Bình luận

GS Sơn Ðiền Nguyễn Viết Khánh: Bom Tự Sát Ở Iran

Sơn Ðiền Nguyễn Viết Khánh: Bom Tự Sát Ở Iran

Bom nổ ở thành phố Pishin, trong tỉnh Sistan-Baluchi thuộc miền Ðông Nam của Iran, nơi tiếp giáp với Pakistan. Hôm chủ nhật nhà cầm quyền Iran đã chính thức loan báo tin này và cho biết có 6 Tư lệnh của Vệ Binh Cách mạng, trong đó có Phó Tổng Tư lệnh và 26 người khác bị chết, ít nhất có 28 người bị thương. Vụ đánh bom xẩy ra vào lúc có cuộc họp cao cấp của các giới chức Iran và những người cầm đầu cư dân địa phương.

Gốc dân Baluchi ở vùng này sống rải rác trên một miền đất rộng lớn bao trùm cả hai bên biên giới Iran và Pakistan. Ðầu tuần này Ðại tướng Mohammad Ali Jafari, Tổng tư lệnh Vệ Binh Cánh Mạng, một lực lượng quân sự lớn nhất của Iran, đã tố cáo ba nước Mỹ, Anh và Pakistan, có liên hệ với dân quân Hồi giáo Sun-ni gây ra vụ đánh bom tự sát, theo kiểu thường thấy là khủng bố cột bom vào người rồi trà trộn vào đám đông, nhấn nút cho bom nổ, tóm lại là “bom người” của al-Qaida. Jafari thề sẽ trả đũa dữ dội.

Ðây là lần đầu tiên Iran nói 3 nước Mỹ, Anh và Pakistan đã xúi dục khủng bố. Nhưng Jafari tố như vậy chỉ nhằm vào một nhóm dân quân nhỏ ở trong nước. Từ nhiều năm qua Iran gặp rắc rối nghiêm trọng ở tỉnh Baluchi. Dân thiểu số Sun-ni sống ở đây có nhóm tranh đấu địa phương gọi là Judallah tức Thánh Quân (cũng giống như Jihad là Thánh Chiến). Nhóm này xuất hiện năm 2002, đã tố cáo từ bao thế hệ qua, dân Baluchi hệ Sun-ni đã bị đa số gốc Shi-a ở Iran ngược đãi. Theo một cứ điểm lưới (website) của đạo Hồi vẫn thường đưa ra những lời tuyên bố của bọn al-Qaida, một bản tin nhân danh nhóm Judallah đã nhìn nhận trách nhiệm đánh bom tự sát. Không thể kiểm chứng sự nhìn nhận này là thật hay giả, nhưng cũng không hề thấy nói đến có sự tiếp trợ từ bên ngoài.

Hiện nay nội tình Iran đang có chuyện bất ổn lớn kể từ khi kẻ độc tài Ahmadinejad được tái đắc cử Tổng Thống vào tháng 6 năm nay, mặc dù phe đối lập có đa số dân ủng hộ đã nhiều lần biểu tình chống đối. Sự đàn áp dữ dội bằng vũ lực đã dẹp tan các vụ chống đối, nhưng niềm bất mãn vẫn âm ỷ trong đa số quần chúng. Bây giờ nếu nhóm Judallah mồi thêm ngọn lửa bùng lên, tình thế sẽ nguy hiểm vô cùng. Vào lúc này đại diện của hai nước Tây phương đang hội họp với đại diện Iran ở Vienna để thảo luận kín về chương trình hạt nhân của chính quyền Teheran. Ðại diện Iran đã hăm dọa gây khó khăn, nói Iran có thể không chấp nhận thỏa hiệp mới đạt được là Iran sẽ chuyển ra nước ngoài 3/4 kho dự trữ nhiên liệu nếu Tây phương không cung cấp cho Iran những loại nhiên liệu mới. Ngoài ra Iran cũng có một ý đồ khá độc đáo khi tố cáo bọn khủng bố đã từ Pakistan xâm nhập Iran.

Sự thật tin tức cho biết đây chỉ là hành động riêng của nhóm Judallah gốc Baluchi ở miền Nam, chớ không liên hệ đến nhóm Taliban và al-Qaida hoạt động ở miền Bắc Pakistan. Theo đài TV chính thức của Iran, Ahmadinejad đã điện đàm với Ali Zardari, Tổng Thống Pakistan, để nói: “Sự hiện diện của bọn khủng bố ở Pakistan là điều không thể chấp nhận được. Chính phủ Pakistan cần phải giúp vào việc bắt giữ chúng và trừng phạt bọn tội phạm càng sớm càng tốt”. Vẫn theo TV trên, Ahmadinejad còn nói: “Chúng tôi nghe nói một vài giới chức của Pakistan đã hợp tác với các phần tử gây ra các cuộc tấn công chúng tôi, nên chúng tôi có quyền đòi bắt các phần tử đó giao cho chúng tôi”.

