NGƯỜI HỌA SĨ ÐẤT VĨNH LONG

GIAO CHỈ , SAN JOSE

(VIET TRIBUNE)

Hội họa, ngôn ngữ vượt không gian.

Sáu mươi lăm năm về trước, tôi chỉ là cậu bé hơn 10 tuổi. Cùng lũ bạn nhỏ ngồi xuống lề đường lấy gạch đỏ vẽ những tác phẩm trên hè phố Nam Ðịnh. Những mặt người hình tròn thơ dại. Những con chó có đủ bốn chân. Hơn 60 năm qua, trải bao nhiêu là dâu bể, ngày nay trình độ hội họa của tôi vẫn không tiến bộ. Cuối tháng tư vừa qua, tổ chức cuộc thi vẽ cho trẻ em, tôi ước mơ mình có khả năng hội họa để biểu diễn cho các em nhỏ. Những đứa bé Việt Nam ra đời trên đất Mỹ. Ðối với thế hệ cao niên, dù Việt ngữ hay Anh ngữ cũng không phải là phương tiện truyền đạt hữu hiệu với con cháu. Hội họa chính là nhịp cầu liên lạc hữu hiệu nhất. Con người, trước khi biết viết đã dùng nét vẽ để giãi bầy tư tưởng. Và ngày nay dù khác biệt sắc tộc và ngôn ngữ. Cứ nhìn hình vẽ là hiểu nhau liền. Hội họa là nghệ thuật vượt không gian. Dù vậy, nhân loại cũng đã sáng tác và để lại nhiều danh họa bí hiểm hết sức đắt giá. Nhưng nếu là người Việt Nam muốn trở thành danh họa thì bạn có thể chọn Bùi Xuân Phái với Hà Nội Phố hay Nguyễn Gia Trí với Sơn mài. Riêng tôi, tôi chỉ muốn vẽ được như ViVi, người họa sĩ muôn đời của tuổi hoa niên. Xin hiểu rằng trình độ thưởng ngoạn của tôi rất bình dân đối với những danh họa thế giới không khác gì khi nghe nhạc hòa tấu nhạc cổ điển tây phương.

Thông điệp của tuổi Xanh..

Nhưng trước khi giới thiệu với các thân hữu về ViVi, người họa sĩ Việt Nam, đất Vĩnh Long, chúng tôi muốn nhắc qua về những bức vẽ của tuổi xanh Việt Nam vào cuối tháng tư đen vừa qua.

Hàng năm người Mỹ gọi tháng tư là tháng Xanh, bao gồm ngày của trái đất, ngày trồng cây, ngày bảo vệ môi sinh.

Năm nay, viện bảo tàng Việt Nam nằm trong vườn lịch sử của thành phố San Jose, nên nhập gia tùy tục, chúng tôi tổ chức ngày Xanh chung với người Mỹ và các sắc tộc. Kết quả khá lạ lùng là lần đầu tiên có đông đảo các em nhỏ và thân hữu Hoa Kỳ đến với Việt Nam để cùng tưởng niệm ngày 30 tháng Tư Ðen đau thương của chúng ta.

Ðể ngày bảo vệ môi sinh có thêm phần hấp dẫn, ban tổ chức chuẩn bị cho các em thi vẽ. Cô giáo Hằng của trường Việt Ngữ hết sức sốt sắng cổ võ để các phụ huynh đem con em tham dự. Họa sĩ Ðào Hải Triều cấp tốc mở một lớp dạy vẽ trên đá gọi là Thạch Họa cho các em sáng tạo một tác phẩm ngay tại chỗ. Họa sĩ Quế Hương và các giáo sư hội họa trong ban giám khảo theo dõi cuộc thi để lựa chọn các giải trong số 12 tác phẩm tham dự.

