HAPPY HALLOWEEN TỪ “CÚN CON” CỦA PHƯƠNG THÚY (CÔ GÁI VIỆT)

**

****

(Hình: Bé Vinna, cháu ngoại của LVH, chơi Halloween, trong vườn bí ngô 2025!) CHÁU ÔNG NGOẠI HẢI CHƠI VỚI BÍ ĐỎ HALLOLWEEN

HALLOWEEN!

Mừng Halloween 2025! – Chúc Bạn Gặp Ma Qủy Đêm Trăng Máu!

–Khi trăng lên, tiếng gió rít qua khung cửa,
bầy linh hồn lang thang đang tìm người bạn cũ thân thương,… là Bạn đó!
Nếu nghe tiếng gõ cửa đêm nay, đừng mở cửa nhé — vì biết đâu, đó không phải người sống đâu! là ma đó! (khà! khà! sợ chưa?)

Chúc Bạn và Gia Đình có một Halloween rợn tóc gáy, nhưng OK! vẫn… còn sống sót vui vẻ mà!

LÊ VĂN HẢI

TRUYỆN HALLOWEEN:

Bà Phù Thủy và Bữa Tiệc Ma – Phương Hoa

Hà vừa đi làm về thì nhận được điện thoại của bà Định, mẹ chồng nàng. Cũng như mọi khi, bà hỏi con dâu với giọng nói có chút e dè, gần như là năn nỉ:

– Cuối tuần này tụi con có nhà không? Mẹ muốn bắt xe buýt xuống thăm để chơi với thằng Cay, nhớ nó quá! Với lại, bữa trước mẹ đã hứa với thằng Cay là sẽ dắt nó đi xin kẹo trong ngày lễ Ma năm nay…

Thằng cháu nội năm tuổi tên Keith mà bà Định cứ một điều Cay hai điều Cay, làm cho Hà vốn đã không có cảm tình với bà lại càng thêm ác cảm. Bà nói chưa dứt câu nàng lập tức gạt phăng:

– Thôi đi mẹ ơi! Thăm viếng làm chi hổng biết nữa! Mẹ già rồi, ở nhà đi cho nó khỏe thân, cuối tuần này tụi con sẽ đưa nó đi chơi xa.

Nói xong Hà gác máy cái rụp, sợ phải nghe bà mẹ chồng tiếp tục ca cẩm làm cho đổi ý.

Sự thật thì Hà không đi đâu cả. Nàng đã hứa với Keith là cuối tuần vào ngày lễ Ma nàng sẽ dắt nó đi xin kẹo.

Đôi lúc Hà cũng cảm thấy áy náy và bất nhẫn khi đối xử với mẹ chồng như thế. Nhưng mỗi lần nghĩ đến việc bà tìm cách ngăn cản không cho Đạt kết hôn với nàng là cái cục tức nó lại trào lên cổ. Hà không bao giờ quên được chuyện người ta nói lại với nàng, có lần bà Định kêu nàng là “Phù Thủy,” đã làm cho Đạt mê mẩn không chịu cưới con gái người bạn thân thuở còn đi nuôi tù bên Việt Nam của bà, theo sự hứa hẹn từ lâu giữa hai người.

Hà tức lắm. Sau khi cưới nhau rồi có con, Hà rắp tâm trả thù bà mẹ chồng, tìm cách để tách bà ra khỏi gia đình nhỏ bé của nàng. Nhưng Đạt là người rất có hiếu và thương mẹ, Hà biết vậy nên cũng không dám tỏ ra là cô con dâu quá quắt trước mặt chồng. Nàng chỉ tỏ những cử chỉ khó chịu khi nào không có mặt Đạt. Bà Định cũng biết thế nên cam chịu buồn một mình, chứ không muốn làm khó xử cho thằng con. Và cũng vì bà rất thương thằng cháu nội Cay. Sau năm 75, bà đã vất vả vừa nuôi con, vừa thăm nuôi chồng, bị hà hiếp đủ điều mà bà vẫn tồn tại cho đến ngày ông Định ra tù rồi sang Mỹ diện HO. Sá gì chuyện khó chịu của cô con dâu! Bà nghĩ thế nên luôn nhẫn nhục dằn lòng để tỏ thái độ ôn hòa. Bây giờ ông Định đã mất, bà không muốn mất luôn thằng con và đứa cháu nội.

Sau khi Đạt cưới vợ, bà Định nhận ra sự ác cảm của cô dâu nên không muốn sống chung, sợ xảy ra chuyện chẳng hay. Bà dọn ra cái chung cư một phòng ngủ gần đó để tiện việc chạy qua chạy lại thăm thằng con trai độc nhất. Khi Hà sinh thằng Cay, bà mừng vô kể và thường qua chơi với cháu. Hà miễn cưỡng để cho bà Định qua lại, nhưng đến khi hai vợ chồng đủ điều kiện mua nhà, Hà nhất định đòi Đạt mua nhà ở thành phố khác, để bà Định khỏi phải lui tới nhiều, chướng mắt. Đạt không muốn xa mẹ, nhưng cũng chẳng muốn gia đình lục đục, sẽ ảnh hưởng cho thằng con. Cuối cùng, Đạt chịu mua cái nhà ở thành phố kề bên, để anh có thể ghé thăm mẹ thường xuyên, và cũng để bà Định có thể lấy xe buýt đi thăm cháu.

Bà phù thủy.

“Chiến thắng” này làm Hà hả hê, vui sướng lắm. Nàng vô hãng khoe với con bạn thân người Mỹ Laura, là đã thành công trong việc tách rời bà mẹ chồng ra xa thằng con của mình. Hà cứ ngỡ người Mỹ khô khan tình cảm, lợt lạt tình gia đình giữa các “In-Law,” mẹ vợ mẹ chồng, con dâu con rể với nhau và việc này sẽ làm Laura vui lắm. Không ngờ nghe xong Laura cười ngất:

– “You’re a bitch!” (Mày là đồ sói cái!) Không ngờ một người hiền lành như mày mà cũng “dở chiêu” phù thủy ra!

Lại “Phù Thủy”!

Hà tái mặt, nỗi đau của nàng đã bị chạm vào làm nàng nổi giận:

– Nhưng tao không thích bà ấy!

– Thích hay không thích là việc của mày. Nhưng mày “cấm cửa” bà già chồng thăm cháu, coi chừng bị kiện đấy!

– Kiện? Hà trề môi: – Nó là con của tao, tao muốn cho ai gặp thì cho. Ở đó mà kiện!

Laura lắc đầu:

– Mày sai rồi! Đối với luật pháp, ông bà cũng có đặc quyền viếng thăm cháu của họ! Bà hàng xóm của tao năm ngoái đã thưa con dâu về tội cấm không cho bà thăm cháu nội. Và tòa đã xử bà thắng kiện, buộc cô con dâu để cho bà nội đến đưa mấy đứa cháu đi chơi mỗi hai cuối tuần một lần. Bây giờ bà ấy không cần hỏi “ý kiến ý cá” gì cả, cứ cuối tuần là đến gõ cửa. Và mẹ chúng phải chuẩn bị sẵn sàng quần áo, sách vở, đồ chơi… để cho bà chở tụi cháu đi, đến chiều Chúa Nhật chở về trả lại.

Hà nghe thế cũng hơi ngan ngán. Cái nước Mỹ thật là kỳ cục, luật lệ gì mà lại chui vào xử chuyện trong nhà của người ta kia chứ. Nhưng mẹ chồng nàng rất hiền lành và tiếng Anh tiếng u đâu có bao nhiêu mà sợ bà thưa với kiện. Mỗi lần cảm thấy có chút gì áy náy Hà thường đổ lỗi cho bà để lương tâm đỡ cắn rứt.

Cuối tuần là lễ Halloween. Vợ chồng Hà mới dọn về thành phố này chỉ vài tháng, và đây là cái lễ Ma đầu tiên nơi chỗ ở mới. Hôm qua Hà nói chuyện với Lily bà hàng xóm Mỹ nhà bên cạnh và nghe mấy đứa con bà bàn tán về một “điểm hẹn” tụi nhỏ không bao giờ bỏ qua trong ngày lễ Ma, đó là ngôi nhà màu hồng to lớn và thật đẹp ở góc đường của bà “Phù Thủy.”

Lại Phù Thủy!

Có lẽ Hà bị ám ảnh nên mỗi khi “đụng” phải hai từ này là Hà chột dạ. Lũ trẻ còn kháo nhau nhà bà Phù Thuỷ năm nay trang hoàng lễ Ma rất nguy nga, “ngầu” nhất thành phố. Hà định bụng thế nào cũng đưa thằng cu Keith đến xin kẹo để xem cho biết “bà Phù Thủy” mặt mũi ra sao.

Tính vậy nhưng Hà không chờ được. Buổi sáng cuối tuần, một ngày trước lễ Ma, trong khi cha con Đạt còn ngủ nướng, Hà đi bộ tập thể dục bên ngoài. Vừa tới góc đường là đụng ngay ngôi nhà mầu hồng nổi tiếng của “bà Phù Thuỷ”. Tưởng đâu xa, hoá ra bà ta cũng là hàng xóm. Tiện thể nàng quyết định dừng chân thăm ngôi nhà màu hồng xem thử.

Sống ở Mỹ cũng đã một thời gian dài, Hà từng đi xem rất nhiều cảnh Halloween và hóa trang độc đáo. Nhưng chưa bao giờ Hà được tận mắt chứng kiến “Ngôi nhà Ma” nào kinh khủng hơn là ngôi nhà màu hồng này. Mới bước lại gần, Hà đã sợ hết hồn vì những gì hiện ra trước mắt. Quả thật là một sự trang trí vô cùng khủng khiếp. Gọi là khu nhà Ma thì cũng chưa đúng, mà phải kêu là “Ngôi nhà Ma trên nghĩa địa” thì chính xác hơn.

Trước sân, tại một gốc cây xanh là con quỉ đỏ mình người đầu sói đứng há miệng nhe răng. Xung quanh nhiều con Ma khác lớp trắng lớp đen cũng đang vung nanh múa vút hù người khách không mời mà đến. Hà đang đứng tròn mắt sững sờ nhìn vào đám bia mộ dựng xung quanh như một khu nghĩa trang thì “bà Phù Thuỷ” bước ra chào. Bà không có hoá trang, và Hà nhận ra bà Phù Thuỷ mà tụi nhỏ đồn đãi lại là một phụ nữ xinh đẹp còn rất trẻ, chỉ khoảng trong ngoài bốn chục.

– Chào chị. Cô ta nói -Welcome chị ghé thăm.

Hà cũng chào lại, tự giới thiệu, và người hàng xóm cho biết tên là Andra. Khi biết Hà là hàng xóm mới, Andra đưa Hà đi khắp nơi để xem trưng bày, giải thích cho biết tên của từng “con Ma Boo” được chưng trong vườn, như con Ma sói “Wilma Werewolf,” bà Phù Thủy “Willow Witch,” và ma cà rồng “Lily Vampire…”

Sau khi cho Hà xem hết trang trí bên ngoài, Audra nói:

– Chị Hà này, chiều nay năm giờ chị có rảnh mời chị trở lại đây dự buổi tiệc Ma với chúng tôi, chị sẽ được thưởng thức những món ăn độc đáo “có một không hai.” Hàng năm nhà tôi đều có chuẩn bị cho buổi tiệc miễn phí nhưng linh đình này, một ngày trước ngày lễ chính.

