Tác giả và Tác Phẩm

Hồ Nam : LÊ ĐẠT NHÀ THƠ CẢ ĐỜI VẬT LỘN VỚI CHỮ NGHĨA

LÊ ĐẠT NHÀ THƠ CẢ ĐỜI VẬT LỘN VỚI CHỮ NGHĨA

Lệ Đạt là bút danh của Đào Công Đạt sinh ngày 10 tháng 9 năm 1929 tại xã Âu Lâu huyện Trần Yên tỉnh Yên Bái cha là ngươi quê Mỹ Lộc Băc Giang mẹ ngươi Đình Bảng Băc Ninh mươi chín tuổi đã là  thư ký riêng của Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Đông Dương ông Trường Chinh Đăng Xuân Khu hai mươi tuổi là phái viên của Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Đông Dương tại ban tuyên huấn trung ương  và đươc Tố Hữu trưởng ban tuyên huấn trung ương cử làm trợ lý.Hai mươi lăm tuổi Lê Đạt tham gia nhóm Nhân Văn Giai Phẩm làm những câu thơ bóng gió về Hồ Chí Minh

Y như chiếc bình vôi

Càng sống càng tồi đi

Càng sống càng bé lại

Thế là Lê Đạt  gặp nạn bị mât hêt các chưc tươc bị qui là phản động bị  đưa đi cải tạo bị kết án treo bút mây chục năm và trong thời ký oan khiên này Lê Đạt bắt đầu  âm thầm vật lộn với chữ nghĩa làm những câu thơ bóng bẩy hơn bay bườm hơn và cũng hay hơn,thời kỳ này ông  tư nhận là’’ phu chữ’’ tưc là ngươi ‘’cu ly’’ vật lộn với chữ nghĩa để làm thơ viêt văn

Anh đến mùa thu nhà em

Nắng cúc lăm răm vũng nhỏ

Mà cho đấy rửa lông mày

Nông nổi heo may từ đó

Mưa đem tuổi nổi ao đầy

Đồi cốm đương thon ngõ cỏ

Bướm lượn bay hoa ngày

Tìm phấn vàng hay thưở gió

Tóc hong mùi ca dao

Thu rât em

Và xanh rât cao

Thời ký này Lê Đat không chỉ làm thơ mà còn viêt truyện ngăn  và rât nổi với truyện Hèn Đai Nhân

Lê Đat làm thơ cũng như viêt truyện ngăn đều  kỹ từng câu từng chữ và viêt đâu ra đó

cũng như để hêt tâm hồn vô những sáng tác của mình

Để bù cho những mât mát  đủ thứ từ phẩm giá con ngươi tới đơi sống tinh thần và vật chât trong  mây chục năm trời vì tham gia vụ Nhân Văn Giai Phẩm Lê Đat đã đươc Việt Cộng tặng giải thưởng văn chương Nhà Nươc  nhưng Lê Đạt lại không quan tâm lắm tới giải thưởng này xuốt ngày ông vật lộn với chữ nghĩa  rồi đoc sách và ngày 21 tháng 4 năm 2008 ông ngã cầu thang gác nhà ông  chêt luôn vì cái ngã này

Cuộc đới Lê Đạt kêt thúc thật đột ngột nhưng sang tác qua các thời kỳ của cuộc đời ông thì  để lại nhiều tiếng vang những tác phẩm ông sang tác thời kỳ Nhân Văn Giai Phẩm đã nhiều dâu ấn của thời đai những tác phẩm sau này của ông còn thâm thúy và thấm thía hơn nhiều

HỒ NAM

TRICH THƠ LÊ ĐẠT

Lịch sử quýt làm cam chịu

Xin lỗi em

Những đêm Nguyễn Bỉnh Khiêm trằn trọc[1]

Anh Thái Hà chưa về[2]

Và em khòc

Xin lỗi em

Những lời khuyên cắt đứt

Vạ gì  đeo tiếng’’ liên quan’’

Những buổi sớm

Muốn chui đầu xuống đât

Mặt trời soi ngày kiểm thảo bắt đầu

Xin lỗi em

Tiếng oan vợ thằng phản động

Lý lịch ba đời ấy đứa con thơ

Xin lỗi em

Tuổi ươc mơ không đươc sống

Những giấc ngủ

Chưa một lần tròn mộng

Chung thân tâm thần

Trọng tội đa mang

Đời sau ơi

May còn đoái đến tôi

Hãy trả dùm món nợ

Người vợ nhỏ

Vừa thoát khỏi tuổi khăn quàng đỏ

Đã chụp mũ chồng

Lưng thập tự Sói ăn

Và Đưc Phật

Duyêt xuất biên vào Tịnh Thổ

Xin độ trì

Những Thị Kính vợ Nhân Văn

LÊ ĐẠT

  1. Vợ  tác giả là diễn viên Kich nói 1 nhà tập thể đoàn kich  ở phố Nguyễn Bỉnh Khiêm
  2. Thái Hà ấp  nơi tổ chưc đâu tranh chống Nhân Văn Giai Phẩm

GỬI LÊ ĐAT

Vì tình yêu dấn thân

Vì bât bình lên tiếng

Vì nghệ thuât làm thơ

 Xuốt đời làm phu chữ

Tai họa anh chẳng sợ

Phản động có sao đâu

Chỉ tội nghiệp vợ con

Bị qui tội liên quan

Bị bôi đen lý lich

Một mình anh lầm lũi

Vác chữ về làm thơ

Khiêng văn về việt truyện

Không một lời than van

Đới còn nhiều ngang trái

Anh càng phải vung bút

Viêt sao cho đã đời

Viêt sao cho hả giận

Viêt mãi không biêt chán

Càng viêt càng yêu ngươi

Càng viêt càng hăng say

Rối anh ngã cầu thang

Rồi anh rời cõi thê

Trăm năm như vậy sao

Biêt bao là nước mắt

VƯƠNG TÂN