chân đá vào đầu và gây chảy máu tai và răng. Công an còn bắt giữ 12 người rồi đưa họ về đồn công an xã”.
Người phụ nữ này cho biết 3 người nhập viện sẽ trở về nhà trong chiều ngày 24/4, trong khi những người bị bắt lên đồn công an xã được thả về trong cùng ngày (21/4), sau khi phải viết giấy cam kết không phản đối dự án, nếu phản đối nữa sẽ bị bắt bỏ tù.
Người này cho hay trong mấy ngày qua, dự án tiếp tục được thực hiện vì người dân không được phép đến gần.
Chúng tôi gọi điện và gửi email cho ông Bùi Hồng Quý – Chánh văn phòng Uỷ ban Nhân dân tỉnh Đắc Lắc và Uỷ ban Nhân dân huyện Cư Kuin – để kiểm chứng thông tin nhưng không nhận được phản hồi.
Theo truyền thông nhà nước, dự án Hệ thống thoát nước Khu Trung tâm hành chính huyện Cư Kuin với tổng mức đầu tư gần 36,7 tỉ đồng được Ủy ban Nhân dân tỉnh phê duyệt năm 2019. Dự án là đường dẫn nước mưa có chiều dài toàn tuyến gần 4 cây số, có điểm đầu tuyến là trụ sở Ban Chỉ huy Quân sự huyện (Tỉnh lộ 10) đến điểm cuối tuyến là mương thoát nước đổ ra hồ Ea M’tá, xã Ea Bhốk.
Ủy ban Nhân dân tỉnh cũng đã thành lập Tổ công tác khảo sát lại tác động môi trường, mức độ an toàn hồ đập và tác động đến đời sống người dân trong khu vực đối với dự án. Theo kết quả khảo sát, dự án được cho là không ảnh hưởng đến môi trường, đất đai, khí hậu, nguồn nước sinh hoạt của người dân xung quanh.
Tuy nhiên, theo người dân địa phương, việc khảo sát này không phản ánh đúng thực tế.
Ông Y Quynh Buon Dap, một nhà hoạt động nhân quyền và quyền tự do tôn giáo đang tị nạn tại Thái Lan, cho rằng người dân ở thôn 5 và buôn Ea M’tá phản đối dự án trên vì lo ngại về môi trường và kinh tế của họ.
Ông cho phóng viên biết, lo ngại của người dân bắt nguồn từ việc chính quyền trên thực tế không đi khảo sát kỹ lưỡng các khu vực sau này có ảnh hưởng bởi dự án.
Trong ngày 20/4, chính quyền địa phương nêu quyết tâm sẽ thi công phần còn lại của dự án, coi mọi hành động cản trở việc thi công là trái pháp luật. Theo báo chí Nhà nước, chính quyền cảnh báo sẽ trừng phạt nghiêm khắc những người phản đối, tuy nhiên không đề cập gì đến vụ đàn áp trong ngày 21/4.
Coi Mạng Người Dân Như Cỏ Rác! Cảnh Sát Giao Thông Biến Dân Thành Lá Chắn Sống, Được Xem Xét Phong Liệt Sĩ!
*
(Hình: Hiện trường vụ truy bắt xe chở ma tuý ở Long An hôm 21/4/2023.)
-Thiếu tá Cảnh sát giao thông Nguyễn Xuân Hào được xem xét phong liệt sĩ, sau vụ truy bắt buôn bán ma tuý trên đường phố vào ngày 21/4/2023 vừa qua ở xã Mỹ Hạnh Nam, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An, khiến 3 người thiệt mạng. Ông Nguyễn Xuân Hào là người đã sắp xếp cho 2 người dân đi đường dừng xe, để chặn xe chở ma tuý khiến những người này thiệt mạng vì bị xe chở ma tuý đâm!
Truyền thông nhà nước cho biết vào ngày 23/4, Thủ tướng Chính phủ đã ký Công điện về giải quyết vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng tại tỉnh Long An.
Theo Công điện, vào khoảng 4 giờ chiều ngày 21/4, tại tuyến đường ĐT824 thuộc xã Mỹ Hạnh Nam, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An đã xảy ra vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng do xe hơi mang biển kiểm soát số 49C-296.01 (do đối tượng chở ma túy điều khiển) tông trực tiếp vào lực lượng Cảnh sát giao thông đang làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát và giải quyết vi phạm về an ninh trật tự và an toàn giao thông, làm một đồng chí Thiếu tá thuộc Đội Cảnh sát giao thông, Công an huyện Đức Hòa và 2 người dân chết.
Liên quan đến vụ án này, theo báo Nhà nước, 2 người dân bị thương nặng được đưa đi cấp cứu nhưng đã qua đời tại bệnh viện. Lực lượng chức năng đã khống chế, bắt giữ tại chỗ hai người liên quan.
