MỘT ÁNH SAO Vừa Rời Khỏi Bầu Trời Văn Học Việt – Phương Hoa
Một Ánh Sao Vừa Rời Khỏi Bầu Trời Văn Học Việt
*
Người ta nói, cuộc đời là vô thường, có đó rồi mất đó, quả thật không sai. Mới tháng 1 sau Tết Tây 2022, một người còn vui vẻ yêu đời, làm thơ Xuân rộn rã, gửi đi chia sẻ trên các diễn đàn. Vậy mà…ngày 17 Tháng 2, tin từ Văn Thơ Lạc Việt gửi ra: “Văn Thi Sĩ Dương Huệ Anh, tên thật là Phạm Ngọc Tường, một trong những nhà sáng lập Văn Thơ Lạc Việt (VTLV) từ năm 1992, hiện là cố vấn của VTLV, vừa tạ thế, hưởng đại thọ 97 tuổi.”
Tôi thật bất ngờ khi nhận được tin, lòng bàng hoàng tiếc thương khôn tả. Mới hôm nào Bác Dương Huệ Anh gọi nói chuyện với tôi, giọng Bác vẫn còn sang sảng, giòn giã và vui vẻ như một người bình thường không đau yếu. Bác là một người mà tâm tư luôn đau đáu về việc bảo tồn văn hóa của quê hương. Mỗi lần gọi, Bác trao đổi thật nhiều với tôi về những dự định của Bác, về những tác phẩm Bác đang viết dở dang, và về những băn khoăn, lo âu văn hóa và tiếng Việt nguyên thủy của dân mình sẽ bị thay đổi làm cho mất gốc nếu thiếu người gìn giữ.
Điều quan trọng và cảm động nhất, là những lời tâm tình của Bác, rằng Bác rất vui vì thấy Văn Thơ Lạc Việt trải qua suốt ba chục năm thăng trầm, đến giờ này vẫn còn tồn tại và ngày càng phát triển. Bác còn dặn dò tôi, hãy cố gắng phụ giúp cho VTLV thành công hơn nữa “Cô nhớ đừng có bỏ đi đâu nghe!” Và có lần Bác nói:
“Tôi đang góp nhặt thông tin để viết về tiểu sử và những thành quả của các văn thi sĩ Việt Nam khắp nơi, và ngoài những tác giả lão thành, tôi cũng sẽ viết về những người trẻ như cô và cô Minh Thúy; tôi sẽ lấy tiểu sử của cô trong bản thảo ‘TT Thơ Viết Cho Hồn Dân Tộc’ nhé!”
Tôi giật mình, kêu lên:
“Ấy chết! Bác ơi, cháu thuộc vào hàng hậu học, văn thơ còn non nớt lắm, cháu vẫn đang vừa viết vừa học mỗi ngày, đâu có công trạng chi đáng nhớ mà bác đem vào sách cùng với những bậc tiền bối, người ta sẽ cười cho đó ạ.”
“Tôi có cách viết của tôi mà, đừng lo!” Bác cười nói. “Tôi không phải chỉ liệt kê hàng loạt tiểu sử của các tác giả và tác phẩm đâu, người ta sẽ nhàm chán, lần này tôi viết theo kiểu khác!”
Khi tôi kể lại cho người bạn Minh Thúy nghe, “Tụi mình đều đã sắp, hoặc…đụng hàng số bảy
rồi, mà bác Dương Huệ Anh gọi là ‘những người trẻ’ nghe thương bác quá, đúng là bác xem tụi mình như hạng cháu con.” Cô bạn tôi cười, “Là bác nói tụi mình những cây bút trẻ đó, ở đó mà…ham trẻ!”
Những lời của Bác như còn vang vọng đâu đây. Thế mà bây giờ Bác đã vĩnh viễn lìa xa. Bác ra đi để lại một gia tài văn học đáng kể vì sức viết của bác thật bao la, đủ các thể loại, và triền miên như dòng chảy. Ngoài những tác phẩm xuất bản trước 1975 như, “Thơ Xanh”, “Tâm Lý Phụ Nữ Qua Ca Dao Tục Ngữ”, “Huyền Ca, Diễm Ảo tập 1,2” năm 1958… ra, tại Mỹ, Bác đã phát hành tổng cộng dễ cũng gần ba chục tác phẩm, gồm Thơ, Văn, Biên Khảo, Truyện Dài, kể cả CD, như thơ “Tha Hương Mười Tám Năm, Sầu Có Ai.”, “Dịch Và Bói Dịch (sơ giải, 2005)”, “40 Năm Tị Nạn Buồn Vui”, “Ðường Nào Có Hoa Ðào”, “Quê Hương Vĩnh Cửu Tình Yêu”, và nhiều tác phẩm khác, cùng những bản thảo đang dở dang chờ hoàn thiện…
Bác DHA là người đa tài. Ngoài sách truyện và biên khảo ra, Bác có một kho tàng thơ rất phong phú. Thơ của Bác từ ngữ giản đơn dễ hiểu, nhưng rất ngọt ngào và trữ tình. Nhiều người bạn tôi bên Văn Bút nói, “Tuổi bác DHA tuy già nhưng thơ và tâm hồn bác luôn luôn trẻ.”