– Nhưng chúng ta mới biết nhau lần đầu, mà sao chị đối xử ưu ái với tôi như vậy?

Hà ngạc nhiên hỏi. Người hàng xóm Mỹ cười và trả lời:

– Chúng tôi mời hết tất cả mọi người, quen biết hay không cũng đều có thể vào chung vui. Nhưng chị là hàng xóm mới, và cũng chính vì tôi rất thích làm bạn với người Việt Nam. Rồi cô kể Hà nghe cô đã từng có một người bạn Việt Nam rất thân trước đây nhưng giờ đã dọn đi xa.

Con ma trong vườn.

Vì lời mời thật lòng của Andra nên đến chiều Hà rủ Lily người hàng xóm bên cạnh đến dự tiệc ở ngôi nhà màu hồng để xem cho biết buổi tiệc Ma. Hai người để bọn trẻ con ở nhà với cha chúng, ngày mai mới dắt tụi nó đi xin kẹo. Hà chỉ vì tò mò muốn biết “bữa tiệc Ma” ra sao nên định đi một tí rồi về. Khi họ đến thì nhà đã rất đông khách khứa. Người ta đang ăn uống cười nói râm ran, từ bên ngoài vào đến bên trong. Bà Phù Thủy bây giờ đã “lên khuôn” hóa trang y hệt bà phù thủy chưng trước cửa. Thướt tha, nhưng…ghê rợn với khuôn mặt trắng bệt trong chiếc áo chùng đen, tay cầm cây chổi, bà Phù Thủy ra tận cửa tiếp đón và dẫn khách vào nhà.

Vừa bước qua khỏi cửa, Hà giật mình tái mặt khi nhìn thấy một cỗ quan tài đỏ chóe đặt ở góc nhà cạnh chiếc ghế sofa. Trong quan tài là xác chết nằm thẳng cẳng của một phụ nữ mặc áo đầm dài bằng lụa đen óng ánh, đầu đội mũ đen có băng đỏ hai tay gác trên bụng. Nhìn quanh phòng khách, Hà rùng mình khi thấy những chiếc đầu lâu to đùng nhe hàm răng trắng ởn với hốc mắt đỏ lòm như máu, trên tường nhiều tranh ảnh ma quỷ đủ loại nhìn giống như khu địa ngục mà Hà từng thấy trong các bức tranh minh họa ma quỉ kỳ dị. Thấy Hà nhìn chằm chằm vào cỗ quan tài và xác chết, Andra nói:

– Tôi đang kêu người đóng một cỗ quan tài thật bằng gỗ đó chị, chắc là đến Halloween năm sau sẽ có.

– Trời đất! Hà kêu lên. -Quan tài thế này cũng đủ làm cho tôi sợ mất vía rồi, mà chị còn đóng quan tài thật thì trông… khiếp đến chừng nào!

– Phải vậy mới đúng là để…hù ma chứ chị. Andra cười ha hả. – Đây là sở thích của tôi!

Thật là một sở thích quái đản. Hà thầm nghĩ.

Bao nhiêu đó cũng đã đủ làm cho Hà sợ đến “vỡ mật” rồi, nhưng khi Andra đưa Hà và Lily vào nhà bếp thì Hà còn “rợn tóc gáy” hơn. Trên bàn, từ ly tách đĩa bát đến thau chậu rổ rá đều là những hình tượng không đầu lâu thì cũng quỷ dữ, hoặc là ác thú ma vương. Andra giới thiệu bọn họ với ba người đàn bà bạn của gia đình, một người Hoa, một Mễ, và một người Mỹ trắng, đang phụ giúp lấy thức ăn vào đĩa, để sẵn ra bàn. Thomas, chồng Andra đứng ngay cửa nhà bếp, đưa cho mỗi người khách bước vào một đĩa thức ăn để họ bưng ra vườn hay trước sân vừa ăn vừa thưởng thức những cảnh tượng ma quái.

Chào hỏi Thomas và mấy người bạn của Andra xong, Hà nhìn kỹ bàn tiệc. Khi thấy các thức ăn trên bàn, ruột gan nàng bỗng cồn cào, phát ói. Một bộ óc người còn tươi roi rói nằm trên đĩa như mới vừa cắt ra. Bàn tay, bàn chân của xác chết tái xanh có dấu mới chặt từ khoảng chân ngay mắt cá. Một cái đầu lâu còn dính đầy máu nằm nhe răng trên cái khay màu đen. Rồi những hàm răng trắng ởn, mấy ngón tay da dẻ nhăn nheo, bộ xương sườn người chết…

Thức ăn Ma trên bàn tiệc

Hà run run vịn vào bàn, ráng định thần để khỏi bị té xỉu. Thế nhưng, những người khách lại rất hào hứng. Vừa nhận đĩa thức ăn là họ dùng nĩa gắm một món cho vào miệng ngay, và trầm trồ khen “Tuyệt vời!” trước khi quay bước đi ra để cho người kế kiếp bước vào. Một bà khách còn nói, “Ăn một lần là nhớ cả đời, nên mỗi năm tôi đều ghé lại đây!” Thì ra tất cả các món ăn kinh dị này đều được làm bằng vật liệu của bánh kem và chocolate, thơm ngát mũi. Dù vậy, Hà cũng chẳng thể nào có gan để nếm thử. Nàng chỉ nhặt vài chiếc kẹo rồi ngậm cho đỡ buồn nôn. Thấy Hà không dám ăn, Andra như đọc được suy nghĩ của nàng nên nói:

– Chị ra đây với tôi! Ra vườn sau cho mát.

Bước theo sau bà “Phù Thủy,” Hà càng lúc càng thấy lạnh mình. Đây quả là chốn “âm ty,” là một khu nghĩa trang với rất nhiều ngôi mộ mới đắp nằm rải rác trong vườn, dưới các gốc cây, bên cạnh hàng rào, gần vách tường của nhà mát. Mỗi ngôi mộ đều có dựng bia đàng hoàng, y như mộ thật. Andra cho biết chính tay cô đã vun đất thành những nấm mồ và dựng bia lên trong tuần lễ đầu tiên của tháng Halloween. Hà bước ra phía cây hồng um tùm bên trái, và sém chút nữa thì té bật ngửa khi đụng phải một con rắn to dài thoòng treo mình từ trên cây xuống đất. May mà Hà kịp nhìn thấy chiếc đầu người trên mình rắn nên mới nhớ ra đó là rắn giả.

– Chị Hà qua đây tôi cho chị xem cái này! Andra nói xong bước lại mở cửa nhà kho b góc khu vườn. Hà đi theo ghé mắt nhìn vào, và há hốc mồm vì sửng sốt. Trong nhà kho không biết cơ man nào là những con Ma cao lớn nhìn rất gớm ghiếc. Thôi thì đủ loại từ rắn rết, đến Ma Vương, Phù Thủy… Andra cho biết cô có một trang web hẳn hoi để bày bán những mặt hàng Halloween này. Đây là những con “ma vương giả” cao cấp, giá bán từ một trăm lên đến nhiều trăm.

– Tôi dùng hết cả những thời gian rảnh để làm ra chúng đấy! Cô hãnh diện khoe.

– Trời ơi! Hà kêu lên. –Vậy thì tiền chị để đâu cho hết.

– Chúng tôi không hề xài số tiền này, Andra nói. -Mà là dùng chúng vào mục đích khác.

Rồi cô cho biết, cô dùng số tiền “bán Ma” để bảo trợ, cấp thức ăn nuôi trẻ em nghèo bên Châu Phi và Philippines. Mỗi đợt cô bảo trợ bốn đứa, hai đứa bên Phi Châu và hai đứa bên Phi, cứ mỗi sáu tháng một lần, Andra đi gửi tiền và bốn thùng quà gồm quần áo sách vở đồ chơi cho lũ trẻ. Cho đến khi tụi nhỏ được mười tám tuổi, đủ tuổi đi làm thì hội từ thiện sẽ chuyển cho Andra những hồ sơ khác để cô tiếp tục bảo trợ.

– Vui lắm chị ạ! Andra nói. – Tụi nhỏ viết thư hồi âm gửi hình ảnh chúng cho tôi và kêu tôi bằng mẹ, dễ thương vô cùng. Hôm nào tôi sẽ cho chị xem thư và hình chúng nó. Vợ chồng tôi không thể có con, nên lấy niềm vui từ những đứa trẻ này làm niềm hạnh phúc.

Hà nghe Andra kể chuyện mà lòng xúc động vô vàn. Bây giờ nhìn Andra Hà có cảm giác đây là bà Tiên hiền dịu chứ không phải là một “bà Phù Thủy.” Nàng chợt nao lòng nghĩ đến những khuôn mặt hốc hác của các đứa trẻ Phi Châu đen nhem nhẻm, gầy gò, trơ xương vì đói thường chiếu trên TV, rồi nẩy ra một sáng kiến. Nàng nói với Andra:

– Sau này khi nào rảnh, tôi sẽ qua đây phụ với chị. Tôi có chiếc máy may rất tốt và còn nhiều cuộn chỉ lớn, cùng các loại vải vóc đủ màu mà ngày xưa anh chị tôi mở shop may, rồi dọn đi tiểu bang khác còn để lại cho tôi. Chúng ta sẽ cùng làm thêm nhiều sản phẩm mới cho bộ sưu tập của chị. Tôi muốn góp phần vào giúp cho tụi trẻ. Tôi hy vọng ở bên chị, tôi cũng có thể khát triển hơn năng khiếu sáng tạo của

 mình!

– Ồ! Andra kêu lên sung sướng. –Chị tốt quá! Tôi sẽ nói lại với Thomas, chắc anh ấy cũng sẽ vui lắm.

Khi hai người vào lại trong nhà thì đã thưa bớt thực khách ra vào. Andra bỗng bỏ đi đâu mất. Bà hàng xóm Lily thì vẫn còn mải mê thử cho hết các món thức ăn Ma trên bàn. Hà ngồi không chẳng biết làm gì nên bắt chuyện cùng bà bạn Mễ của Andra tên Angela. Angela kể, đã chơi với Andra từ khi còn học High School. Công việc hiện nay của Andra là làm quản lý cửa hàng “Health Food Store” chuyên bán các loại thuốc nam, cây lá và thực phẩm “organic” gần giống như tiệm thuốc Bắc của người Tàu hay người Việt. Chồng của Andra, Thomas, là một kỹ sư ống nước cũng đang có việc làm rất tốt. Khi Hà khen vợ chồng Andra còn trẻ mà đã tạo dựng được sự nghiệp và làm chủ ngôi nhà đẹp nhất khu xóm này, thì Angela nói:

– Đó là do công sức vợ chồng họ tự gầy dựng lên. Hai người làm việc rất vất vả để có được ngày hôm nay.