Cùng một lúc ở phía Nam vườn Kelley các em Hoa Kỳ cũng hoàn tất tác phẩm hội họa mà đề tài là vẽ cỗ xe ngựa của tiền nhân Hoa Kỳ 200 năm trước đã đi từ miền Ðông qua miền Tây. Ðề tài của các em Mỹ là “ Westward ” nhắc lại câu chuyện đoàn di dân đến từ Ðại Tây Dương. Phía Bắc vườn Kelley một em bé Việt Nam vẽ con tàu vượt biên của viện bảo tàng mang ý nghĩa của thuyền nhân đến từ phía Thái Bình Dương. Ðó là bức tranh của em Sandra Ly (15 tuổi) vẽ bằng bút chì được chấm giải ba.

Giải nhất là em Emily Nguyễn (9 tuổi) vẽ đúng đề tài trồng cây, bảo vệ môi sinh.

Giải nhì là em Julie Lê (5 tuổi) vẽ hình trẻ em chơi trong vườn.

Và giải ba đồng hạng là em Aline Hoàng (11 tuổi) vẽ đề tài Save the planet.

Hầu hết các em đều có đôi chút thiên bẩm về hội họa nhưng chưa từng đến tuổi để theo học một chương trình vẽ nghiêm túc. Trong các em này, cháu nào có thể là một Vivi tương lai.

Võ Hùng Kiệt, họa sĩ năm 13 tuổi.

Những bậc phụ huynh tại Việt Nam vào thập niên 60 nếu thường mua báo Tuổi Xanh, Tuổi Hoa về cho con gái là bắt đầu làm quen với nét vẽ của ViVi. Lúc đó ít người biết về anh chàng họa sĩ của phòng 7, bộ Tổng tam mưu, Quân lực Việt Nam Cộng hòa với tên Võ Hùng Việt.

Thực ra cho đến nay, tìm trong internet (hoasivietnam.com) mới biết ViVi là chử tắt của Việt Nam và Vĩnh Long. Gia đình chúng tôi có các cháu học trường Trần Quý Cáp do cụ Bùi Văn Bảo làm hiệu trưởng. Mẹ của các cháu là hội trưởng hội phụ huynh học sinh nên được cụ Bảo tặng cho các số báo Tuổi Hoa và Tuổi Xanh do cụ phát hành với sự cộng tác của họa sĩ ViVi lúc đó còn rất trẻ. Nét vẽ hồn nhiên, đôn hậu, đầy nữ tính của ViVi, đã tràn ngập trên trang sách của tuổi học trò. Những cô nữ sinh bé nhỏ, ngày nay đã trở thành bà mẹ Việt Nam ở tuổi 50.

Trong lúc Việt Nam khói lửa và chiến tranh tang tóc, thế giới hội họa của ViVi đem đến sự yên vui thanh bình cho tuổi thơ Việt Nam.

Nét vẽ của ViVi phản ảnh sự tốt đẹp của con người. Dù vẽ cho thiếu niên hay vẽ cho người lớn, cho tôn giáo hay cho xã hội, nét họa của ViVi đơn giản và không có hận thù. Từ lúc còn là cậu bé 13 tuổi đam mê hội họa, vào học trong chủng viện cho đến khi trở thành sinh viên cao đẳng mỹ thuật, Võ Hùng Kiệt mãi mãi vẫn là họa sĩ của tuổi trẻ, của Việt Nam, và của quê mẹ Vĩnh Long.

Sau những năm phục vụ trong đơn vị tình báo, phòng 7 Tổng Tham Mưu, Võ Hùng Kiệt cũng vẫn mãi mãi là họa sĩ ViVi của miền sông nước Cửu Long..

Một trong những thành tích hết sức quan trọng là ông đã tham dự hầu hết các kỳ thi vẽ tem Bưu chính Việt Nam và được giải thưởng đến 40 lần.

Vẽ tem bưu chính là một đề tài hết sức cô đọng, đòi hỏi nhu cầu sáng tạo. Những bộ tranh bưu họa phản ánh nhiều sinh hoạt của chính quyền và xã hội. Ghi dấu các ngày lịch sử, nhân vật lịch sử bao gồm mọi lãnh vực chính trị, văn hóa, kỹ thuật. Mỗi con tem góp lại làm thành tập bưu họa ghi dấu nền văn minh của đất nước qua từng giai đoạn.