Công điện xác định đây là hành vi có tính chất côn đồ, chống người thi hành công vụ đặc biệt nguy hiểm, xâm phạm trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của cán bộ, chiến sĩ công an và tính mạng của nhân dân.
Thủ tướng Chính phủ xin gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình Thiếu tá Cảnh sát giao thông và gia đình các nạn nhân chết; đồng thời yêu cầu Bộ Công an, Bộ Giao thông-Vận tải, Ủy ban Nhân dân tỉnh Long An và các cơ quan, đơn vị có liên quan chỉ đạo giải quyết, khắc phục hậu quả, thăm hỏi, hỗ trợ, động viên gia đình các nạn nhân trong vụ tai nạn.
Thủ tướng cũng chỉ đạo thực hiện ngay các thủ tục, trình cấp có thẩm quyền xem xét phong tặng danh hiệu Liệt sĩ đối với đồng chí Thiếu tá Cảnh sát giao thông đã hy sinh trong khi thực hiện nhiệm vụ tại vụ tai nạn nêu trên và thực hiện các chế độ, chính sách đối với gia đình của đồng chí theo đúng quy định của pháp luật.
Thiếu tá Nguyễn Xuân Hào được phong cấp trung tá sau sự việc.
Cũng trong ngày 23/4, báo Nhà nước dẫn nguồn tin từ Công an tỉnh Long An cho biết, Cơ quan cảnh sát điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án giết người để điều tra về sự việc.
Ngoài hai người bị bắt trước đó, cơ quan điều tra cũng tạm giữ thêm ba người khác có liên quan.
Theo báo Nhà nước, tài xế điều khiển xe bán tải khai nhận trước đó có sử dụng ma túy. Tài xế này hiện cũng đang bị xem xét khởi tố về hành vi giết người.
Dân mạng xã hội trong 2 ngày qua đã xôn xao bàn tán về sự việc, thậm chí chỉ trích việc công an sử dụng dân làm lá chắn chống ma tuý gây chết người.
Tuy nhiên, báo Nhà nước hôm 22/4 dẫn lờ lãnh đạo Công an tỉnh Long An nói rằng quá trình lực lượng chốt chặn, vây bắt xe hơi chở hàng cấm đã được tính toán kỹ, phối hợp đúng quy trình, nhưng nghi can quá manh động.
Dư Luận Bất Mãn Trong Nước, Vụ Cảnh Sát Giao Thông Dùng Dân Làm “Lá Chắn”: Cán Bộ Thì Được Thăng Cấp, Dân Thì Bỏ Mạng Oan Uổng!
*
(Ảnh: Cảnh sát giao thông chặn hai xe gắn máy làm rào chắn xe hơi chở ma tuý, khiến hai người mất mạng.)
-Cán bộ Cảnh sát giao thông chết trong vụ được nói “vây bắt nghi phạm buôn ma tuý” được thăng cấp, phong liệt sĩ. Trong cùng vụ có 2 người dân chết một cách oan uổng nhưng không nghe gì về bồi thường.
Vào chiều ngày 21/4/2023, Ban Chuyên án tỉnh Long An cho biết họ tiến hành vây bắt nghi phạm buôn bán tuý đang điều khiển xe hơi 5 chỗ chạy qua địa bàn tỉnh này, tiến về hướng Sài Gòn.
Trong một video được trích xuất từ nhà dân cho thấy, một viên Cảnh sát giao thông trong ban chuyên án đã chặn xe, sắp xếp cho 2 người dân đi đường dừng lại để chặn xe chở ma tuý, khiến những người này cùng với một Cảnh sát giao thông thiệt mạng vì bị xe chở ma tuý đâm.
Báo Chí Đổi Trắng Thay Đen
Một loạt mạng báo lớn nhỏ, bao gồm VnExpress, Đại đoàn kết, Tiền Phong, Bảo vệ công lý… đều đăng bài có nội dung y hệt nhau, rằng “Nhận tin xe hơi 5 chỗ khả nghi đang chạy về hướng Sài Gòn với tốc độ rất nhanh, một Cảnh sát giao thông trong tổ công tác đi bộ ra giữa đường yêu cầu xe hơi bán tải và xe lôi (chở hàng) dừng lại thành hàng ngang, đề nghị các xe gắn máy di chuyển ra chỗ khác…. Tổ công tác yêu cầu xe hơi 5 chỗ dừng lại để kiểm tra nhưng tài xế không chấp hành, tông thẳng vào nhóm cảnh sát và vài người dân còn kẹt trên đường”.
Việc các tờ báo đăng bài có nội dung rập khuôn nhau đến từng câu chữ, từng dấu chấm phẩy như vậy đặt ra nghi vấn rằng liệu nội dung này có được viết một cách độc lập hay là viết theo chỉ đạo từ Tuyên giáo, và rằng hệ thống báo chí trong nước có đang cố gắng “tẩy trắng” cho hành vi dùng người dân tham gia giao thông để chắn đường xe hơi chở ma tuý hay không?