Tình cờ giở ra tập thơ “QUÊ HƯƠNG Vĩnh Cửu TÌNH YÊU” xuất bản năm 1992, một trong nhiều tập thơ, truyện, sách biên khảo, mà Bác DHA đã tặng, tôi gặp những lời thơ thật thiết tha:
“Tháng Bẩy, mưa Ngâu, lệ ngập trời,
Sầu dâng bốn bể, lạnh ngàn khơi!
Mưa đừng mưa nữa, lòng thêm khổ,
Để trái tim băng ấm mặt trời!” (Tháng Bẩy, Mưa Ngâu – DHA – tr. 35)
Là một trong những nhà sáng lập VTLV, Bác luôn trân trọng những cuộc thi Văn Thơ tổ chức hàng năm của VTLV. Trong “Thiên Niên Kỷ Mới, Độc Hành, Ta Vui” xuất bản năm 2004, Bác đã đưa vào thơ việc này:
“Mười năm, Lạc Việt dựng đàn thơ
Mong giúp người, chau chuốt tiếng tơ
Thi tuyển hàng năm, dăm, bẩy tập
Xuân Thu mỗi số mấy trăm tờ…” (Tớ Thầy Cùng…Chủ Hội – DHA tr.95)
Gần đây, cuối 2021 đầu Năm Mới 2022, những câu thơ mượt mà, yêu đời, yêu người, bừng sức sống của một người sắp kề cận bách niên như Bác đã làm cho nhiều văn thi sĩ trong các diễn đàn, như VTLV, Cô Gái Việt, và Văn Bút VN khen ngợi:
“… Cuối năm, có lắm tin vui,
Xa, gần… mừng Lễ Chúa Trời Giáng Sinh!
Chúc nhau sức khỏe, tâm bình,
Gieo nhân, hái quả…nở nghìn, trăm hoa….
Thêm vui, bạn quí, *phương xa,
Dù cao tuổi, vẫn nhớ ta…gọi mừng!
Blog còn sinh hoạt bình thường,
Thơ, văn… góp chút…có, còn hơn không !” (Bài “Năm Cũ, Năm Mới, Vui…Buồn” – DHA – 03/01/22)
Và mới nhất, Bác DHA đã sáng tác bài thơ Xuân thật rộn rã yêu đời, có ai ngờ chỉ sau hơn tháng Bác đã ra đi?
“Lại một mùa Xuân đến, bạn ơi,
Trăm hoa đẹp nở để hòa vui…
Tương tranh, cuộc sống từ vô thủy,
Quên nỗi buồn, qua những nụ cười !” (Mùa Xuân – Cầu Nguyện – Dương Huệ Anh – 22/01/2022)
Là một người thành công trong văn học, nổi tiếng về văn thơ, nhưng tính tình Bác Dương Huệ Anh rất khiêm nhượng, hiền từ, và thân thiện với mọi người, kể cả những hậu bối như tôi. Bác, vị cố vấn rất có uy tín của VTLV, một trong những vị giám khảo của các cuộc thi thơ văn hàng năm của VTLV – mà tôi cũng từng là một thí sinh đã may mắn giật được giải đầu, hồi năm 2016 – và là người được rất nhiều văn thi sĩ nổi danh kính trọng, thường viết về Bác và các tác phẩm của Bác, như cố nhà văn Hồ Trường An, cố thi sĩ Du Tử Lê, nhà biên khảo Diệu Tần, nhà văn Đỗ Bình, Paris, v.v…Vậy mà khi tôi tặng Bác 3 TT truyện ngắn, “Yêu Nhau Mấy Núi”, Thằng Nước Mắm”, và “Chung Một ước Mơ”, thì Bác đã đọc rất kỹ càng. Đọc xong Bác gọi tôi và cho những lời khen cùng những lời góp ý, và những lời ủng hộ khuyên bảo quý giá của Bác đã giúp cho tôi lên tinh thần nhiều lắm. Thế là tôi bắt đầu …tới luôn, chuẩn bị cho 2 tuyển tập thơ “Viết Cho Hồn Dân Tộc” và “Vung Rải Niềm Vui” cũng như TT Truyện Ngắn “Chắp Cánh.”