Angela còn kể, ngày trước bố của Thomas rất giàu có, nhưng ông chẳng hề giúp họ một tí gì. Ông là người gốc Đức, rất khôn ngoan và thành công trong lĩnh vực kinh doanh, nhưng tính tình cũng rất độc tài. Ông giận Thomas không nghe lời theo học kinh tế để về làm việc với công ty chứng khoán của ông, vì Thomas mê ngành ống nước. Đám cưới của đứa con trai độc nhất ông cũng chẳng cho đồng nào. Nhưng không may cho ông, trong thời kỳ kinh tế tuộc dốc, ông đã bị phá sản. Bây giờ về già ông bị trắng tay.

Hai người đang mải mê trò chuyện, bỗng nghe tiếng nhiều người xôn xao. Hà nhìn qua thì thấy một ông già đang điều khiển chiếc xe lăn từ trong phòng ngủ chạy ra. Andra bước theo sau cười tươi rói. Thì ra cô đi làm công việc hóa trang. Ông già với trang phục áo choàng trắng dài lùng nhùng phủ cả chiếc xe, đầu đội mũ chóp nhọn trắng có dải băng đen. Bộ tóc giả trắng toát dài ma quái lấp lánh dưới ánh đèn, tỏa ra hai bên má phủ xuống ngực. Mắt ông được tô vẽ đen ngòm, cái mũi thì vàng chóe, còn xung quanh miệng được sơn đỏ lòm nhìn thấy rộng hoang như là miệng một con quỷ. Tuy hóa trang nhìn dữ tợn vậy, nhưng ông già trông có vẻ ốm yếu.

Andra đưa ông đến cạnh bàn ăn, lấy đĩa gắp mỗi món một ít, và bưng lại đưa cho ông già, nói bằng một giọng rất dịu dàng:

– “Try a little bit, dad!” Thử một chút đi. Nếu cha ăn được con sẽ lấy thêm mấy món khác cho cha.

Nói xong Andra vẹt mấy sợi tóc giả hai bên miệng ông già, sửa lại chiếc mũ nhọn cho chỉnh. Nhìn cô giống như đang chăm sóc cho một em bé. Rồi cô đứng dậy, nói bằng giọng trân trọng:

– Năm nay, đặc biệt gia đình chúng tôi xin giới thiệu với các bạn một thành viên mới, ông cụ là bố của Thomas, chúng tôi vừa đón ông về từ Ohio, và từ nay ông sẽ sống với chúng tôi.

Trong khi mọi người vỗ tay rôm rả thì Hà ngồi lặng lẽ.

Cử chỉ của Andra đã khơi dậy trong tâm nàng một nỗi ân hận sâu xa lẫn cảm giác xấu hổ khiến nàng ngạt thở. Người cha chồng giàu có của Andra đã từng bỏ rơi vợ chồng cô, vậy mà lúc cuối đời ông già ốm yếu vợ chồng cô vẫn đem về chăm sóc. Còn Hà, chỉ một lời nói vu vơ khi chưa cưới của bà mẹ chồng, mà nàng mang mãi nó trong lòng để cho hận ghét làm cách xa tình bà cháu, nghĩa mẹ con…

Trên đường về, Lily nói chuyện huyên thuyên, khen các món ăn trong buổi tiệc Ma ngon và độc lạ. Hà im lặng bước đi, trong lòng nghĩ đến việc ngày mai dắt thằng Keith đi xin kẹo.

Về đến nhà, Hà lấy điện thoại gọi ngay cho mẹ Đạt:

– Mẹ ngủ chưa?

Đây là lần đầu tiên từ ngày về làm dâu nàng nói chuyện với mẹ chồng bằng một giọng nói dịu dàng. – Mẹ chuẩn bị để mai con lên chở mẹ xuống chơi với thằng Keith, rồi tối lại mấy mẹ con bà cháu mình dắt nó đi xin kẹo nhé!

Nói xong Hà vội vàng gác máy, để lại đầu dây bên kia bà Định đứng lặng người, trong lòng xúc động đến sững sờ.

Đêm đó Hà đã có một giấc ngủ thật ngon. Và đó cũng là lần đầu nàng cảm thấy nhẹ lòng khi nghĩ đến mẹ chồng. Sáng dậy, Hà trở lại ngôi nhà màu hồng của Andra, mua bộ đồ hóa trang Phù Thủy cho nàng và một bộ áo choàng mũ trái bí đỏ cho “nội thằng Keith.”

Phương Hoa

****

THƠ HALLOWEEN

HỘI MA HALLOWEEN.      CAO MỴ NHÂN

Theo anh đi dự hội Ma

Tháng Mười buổi tối ngày Ba Mốt này

Áo em trắng khói sương bay

Tóc anh cũng trắng như mây lạnh buồn

*

Dọc đường từ lúc hoàng hôn

Đã nghe tiếng hét Ma còn cười vui

Hoá trang trong nỗi ngậm ngùi

Khăn che nửa mặt, tình vùi mộng mơ

*

Đèn nhà thiên hạ toả mờ

Đưa tay lên gõ cửa chờ tha nhân

Kẹo ư ? U S A chứa chan

Vui trao từng gói hân hoan xứ người

*

Quê nhà dịch bệnh khắp nơi

Saigon lụt lội nửa vời tung hê

Ma đang đuổi bắt tứ bề

Khôi hài lời chúc ” Happy Halloween ” này

*

 Thôi thì đợi dịp mốt mai

Ma quên lễ hội, quỷ sai hẹn hò

Để mừng hoa nở đầy thơ

Tháng Mười ngày ngắn đêm chờ trăng treo…

     CAO MỴ NHÂN

  31 – 10 – 2025

***

SỢ MA.      CAO MỴ NHÂN

*

Ta nghe ở đầu hồi

Tiếng quỷ ma réo gọi

Ta thấy ở đâu rồi

Bóng hình ai hấp hối

*

Giờ chưa tan bóng tối

Những đốm trắng chơi vơi

Trên vòm cây quạ đợi

Ánh dương lên cuối trời

*

Ta hốt hoảng kêu người

Hơi thở dài hiu quạnh

Có thật không cuộc đời

Đang rơi vào bất hạnh

*

Mặt trời xa lấp lánh

Tia sáng loé chân mây

Đưa bình an tới đây

Nỗi kinh hoàng biến mất…

        CAO MỴ NHÂN

***

THƠ HALLOWEEN XƯỚNG HỌA –songquang & THI HỮU

THẰNG TÔI SỢ MA

(Viết cho ngày lễ Holloween)

Hồi trước thằng tôi rất sợ ma

Còn thêm nghĩa địa ở gần nhà

Đêm về chênh chếch vầng trăng khuyết

Tối đến lập loè ánh sáng xa

Cứ tưởng hồn ai trêu ghẹo chắc…

Nào ngờ bóng kẻ đặt câu là!

Chân phi phách tán bon như ngựa

Vấp té lộn nhào tróc hết da…

     songquang – 20251029

BÀI HỌA – PHƯƠNG HOA

THI SĨ SỢ GÌ MA?

(Kính họa cùng huynh songquang)

Úi trời! Thi sĩ sợ gì MA?

Bút múa vần gieo sáng cửa nhà

Sớm tối diễn ngâm rền núi thẳm

Đêm ngày luyện đọc vút triền xa

Hùm reo vẫn mãi ngồi yên đó

Cọp rống còn không chạy nữa là

Chỉ sợ nàng thơ buồn bỏ trốn!

Tiêu đời, ôm mặt khóc…ui da!!!

    Phương Hoa – OCT 29, 2025

BÀI HỌA NGUYỄN HUY KHÔI

SỢ ?…

(Họa đảo, hoán vận)

Nói đến ma tà đã sởn da !

Thần hồn sợ vía,…biết đâu là…

Lân Tinh chấp chới…liền vù thẳng

Đom Đóm lập lòe…cũng lánh xa?

Lắm bữa con hù, tuồn khắp xóm

Đôi khi vợ dọa, chạy quanh nhà?

Kể ra quái dị…còn bao chuyện

Sợ nhất giống người đội lốt ma?!

      Nguyễn Huy Khôi – 29-10-2025

BÀI HOA CAO MỴ NHÂN

 HOÁ TRANG HALLOWEEN.

 Soi gương, vẽ mặt tạo hình ma 

Thấy cũng “ xem xem “ quỷ quái nhà

Cứ tưởng hóa trang thành thỏ đẹp

Nào ngờ điểm mặt giống mèo xa

Đúng rồi thi sĩ ai mà sợ

Chỉ có giai nhân khách mới là

Tân tiến văn minh tà … Mỹ quốc 

“ Cao bồi “ phóng túng bộ đồ da … 

      Utah  29 – 10 – 2025

          CAO MỴ NHÂN

BÀI HỌA NHƯ THU

VẪN SỢ! 

Trông kìa một đám quỷ cùng ma 

Hớn hở cầm tay viếng mọi nhà

Vệt máu đen xì luôn bước chậm

Làn môi đỏ chét chẳng nề xa 

Quay cuồng quái vật nhìn xem thể…

Chuyển động đầu lâu thấy ngỡ là…

Dạ nhủ vui mà sao vẫn sợ! 

Rùng mình cảm giác được mơn da! 

Như Thu –10/30/2025

BÀI HỌA SÔNG THU

TÔI NGÀY BÉ

Thấp thỏm trong lòng sợ quỷ ma

Ban đêm chẳng dám bước rời nhà

Nhìn vòm cây tối ngờ thây cận

Trông đốm lửa mờ ngỡ vía xa

Nghe tiếng sấm rền run tựa thể…

Thấy ngôi sao rụng hãi như là…

Bởi do người lớn luôn hù dọa

Kể chuyện kinh hoàng sởn ốc da.

Sông Thu – ( 01/11/2025 )

(Hình: Quỷ dữ, tên H. từ hỏa ngục, lên chơi Halloween với cháu ngoại Vinna, 2 tuổi rưỡi! khà! khà! khà!)

Lời Chúc Cho Đêm Ma Quái! Đêm Trăng Máu! Độc Nhất Trong Năm!

Khi trăng lên, tiếng gió rít qua khung cửa,

bầy linh hồn lang thang đang tìm người bạn cũ thân thương… là bạn!

Nếu nghe tiếng gõ cửa đêm nay, đừng mở nhé —

vì biết đâu, đó không phải người sống!

Chúc bạn một Halloween rợn tóc gáy nhưng vẫn… sống sót vui vẻ!

Lời Chúc Cho Một Đêm Nhiều Kẹo Ngọt & Tràn Ngập Tiếng Cười Giỡn!

Đừng sợ những con ma ngoài phố,

hãy sợ mấy “con ma” trong bụng đang đói kẹo!

Chúc bạn đêm Halloween đầy tiếng cười, hóa trang thật ngầu và gom được cả núi kẹo nhé!

****

Halloween Đọc Truyện Ma:

BÀN TAY SÉT ĐÁNH!