Một Luật sư ở Sài Gòn, không muốn nêu tên vì lý do an toàn, bình luận với Ðài Á Châu Tự Do (RFA) rằng một người bình thường khi xem video chắc chắn sẽ nhận thấy rõ ràng là viên Cảnh sát giao thông đã cố tình chặn đường 2 người đang chạy xe gắn máy, dẫn đến cái chết của họ:
“Báo chí Việt Nam là thông tin một chiều, nó luôn luôn bảo vệ chế độ và những người thực thi công vụ mặc dù họ có làm sai đi nữa. Những người bình thường xem video sẽ thấy ngay là người dân bị chặn lại, người ta đâu có tự nguyện. Cái này là họ bị chết oan bởi những nhân viên công vụ ngu dốt và rất non kém nghiệp vụ”.
Gia Đình Nạn Nhân Nói Gì
Ông Huỳnh Thắng, là bố của nạn nhân Huỳnh Nguyễn Chí Mẫn, nói với RFA rằng con trai mình là một Kỹ sư cơ khí, đang sống vui vẻ khoẻ mạnh thì bị tai nạn đột ngột qua đời do sự thiếu sót của Cảnh sát giao thông:
“Tôi không biết đầu đuôi sự việc như thế nào nhưng mà trước mắt thì tất cả 10 người như một, đều thấy thiếu sót của anh công an điều tiết. Xe lớn sao không sử dụng mà sử dụng xe con hai bánh để làm cái gì? Theo tôi nghĩ thì thiếu sót nằm ngay chỗ đó”.
Sau khi xảy ra sự việc, phía công an, lãnh đạo tỉnh Long An cũng đã xuống nhà thăm viếng đám tang của anh Mẫn, ông Thắng cho biết:
“Cái thứ nhất là cơ quan ban ngành cũng xuống thăm hỏi và động viên.
Trước đó là có Giám đốc Công an tỉnh xuống tại nhà xác, họ cũng động viên an ủi và giúp đưa em nó về tới nơi tới chốn. Khi làm đám thì họ cũng đi xuống thăm hỏi.
Nói chung là không có vấn đề gì hết, họ cũng đã quan tâm đến mình, rồi họ cũng chia sẻ nỗi buồn với mình.
Dù nhận thấy sai sót của cơ quan chức năng dẫn đến cái chết của con trai mình, tuy nhiên, ông Thắng cho biết ông không nghĩ tới chuyện bắt người cán bộ Cảnh sát giao thông phải chịu trách nhiệm:
Nếu mà nói về pháp luật khi tôi không có hiểu. Thì công việc mà, đâu có ai muốn đâu. Có thể là do nhất thời hoặc là người ta nghe một cái lệnh nào đó thì phải chấp hành thôi chứ không nghĩ sau lưng là cái gì.
Còn chuyện truy cứu người đó hay không thì tôi không nghĩ tới. Đó là trách nhiệm mà truy cứu để làm cái gì. Vai trò và trách nhiệm của mỗi người mỗi khác. Bây giờ không phải là cứu mà mà làm sao để hiểu và thông cảm cho vai trò và nhiệm vụ của họ”.
Lỗi Thuộc Về Ban Chuyên Án
Mạng báo Công lý dẫn lời lãnh đạo công an tỉnh Long An cho biết đây là chuyên án triệt phá đường dây ma túy. Quá trình lực lượng chốt chặn, vây bắt xe hơi chở hàng cấm đã được tính toán kỹ, phối hợp đúng quy trình, nhưng nghi can quá manh động. “Chúng tôi rất lấy làm tiếc về sự mất mát của các gia đình”.
Vị Luật sư giấu tên không đồng ý với lời biện minh vừa nêu. Theo ông, khi để xảy ra cái chết cho 3 người thì cả Ban Chuyên án phải chịu trách nhiệm. Còn người Cảnh sát giao thông trực tiếp điều khiển dừng xe chắn đường cũng chỉ làm theo mệnh lệnh mà thôi:
“Tôi không hiểu sao một chuyên án đã được lên kế hoạch từ trước mà họ lại dừng xe của người dân lại để chặn bắt tội phạm như vậy, một việc làm phải nói là hết sức ngu xuẩn.
Nếu họ nói là họ đã lên chuyên án thì họ có tính đến trường hợp bảo đảm an toàn cho người dân hay không? Nhiệm vụ của công an là bảo vệ dân chúng nhưng bây giờ công an lại mang dân ra làm lá chắn thì có phải là các ông không coi trọng mạng sống của người ta hay không.
Người thực thi công vụ thực ra thì họ cũng chỉ làm theo mệnh lệnh của cấp trên mà thôi. Theo tôi, cả Ban Chuyên án đều phải chịu trách nhiệm chứ không thể nói là chỉ có một ông đứng ra chịu trách nhiệm mà thôi.
Những người còn lại phải nhận thấy hành động đó quá là nguy hiểm cho người dân và phải ngăn chặn nếu viên cảnh sát kia thật sự sơ ý”.
