Tác giả và Tác Phẩm

TRẦN VĂN ÂN NHÀ BÁO KIÊT XUẤT SỐNG MỘT TRĂM NĂM

TRẦN VĂN ÂN NHÀ BÁO KIÊT XUẤT SỐNG MỘT TRĂM NĂM

Trần Văn Ân sinh ngày 23 tháng chạp năm Nhâm Dần nhưng năm dương lich lai là tháng giêng năm 1902 thành ra ông nằm trong bụng mẹ xuốt năm Nhâm Dần do đó ông qua đời khi lưu vong tại Pháp vào tháng 9 nằm 2002 kể như ông đã trăm tuổi khi lìa cõi thế

Tràn Văn Ân sinh ra tại rạch Trà Cui huyện Thốt Nốt tỉnh Long Xuyên theo lời kể trong hồi ký của ông thì tuy cha là phú hộ nhưng mẹ ông lại giận tánh ‘’trăng hoa’’ của cha ông nên về với me sinh ra bà do đó ông ở nhà bà ngọai  tại vùng xa xôi hẻo lánh .Tuy nhà bà ngọai có tiền nhưng lại ăn chay trường vì bà tu tại gia theo phái Minh Sư[Phât Gíao] nên ăn chay trường

Trần Văn Ân sống với ngọai nên cũng ăn chay trương và tụng kinh Phât cho tới bốn tuổi thì bà nôi Trần Văn Ân đem ông về nuôi bà nôi cũng ăn chay trương thành ra Trần Văn Ân lại tiếp tục ăn chay.Năm tuổi Trần Văn Ân  được bác Hai đem về nuôi vì mẹ Trần Văn Ạn đã giận cha ‘’thí phát’’ vô chùa tu luôn ủy thác bà ngọai nuôi ông.Bác Hai của Trần Văn Ân cũng tu Phât và ăn chay nên mỗi ngày bác’’bới’’ cơm chay gồm cơm với chao hoăc tương hôt hay muôi ớt  cho Trần Văn Ân đem theo ăn trưa sáng thì nắm xôi hay củ khoai lang luôc lót dạ,Tuy sống đạm bạc nhưng Trần Văn Ân mạnh như con trâu’’ cui’’ và học khá giòi.Bẩy tuổi Bác Hai dẫn Trần Văn Ân  tới chùa Qủang Đức Tế qui y với pháp danh Quang Huy

11tuổi cha Trần Văn Ân và bác Hai quyết định với bất cứ giá nào cũng phải  đưa Trần Văn Ân lện Saigon học trương Tây mà phải thứ trường’’bảnh’’ nhất xứ Đông Dương đó là trương’’bổn quôc’’ có tên là Chasseloup Laubat

Với tiền bạc đầy môt va li bác Hai của Trần Văn Ân đã dẫn cậu bé Trần Văn Ân 11 tuổi xuống tầu thủy rời Thốt Nốt lên Mỹ Tho rối sang xe lửa lên Saigon.Tới  ga Saigon bác Hai và Trần Văn Ân lên xe kéo tới thẳng nhà của ông Tô Ngọc Chánh môt đồng hương hiện làm thư ký cho văn phòng luât sư Duval nhờ ông Chánh lo cho Trần Văn Ân vào hoc nội trú trương Chasseloup Laubat ở khu Tây chư không phải khu bản xư không kể gì tốn kém

Ông Chánh cười sòa nói dễ thôi nhưng hơi tốn đây,bác Hai mở va ly bạc trắng ra và trả lời gia đình sẵn sang miễn thằng nhỏ vô trương ‘’bổn quốc’’ học tại khu người Tây là đươc

Ông Tô Ngọc Chánh đã’’chạy’’ cho Trần Văn Ân vào học tại trương Chasseloup Laubat’’khu Âu Chậu[quartier Européen] đàng hòang nhưng chỉ học lớp ba thôi

Dù học lớp ba trường’’bổn quốc’’ nhưng cậu bé nhà quê Trần Văn Ân cũng phải gồng mình mới theo kịp bạn bè vì tiếng Tây trương’’bổn quôc’’ hòan tòan khác với tiếng Tây trương Thốt Nốt đã thế câu bé’’nhà quê Trần Văn Ân quen ăn chay’’dị ứng ‘’ với bơ sửa phó mát sô cô la  thit cá nên  ngày nào cũng làm môt bụng bánh mì với ‘’ma di’’ hoăc muối tiêu và rau sà lách