(LVH kể)

-Đêm mưa lất phất, hai thằng Nghiêm – Đào lén vô nghĩa trang, đào ngôi mộ mới đắp của bà Năm Tước – người bị sét đánh chết giữa đồng. Thầy Miên dạy Nghiêm: “Có bàn tay người chết vì sét đánh, đi ăn trộm giơ lên là cả nhà cứng đờ như tượng.” Nghĩ tới chuyện sẽ giàu, tụi nó hì hục cạy nắp hòm, mùi xác chết bốc lên lạnh sống lưng. Đào chém tới bốn búa mới đứt bàn tay phải. Bỏ vô bao nylon, đem về nhà giấu dưới bếp.

Đủ 49 ngày, thắp nhang yểm bùa, nhang bỗng bùng lên, trong khói mờ hiện đúng mặt bà Năm. Nghiêm khoái chí: “Tổ chứng rồi!”. Chỉ có Đào run lẩy bẩy.

Tối đó Đào ra quán ăn hủ tiếu chờ đi “vụ” đầu tiên. Đang ăn thì có bà ăn mày áo ướt sũng, mặt đen kịt, chìa cánh tay cụt xin tiền:

– Cậu Ba… làm phước… tui còn có một tay…

Đào ngước lên. Chính là bà Năm Tước.

Hắn ói tung tóe, chạy về nhà Nghiêm gào: “Chôn lại đi! Bả đòi tay!”. Nghiêm chửi: “Giữa tiệm đông người làm gì có ma!”.

Đêm đó, Đào về nhà mở nồi cơm nguội ra ăn… thấy bàn tay đen nằm trên mặt cơm. Hắn thét lên.

Cùng lúc đó, ở nhà Nghiêm: hắn leo lên giường với Huệ, còn đang dỗ vợ chuyện tiền bạc thì dưới lưng… cồm cộm. Hắn mò xuống – bàn tay sét đánh nằm ngay trong mùng. Quăng xuống đất, bật đèn – mất. Huệ chẳng thấy gì.

Nghiêm sợ quá ôm vợ ngủ. Huệ bò lên định… dỗ chồng. Nghiêm vừa hôn thì nghe răng rơi lộp bộp trong miệng mình. Ngước lên: không phải Huệ.

Là xác bà Năm Tước, đen cháy, cứng đờ, không có bàn tay phải.

Bà há cái miệng cháy khét, nói đúng một câu:

“Trả tay lại cho tao…”

Rồi cả nhà tắt đèn!

LÊ VĂN HẢI kể

THƠ + TRUYỆN HALLOWEEN – PHẠM PHAN LANG

Truyện vui Halloween: “Nghĩa trang Turnsworth – Nơi người chết không ngủ yên!”

Cách đây mấy năm, trong chuyến thăm con cháu vào đúng mùa Halloween, con gái tôi rủ đi xem “khu nghĩa trang” Turnsworth Cemetery gần nhà. Nghe tên đã lạnh gáy, nhưng tôi đâu ngờ đó chỉ là ba sân trước của ba gia chủ ở Redwood City – nơi hằng năm, cứ đến tháng Mười, họ lại biến ngôi nhà của mình thành một nghĩa trang ma quái đến mức… người sống cũng phải rùng mình!

Dưới ánh trăng mờ, những bộ xương trắng hếu lắc lư trong gió, thỉnh thoảng cất lên tiếng cười khanh khách nghe như vọng về từ cõi âm. Mấy bia mộ nghiêng ngả, trên đó khắc tên những “linh hồn chưa kịp hoàn hồn”, còn khói lạnh từ những chiếc nồi phù thủy cứ bốc lên nghi ngút, hòa cùng tiếng hú dài của bầy chó sói nhân tạo khiến khách ghé thăm không khỏi… nổi da gà!

Người người kéo đến Turnsworth không chỉ để sợ, mà còn để… vui. Bởi chen giữa những chiếc đầu lâu phát sáng là những nụ cười của trẻ nhỏ trong trang phục ma cà rồng, tiên nữ, xác ướp – vừa run vừa cười, tay cầm giỏ kẹo.

Xin mời ghé thăm “nghĩa trang huyền thoại” qua link ảnh sau, nếu có đủ can đảm!
 Turnsworth Cemetery – Redwood City Halloween

Chúc quý anh chị một mùa Halloween thật vui – vừa rùng rợn, vừa ngọt ngào!
Quý mến,
Pham Phan Lang

 ĐÊM MA QUỶ DẠO / NIGHT PARADE OF GHOST

Sương giăng mờ lối nhỏ, Trăng vỡ nửa vầng cong. Gió rít qua bia mộ, Lạnh buốt tận trong lòng.	Mist drapes the narrow pathway, The moon a broken arc. Wind whistles through the gravestones, Chilling every heart in the dark.
Dơi vờn quanh bóng tối, Cú gọi giọng bi ai. Lá rơi nghe lạo xạo, Như bước chân âm hoài.	Bats swirl around the shadows, The owl’s cry echoes deep. Leaves rustle like soft footsteps, Of spirits that never sleep.
Phù thủy ngồi khuấy nồi, Khói tím bay mù mịt. Tiếng chuông vang nghĩa trang, Nghe hồn ai than thở.	The witch stirs up her cauldron, Purple mist begins to rise. Bells toll across the graveyard, Mourning whispers fill the skies.
Trẻ con đi xin kẹo, Đèn bí ngô lấp loáng. Nụ cười nửa ma quái, Nửa ngây ngô hân hoan.	Children roam for candy, Jack-o’-lanterns brightly gleam. Their smiles—half ghostly laughter, Half innocence in dream.
Kẹo ngọt tan trong miệng, Trăng cười chếch trên cao. Đêm ma người gặp quỷ, Cùng vui… chẳng biết sầu! phamphanlang	Sweet candy melts on tongues, The moon grins sly and proud. Tonight ghosts dance with mortals— One joy, one haunted crowd!

THÁI NỮ LAN – TRUYỆN DỊCH

Người đàn ông đỏ của Tuileries, một truyền thuyết siêu nhiên ở trung tâm của khu vườn nổi tiếng ở Paris.

Được xuất bản bởi Rizhlaine de Sortiraparis · Đã cập nhật vào 20 tháng mười 2025 

Bạn có biết truyền thuyết về Người đàn ông đỏ của Tuileries, hồn ma lang thang trong Cung điện Tuileries và khu vườn của nó ở Paris? Chúng tôi sẽ kể cho bạn nghe câu chuyện siêu nhiên này!

Mặc dù thủ đô của Pháp là một trong những thành phố đẹp nhất thế giới, nhưng lịch sử đầy biến động của nó vẫn chứa đựng nhiều bi kịch rùng rợn. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi những câu chuyện ma quái đã lan truyền khắp Paris trong nhiều thế kỷ.

Một trong những truyền thuyết nổi tiếng nhất có lẽ là truyền thuyết về người đàn ông đỏ của Tuileries. Truyền thuyết này gắn liền với lịch sử của Cung điện Tuileries, hiện đã không còn tồn tại, và với Catherine de Médicis, nữ hoàng của Pháp. Người ta kể rằng khi bà sống trong cung điện hoàng gia này, bà đã ra lệnh giết Jean, biệt danh là “kẻ lột da”, người làm việc trong một lò mổ gần đó, với lý do anh ta biết những bí mật về hoàng gia. Trước khi chết, anh ta đã tiên đoán với kẻ giết mình rằng anh ta sẽ trở lại. Hồn ma của anh ta sau đó đã xuất hiện, ngập trong máu, khiến anh ta được đặt biệt danh là ” người đàn ông nhỏ màu đỏ của Tuileries”.

 www.sortiraparis.com › vi › nghe-thuat-van-hoa

Mỗi lần xuất hiện của ông đều báo trước một thảm kịch sắp xảy ra. Ông đã tiên đoán với nhà chiêm tinh của Catherine de Médicis rằng việc xây dựng Tuileries sẽ dẫn đến sự sụp đổ của nữ hoàng. Trong nhiều thế kỷ, nó cũng xuất hiện trước những nhân vật nổi tiếng khác để báo trước số phận bi thảm của họ, trong đó có Marie-Antoinette và Napoléon 1er. Truyền thuyết này tiếp tục tồn tại cho đến khi Cung điện Tuileries bị phá hủy, và nó cũng biến mất cùng với cung điện.

tháinulan

CHUYỆN TÂM LINH – DƯƠNG THƯỢNG TRÚC

Chuyện Tâm Linh

BÓNG DƯỚI NGỌN ĐÈN DẦU

Con đường dẫn về làng Phong Lệ quanh co giữa đồng lau trắng. Gió chiều thổi qua rặng tre, mang theo mùi đất cũ và hương khói đền chùa.
Người ta bảo, đêm nào đến đoạn cầu Đá cũng thấy một ngọn đèn dầu treo lơ lửng, dưới ánh đèn ấy là bóng một người con gái mặc áo trắng, đứng lặng lẽ như chờ đợi.

Giữa ngôi làng heo hút, câu chuyện ấy như tấm màn sương phủ thêm nét rờn rợn lên cảnh vật.

Thu, cô sinh viên năm cuối khoa Báo chí, chọn ngôi làng này làm đề tài cho luận văn “Tín ngưỡng dân gian và truyền thuyết ma làng Việt.”
Cô muốn viết một bài thật khác: không hù dọa, mà lý giải nỗi sợ từ góc nhìn nhân sinh.

Căn nhà cô thuê nằm cạnh dòng sông nhỏ, cách nghĩa địa làng chừng hơn trăm mét.

Chủ nhà, một bà cụ tóc bạc, vừa giao chìa khóa vừa dặn:

“Đêm đến, đừng ra ngoài. Có nghe tiếng gọi tên cũng chớ đáp.”

Thu mỉm cười, tưởng đó chỉ là lời hù dọa.

Đêm đầu tiên, cúp điện, cô bật ngọn đèn dầu cũ, ghi chép trong tiếng côn trùng rả rích.
Đúng nửa đêm, có tiếng gõ cửa, ba tiếng chậm và nặng.
Cô bước ra. Không một bóng người.
Trên cánh cửa gỗ mờ, có vết tay nhỏ dính bùn, như vừa in từ ngoài mưa.

Cô tắt đèn, trở vào giường. kéo chăn đắp kín người, dường như để giảm bớt nỗi sợ hãi
Nhưng vừa nhắm mắt, một giọng nói nhỏ nhẹ vọng sát tai:

“Trả lại cho tôi… đôi mắt của tôi…”

Cô choàng dậy. Căn phòng trống rỗng. Ngọn đèn vẫn cháy, ánh sáng chập chờn như sắp tắt.

Sáng hôm sau, Thu tìm đến chùa làng. Sư cụ trụ trì, dáng gầy gò, đôi mắt sáng, nhìn cô thật lâu rồi cất giọng trầm trầm, nói:

“Căn nhà ấy vốn của cô Vân, con gái nhà họ Nguyễn.

Năm 1968, giặc tràn vào, làng trúng pháo kích. Dân chạy tản cư, cô Vân không chịu đi, đợi mẹ từ chợ về.

Đêm đó, giữa tiếng hỗn loạn của pháo nổ, đạn rơi, có kẻ lạ mặt lẻn vào. Không ai biết hắn là ai.

Khi làng yên, người ta tìm thấy cô Vân đã chết bên khung cửi, hai hố mắt sâu hoắm vẫn hướng về ngọn đèn dầu còn cháy.