Đến tháng 11 năm 2021, tôi hoàn thành tập thơ “Viết Cho Hồn Dân Tộc” và mạo muội nhờ bác Dương Huệ Anh viết giúp Lời TỰA. Tôi nói sơ sơ, chỉ nhờ…cầu may thôi, vì biết Bác đang bận cho những quyển sách của Bác, và cùng vì thấy sức khỏe Bác dạo ấy có phần hơi sút giảm nên tôi ngại đâu dám ép. Không ngờ Bác đã mau mắn nhận lời, kêu tôi gửi bản thảo liền qua cho bác. Thương làm sao, những câu nói đầy khuyến khích của bác khi đọc tập bản thảo tôi gửi, quý làm sao, những câu chữ đánh máy với các dấu chấm phảy kỹ càng, và cảm động làm sao, mỗi khi Bác đọc bài thơ nào ưng ý thì gọi ngay cho tôi để nói vài lời khen ngợi. “Thơ cô rất có hồn và kỷ thuật thì rất vững vàng, khá lắm!” Chỉ một câu của Bác thôi, mà tôi đã hạnh phúc vô cùng.
Viết đến đây tôi như chựng lại, cảm thấy ân hận và buồn thật buồn, vì nghĩ mình còn nợ Bác DHA một món nợ ân tình khó trả, mà từ hôm nghe tin Bác mất nó cứ miên man vương vấn trong lòng. Tôi đã in xong “TT Thơ Viết Cho Hồn Dân Tộc” từ cuối năm 2021. Nhưng vì tình trạng Covid vẫn chưa ổn định, rồi thì Tết đến lu bu, tôi lại lười đi bưu điện để gửi sách tặng cho Bác, mà lần lựa đợi đến lúc VTLV có cuộc họp đầu năm sẽ đem sách tặng cho Bác luôn. Bây giờ thì không còn cơ hội cho Bác thấy Tập Thơ và đọc những lời TỰA rất trang trọng của Bác nữa rồi.
Từ hôm đó đến nay, bao nhiều lần tôi định viết chút gì về bác, để tiễn đưa vị tiền bối hiền hòa mà tôi kính quý. Nhưng mỗi lần mở máy ra, rồi nhìn mấy thùng sách đựng những tập thơ còn trinh nguyên nhà xuất bản gửi tới chưa mở ra, tôi lại nhớ tới Bác, lòng man mác buồn, ý tứ bị lảng xao, chữ nghĩa bay đi đâu mất hết.
Cho đến chiều hôm qua. Tôi đi sắp xếp lại tủ sách, để trống chỗ cho một số tập thơ mới và cất vào quyển sách của người bạn văn H.Q. từ Đức Quốc gửi tặng. Bất ngờ khi tôi cầm lên quyển sách “Chân Dung & Giá Trị Truyện Kiều” Bác DHA tặng tôi năm ngoái, thì từ trong đó rơi ra cái thẻ “Business card” mà Bác đã kẹp vào khi tặng sách cho tôi.
Đây là những chữ trong note của Bác DHA, xin chép lại dưới đây cho dễ đọc:
5/15/2021
Thân mến tặng N.T Phương Hoa, người bạn trẻ, “có tâm, lại có tài”.
Đáng quí lắm!
Có quyển bàn về Truyện Kiều, nếu có dịp, xin giới thiệu vài lời (in ra chưa RM.
Cám ơn cô PH.
D.h.Anh
Tôi đọc cái note Bác ghi mà lòng xúc động vô vàn, rưng rưng nước mắt, tự trách mình sao quá vô ý, vô tâm đến mức quên luôn những điều mà Bác đã nói khi tặng sách cho tôi. Bác muốn giới thiệu quyển sách “Chân Dung & Giá Trị Truyện Kiều” này ra cộng đồng mà bận quá, rồi công việc đẩy đưa, nên Bác chưa có dịp. Khi đó tôi cũng có hứa là sẽ cố gắng viết chút gì để giới thiệu sách của Bác với bà con, và chờ khi hết dịch Covid sẽ bàn tính với VTLV để tổ chức RMS cho Bác. Vậy mà tôi quên luôn! Nếu hôm nay không gặp cái note này, có lẽ tôi “gánh” cái thất hứa với Bác suốt đời mà không hề hay biết. Tôi thầm xin lỗi Bác và tự hứa sẽ đọc thật kỹ để viết giới thiệu quyển sách này cho Bác trong một ngày gần đây.