Tuy học trường’’bổn quôc’’ cưc như vây nhưng chỉ sáu tháng Trần Văn Ân đã hội nhập với thế giới học sinh trương bổn quôc khu Tây’’ rặc ‘’trở thành môt trong năm học sinh đứng đầu lớp.Lên trung học thì Trần Văn Ân không những học giỏi mà còn nổi tiếng nghĩa hiệp sẵn sàng giúp đỡ bạn bè khi bị bọn Tây con ỷ mạnh bắt nạt vì ở quê Trần Văn Ân có đươc bác Hai dạy cho chút võ nghệ

Năm 1923 Trần Văn Ân đậu bằng Brevet Elémentare với hạng ưu đươc chuyển thẳng lên học seconde thì đúng lúc cha của Trần Văn Ân cũng như bác Hai gặp khó khăn về tiền bạc Trần Văn Ân quyết định nghỉ học .Nghe tin Trần Văn Ân quyết định nghỉ học thầy Tullíe bạn thân với thống đốc Nam Kỳ tên Cognac đã xin ông Cognac cho Trần Văn Ân môt cái học bổng tòan phần nhưng Ttần Văn Ân chỉ nhận học bổng này có nửa năm thì bỏ học nhận kèm hai bạn hoc đi Tây du học với điều kiện đươc lo tiền tầu biển và lo chỗ ăn ở củng học phí miễn là luôn kèm cặp hai người bạn lắm tiền nhiều của nhưng đầu óc khá’’tối tăm’’.Thế là giữa nắm 1926 Trần Văn Ân cùng hai người hoc trò mà cũng là bạn hoc xuống tầu thủy đi Tây Bác Hai vét hết tiền chưa đươc trăm bạc cho cháu dằn túi

Sang Tây sau khi lo chỗ ăn ở tại Marseille Trần Văn Ân thi vào trương Cao Đẳng Công Nghệ ở Marseille và đậu khá cao.Khi ấy tại Aix-en-Provence có một tờ báo của sinh viên viết bằng tiếng Pháp cần phóng viên Trần Văn Ân đa ghi tên dự tuyển và trúng tuyển thế là Trần Văn Ân trở thành nhà báo sinh viên

Làm báo sinh viên Trần Văn Ân đã tham gia ban tổ chức Đai Hội Sinh Viên Tòan Đông Dương trên đất Pháp lần thứ nhất vào năm 1927.Kết quả của Đai Hôi này là bản tuyên bố của sinh viên tòan cõi Đông Dương đòi nhà cầm quyền Pháp phải trao trả Độc Lập cho các nuớc Pháp’’ bảo hộ ‘’ trên bán đảo Đông Dương.Mật thám Pháp khám phá ra tác gỉa cái bản tuyên bố của Tổng Hôi Sinh Viên Tòan cõi Đông Dương không ai khác hơn là đám sinh viên Việt Nam Trần Văn Ân Tạ Thu Thâu Trần Văn Thạch Phan Văn Hùm Hồ Hữu Tương.Thế là nhà cầm quyền Pháp ra tay’’trục xuất ‘’ các tác giả bản Tuyên bố của Tổng Hôi Sinh Viên Tòan Cõi Đông Dương về xứ

Bị trục xúat về nước tháng 10 năm 1928 Trần Văn Ân gặp luât sư Dương Văn Gíao và nhà nho Võ Oanh rủ ra báo liền nhận lới làm Tổng thư ký tòa sọan tờ’’cách nhât báo’’ Đuốc Nhà Nam

Nhờ làm Tổng Thư Ký tòa sọan’’cách nhật báo’’Đuốc Mjà Nam mà thảng năm 1929 Trần Văn Ân đươc mời tham dư đại hôi Quốc Dân Đảng Trung Quốc ở Nam Kinh vào tháng 3 năm 1929 và ờ lại Nam Kinh tới cuối năm mới về nươc