LVH tổng hợp.
-
Danh Hoạ Van Gogh – Bài thơ “Tôi là hoạ sĩ” – Bức chân dung thằng khốn nạn – Lê Tuấn
Danh Hoạ Van Gogh
Tất cả chúng ta đều biết đến cuộc đời của danh hoạ Van Gogh
Ông sống trong nghèo nàn, không tên tuổi
Ông trở nên nổi tiếng sau khi tự tử và tồn tại trong trí tưởng tượng của công chúng như một thiên tài bị hiểu lầm, “nơi hội tụ những bài diễn thuyết về sự điên rồ và sáng tạo”.
Ngày nay, các tác phẩm của Van Gogh là một trong những bức tranh đắt giá nhất tế giới từng được bán và di sản của ông được vinh danh tại một bảo tàng mang tên ông, Bảo tàng Van Gogh tại Amsterdam, nơi lưu giữ bộ sưu tập tranh và bản vẽ của ông lớn nhất trên thế giới
Tôi thích câu nói mang tính chất sáng tạo và lãng mạn của ông:
“Without poets, without artists, man would be fed up with the monotony of nature.” Painter Vincent Van Gogh.
“Không có thi nhân, không có nghệ sĩ, con người sẽ chán ngấy vì sự đơn điệu của tự nhiên.” Danh hoạ Vincent Van Gogh.
Câu chuyện “Bức chân dung thằng khốn nạn”
Tôi còn nhớ đã đọc ở đâu đó một câu chuyện về một hoạ sĩ nghèo, nhưng sau này ông đã trở thành một danh hoạ có tên tuổi.
Có một hoạ sĩ còn trẻ nhưng rất nghèo, anh ta chỉ đủ tiền thuê căn hộ nghèo nàn và một chút tiền uống cà phê ăn ổ bánh mì. Anh thường đến quán cà phê cuối phố ngồi uống cà phê, người chủ quán biết anh là hoạ sĩ nghèo nhưng vẽ rất đẹp. Ông này có ý nhớ anh vẽ một bức chân dung
- Ông ta nói: Này anh chàng hoạ sĩ tôi muốn thuê anh vẽ cho tôi một bức chân dung. Vậy anh tính bao nhiêu tiền.
- Anh chàng hoa sĩ nghe thế thì mừng lắm vì dù sao cũng có thể kiếm thêm chút tiền
- Anh vội trả lời. thưa ông tôi chỉ nhân 500 franc cho một bức chân
dung. (thời đó 500 trăm franc chỉ đủ trả tiền thuê phòng và uống cà phê một tháng.
- Ông chủ quán gật đầu đồng ý.
- Thế là mỗi sáng chàng hoạ sĩ đến quán uống cà phê và vẽ chân dung cho ông chủ.
- Khoảng một tuần sau bức chân dung hoàn tất
- Cháng hoạ sĩ vui vẻ mời ông chủ xem và trả tiền
- Ông chủ quán xem bức chân dung, rồi tìm cách chê đủ thứ, mục đích
ông ta muốn ém giá xuống còn 200 francs nếu anh bán thì tôi mua.
- Chàng hoa sĩ cau mày và nhận ra ông chủ là con người keo kiệt, bần tiện và gian xảo
- Anh nói thẳng với ông chủ quán, nếu ông không trả theo giá tiến
thương lượng ban đầu, thì sau này ông sẽ phải trả giá gấp ngàn lần hơn để nhận lại bức chân dung.
- Ông chủ quán nghe thế thì mỉn cười đểu và nói
- Thì cứ thử xem, ngày mai anh lại không cần tiền đem tranh đến bán rẻ cho tôi sao.
- Bức chân dung được anh hoạ sĩ dem về vứt vào một xó.
- Gần một năm sau anh chành hoạ sĩ may mắn được một nhà tài trợ
giúp cho anh mở một phòng tranh triển lãm, những bức tranh của anh được nhiều người chú ý và anh trở nên nổi tiếng. Anh đã bán được khá nhiều bức tranh.
Duy nhất có một bức tranh mà nhiều người muốn mua nhưng anh không bán đó là bức chân dung (Thằng khốn nạn).
Tiếng đồn vế bức chân dung này đến với ông chủ quán cà phê.
Người ta bàn tán về bức chân dung (kẻ khốn nan) Nhìn sao giống y hệt ông chủ.
Ông chủ quán nghe nhứ thế, ngày mai ông đến xem phòng tranh
Và ông đã nhận ra bức chân dung (kẻ khốn nạn) chính là mình.
- Ông đến năn nỉ anh chàng hoạ sĩ đề mua lại.
- Anh hoạ sĩ gặp lại ông chủ quán, anh mỉn cưới và nói
- Tôi đã nói với ông rồi. Ông sẽ phải trả giá gấp ngàn lần để mua lại bức chân dung này
- Thế thì bao nhiêu anh mới bán bức chân dung này cho tôi
- Tôi bán nó với giá 100 ngàn francs, đã có nhiều người ngỏ ý muốn mua.