Dân làng chôn cô ngay sau vườn.

Từ đó, cứ đến ngày giỗ hoặc những đêm cuối tháng, ngọn đèn lại tự sáng, lập lòe như có ai đang thắp để tìm lại ánh sáng đã mất…”

Thu chợt thấy lạnh nơi gáy. Câu chuyện ấy gợi cô nhớ đến ký ức năm mười tuổi, trong vụ biến loạn ở quê nhà, cũng chính một ngọn đèn dầu le lói đã dẫn đường cho cô thoát khỏi lửa.”

Tối hôm đó, cô muốn rời đi nhưng trời đổ mưa lớn.
Điện lại cúp. Căn nhà chỉ còn ngọn đèn dầu lập lòe.
Cô mở laptop, màn hình lóe sáng, chợt một dòng chữ hiện lên:

-Trả lại cho tôi…
Rồi nối tiếp là hàng chữ run rẩy:

-Đừng sợ. Tôi chỉ muốn nhìn lại ánh sáng.

Cô run tay tắt máy. Trong gương, phản chiếu một người con gái mặc áo trắng, tóc ướt sũng, trên mặt chỉ còn hai hốc sâu đen ngòm.
Thu lùi lại, va vào khung cửi. Ngọn đèn dầu bỗng cháy bùng lên, hắt ánh sáng đỏ rực.

Giọng nói từ đâu đó vang lên:

-Tôi chết khi mẹ đang trên đường về. Tôi chưa kịp nhìn thấy gương mặt mẹ lần cuối…

Thu khóc. Cô chắp tay khấn:

-Nếu thật sự chị còn ước nguyện ấy, hãy mượn đôi mắt em mà nhìn.”

Gió thổi mạnh, ngọn đèn nghiêng ngả rồi tắt phụt.

Sáng hôm sau, bà chủ nhà phát giác Thu nằm gục trên bàn, đèn dầu cạn khô, tro sáp loang thành hình đôi mắt.
Cô còn thở, nhưng không mở mắt được.
Bác sĩ kết luận: bị tổn thương dây thần kinh thị giác, vô nguyên nhân.

Vài tuần sau, Thu hồi phục kỳ lạ.

Mỗi khi đêm xuống, cô lại thấy trước mắt một luồng sáng vàng nhỏ như ngọn đèn dầu, soi rõ từng khuôn mặt đi qua đời mình.”
Cô bảo mình “thấy” được mọi thứ, nhưng không cần mở mắt.
Cô viết lại toàn bộ câu chuyện, gửi đến tòa soạn. Cuối bài, xuất hiện một đoạn mà cô khẳng định không gõ:

“Tôi đã nhìn thấy rồi. Cảm ơn cô.”

Từ đó về sau, những đêm trăng mờ, người ta thấy hai bóng trắng đi song song bên cầu Đá, một người cầm đèn, người kia dắt tay.
Ánh lửa vàng hắt xuống mặt sông loang loáng, như có hai đôi mắt đang nhìn vào nhau, một của người sống, một của người đã mất.

Từ đó, ngọn đèn dầu không còn tự sáng nữa.
Người làng bảo, khi một linh hồn tìm được ánh sáng, ngọn lửa sẽ ngủ yên.

Có những linh hồn không trở lại để báo oán, mà để tìm lại điều dang dở của kiếp người.

Vân, người con gái khốn khổ năm xưa, chỉ muốn thấy lại ánh sáng, thứ mà chiến tranh và tội lỗi đã cướp đi của cô.
Và Thu, bằng lòng trắc ẩn của mình, đã cho cô mượn đôi mắt để hoàn tất ước nguyện.

                                               ***

Ma không phải lúc nào cũng trở về để dọa người.
Có khi, linh hồn chỉ muốn tìm lại phần ánh sáng đã bị cướp đi, ánh sáng của đôi mắt, của lòng nhân, của niềm tin nơi con người.

Trong bóng tối, điều đáng sợ nhất không phải là hồn ma, mà là con người quên mất cách nhìn nhau bằng ánh sáng của tình thương.

Và nếu một đêm nào đó, chúng ta thấy ngọn đèn dầu nhỏ lay lắt trong cơn gió lạnh…
Xin đừng tắt nó đi.
Biết đâu, ai đó đang dùng chút ánh sáng mong manh ấy để soi đường cho chính ta

Trong cuộc đời, đôi khi “ánh sáng” không nằm ở đôi mắt, mà ở lòng người biết soi rọi.

Dương Thượng Trúc

Houston Texas

Mùa Halloween 2025

CHUYỆN MA: Sẳn dịp kính mời quí anh chị đọc một chuyện ma có thật 100% do chính tui gặp ngoài đời thật và giữa ban ngày luôn . LÊ HỮU NGHĨA

Chuyện Ma Có Thật

LÚC đó tui đang học lớp Đệ Lục ở trường trung học Trịnh Hoài Đức Bình Dương . 

Kế nhà tui là nhà chú Sáu Phùng sống với vợ và một thằng con nuôi khoảng năm sáu tuổi . Sau khi chú Sáu chết thì cái nhà bỏ trống . Thím Sảu và thằng Hiếu dọn khỏi nhà sau khi đám ma xong . Cái nhà nhờ ba tui coi chừng giùm .  Nhà hổng khóa cửa .

Tui thường cầm tập qua nhà đó buổi trưa để học bài cho yên ắng . Lúc đầu tui cũng thấy ớn ớn khi nhìn mấy tấm vảng đám ma treo hai bên cái trang thờ Phật . Lúc đầu tui nằm ở bộ ván gỏ ở nhà trên . Bị rệp cắn hoài nên tui kéo một tấm ván ra coi . Mèn ơi ! Một bầy rệp lúc nhúc lật đật chạy trốn vô cái lỗ mộng . Tui bỏ bộ ván , ra nằm võng ở nhà sau . Mỗi lần đi từ nhà trước ra nhà sau tui đều thấy ớn ớn khi ngang qua ngăn buồng ở giữa . Có lần má tui nói :

– Chiều hôm qua tao vừa ra sân dòm qua thì thấy có người bò ở cái hàng ba nhà ông Sáu Phùng . Tao sợ quá lật đật chạy vô nhà mà còn run .

Tui hổng tin :

– Chắc là con chó chớ người ta gì bò ?

– Rõ ràng là người ta . Bên đó nhà trống thì làm sao có chó .

– Thì chó nhà chú Tư Khương qua .

– Hổng phải chó . Tao hổng thấy rõ mặt là ai nhưng chắc chắn là người ta .

Dù hổng tin có ma nhưng chuyện nầy cũng làm tui thấy ớn hơn mỗi khi qua đó học bài . Ớn thì ớn , tui vẫn cứ qua . Tui thường đem theo cái lồng con chuột bạch và để dưới nền nhà xi măng kế bên cái võng cho có bạn . Con chuột cứ leo vô cái vòng bánh xe chạy quây kêu réc réc một hồi thì nhảy ra . Một hồi sau nó lại chui vô chơi chạy nữa . Người ta nó ma sợ chó chớ hổng nghe ai nói ma sợ chuột . Nhưng có con chuột thì cũng có bạn . 

Rồi một bữa trưa kia , khi tui vừa đi từ nhà trước băng qua căn buồng ở giữa để ra nhà sau . Tui vẫn nhớ chuyện con ma bò ở hàng ba mà má tui kể nên trong bụng luôn căng thẳng . Tui cứ dòm chừng coi qua khỏi cửa buồng thì có thấy gì hôn . Rồi xuống tới nhà dưới có thấy gì hôn . Tui lại nghĩ , hổng thấy cái gì trước mặt thì biết đâu lại có cái gì sau lưng . Nghĩ vậy nên khi xuống tới nhà sau tui ngoái lại dòm thì trời đất ơi , tui hết hồn muốn đứng tim luôn . Nếu là con gái mà thấy như vậy thì thế nào tụi nó cũng té xỉu cái ạch , hổng chết giấc thì cũng phải đái ra quần . Tui hổng xỉu , hổng đái ra quần nhưng buông tay làm cái lồng chuột rớt xuống đất nghe leng keng . Một cái bóng trắng vọt ra : con chuột bạch sút cửa văng ra ngoài . Con chuột chắc đang mất hồn vì bị té nên đứng yên dòm quanh quất . Còn tui cũng chưa hoàn hồn nên cũng dòm con chuột trân trân . Tới khi con chuột dợm bỏ chạy thì tui mới kịp có phản ứng . Nhưng tui vẫn chậm hơn con chuột . Nó đã kịp phóng vô kẹt rồi mất tiêu . 

Các bạn biết khi tui ngoái lại dòm sau lưng thì tui thấy cái gì làm tui điếng hồn đến nổi buông rớt cái lồng chuột hôn ? Mèn ơi ! Tui thấy một người hẳn hòi bằng xương bằng thịt hiện ra đang dòm ngay mặt tui . Nhưng tui chỉ điếng hồn trong tích tắc và nhận liền ra người đó chính là thằng tui trong tấm kiếng lớn của cái tủ áo quần . Cái tủ để hướng mặt ra nhà sau . Khi đi vô thì hổng thấy gì nhưng khi ngoái lại thì thấy một người hiện ra chần dần luôn . 

Tui vẫn thường thấy hình tui trong kiếng mỗi lần từ nhà sau ra nhà trước để ra về . Nhưng đó là thấy cái tủ kiếng trước mặt , biết sẽ có hình mình trong kiếng nên hổng sao . Chỉ tại bữa đó tui bị ám ảnh bởi chuyện con ma bò trước hàng ba nên mới ngoái lại dòm chừng đằng sau lưng , mới bị đốn cái niềng .

Lê Hữu Nghĩa

*** THƠ XƯỚNG HỌA NHƯ THU ***

THÁN PHỤC PHƯƠNG HOA

(Xướng)

(Bát vận đồng âm-Liên hoàn-Thủ vĩ ngâm)

Không nề khổ nhọc chính Phương Hoa!

Đối đãi tình thâm thể một nhà

Chuyển lắm bài hay mời khách lạ

Mang nhiều ý đẹp gửi đường xa

Nàng luôn ấm áp lời tao nhã

Tính vẫn an nhiên chữ mượt mà

Thán phục vô ngần ôi tuyệt quá!

Tâm hoài ngưỡng mộ thích người đa!

***

Tâm hoài ngưỡng mộ thích người đa!

Tủm tỉm cười duyên thiệt đấy mà!

Chắt lọc vần suôn nào ngại giả

Trau dồi nghĩa nặng dẫu còn xa

Thầm khen nữ sĩ ru hời dạ

Khẽ ngợi hồn thơ cám cảnh nhà

Mệt mỏi tinh thần đâu nổi đóa

Không nề khổ nhọc chính Phương Hoa!

Như Thu – 10/27/2025

CÁC BÀI HỌA

1)- BÀI HỌA CỦA PHƯƠNG HOA

VTLV TRI ÂN ĐỘC GIẢ

(Thủ vĩ ngâm – Nhi khúc liên hoàn)

Wow! Vườn LẠC VIỆT trổ đầy hoa

Nữ sĩ NHƯ THU bước đến nhà

Xướng họa liên hoàn đem kết nối

Đường Thi thủ vĩ chẳng rời xa

Nhờ bao độc giả vun chăm đó!