Theo môt bản tuyên bố từ Phủ Tổng Thống Pakistan trong cuộc điện đàm, Zardari đã lên án gay gắt vụ đánh bom tự sát ở Iran và nói vụ này là “một hành động ghê tởm và mọi rợ, mang dấu tích của những bọn thù nghịch đang trốn chạy”. Thiết tưởng cũng nên nhắc lại từ hơn tuần qua quân đội chính quy Pakistan đã mở trận đánh dữ dội nhằm vào bọn khủng bố al-Qaida và Taliban ở vùng núi Nam Waziristan, tiếp giáp với Afghanistan. Vùng này ở phía Bắc cách xa với vùng Baluchi tiếp giáp với biên giới Iran ở phía Nam. Từ cuối tuần qua 30,000 quân chính quy Pakistan tăng cường tấn công khoảng 10,000 loạn quân, gồm có các nhóm khủng bố Taliban và al-Qaida ở Afghanistan đã xâm nhập từ lâu. Mỹ đã đặc biệt quan tâm tới trận đánh này. Ðầu tuần Ðại tướng Mỹ David Patreus, Tư lệnh vùng Trung Nam Á, đã hội kiến với Thủ tướng Raza Gilani và Tư lệnh quân đội Pakistan ở Islamabad. Tướng Artar Abbas, phát ngôn nhân quân đội cho biết 78 tên phiến loạn đã bị giết. Cuộc hành quân chủ yếu nhằm loại trừ bọn Taliban trên lãnh thổ Pakistan, bọn này liên kết với bộ lạc Mehsud đang kiểm sót lối một nửa vùng núi Nam Waziristan. Chính bọn này đã gây ra lối 80% vụ đánh bom tự sát ở Pakistan. Hôm thứ hai Abbas cho biết quân đội Pakistan chia ra làm ba mặt tiến quân sâu vào vùng bọn phiến loạn kiểm soát, tấn công chúng bằng rốc-kết, các chiến đấu cơ bắn phá và thả bom ở các khu phiến loạn như Ladha và Makeen. iranTheo tin tức dân chúng địa phương di tản, lần này bọn phiến loạn kháng cự dữ dội hơn so với cuộc hành quân ở Thung lũng Swat miền Bắc hồi đầu năm nay. Các giới chức Pakistan cho biết cuộc hành quân này có thể kéo dài hai tháng, khi mùa Ðông tới các hoạt động quân sự sẽ trở thành khó khăn. Trong khi đó Mỹ gửi gấp các chiến cụ đến giúp quân đội Pakistan, trong đó có cả kính nhìn ban đêm. Về mặt viện trợ Mỹ, ông John Kerry, cựu ứng viên Tổng Thống năm 2004, đã đồng bảo trợ một đạo dự luật viện trợ mỗi năm 1.5 tỷ đô-la cho các chương trình kinh tế và xã hội của Pakistan, trong 5 năm liền. Tổng Thống Obama dã ký đạo luật này tuần vừa qua. Chính phủ Pakistan tán dương luật viện trợ này, nhưng các phe đối lập và quân đội than phiền một số khoản viện trợ lại có những sự trói buộc khiến Mỹ có thể can thiệp vào việc nội bộ của nước này. Trói buộc gì vậy? Không có tin nào nói về khoản này, nhưng chúng tôi thiết nghĩ nó có thể liên hệ đến nỗ lực hòa giải giữa Pakistan và Ấn Ðộ, để quân đội Pakistan bớt canh phòng biên giới miền Ðông tiếp giáp với Ấn Ðộ, dồn sức mạnh vào biên giới miền Tây tiếp giáp với Afghanistan, nhất là để truy lùng bọn khủng bố len lỏi vào vùng Kashmir, nơi có sự tranh chấp lâu đời về lãnh thổ giữa Ấn và Hồi. Hôm thứ hai Cảnh sát Pakistan cho biết họ đã bắt sống được tên cầm đầu nhóm Taliban ở Karachi. Xét những diễn biến như trên, người ta có cảm tưởng cuộc chiến chống khủng bố đang trở thành phức tạp. Chống khủng bố là nhằm loại trừ những thành phần Taliban và al-Qaida của hệ phái Hồi giáo Sun-ni. Nay Iran theo hệ phái Shi-a chỉ muốn lợi dụng chiến dịch chống khủng bố al-Qaida để loại trừ nhóm Judallah ở trong nước, với mục tiêu tối hậu là củng cố chế độ độc tài ở Iran, đó chỉ là ảo tưởng.

Sơn Ðiền Nguyễn Viết Khánh