Ông chủ quán đã phải bỏ ra 100 ngàn France để mua lại gương mặt
kẻ khốn nạn, vì ông không muốn ai nhìn thấy chính mình là thằng khốn nạn.
Câu chuyện đến đây là hết. Và tôi tin rằng trên đời này vẫn cón có nhiều bức chân dung (kẽ khốn nạn) như thế.
Người nhớ lại và kể chuyện
Lê Tuấn
Tôi đã thử sử dụng công cụ trí thông minh nhân tạo, để vẽ chân dung thằng khốn nạn xem sao.
Tôi đã viết vào phần Promt của software (Playground AI), gần như ra chỉ thị, vẽ chân dung thằng đàn ông, khốn nạn, đểu cáng, gian dối, hay lật lọng, đầy tham lam.
Dĩ nhiên phải viết bắng tiếng Mỹ nó mới hiểu.
“Draw a portrait of a man, wretched, slutty, liar, mischievous, greedy.”
Khoảng 30 giây trí thông minh nhân tạo vẽ cho tôi hai bức chân dung
Đây là bức hình thứ nhất. Thắng đàn ông khốn nạn.
Tôi viết thiếu từ khoá lật lọng đầy tham lam
(Tôi nhờ công cụ Playground AI để vẽ) chỉ cần 30 giây có ngay bức chân dung này
“hình 1”
Bức hình thứ 2, tôi thêm vào từ khoá hay lật lọng, đầy tham lam.
(Tôi nhờ công cụ Playground AI để vẽ) chỉ cần 30 giây có ngay bức chân dung này
“hình 2”
Tôi rất thích về hội hoạ vá hình như tôi có năng khiếu về bộ môn nghệ thuật hình thể, hội hoạ và nhiếp ảnh.
Tôi không phải là hoạ sĩ vì thật ra tôi chưa hoàn tất một cương trình đào tạo về hội hoạ, tôi chỉ học qua vài lớp rồi tự tìm hiểu thêm. Tuy nhiên gần như một năng khiếu tự nhiên, do đó tôi vẽ cũng khá đẹp, qua nhiều thể loại khác nhau.
Hoạ sĩ thường có cuộc sống túng thiếu, không ổn định, tôi không thể sống bằng nghề này, chỉ vẽ vời chơi khi ngẫu hứng.
Thật ra mà nói tôi không có một sự quyệt định cho đới mình, vì tôi trưởng thành trong thời chiến, tất cả những thanh niên phải vào quân đội, cuộc đời lính chiến sẽ chỉ định cho mình con đường đi tới tương lai.
Một tương lai mà không ai có thể ngờ được đó là con đường tù tội, sau này khi miền nam VN rơi vào tay chính quyền cộng sản.
Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975. Tôi bị đi tù tập trung cải tạo trong suốt 8 năm, rồi trở vế nhà sống lưu vong thêm 10 năm tại Sài Gòn. Sống lưu vong ngay trên quê hương của mình, vì thời gian này (những cựu sĩ quan chế độ cũ) bị phân biệt đối sử, bị kỳ thị, bị sua đuổi, rất khó tìm một công việc để mưu sinh.
Thượng Đế đã nhìn lại. Cuối cùng định cư tại Hoa Kỳ.
Tuổi đời càng ngày càng già đi. Sống tại Hoa Kỳ mới thấy được sự tiến bộ vượt bực của Khao Học Kỹ Thuât ngày nay. Nếu muốn theo kịp với sự tiến bộ của khoa học thì bắt buộc phải tìm hiểu.
Khi con người đã tạo ra trí tuệ nhân tạo. “Artificial Intelligence” gọi tắt là AI. Trong OpenAI các bạn sẽ tìm thấy ChatGPT được định nghĩa là một loại trí tuệ nhân tạo cho phép người dùng có thể trao đổi tương tác với ChatGPT, bằng ngôn ngữ tự nhiên (giống như hai con người đang nói chuyện trực tiếp) với phạm vi trao đổi không giới hạn. ChatGPT có thể hiểu được ngôn ngữ tiếng Việt, các bạn có thể nói chuyện với nó bằng tiếng Việt Nam.
Bạn có thể thông qua trí tuệ nhận tạo để thực hiện những gì bạn muốn biết, có thể viết một bài văn, mợt bài thơ hay vẽ một bức tranh.
Tuy nhiên tất cả những sản phẩm này chỉ là một gợi ý, nó không truyền tải được cái hồn của tư tưởng hay tiếng nhạc trong bài thơ,
Trí tuệ nhân tạo vẫn cần phải có trí tuệ thật sự của con người điều chỉnh lại. khoác cho nó cái hồn của tư tưởng con người.
Tôi không muốn bài viết này đi qúa xa. Chỉ là một thoáng suy tư, lang thang trong tư tưởng.