Nên lắm vần thơ kết trái mà!

Cảm xúc đong đầy xin đáp lễ

Thâm tình gắn kết thiểu thành đa!

***

Thâm tình gắn kết thiểu thành đa!

 Nhờ khách năm châu ủng hộ mà!

Úi! chốn VĂN THƠ nào cách khoảng!

Kìa!  Vườn LẠC VIỆT có bao xa!

Cho nên lẹ… vác bài xông cửa!

Bởi thế mau… mang bút ghé nhà!

Để khách thập phương cùng tán thán:

”Wow! Vườn LẠC VIỆT trổ đầy hoa!”

Phương Hoa – OCT 27, 2025

2)- BÀI HỌA CỦA NHÀ THƠ NGUYỄN HUY KHÔI

THI NUÔI HỒN LẠC VIỆT

(Bát vận đồng âm – Liên hoàn – Thủ vĩ ngâm)

Hoa Viên Lạc Việt thắm mầu Hoa!

Chẳng vị danh xưng cũng nghiệp nhà

Chủ xướng khơi niềm – thi hữu xạ

Tao đàn ứng cảm – ý sâu xa…

Tình chân thiện mỹ – tình cao nhã

Nghĩa đặng ân thâm – nghĩa mặn mà!

Nghiêm nhặt từ ngôn trau tứ lạ

Hồ tinh tôn quý, dẹ hồ đa.

*

Hồ tinh tôn quý, dẹ hồ đa

Quán dạ đồng tâm vốn thế mà

Xứng bậc trang đài luôn trượng cả  

Nâng tầm học thuật mãi lan xa…

Văn nhân vạn nẻo chung đôi ngả

Thi hữu muôn phương hội một nhà.

Sau trước vẹn tròn gìn bản ngã

Hoa Viên Lạc Việt thắm mầu Hoa!

                 Nguyễn Huy Khôi

                      28-10-2025

3)- BÀI HỌA CỦA VĂN THI SĨ CAO MỴ NHÂN

CHÀO MỪNG VƯỜN VĂN THƠ LẠC VIỆT

 TRĂM HOA ĐUA NỞ. Cao Mỵ Nhân

Thủ vĩ treo cao lộng lẫy HOA

Hỏi ai với được khuôn viên nhà

Đành thôi, gọi sáo về buông thả

Chớ bỏ quên đàn khiến xót xa

LẠC VIỆT  chẳng hề vui thái quá

VĂN THƠ  vẫn muốn đẹp tươi mà

Ông LÊ VĂN HẢI thường vồn vã

Vun xới tài tình chữ nghĩa đa

*

Vun xới tài tình chữ nghĩa đa

Bao nhiêu bút pháp vang danh mà

VĂN THƠ dành tặng quan thiên mã

LẠC VIỆT thân mời khách Việt xa

THÁI PHẠM đa năng không ngại bả

Hội viên vạn hiệu chẳng quên nhà

Thế là bạn đọc vui ghê nhá

Thủ vĩ treo cao lộng lẫy HOA …

Rancho Palos Verdes  28 – 10 – 2025

               CAO MỴ NHÂN

4)- BÀI HỌA CỦA THI SĨ songquang

GÓP VUI CÙNG NHƯ THU

(BVĐA- thể Liên hoàn – Thủ vĩ ngâm)

Xin tặng Như Thu một đóa hoa

Không nề vất vả dựng vườn nhà

Mượn vần thơ dệt mời người lạ

Vay ý văn thêu gởi khách xa

Đẹp dạ trao dồi do trí ngã

Tươi lòng rèn luyện bởi tâm mà !

Đôi lời khen ngợi …wow! tài quá

Bút phóng trọn tình…giỏi thiệt đa !

                 S.   S.  S

Bút phóng trọn tình…giỏi thiệt đa!

Tỏ lòng chân thật ngợi khen mà !

Cali kẻ Bắc nào đâu lạ

Texas người Nam cũng chẳng xa

Bạn hữu bốn phương đều một ngả

Thi nhân trăm hướng vẫn chung nhà

Nghĩa tình kết chặt càng vui nhá

Xin tặng Như Thu một đóa hoa

songquang

20251028

5)- BÀI HỌA CỦA NHÀ THƠ LÊ MỸ HOÀN

THIỆP CHÚC TRANG THƠ LẠC VIỆT 

Thiệp chúc trang thơ một bó hoa 

Ngạt ngào lan tỏa khắp gian nhà 

Cùng phô sắc thắm hương thơm lạ 

Hay ngát xanh màu rặng liễu xa 

Kết nối văn nguồn lời thật nhã

Vun trồng chữ nghĩa đẹp sao mà 

Mọi người phấn khởi tưng bừng quá 

Ai nấy vui lòng lắm đó đa 

*

Ai nấy vui lòng lắm đó đa 

Văn Thơ Lạc Việt trụ danh mà 

Nhớ dòng thi tứ triều vương giả 

Biết cảnh thời xưa lộng giá xa 

Bát vận đồng âm ngây ngất dạ 

Liên hoàn bút vẫy sáng tươi nhà 

Về đây văn vẻ trăm ngàn đóa 

Thiệp chúc trang thơ một bó hoa.

Lê Mỹ Hoàn 

Oct. 28, 2025

***

LỜI CẢM ƠN TỪ TRÁI TIM: PHẠM PHAN LANG

LỜI TRI ÂN NHÂN DỊP SINH NHẬT 75 

Dù ngày sinh nhật thứ 75 của PL đã qua hơn một tuần, nhưng niềm vui và xúc động vẫn còn lan tỏa mãi trong lòng. PL vô cùng biết ơn những tấm lòng thân thương từ bạn bè, văn thi hữu gần xa đã gửi đến PL bao lời chúc, thiệp mừng, hoa, thơ, nhạc, và cả những món quà tinh thần quý giá khó diễn tả thành lời.

Đặc biệt, PL xin trân trọng cảm ơn:

• Văn thi sĩ Y Thy Võ Phú, với bài “Phạm Phan Lang, Nữ Trung Tá Lục Quân Hoa Kỳ Làm Thơ Việt Giữa Hai Bờ Quê Hương” đầy trân quý và cảm động.
• Nhạc sĩ Phạm Thái, người đã tận tâm thực hiện Flipbook “Thơ PhạmPhanLang” tuyệt đẹp.
• Văn thi sĩ Phương Hoa, với bức tranh thơ và video “Happy Birthday PhạmPhanLang” thật nghệ thuật và chan chứa tình thân.
• Nhóm bạn NLG, đã dành cho PL buổi tiệc sinh nhật ấm áp, vui tươi và đầy yêu thương.
• Và biết bao bạn bè, thân hữu đã gửi đến PL những lời chúc, thiệp, hoa, bánh, và thơ nhạc qua mạng — tất cả đều là những món quà quý giá mà PL xin ghi lòng tạc dạ.

Gần đây nhất, PL vô cùng cảm kích anh Không Quân Lê Văn Hải, Chủ tịch Thi Đàn Văn Thơ Lạc Việt (VTLV), đã đại diện VTLV viết bài “VTLV nâng ly – chúc thọ văn thi sĩ Phạm Phan Lang 75 tuổi”. Bài viết của anh thật duyên dáng, dí dỏm mà vẫn trang trọng, thể hiện tấm lòng quý mến khó quên. PL đặc biệt bật cười và cảm động khi đọc những dòng anh viết:

“Một ‘đóa hồng… gai! Hawaii’ – vừa lính vừa thi nhân –
Chị Phạm Phan Lang của chúng ta, đã chạm mốc 75, mà vẫn tươi như mới… 35!”

Cảm ơn anh Hải, và cảm ơn gia đình VTLV – các anh chị văn thi sĩ Donry Nguyễn, Đỗ Dung, Lê Hoài Niệm – đã gửi đến PL những lời chúc nồng hậu, ấm áp, khiến PL cảm thấy thật hạnh phúc khi được làm một phần của đại gia đình thi văn này.

PL cũng xin tri ân văn thi – nhạc – ca sĩ Huy Tâm Dương Thượng Trúc đã tặng PL bài “Chúc Mừng Sinh Nhật Nhà Thơ Phạm Phan Lang – Nữ Trung Tá Lục Quân Hoa Kỳ”, một món quà tinh thần thật cảm động và tuyệt vời.

Nhiều người hỏi PL vì sao không ngại “khoe tuổi”. PL mỉm cười, vì với PL, mỗi tuổi đời đi qua là một ân huệ. Mỗi năm thêm là một hành trình học hỏi, đong đầy kỷ niệm — có cay đắng, có ngọt bùi, có mất mát và cả những phép lành mà Trời và Đời đã thương ban. PL trân trọng từng dấu mốc của đời mình, bởi đó là minh chứng cho bao trải nghiệm, bao tình thân và bao yêu thương PL đã nhận được.

Xin chân thành cảm ơn tất cả những tấm lòng đã nhớ đến PL trong dịp đặc biệt này. Tình cảm và sự quan tâm của quý anh chị chính là món quà vô giá, khiến tuổi 75 của PL trở nên thật rực rỡ và ý nghĩa.

Trân trọng và mến thương,
Phạm Phan Lang

ĐÔI LỜI TỪ BBT VTLV

Mời quý vị bấm vào hình quyển sách “Flipbook” trên để lật và đọc tập “Thơ phamphanlang“

*** BÀI GIỚI THIỆU TÁC GIẢ VÀ ĐIỂM SÁCH TẬP “THƠ phamphanlang” CỦA VĂN THI SĨ Y THY VÕ PHÚ:

***

CA KHÚC HAPPY BIRTHDAY PHAM PHAN LANG:

*** TRANH THƠ MỪNG SINH NHẬT PHAM PHAN LANG

***

**

“VTLV NÂNG LY!” – CHÚC THỌ VĂN THI SĨ PHAN PHAN LANG 75 TUỔI!

Kính thưa Quý Thành Viên và Bằng Hữu VTLV,

Thường, khi được mời tham dự Mừng Sinh Nhật của phụ nữ, ai thắc mắc hỏi tuổi, thường nhận được câu trả lời “làm sao biết được, nó thay đổi từng giây, từng phút mà!” Mà ai mà hỏi về chuyện này, đúng là kẻ dzô diên…lãng xẹt! Nhưng một “phe kẹp tóc” của VTLV, thì trái lại, rất hân hoan công bố tuổi của mình!

Hôm nay, VTLV ta có tin vui, rộn ràng hơn cả thơ đăng trang nhà được triệu views!
Một “đóa hồng…gai! Hawaii” – vừa lính vừa thi nhân – Chị Phạm Phan Lang của chúng ta, đã chạm mốc 75, mà vẫn tươi như mới… 35!

Người ta thường giấu tuổi,
Chị Lang của chúng ta, lại “hét to cho đời biết!…mặt!”:

“Tôi bảy lăm rồi đó, có ai ganh tị không?”