Về nươc Trần Văn Ận gặp lại bạn bè cũ từng làm báo Sinh Viên ở bên Tây thủa nào như Tạ Thu Thâu Phan Van Hùm Hồ Hữu Tương và quyết định cùng bạn bè phát động Phong Trào Đông Dương Dại Hôi một phong trào quần chúng đã lan rông khắp Đông Dưong làm người Pháp phải e ngại  và tiếng tăm Trần Văn ÂnTa Thu Thâu Phan Văn Hùm Hồ Hữu Tường vang dôi

Chiến tranh thế giới lần thư nhì xẩy ra người Pháp gom tất cả những nhân sĩ yêu nươc ở Saigon lại kẻ bị dưa đi Côn Đảo người bị đầy đi Bà Rá,Trần Văn Ân bị đầy đi Bà Rá,Trong lúc Trần Văn Ân bị đầy đi  Bà Rá thì bà vơ kế của Trần Văn Ân một người Hoa có giao thiệp với môt người Nhât là chủ hãng đóng tầu  biển DainamKosi bà than thở chuyện chồng bị đi đầy ông chủ DainamKosi môt lãnh tụ Đảng Hắc Long của Nhât Bản đã bảo với bà Ân là ông sẽ tổ chức cho Trần Văn Ân vượt ngục và xuất ngọai đi lưu vong

Qủa nhiên Đảng Hắc Long đã tổ chưc cho Trần Văn Ân vươt ngục và đưa sang Singapore cùng nhà sử học Trần Trọng Kim nhưng sang Singapore với đàu óc nhậy bén của môt nhà báo Trân Văn Ân đã nói thẳng với người Nhât làNhât  nên cầu hòa với Đông Minh nếu không sẽ bại trận nhục nhã đám quân phiệt Nhât bưc mình vì lời nói thẳng của Trần Văn Ân đã đưa Trần Văn Ân qua Nam Dương quần đảo may nhờ sự can thiệp của thủ tương Trần Trong Kim tháng tám năm 1945 người Nhât mới cho Trần Văn Ân về Saigon

Về Saigon Trần Văn Ân gặp lại người bạn cố tri là lụât sư Dương Văn Gíao mới ở Thai Lan về hai ngươi trao đổi và di tới thống nhất là phải đòan kết các lực lương không phân biêt chánh kiến  kể cả thân Nhât đẽ chống sư trở lại của thưc dân Pháp và nhà báo Trần Văn Ân  vôi vàng đến găp người bạn cũ là Hồ Văn Ngà hiện  đương là Phó Khâm Sai của triều đình Huế ở Saigon trong khi luât sư Dương Văn Gíao huy động hai sư đòan hài ngọai quân ở Thái Lan về nươc

Lưc lương quôc gia kháng chiến có quân Cao Đài của  đầu sư Trần Quang Vinh quân Hòa Hảo của Đức Thầy Hùynh Phú Sổ một sư đòan của Vũ Tam Anh môt sư đòan của Nguyễn Hòa Hiệp môt sư đòan của Hòang Cao Nhã và bô đôi An Diền của Đai Viêt thêm vào đó còn có hai chi đôi Bình Xuyên của Dương Văn Dương và Lê Văn Viễn

Thấy lưc lương quôc gia kháng chiên quá mạnh Trần Văn Giầu cho lệnh Hùynh Văn Nghê bắt cóc luât sư Dương Văn Gíao và ông Hồ Văn Ngà đem thủ tiêu

Trươc sư ra tay của Trần Văn Gìau nhà báo Trần VănÂn cố gắng xoay trở tình thê từ Xóm Củi qua với Lưc Lương Bình Xuyên rối liên lạc với Đức Thầy Hùynh Phú Sổ một măt chống Trần Văn Gìau mặt khác chống âm mưu lập chính phủ Nam Kỳ Quôc của thưc dân Pháp/Tương De La Toitr bực bôi trước việc làm của TRẦN Văn Ân đã tuyên chiến với nhà báo Trần Văn  Ân khiến ông phải lưu vong sang Thái Lan để vận động cho giải pháp Bảo Đai và khi vua Bảo Đai chấp nhận về nươc làm quôc trưởng cử trung tương Nguyễn Văn Xuân làm thủ tương thì thủ tương Xuân nghĩ ngay tới Trần Văn Ân và ông nhận giữ bô Thông Tin đích thân vẽ lá cờ ba sọc đỏ làm quôc kỳ