Mỗi ngày tôi vẫn viết những bài thơ thông qua trí tuệ của chính tôi, đem một chút thi vị hoá cho đời sống thêm tươi vui, bớt đi sự buồn tẻ chán ngấy, về sự đơn điệu của tự nhiên. Như danh hoạ Van Gogh đã viết:
“Không có thi nhân, không có nghệ sĩ, con người sẽ chán ngấy vì sự đơn điệu của tự nhiên.” Vincent Van Gogh.
Xin mời các bạn đọc qua bài thơ Tôi là hoạ sĩ, tôi đã sử dụng ngôn ngữ thay cho cây cọ và màu sắc, để vẽ một bức tranh trên vùng thảo nguyên mênh mông với hoa vàng và có hình bóng của em, trong bài thơ ngũ ngôn.
Tôi là hoạ sĩ
Vẽ lên khung trời rộng
Mênh mông vùng thảo nguyên
Đầy hoa vàng bé nhỏ
Ong bướm thầm trao duyên.
Bàng bạc màu sương trắng
Mái tranh khói lam chiều
Nghiêng theo niềm du mộng
Lời tình thơ trải đều.
Mây ôm đỉnh phố núi
Em bước về thong dong
Ngày vui chiều đã muộn
Mắt xanh vướng bụi hồng.
Thênh thang miền gió bụi
Hạt sương đọng cỏ buồn
Đi tìm đời đã mất
Một thời mưa gió tuôn.
Em ngây thơ ngồi hát
Lòng thương nhớ bồi hồi
Tình còn đang chớm mộng
Mắt xanh nhìn mây trôi.
Hòn đá nằm bên suối
Tiếng chim hót nỉ non
Em soi gương trải tóc
Thoa hồng chút phấn son.
Hương thơm hoa phấn lạ
Cố nhân xưa tìm hoài
Em đem vào mộng ảo
Tiếc thương chút trang đài.
Lẳng lơ ong bướm lượn
Thênh thang đồng cỏ vàng
Sương giăng màu mây trắng
Khép lại đời lang thang.
Lê Tuấn
Ngồi buồn vẽ bức tranh
Trên cánh đồng hoa vàng.
Bài viết đến đây là hết.
Kính chúc các bạn Bình An trong mọi ngày
Lê Tuấn
04-24-23
-
Tiếp nối những vần thơ tháng tư – Lê Tuấn
Thơ Tháng Tư Về
Nắng tháng tư xuyên qua từng kẽ lá
Mong manh chiều ký ức vẫn chưa quên
Em thẫn thờ ướt thêm viền mắt đỏ
Lạc mất nhau lòng buồn mãi trong đêm.
Tường hoa giấy đỏ pha thêm sắc tím
Hoa loa kèn sắc trắng nở ngôi sao
Cho nỗi nhớ phiêu du cùng ngọn gió
Tiếng chiều rơi xen kẽ tiếng lao xao.
Một nỗi buồn vừa chui qua cửa sổ
Tháng tư về nhắc nhở chuyện năm xưa
Tái tim bé nhỏ chứa đầy nỗi nhớ
Hồn quê hương nức nở khóc như mưa.
Tế Luân
Tháng tư lại về
Buồn Tháng Tư
Tháng tư buồn muốn khóc
Góp mảnh vụn thời gian
Thái bình dương mây trắng
Hồn quê buồn thênh thang.
Buồn nào của tháng tư?
Sài Gòn em đi qua
Chén ly bôi uống cạn
Lời chia ly xót xa.
Đêm trong đêm mộng mị
Tìm hương cũ xiêm y
Cuốn hồn về cố xứ
Tháng tư buồn chia ly.
Nghìn trùng nơi đất lạ
Hồn quê cũ u hoài
Thương em tình ngây dại
Bước phiêu du lạc loài.
Nén nhang màu hương khói
Khăn tang trắng tháng tư
Xa xưa tràn nỗi nhớ
Sài Gòn khóc trong mưa.