Dù chỉ thiếu vài năm nữa thôi Bác Dương Huệ Anh sẽ lên bách tuế, kể ra Bác vẫn thọ hơn rất nhiều người, nhưng sự ra đi của Bác vẫn để lại tiếc thương cho giới văn học và đồng hương, cộng đồng Việt ở Hoa Kỳ, và khắp trên thế giới. Ban Biên Tập VTLV có mở riêng một “Trang Tưởng Niệm Văn Thi Sĩ Dương Huệ Anh” trên trang nhà, và mấy tuần qua chúng tôi đã nhận được rất nhiều thơ, văn, lời thương tiếc, hình ảnh chia buồn, liên tục gửi về cho trang này để phổ biến đi khắp nơi. Cho thấy tình thương mến của cộng đồng với Bác DHA nhiều đến mức nào.
Để đáp lại tấm lòng của Bác DHA đối với những gì Bác đã làm cho VTLV, anh Chủ Tịch Lê Văn Hải cũng đã xin một buổi lễ tụng kinh cầu siêu cho Bác tại chùa An Lạc, San Jose, CA vào ngày 25 tháng 2, 2022 vừa qua, với đông đảo đồng hương và thành viên VTLV tham dự. Sau buổi lễ, Sư Bà và anh Hải lên phát biểu để tưởng nhớ và vinh danh văn thi sĩ Dương Huệ Anh, và sau đó nhiều người lên nhắc nhở về Bác, hát, ngâm thơ, đọc thơ thương tiếc Bác thật là cảm động. Anh Lê Văn Hải còn đại diện Thi Văn Đàn VTLV đăng báo phân ưu cùng gia đình Bác Dương Huệ Anh trên báo trong vùng Bắc Cali.
Để tiễn đưa người bạn thân DHA lên đường, nhạc sĩ kỳ cựu Lynh Phương đã sáng tác bản nhạc “Niệm Khúc Cuối” và ông tự mình hát, làm YouTube rồi gửi đến cho VTLV phổ biến. Nhìn dáng người nhạc sĩ lớn tuổi đứng hát với điệu bộ buồn hiu và giọng hát nghẹn ngào, cộng thêm bài hát rất hay, rất cảm động khiến người xem phải rưng rưng nước mắt.
Link bài hát ở đây: https://www.youtube.com/watch?v=Nql8WojHeBM
Những văn thi sĩ từ xa, có hai vị Chủ Tịch của Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại Cung Thị Lan, và Văn Bút VNHN Vùng Đông Bắc Hoa Kỳ, nhà văn Hồng Thủy, cũng nhanh chóng gửi những lời chia buồn thật chân tình tới VTLV cho Trang Tưởng Niệm.
“Anh Ba DƯƠNG HUỆ ANH của chúng ta đã bỏ chúng ta đi rồi….Chúng ta đã mất một người anh đáng kính, hiền hòa. VBVĐBHK và VBHN đã mất một Thi Sĩ kỳ cựu tài đức song toàn.” Nhà văn Hồng Thủy đã viết, và chị còn đại diện Văn Bút VNHN VĐBKH từ miền Đông gửi nhờ VTLV đăng báo phân ưu cùng gia đình văn thi sĩ Dương Huệ Anh trên báo Việt Ngữ Bắc Cali.
Nhà văn Đỗ Bình từ Paris, Pháp Quốc, có một bài khá dài viết về văn thi sĩ DHA đăng trên Trang Tưởng Niệm, xin trích vài câu:
“Nơi phương trời Mỹ, nhà thơ Dương Huệ Anh đã bước vào tuổi xế chiều, ở đây có những nỗi buồn tha hương luôn ẩn trong tâm hồn người xa xứ, đó cũng là chất liệu, nguồn cảm hứng cho thi nhân. Dù mang nỗi sầu tha hương nhưng nhà thơ vẫn yêu đời nên hồn thơ lại dâng trào nguồn cảm xúc, ông đã sáng tác theo dòng cảm xúc và sáng tác rất mạnh với nhiều đề tài khác nhau. Nhờ kiến thức sâu rộng tác giả đã có những sáng tác giá trị về lãnh vực thi ca, văn chương và biên khảo….” (NHÀ VĂN HÓA DƯƠNG HUỆ ANH – PARIS, MẠN ĐÀM VĂN HỌC&NGHỆ THUẬT – Đỗ Bình)
Trang Tưởng Niệm này cũng có bài viết của Thi sĩ Dương Viết, xin được trích:
“….Nhờ buổi ra mắt sách này, tôi mới biết nhà thơ Dương Huệ Anh…..ông đã là công chức, là
cán bộ ngành ngoại giao, Đông Y Sĩ, viết biên khảo về nhiều vấn đề như đạo giáo, văn chương, viết văn, chuyên viên địa ốc… Thảo nào nhà văn Diệu Tần coi ông Dương Huệ Anh là một người đa năng đa tài chẳng khác gì văn sĩ Ernest Hemingway”(Một Vài Kỷ Niệm Với Nhà Thơ Dương Huệ Anh- DVĐ)
Nhà thơ Lê Tuấn, Ban Truyền Thông VTLV thì gửi những dòng thơ tha thiết:
“Có một vì sao chợt tắt
Muôn ngàn vì sao cúi mặt xót thương
Tiễn đưa về cõi vô thường
Thi nhân tao nhã vấn vương một thời.”