Với bốn mươi tác phẩm đoạt giải vẽ tem bưu chính, quả thực là niềm hãnh diện chưa có họa sĩ nào đạt được.

Ngoài lãnh vực hội họa tuổi thơ của ViVi và thành quả vẽ tem của Võ Hùng Kiệt, trong phạm vi tôn giáo ông là người đã hoàn tất nhiều danh họa và tượng đài.

Vốn xuất thân là tu sĩ dòng sư huynh La San, họa sĩ đã đóng góp rất nhiều tác phẩm ca ngợi Thiên Chúa mà trong đó nổi tiếng là hình vẽ 117 Thánh tử đạo Việt Nam.

Sau 1975 vì là quân nhân ngành tình báo, ông cũng nếm mùi cải tạo rồi vượt biên đến Canada năm 1982. Qua Mỹ năm 1995 và lập gia đình với ca sĩ Diễm Châu cư ngụ tại San Diego.

Ảnh hưởng gia đình và nghệ thuật không biết theo chiều hướng nào mà Diễm Châu không làm cho ViVi trở thành ca sĩ mà chính cô ngày nay lại trở thành họa sĩ với nét vẽ trẻ trung của tuổi thơ. Nữ họa sĩ này lấy tên hiệu là Cát Ðơn Sa, hạt Cát của làng Ðơn Sa từ quê hương Quảng Bình miền trung Việt Nam. Tranh của cô vẫn nằm khép nép, bên cạnh những tác phẩm lớn, và bộ sưu tập tranh đủ loai của ViVi. Hòa nhịp theo cuộc sống của di dân hội nhập, Võ hùng Kiệt còn có những tác phẩm vẽ ông Regan và tượng đài tổng thống Hoa Kỳ cùng với tranh vẽ về thảm kịch 911 tại Nữu Ước năm 2001. Tất cả đều là những tác phẩm ghi dấu lịch sử. Ngoài ra, đối với những cựu chiến binh Việt Nam Cộng Hòa, bức tranh Tượng Ðài Thương tiếc xụp đổ là tác phẩm gây xúc động đã được phổ biến trên điện báo cho cả triệu người xem.

50 năm hội họa, triển lãm tại San Jose.

Trong một chuyến viễn du sau 50 năm một đời cầm cọ, người họa sĩ đất Vĩnh Long sẽ đem theo hạt Cát làng Ðơn Sa đến San Jose vào trung tuần tháng 5 năm 2009.

Phòng tranh ViVi khai mạc lúc 1 giờ chiều chủ nhật ngày 17/05/2009 tại Nguyện đường La San số 248 Kirk Ave, San Jose, CA. 95127.

Sẽ mở cửa tiếp tục trong ba ngày 18/19 và 20 tháng 5 năm 2009, mỗi ngày từ 11:00 AM đến 5:00 PM.

Chúng tôi rất hân hạnh có dịp giới thiệu đồng hương đến xem tranh của người họa sĩ Việt Nam đất Vĩnh Long (ViVi)

Quí vị sẽ có dịp thưởng thức những bức họa hết sức sống động. Gần mà xa. Xa mà gần. Những tác phẩm ghi dấu một thời đã qua. Tranh kỷ niệm của tuổi thơ thập niên 60, hình ảnh linh động của thế giới tôn giáo, của màu sắc âm dương hòa hợp, của thế tục và siêu nhiên. Trong thế giới muôn màu và nhiều chuyện của cộng đồng Việt Nam hải ngoại, hội họa là một thế giới của tĩnh lặng và rất cần được lưu tâm. Họa sĩ Việt Nam tại hải ngoại không thể bị lãng quên….

Ðến với ViVi là đến với tuổi thơ quá khứ và đến với sự yên tĩnh của tâm hồn. Hy vọng khách thưởng lãm sẽ đem về một mảnh trời quê hương Vĩnh Long….

Giao Chỉ, San Jose.

(Viet Tribune)