Nhà báo Trần Văn Ân tham chính không lâu nhưng chính ông là người đặt nền móng cho những chính phủ quôc gia sau này

Nghỉ làm bộ trưởng Trần Văn Ân trở lai với nghề báo ông quyết đinh ra môt tờ báo ảnh lấy tên là Đọc Thấy ,Nghe nhà báo Trần Văn Ân ra báo ảnh đai sứ Mỹ tại Viêt Nam lúc bấy giờ rất tâm đắc mời nhà báo Trần Văn Ân tới và cho biết Phòng Thông Tin Mỹ ở Viêt Nam sẵn sàng đăt mua dài hạn ba nghìn sô mỗi kỳ và trả tiền trươc

Tờ Đoc Thấy đả là tờ báo ảnh đầu tiên ở Viêt Nam bán khá chạy nhưng Trần Văn Ân thấy báo ảnh không phổ cập bằng báo chữ nên đã đổi tơ Đoc Thấy thành tờ Đời Mới và mời nhà văn Hòang Trong Miên làm thư ký toa sọan riêng Trần Văn Ân làm chủ nhiệm kiêm chủ bút mỗi sô viêt bốn bài ký các bút hiêu Dương Văn Đưong Bất Hủ Văn Lang và Trần Văn Ân

Sau môt thời gian Trần Văn Ân thấy Hòang Trong Miên thân Cộng đã mời nhà báo Tế Xuyên tưc Léon Sanh tưc Hòang văn Tiếp con trai bà Cả Môc người nổ phát sùng đầu tiên của khởi nghĩa Yên Bái bắn nhà mộ phu Bazin tại Lò Đúc làm Tổng thư Ký tòa sọan và nhà văn Nguyễn Đưc Qùynh làm phu tá chủ bút

Cuôc đới làm báo của Trần Văn Ân nổi đình đám nhất là xuất bản tờ báo Đời Mới tờ báo có thể so sánh với tap chí Nam Phong của Pham Qùynh hay tùần báo Ngày Nay củaNhất Linh Nguyễn Tương Tam

Tiếc rằng nhà báo Trần Văn Ân vì nghĩa lớn đã cùng với Đức Hộ Pháp Pham CôngTắc lập Măt Trận Thống nhât tòan lực Quốc Gia và nhận làm Tổng Thư Ký Măt Trận Thống Nhất Tòan Lưc Quôc Gia mà phải đi đầy Côn Đảo nên tuần báo Đời Mới phải đình bảnTheo nhà báo Trần Văn Ân ông bị án tử hình mới thấy bạn bè năm châu bốn biển thương ông như thế nào và ở tù ông mới có dịp làm thơNgười sống có đưc nhu Trần Văn Ân bị án tử hình không chêt trở về còn hai lần làm bô trưởng đó là bộ trưởng bô Chiêu Hồi rồi bô trưởng Thông Tin và cuối cùng làm phu tá Tổng Thống kiêm cố vấn Phái Đòan VNCH tại hòa đàm Paris

Sau ngày 30 tháng tư năm 1975 nhà báo Trần Văn Ân đã bẩy mươi hai tuổi ông trở về vơi nghề báo và ông viết báo tiếng Viêt tiêng Pháp tiếng Hoa thêm hai mưoi tám năm nữa mới rời cõi thế

Nhà báo Trần Văn Ân cuối thế kỷ trươc có viêt thư cho kẻ viết những dòng này la đời ông có cái sung sương là đươc chứng kiến những tiên dóan của mình thành hiên thưc đó la tiên đóan sư tan rã của Liên Xô va khối Đông Âu

Theo Trần Văn Ân thì cuôc đời ông nhờ thủa bé ăn chay học Phật nên ông trải qua biết bao sóng gió vẩn sống vững vàng cái học ngòai đời đã quan trọng nhưng cái học trong kinh nhà Phật còn quan trọng hơn nhiều với đời sống của Trần Văn Ân


Hồ Nam

TRÍCH THƠ TRẦN VĂN ÂN


Tôi và làng thơ

Trời phú tôi thương cảm

Thường sôi sục với mình

Viết chơi nhiều ít chữ

Phơi một người đa tình

 

Cấm cố tử hình Côn Đảo

Trần Văn Ân