Tế Luân
Tháng tư buồnTháng Tư Mất Quê Hương
Lâu lắm rồi tháng tư buồn ngày ấyKhông hiểu sao tôi vẫn nhớ vẫn thươngCuối tháng Tư tôi đã mất quê hươngRồi xa mãi trong nỗi buồn biệt xứ.Miền Nam Tự Do trong cơn đột tửTriệu nén nhang buồn lịch sử sang trangNgày Quốc Hận, cõi hồn đau vô tậnĐất Mẹ buồn, phủ trắng một màu tang.Miền Nam biến thành nhà tù cộng sảnGiam giữ trái tim, yêu chuộng hoà bìnhBắt người yêu nước giam vào ngục tốiĐể văn thơ phá vỡ những nhục hình.Tù cải tạo giam toàn những nhà thơLà đêm tối ánh sao trời rực rỡBài thơ thức tỉnh thế giới loài ngườiThoát khỏi u mê, phá vỡ đôi bờ.Bắt hết tự do giam vào ngục tốiTù nhân lương tâm, xứng đáng con ngườiLà tình yêu biết hy sinh cống hiếnCho quê hương, lịch sử sáng ngời.AET Lê TuấnNgười lính già chưa giải ngũTưởng nhớ ngày 30 tháng 4, 1975Tháng Tư Chia Tay
Tháng Tư về nắng hạ còn lưa thưaKhói bụi hồng cơn mưa chiều rất lạBóng chim hốt hoảng xa bay cuối phốGọi nhau về theo lối cũ em qua.Tháng Tư nở muộn loài hoa tím dạiChiến tranh về để lại những thương đauNhững mặt người lấp ló nơi đầu ngõLo sợ điều gì? Muôn vạn nỗi sầu.Lời nghẹn ngào bao điều chưa muốn nóiChia cắt từ đây, nơi đất mẹ xa vờiCho thương khóc một người đi biền biệtGói trọn trong tim ký ức bồi hồi.Tháng Tư lại về gợi nhớ thêm buồn tủiBiển chia xa đẩy lùi bóng chim bayNgày vĩnh biệt xa nhau là xa mãiSài Gòn buồn tháng Tư, ngày chia tay.AET Lê TuấnNỗi buồn Tháng Tư 2022Xa Nhau Tháng Tư
Xa nhau ngày đó tháng tư vềLạc mất tình xuân lỗi hẹn thềChia cắt đôi bờ xa khuất bóngCõi hồn thương nhớ buồn lê thê.Dấu đi góc khuất một hồn thơTiếng nấc chưa ngưng vẫn đợi chờNgôn ngữ còn tuôn đầy nỗi nhớLòng như chất chứa đầy trong mơ.Người yêu biển nhớ mối tình đầyBiền biệt tha phương giữa chốn nàyMỏi cánh chim bay trời gió lạnhBuồn nào day dứt ngày chia tay.Cơn đau thân phận cũng qua mauSố phận chia đôi cả nỗi sầuNăm tháng vấn vương ngày ly biệtTháng Tư, vận nước đã thay màu.Lê TuấnTháng Tư Lại Về
Tháng Tư buồn lặng lẽNắng hạ còn đơn côiSương mù giăng khắp lốiLòng xao xuyến bồi hồi.Em! Một thời để nhớAnh! Chinh chiến tơi bờiSài Gòn thời hoa mộngLưu luyến một phương trời.Con đường lá me bayĐợi nhau mối tình đầySông Sài Gòn dòng chảyCánh chim mờ chân mây.Tháng Tư về hoang mangChiến tranh thật kinh hoàngĐoàn người đi vội vãChia ly trong ngỡ ngàng.Tháng Tư ta mất nhauHồn đau thấm nỗi sầuTừ nay “Tự Do” mấtChia đôi hai nhịp cầu.Thái Bình Dương xa cáchHai bên sóng vỗ bờSóng thay màu tang trắngQuê hương vẫn đợi chờ.Em bây giờ mong đợiNhững yêu thương một thờiSài Gòn ngày xưa ấyTa lạc nhau mất rồi.Lê Tuấn -
Những Vần Thơ Tưởng Niệm Tháng Tư Đen
Tờ Lịch Tháng Tư
Tờ lịch cuối cùng tháng ba rơi xuống
Tháng tư lệ tràn nấc nghẹn đau thương
Dòng người di tản chen nhau chạy giặc
Đại lộ kinh hoàng người chết đầy đường.
Máu chảy trên đường thây người chồng chất
Người lính chết vết đạn thủng qua tim
Xác mẹ bên đường con thơ còn bú
Tan nát lòng đau vội vã đi tìm.
Cái nón sắt nằm ngửa còn đọng nước
Soi bóng người hốt hoảng bước qua mau
Đôi giầy trận dặm trường vướng bùn đất
Mẹ con, vợ chồng, người người gọi nhau.
Từng mảnh vỡ trong tim người rướm máu
Nước mắt cạn giòng mặn chát trên môi
Chạy về nơi tránh xa bày giặc đỏ
Hướng về Nam theo vận nước nổi trôi.
Tháng tư cả nước đeo vành tang trắng
Tiếng khóc nghẹn ngào giọt lệ long lanh
Tháng tư nơi đây hoa đào vẫn nở
Cánh hồng rơi giữa đất trời cao xanh.
