Hồ Nam : LÊ ĐẠT NHÀ THƠ CẢ ĐỜI VẬT LỘN VỚI CHỮ NGHĨA
LÊ ĐẠT NHÀ THƠ CẢ ĐỜI VẬT LỘN VỚI CHỮ NGHĨA
Lệ Đạt là bút danh của Đào Công Đạt sinh ngày 10 tháng 9 năm 1929 tại xã Âu Lâu huyện Trần Yên tỉnh Yên Bái cha là ngươi quê Mỹ Lộc Băc Giang mẹ ngươi Đình Bảng Băc Ninh mươi chín tuổi đã là thư ký riêng của Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Đông Dương ông Trường Chinh Đăng Xuân Khu hai mươi tuổi là phái viên của Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Đông Dương tại ban tuyên huấn trung ương và đươc Tố Hữu trưởng ban tuyên huấn trung ương cử làm trợ lý.Hai mươi lăm tuổi Lê Đạt tham gia nhóm Nhân Văn Giai Phẩm làm những câu thơ bóng gió về Hồ Chí Minh
Y như chiếc bình vôi
Càng sống càng tồi đi
Càng sống càng bé lại
Thế là Lê Đạt gặp nạn bị mât hêt các chưc tươc bị qui là phản động bị đưa đi cải tạo bị kết án treo bút mây chục năm và trong thời ký oan khiên này Lê Đạt bắt đầu âm thầm vật lộn với chữ nghĩa làm những câu thơ bóng bẩy hơn bay bườm hơn và cũng hay hơn,thời kỳ này ông tư nhận là’’ phu chữ’’ tưc là ngươi ‘’cu ly’’ vật lộn với chữ nghĩa để làm thơ viêt văn
Anh đến mùa thu nhà em
Nắng cúc lăm răm vũng nhỏ
Mà cho đấy rửa lông mày
Nông nổi heo may từ đó
Mưa đem tuổi nổi ao đầy
Đồi cốm đương thon ngõ cỏ
Bướm lượn bay hoa ngày
Tìm phấn vàng hay thưở gió
Tóc hong mùi ca dao
Thu rât em
Và xanh rât cao
Thời ký này Lê Đat không chỉ làm thơ mà còn viêt truyện ngăn và rât nổi với truyện Hèn Đai Nhân
Lê Đat làm thơ cũng như viêt truyện ngăn đều kỹ từng câu từng chữ và viêt đâu ra đó
cũng như để hêt tâm hồn vô những sáng tác của mình
Để bù cho những mât mát đủ thứ từ phẩm giá con ngươi tới đơi sống tinh thần và vật chât trong mây chục năm trời vì tham gia vụ Nhân Văn Giai Phẩm Lê Đat đã đươc Việt Cộng tặng giải thưởng văn chương Nhà Nươc nhưng Lê Đạt lại không quan tâm lắm tới giải thưởng này xuốt ngày ông vật lộn với chữ nghĩa rồi đoc sách và ngày 21 tháng 4 năm 2008 ông ngã cầu thang gác nhà ông chêt luôn vì cái ngã này
Cuộc đới Lê Đạt kêt thúc thật đột ngột nhưng sang tác qua các thời kỳ của cuộc đời ông thì để lại nhiều tiếng vang những tác phẩm ông sang tác thời kỳ Nhân Văn Giai Phẩm đã nhiều dâu ấn của thời đai những tác phẩm sau này của ông còn thâm thúy và thấm thía hơn nhiều
HỒ
TRICH THƠ LÊ ĐẠT
Lịch sử quýt làm cam chịu
Xin lỗi em
Những đêm Nguyễn Bỉnh Khiêm trằn trọc[1]
Anh Thái Hà chưa về[2]
Và em khòc
Xin lỗi em
Những lời khuyên cắt đứt
Vạ gì đeo tiếng’’ liên quan’’
Những buổi sớm
Muốn chui đầu xuống đât
Mặt trời soi ngày kiểm thảo bắt đầu
Xin lỗi em
Tiếng oan vợ thằng phản động
Lý lịch ba đời ấy đứa con thơ
Xin lỗi em
Tuổi ươc mơ không đươc sống
Những giấc ngủ
Chưa một lần tròn mộng
Chung thân tâm thần
Trọng tội đa mang
Đời sau ơi
May còn đoái đến tôi
Hãy trả dùm món nợ
Người vợ nhỏ
Vừa thoát khỏi tuổi khăn quàng đỏ
Đã chụp mũ chồng
Lưng thập tự Sói ăn
Và Đưc Phật
Duyêt xuất biên vào Tịnh Thổ
Xin độ trì
Những Thị Kính vợ Nhân Văn
LÊ ĐẠT
- Vợ tác giả là diễn viên Kich nói 1 nhà tập thể đoàn kich ở phố Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Thái Hà ấp nơi tổ chưc đâu tranh chống Nhân Văn Giai Phẩm
GỬI LÊ ĐAT
Vì tình yêu dấn thân
Vì bât bình lên tiếng
Vì nghệ thuât làm thơ
Xuốt đời làm phu chữ
Tai họa anh chẳng sợ
Phản động có sao đâu
Chỉ tội nghiệp vợ con
Bị qui tội liên quan
Bị bôi đen lý lich
Một mình anh lầm lũi
Vác chữ về làm thơ
Khiêng văn về việt truyện
Không một lời than van
Đới còn nhiều ngang trái
Anh càng phải vung bút
Viêt sao cho đã đời
Viêt sao cho hả giận
Viêt mãi không biêt chán
Càng viêt càng yêu ngươi
Càng viêt càng hăng say
Rối anh ngã cầu thang
Rồi anh rời cõi thê
Trăm năm như vậy sao
Biêt bao là nước mắt
VƯƠNG TÂN