Từ Lục Quân Hoa Kỳ đến vườn thơ VTLV, Chị vẫn giữ phong độ: thơ bay, hồn trẻ, nụ cười tươi như nắng, như sóng biển Hawaii!…ngày không có bão!

Ôi dzui quá xá là dzui! Xin mời Quý Vị, cùng VTLV nâng ly thật cao:

“Kính chúc Chị Phan Lang – Sức khỏe dẻo dai, ăn no chóng lớn! thơ vẫn còn… lai láng, Tuổi 75 – duyên dáng, đáng yêu, đáng kính, đáng… nâng ly!”

Một, Hai, Ba…Dzô!
Đùa chút với Chị cho vui Ngày Sinh Nhật, thật ra VTLV muốn Kính chúc văn thi sĩ Phạm Phan Lang – sống vui, sống khỏe, sống… thật có phong cách độc đáo “VTLV”! Thật xông trận, không sợ ai, như lối…Nhà Binh!

Đại diện VTLV

Lê Văn Hải

THƠ DƯƠNG THƯỢNG TRÚC CHÚC MỪNG SINH NHẬT PHẠM PHAN LANG

Chúc Mừng Sinh Nhật Nhà Thơ Phạm Phan Lang,

Nữ Trung Tá Lục Quân Hoa Kỳ

Ba phần tư chặng đường đời,

Thơ gieo nốt nhạc, tình khơi gió ngàn.

Lục quân áo trận hiên ngang,

Sĩ quan cao cấp, vững vàng niềm tin.

*

Tâm thi sĩ, dạ thanh minh,

Chữ yêu nước, nghĩa ân tình còn nguyên.

Hồn phương Việt gói trong duyên,

Đời lưu xứ vẫn bình yên một trời.

*

Tuổi bảy lăm rạng ngời ngời,

Vầng xuân nội lực còn soi ánh vàng.

Phạm Phan Lang, nét nhuần trang,

Một bông thép giữa mùa sang chúc mừng.

*

Thi văn nốt nhạc kết vừng,

Cùng hoa chúc thọ tưng bừng hôm nay.

Chúc người thơ mãi mê say,

Tâm hồn lính vẫn tràn đầy khí thiêng.

Huy Tâm Dương Thượng Trúc

Houston, 26/10/2025

***

Nhà thơ Donry Nguyen

Vô cùng tự hào về chị Phạm Phan Lang, một bậc nữ lưu tuấn kiệt, vừa giỏi giang đường binh nghiệp lại vừa làu thông kinh sử, văn thơ để lại hậu thế soi chung.

Rất vinh dự được biết chị, hy vọng có dịp được hội kiến để bày tỏ lòng ngưỡng mộ đối với bậc đàn chị kính yêu.

***

Văn thi sĩ Đỗ Dung

Chung vui với Phạm Phan Lang , sinh nhật thật vui, nhiều kỷ niệm nhớ đời,

Cám ơn PHoa đã thực hiện món quà đặc biệt cho Phan Lang.

Đỗ Dung

***

Văn Thi Nhạc Sĩ Lê Thị Hoài Niệm

Cảm ơn Thi sĩ Phương Hoa nhiều lắm, đã cho đọc tin….độc đạo còn vui lạ nữa. 

Rất hãnh diện về nữ sĩ Phạm Phan Lang. Chúc mừng Sinh nhật…của tuổi mới vào đời, hihi…

Chúc mừng trang nhà TVLV nhiều nhé , Phương Hoa rất tài hoa..

Chúc tất cả mọi người vui, khỏe. 

Hoài Niệm

***

******

*****

**

Lời Chúc Mừng Của Hội Trưởng LÊ VĂN HẢI

Tùng! Tùng!…Tùng!

Xin trân trọng thông báo cho làng trên, xóm dưới, cô bác gần xa, bạn bè tít mù, một tin vui to bằng… cái đình…làng!

Trang Nhà Văn Thơ Lạc Việt (VTLV) đã chính thức cán mốc hơn 1 TRIỆU view rồi đó ạ! Đó là chút khiêm nhường thôi, con số chính thức trên một triệu rưỡi! (1,545,537)

***Trên một triệu! – vâng, không nhầm đâu, một con số có sáu số 0 đứng nghiêm chỉnh phía sau số 1 – là kết quả của bao tháng ngày Ban Biên Tập cặm cụi, gõ chữ đến mòn bàn phím, mòn ngón tay! sáng tác, sưu tầm bài vở đến “mòn con mắt!”, để bền bỉ dọn từng mâm chữ nghĩa tươm tất cho quý độc giả thưởng thức.

Nhưng… công lao lớn nhất, thành thật mà nói, thuộc về quý bà con, cô bác, anh chị em văn thi sĩ, bạn hữu, thân hữu khắp nơi, đã thương, đã mến, đã chịu khó “click” vô đọc, rồi “ghé” vô coi, rồi lại “lần sau nhớ ghé nữa nghen!”. Nếu không có tình thương, mến thương đó, VTLV làm sao có được ngày hạnh phúc hôm nay!

Nghe phong phanh đâu đó có luật mới: cứ 1 view đổi được 1 đô-la! Nếu đúng, thì xin cao nhân nào chỉ giúp VTLV, kẻo Ban Biên Tập mừng quá, bỗng nhiên trở thành triệu phú,… xỉu luôn! (À, mà có chi thì VTLV xin hứa… chia ngay 50% hoa hồng).

Một lần nữa, xin gởi lời tri ân cả nhà, cả xóm, cả làng, cả nước – nói hoài cũng không hết!

Chỉ biết rằng: trên 1 triệu view hôm nay, là niềm vui chung, là kết quả tình thân gắn bó, và là động lực, để VTLV tiếp tục bước tới, dọn thêm nhiều “mâm cỗ chữ nghĩa” tuyệt vời, ngon hơn nữa, để đáp lại lòng thương mến của Quý Vị!

Chúc Mừng Ban Biên Tập VTLV, xin được hô to:

“Cảm ơn! Cảm ơn! Cảm ơn nhiều lắm!”

******

CÁC BÀI HỌA THƠ CHÚC MỪNG “TÍN HỶ” CỦA NHÀ THƠ NGUYỄN HUY KHÔI

BÀI HỌA PHƯƠNG HOA

BÀI HỌA CỦA HOÀNG MAI NHẤT

CA KHÚC DẤU THU – THƠ CAO MỴ NHÂN – NHẠC THÁI PHẠM

**

Ca Khúc SẮC VÀNG HOÀNG HOA Thơ Cao Mỵ Nhân – Phương Hoa Thực Hiện

***

***

LỜI BÀI HÁT  SẮC VÀNG HOÀNG HOA. – CAO MỴ NHÂN 

***

Thơ Đường Xướng Họa – MỜI THU – NHƯ THU & THI HỮU

***

CÁC BÀI THƠ HỌA

PHƯƠNG HOA (HỌA)

***

SONGQUANG (HỌA)

***

NGUYỄN HUY KHÔI (HỌA)

***

SÔNG THU (HỌA)

ĐỖ QUANG VINH (HỌA)

CAO MỴ NHÂN (HỌA)

DUY ANH (HỌA)

SONQUANG (HỌA)

THÁI HUY (HỌA)

TRẦN CẨM THÀNH (HỌA)

MỜI THU – BÀI XƯỚNG

(Bát điệp THU)

Gió nhẹ vờn THU quyện lá vàng

THU rằng mến bạn gửi quà sang

Ruộng đồng THU vẽ chào xanh lúa

Bức họa THU khoe ngắm thẳng hàng

THU biệt sông dài xa lữ thứ

THU về chốn lạ tủi đài trang

Đêm rằm nguyệt tỏ mời THU nhé!

THU đến mừng vui gọi cả làng!

Như Thu

09/17/2025

****

THƠ HỌA

THI SĨ MỪNG THU

(Bát điệp THU – Họa cùng Như Thu)

THU thăm Thung Lũng xứ Hoa Vàng

Chào đón THU mời lá đỏ sang

Bóng Hạ chập chờn THU đổi cảnh

Hồn THU bảng lảng bút xoay hàng

THU soi kiều nữ hừng dung diện

THU ngắm hồng quần ửng sắc trang

Thi sĩ mừng THU vời tuyệt tác

Trời THU trăng tỏ đẹp quê làng.

    Phương Hoa – SEP. 17, 2025

***

NHẶT LÁ THU VÀNG

(bát điệp THU – Họa)

Cúi nhặt lá THU đã úa vàng

Thương thân phận lá mỗi THU sang

Không gian THU đến như thêm cánh

Thời tiết THU đi sắp có hàng*

THU viết âm thầm ghi ý nghĩa

THU vờn lặng lẽ ghép hành trang

Cuộc đời THU góp người bao mộng

Để lại tình THU đẹp xóm làng

songquang 

20250918

*thu đi sắp có hàng = thu đi theo Xuân,Hạ, Thu ,Đông theo thứ tự

***

THU HỨNG

    (Bát điệp thu -họa)

Trời xanh tràn ngập sắc  THU vàng 

Lành lạnh heo may THU chớm sang

THU ngả tre ru thanh nhất điệu

THU buông liễu rủ bóng song hàng

THU khai hội quán duyên thành ý

THU khởi thi đàn nghĩa thắm trang

THU nguyệt tửu châm nghinh bạn hữu

Ly hương THU biệt nhớ Quê Làng!

                                     18-9-2025

                              Nguyễn Huy Khôi 

**

THU CẢM

Lác đác rừng THU lá chuyển vàng

Bầu trời lãng đãng tiết THU sang

Mơ màng THU đến sương mờ lối

Xao xuyến THU về chữ ngập trang

THU cúc rộn ràng hoa mấy chậu

THU phong xào xạc liễu đôi hàng

Tâm hồn ngây ngất tràn THU cảm

Viết áng thơ THU kẻo lỡ làng.

Sông Thu – (21/09/2025)

***

VÀNG SẮC THU VƯƠNG   

(Bát điệp VÀNG)

 cmn

Mới sớm mà sao nắng đã VÀNG

Lá VÀNG theo gió cuốn thu sang

Thì ra son giá VÀNG khăn áo

Đã khiến VÀNG hoa rực lụa hàng

VÀNG núi sông kia về đỏ thảm

Trắng hồn thơ cũ đẹp VÀNG trang

Thương em VÀNG võ buồn tri kỷ 

VÀNG lạc rừng phong, nhớ xóm làng … 

     Los Angeles  21 – 9 – 2025

               CAO MỴ NHÂN 

***

NÀNG THU HÉO HẮT

(Bát điệp THU)

Vào THU sắc đã thấy hoe vàng,

Nhuộm thắm mùa THU vẻ quý sang.

Gió rít rừng THU rụng hết lá,

Tựa THU quân thất bại tan hàng.

THU dung héo hắt giờ phai nhạt,

Thục nữ THU gầy hết điểm trang.

Thiếu nữ THU mình ngồi tiếc nuối,

Sắc THU thua cả lũy tre làng.