Lê Tuấn
Nhìn tờ lịch tháng tư rơi
Ngày Đó Tháng TưEm hỏi tôi ngày đó tháng tư
Một thời thay đổi chuyện nắng mưa
Thời gian dịch chuyển từ hôm đó
Lịch sử còn ghi chuyện thắng thua.Dĩ vãng qua rồi tưởng đã quên
Nào ngờ mắt lệ vẫn ưu phiền
Tình xưa như lá rơi về cội
Sông nước quê xưa, bóng mẹ hiền.Còn nhớ con đường chung lối đi
Sài Gòn nỗi nhớ ngày chia ly
Dòng sông nước chảy chia đôi ngã
Nỗi nhớ trong lòng bao nghĩ suy.Đã biết từ nay sẽ vấn vương
Phương trời xa vắng cõi vô thường
Chia tay cách biệt, lòng buồn lắm
Non nước rồi đây lắm đoạn trường.Đã mất nhau rồi xa thật xa
Người xưa có nhớ bóng chiều tà
Ngày đi vĩnh biệt đầy thương nhớ
Mắt lệ chan hoà nỗi xót xa.Còn nhớ ngày xưa đã một thời
Chiến tranh lửa khói cắt chia đôi
Cho tình xuân chết, đời ngăn cách
Từ đấy tháng Tư, nước mắt rơi.
Chung bước bên nhau cả một đời
Dặm trường đất lạ vẫn chung đôi
Ngày buồn đánh thức hồn thương nhớ
Tháng Tư vận nước đã chuyển dời.Lê Tuấn
Tháng tư buồnTháng Tư Sương Khói
Chiều sương khói cánh chim gầy
Hoàng hôn bóng xế chứa đầy hương xưa
Gió lay cánh mỏng lưa thưa
Cõi hồn hiu hắt đẩy đưa đoá sầu.Ta nghe mưa lạnh thiên thâu
Tiễn đưa nhau đến bên cầu hoa trôi
Ngày mai tình chợt lẻ loi
Dòng sông bên lở, bên bồi thương nhau.Trước hiên rụng trắng hoa cau
Gió lùa ngọn cỏ bông lau cuối trời
Đường quê một giải xa vời
Mùi hương lúa mới gió khơi giấc nồng.Ta nhìn về một dòng sông
Con đò bến cũ đợi mong người về
Quê Mẹ ấm áp chân quê
Đong đầy câu hát đam mê đất trời.Nào ngờ vật đổi sao rời
Tháng tư ngày cuối, đổi dời quê hương
Chiến tranh tàn phá tan thương
Người dân chân chính, tìm đường vượt biên.Biển xa chia cắt hai miền
Tình người biến loạn đảo điên một thời
Người chiến sĩ súng buông rơi
Nỗi buồn mất nước, lòng người quặn đau.Tháng Tư hoa nở đoá sầu
Đoạn trường nhiều nỗi bể dâu đời người
Cánh chim khuất bóng biển khơi
Mình ta đứng giữa đất trời mênh mông.Sài Gòn nỗi nhớ chờ mong
Phố xưa tình cũ, chờ trông người về
Bình yên một buổi chiều quê
Khói lam chiều muộn, gây mê cõi hồn.Lê Tuấn
Tháng Tư Mất Quê Hương
Lâu lắm rồi tháng tư buồn ngày ấy
Không hiểu sao tôi vẫn nhớ vẫn thương
Cuối tháng Tư tôi đã mất quê hương
Rồi xa mãi trong nỗi buồn biệt xứ.
Miền Nam Tự Do trong cơn đột tử
Triệu nén nhang buồn lịch sử sang trang
Ngày Quốc Hận, cõi hồn đau vô tận
Đất Mẹ buồn, phủ trắng một màu tang.
Miền Nam biến thành nhà tù cộng sản
Giam giữ trái tim, yêu chuộng hoà bình
Bắt người yêu nước giam vào ngục tối
Để văn thơ phá vỡ những nhục hình.
Tù cải tạo giam toàn những nhà thơ
Là đêm tối ánh sao trời rực rỡ
Bài thơ thức tỉnh thế giới loài người
Thoát khỏi u mê, phá vỡ đôi bờ.
Bắt hết tự do giam vào ngục tối
Tù nhân lương tâm, xứng đáng con người
Là tình yêu biết hy sinh cống hiến
Cho quê hương, lịch sử sáng ngời.
Lê Tuấn
Người lính già chưa giải ngũ
Tưởng nhớ ngày 30 tháng 4, 1975
Tháng Tư Chia tay
Tháng Tư về nắng hạ còn lưa thưa
Khói bụi hồng cơn mưa chiều rất lạ
Bóng chim hốt hoảng xa bay cuối phố
Gọi nhau về theo lối cũ em qua.
Tháng Tư nở muộn loài hoa tím dại
Chiến tranh về để lại những thương đau
Những mặt người lấp ló nơi đầu ngõ
Lo sợ điều gì? Muôn vạn nỗi sầu.
Lời nghẹn ngào bao điều chưa muốn nói
Chia cắt từ đây, nơi đất mẹ xa vời
Cho thương khóc một người đi biền biệt
Gói trọn trong tim ký ức bồi hồi.
Tháng Tư lại về gợi nhớ thêm buồn tủi
Biển chia xa đẩy lùi bóng chim bay
Ngày vĩnh biệt xa nhau là xa mãi
Sao còn buồn tháng Tư, ngày chia tay.
Lê Tuấn