Thi sĩ Minh Thúy cũng nức nở:
“Màu Xuân rực rỡ chưa tan
Mùa Xuân đã khóc vội vàng tiễn đưa
Mắt mờ như bám hạt mưa
Rơi dòng ký ức mộng xưa trở về”
Và nữ sĩ Cao Mỵ Nhân, người bạn thơ thâm niên cùng nhà thơ DHA cũng thương cảm trách khẽ:
“Cụ bảo rằng không bỏ bóng Xuân
Sao hôm nay lại biệt dương trần
Xưa từng xướng hoạ lời chân thiện
Giờ đã phiêu linh cõi thánh thần”
Nhà thơ Nguyễn Huy Khôi từ nơi nửa vòng trái đất cũng tiếc thương vị thi sĩ tiền bối:
“Tiền bối ly từ,… dạ nhói đau!
Tinh hoa văn nghiệp quyện hương ngào!
Khôn cầm tương ngộ đôi lời giã
Chẳng kịp tri ân một tiếng chào!”
Thi sĩ Hoàng Mai Nhất của VTLV thì tỏ rõ nét đau thương trong thơ:
“Nhói đau tin đến thật thình lình
Bác Huệ Anh về chốn lặng thinh
Cách biệt từ nay thôi chẳng gặp
Chia ly xa hẳn hết tâm tình”
Nghệ sĩ ngâm thơ Khánh Hà (Thu Quyên) kính cẩn:
“Bây giờ thưa Bác Dương Huệ Anh
Bác đã vì THƠ gửi cái TÌNH
Bác biết tuổi đời đang chạng vạng
Bác mong người trẻ có BÌNH MINH”
Phương Hoa đã nghẹn ngào:
“Cố Vấn Thi Đàn đi chẳng giã
Huệ Anh thi sĩ biệt không chào
Bao năm tại thế ôi thương quý!
Chớp mắt về Trời thật tiếc sao!”
Văn thi sĩ Phương Thúy,Trang Chủ Diễn Đàn Cô Gái Việt cũng đã viết cho Trang Tưởng Niệm, “Tuy chưa được hân hạnh gặp Thi sĩ Dương Huệ Anh lúc sinh tiền, nhưng có lòng mến phục người đã tự nguyện vác cái ngà voi khổng lồ, sáng lập nên Cơ sở VTLV từ năm 1992.”
Và còn… rất nhiều, rất nhiều, văn thi sĩ của các diễn đàn thơ văn khắp gửi thư về cho VTLV đăng vào Trang Tưởng Niệm những lời văn, lời thơ, lời viết tận đáy lòng, bày tỏ sự tiếc thương vô bờ một nhà văn, nhà thơ, nhà văn hóa Việt Nam rất thành công nơi hải ngoại.
Xin mời quý vị ghé vào VTLV để xem: https://vantholacviet.com/thanh-kinh-phan-uu/
Sau cùng, văn thi sĩ Dương Huệ Anh đã rời bỏ thế gian, nhưng tinh thần yêu văn thơ và bảo tồn tiếng Việt cùng vô số tác phẩm giá trị để đời của Bác sẽ mãi mãi còn lưu lại trong giới văn học Việt Nam cho đến ngàn sau.
Hôm nay, ngày 9 tháng 3, 2022, là ngày gia đình đưa linh cữu Bác về miền vĩnh cửu.
*
Kính hương linh bác Dương Huệ Anh,
Cháu vì ở xa không thể có mặt trong buổi hẹn cùng các thành viên VTLV để chia tay Bác lần cuối, nên cháu có bài viết này để tiễn bác lên đường, mong Bác hoan hỉ cho.
THÀNH KÍNH NGUYỆN CẦU HƯƠNG LINH BÁC DƯƠNG HUỆ ANH SỚM VỀ MIỀN CỰC LẠC
Phương Hoa – Ban Biên Tập Thi Văn Đàn VTLV