Đỗ Quang Vinh

21-9-2025

***

ĐẮM THU

( Bát Điệp Thu ) họa 4 vần 

Nàng Thu dệt mộng điểm xinh vàng 

Hỡi bóng Thu vừa bước nhẹ sang 

Thỏa cảnh hồn sa Thu tứ phía 

Hài Thu bút ngả giấy đôi hàng 

Hoa hồng nắng nhạt Thu đài các 

Áo tím Thu buồn nét diễm trang 

Lá chuyển thay màu Thu quyến rũ 

Thu rơi giẫm nhặt xác bên đàng 

Minh Thúy Thành Nội 

Tháng 9/28/2025

BÀI HỌA BẢO TRÂM

CẢM NHẬN TÌNH THƠ – NHƯ THU CẢM NHẬN VỀ NHỮNG BÀI THƠ HỌA MỜI QUÝ VỊ BẤM VÀO GÓC TRÁI KHUNG HÌNH ĐỂ LẬT TRANG

CHÙM THƠ THU CỦA NHƯ THU

***

CHÙM THƠ THU – SONGQUANG

***

THƠ MẶC KHÁCH

***

THƠ CAO MỴ NHÂN

***

**

***

***

CA KHÚC THU TÍM – THÁI PHẠM

THƠ LÊ MỸ HOÀN

MÙA THU NƠI ĐÂU

Lơ lửng bầu trời kia xanh mãi

Khung cửa lùa một cụm mây trôi     

Sao chợt thấy lòng như rất lạ

Trước sân vừa chiếc lá thu rời

*

Hay ta chiếc lá vàng hôm ấy

Lỡ độ thu nào rớt chốn đây

Đôi lòng cũng lỡ câu hò hẹn

Vầng trăng thu xẻ đã bên trời

*

Hay ta chiếc lá vàng hôm ấy

Ngoài song đôi mái tóc còn xanh

Tháng Mười hoa cúc tay thơm ngát

Đặt lên môi mùa Thu ngất ngây

*

Hay ta chiếc lá vàng hôm ấy

Tiếng hạc ngàn thu gọi lối xưa

Heo may tóc trắng bên thềm vắng

Màu xanh cây lá chợt hong vàng

*

Mùa kia đã đổi từng câu hát

Xa đưa ty trúc tận quê nhà

Anh có nhớ chăng trời chuyển gió

Đâu tiếng tiêu hồn một cõi ta.

       Lê Mỹ Hoàn – 8/2024

*

ÁO HOA TRÊN PHỐ

Se sắt vào thu hơi gió lạnh

Áo len khoác nhẹ ấm bên mình

Mỉm cười với bông hoa phù dung

Hè đi trong im lặng

Cơn nóng mới hôm qua

Anh như mùa Thu êm dịu

Tấm khăn san đủ màu

vừa quàng cổ

Ước mơ cũng vui trên giá vẽ

Chiếc cọ màu chấm được nụ môi hôn

Tư tưởng của tình yêu rạo rực

Cả sóng mắt trong xanh

Làn da se lạnh gió heo may

Sợi giây nơ buộc áo sau người

Tóc bay thì thầm nghe mùa thu nói

Cỏ hanh vàng rực rỡ bước chân êm

Màu rớt rơi óng ánh mé bên thềm

Qua khung cửa ai vừa nhìn lén

Em chợt thấy thu

Hàng cây gầy đang chuyển lá

Nắng hanh nồng rớt nhẹ

Hè mới đi rồi em khẽ mở

Cánh cửa hồn thu và giấc mơ

Tiếng xôn xao ngoài gió                   

Những tà áo bay muôn màu đang

rực rỡ phố thu lên.

    Lê Mỹ Hoàn – 9/2024

*

NĂM MƯƠI NĂM CHỪ TA Ở ĐÂU

Năm mươi năm chừ ta ở đâu

Năm mươi năm lạc thế kỷ nào

Sao ta như vẫn còn ngơ ngác

Quê nơi kia lại lạc mất nhau

*

Năm mươi năm chừ ta ở đâu

Lòng chưa vơi một chút u sầu

Dòng sông dải lụa mây còn trắng

Hay bóng thời gian ngập sóng sâu

*

Bao nhiêu năm giặc tràn trước ngõ

Quách thành thiên cổ cỏ vây quanh

Nước cuộn bèo trôi về muôn ngả

Chiều buông sông Cửu sóng ngời hoa

*

Giang hà nước biếc lòng khôn tả

Trầm tích xưa tịch bóng dương tà

Vời vợi nỗi lòng sầu thăm thẳm

Nước mắt trôi dòng biển bao la

*

Ta đi chân mỏi không dừng bước

Nhớ một cuộc tình qua đã lâu

Tóc em dài thơm mùi hoa bưởi

Và trăng sao rớt xuống lòng ao

*

Năm mươi năm em nhớ gì không

Tưởng như xa lắm tận cõi lòng

Năm mươi năm ta từ đâu đó

Ta từ đâu một thuở rất xa

*

Lòng hướng về đâu vời cố thổ

Lập bàn thờ vọng bái năm qua

Nơi đình làng hương trầm nghi ngút

Áo hoa hoè gấm đỏ xanh ngà

*

Lấp lánh hồn chôn vùi dĩ vãng

Dần qua dòng hóa thạch ngàn xưa

Năm mươi năm còn bao chờ đợi

Để chút tàn mơ một bóng cờ.

Lê Mỹ Hoàn – 9/2025

CHỚM THU

Heo may thoảng nhẹ qua hiên vắng

Gió gọi thu sang giấc mộng lành

Cành ngọc lung linh sương còn đọng

Mây trôi lặng lẽ phía trời xanh.

*

Lá biếc thôi rơi, vừa trở gió

Tiếng ve não nuột buổi chia tay

Một thoáng hương xưa vờn mái tóc

Ngỡ bàn tay cũ vỗ bờ vai.

                        *

Con phố trầm tư vương nỗi nhớ

Người qua khẽ bước giữa chiều phai

Lòng ai chạm nhẹ mùa xao xuyến

Thu mới vừa sang bóng tỏa dài.

 *

Mắt biếc ngỡ ngàng trong luyến tiếc

Tình xưa như gió cuốn đêm thâu

Chớm thu thức dậy bao niềm cũ

Rót mộng thanh xuân xuống mái đầu.

Dương Thượng Trúc – Houston 9/2025

                        ***

CHỚM THU (II)

Gió nhẹ mơn man trên ngọn cỏ

Mây vàng dắt nắng xuống ven sông

Thu về khẽ gọi hàng cây thức

Một cánh chim xa lạc giữa đồng.

                        *

Lá úa chưa rơi mà se sắt

Hương trà thơm thoảng giữa hoàng hôn

Chiều nghiêng bóng nhớ trôi mơ mộng

Một chút tình xưa thoáng chạnh hồn.

*

Tiếng guốc ai xa rơi vội vã

Gợi lòng man mác nỗi bâng khuâng

Thu chưa trọn giấc mà đã ngỡ

Lạc miền cổ tích dấu lặng câm.

*

Chớm thu dịu vợi như lời hát

Nghe vọng ngân xa một khúc tình

Lối cũ ai còn hay đã lạ

Mà ta chờ mãi một bình minh…

Dương Thượng Trúc – Houston 9/2025

***

THU XƯA, THU NAY

Thu xưa gió lộng bên thềm nhỏ

Chiếc lá vàng rơi, tiếng guốc xa

Áo trắng ai bay chiều lặng lẽ

Hồn ta mộng tưởng một trời hoa.

*

Thu xưa có tiếng lòng khe khẽ

Ngỡ gió ngừng trôi cũng biết buồn

Ngõ nhỏ in hằn đôi bóng cũ

Mắt nhìn chưa nói đã vấn vương.

*

Thu nay vẫn lá rơi nghiêng ngả

Mà lòng chẳng nhẹ tựa ngày xưa

Thềm cũ rêu phong mờ dấu cũ

Chỉ nắng mồ côi với gió thưa.

*

Thu nay quán nhỏ chiều yên ắng

Người đến rồi đi chẳng đợi chờ

Ta uống ly cà phê không sữa

Ngẫm đời như gió thoảng trong mơ…

Dương Thượng Trúc – Houston 9/2025

THƠ DƯƠNG THƯỢNG TRÚC

KHÔNG ĐỀ

Gửi em, giọng hát mùa Thu

Gửi em giọng hát sáng ngời,

Như mây vờn nắng giữa trời thinh không.

Tiếng em ngân nhẹ trên sông,

Giúp ta quên hết bụi hồng trần ai.

*

Giọng em êm tựa sương mai,

Ru hồn chiếc lá miệt mài buông theo.

Lời ru thoảng nhẹ hiu hiu,

Hòa trong hương cốm, lặng chiều mênh mang.

*

Thu về ướp tiếng dịu dàng,

Ngân nga trên bậc thềm vàng lá rơi.

Ta nghe hồn mộng chơi vơi,

Theo em đi mãi giữa trời thu xanh.

*

Giữ hoài giọng hát mong manh

Như giọt sương sớm long lanh cánh đồng.

Hương Thu ngào ngạt mênh mông

Cho tình còn đó, cho lòng còn em…

Dương Thượng Trúc – Houston 9/2025

***

NHƯ NINH NGUYỄN HỒNG DŨNG

THU BIỆT CHARLIE KIRK

Charlie Kirk tuổi ba mươi,

Một đời dâng hiến, tiếng cười MAGA.

Chao ôi! Đại học Utah, 

Viên đạn cố bắn vào nhà đấu tranh.

*

Sinh viên trùng điệp vây quanh,

Lời anh dang dở, biến thành sấm vang!

“Ôn hòa, đối thoại tương quan,

Làm cho nước Mỹ huy hoàng tương lai!”

*

Erika, lệ tuông dài,

Ôm hai con nhỏ, mờ phai mộng tình.

Bé gái ba tuổi đẹp xinh,

Một trai chưa biết thân mình mồ côi!

*

Còn đâu ngày tháng có đôi,

Riêng em hóa đá, đứng ngồi khôn nguôi.

Dân Utah, khóc ngậm ngùi

Arizona đón buồn vui quan tài.

*

Vance cùng Hegseth cả hai.

Bạn thân chung cuộc tuyền đài xót xa!

Kirk ơi! Người trẻ tài hoa,

Turning Point ở Ta bà ghi công!

*

Tổng Trump tình nghĩa thắm nồng,

Trao anh huy hiệu Cộng Đồng Tự Do.

Khắc ghi lời triệu vang to:

“Không ai lặng lẽ dập vò tiếng anh.”

*

Lời tuông tận chốn mây xanh,

Tự do ngôn luận biến thành trào lưu.

Người đi, chẳng chút oán cừu.

Tiếc thương kẻ ở sầu ưu thẫn thờ.

*

Nối dài lý tưởng ước mơ

Gương anh phản chiếu không mờ trong tim.

Tuổi trẻ “Sự thật” đang tìm,

Quảng trường đại học hết im tiếng mình!

*

Charlie Kirk, một minh tinh,

Dấu chân anh thấm đẫm tình MAGA.

Vĩnh hằng tuổi trẻ cờ hoa,

Bước theo lý tưởng chan hòa nghĩa nhân.

*

Gia đình, tôn giáo, tinh thần.

Đạo đức luân lý chuyên cần phát huy.

Bảo vệ đất nước, biên thùy.

Đối thoại, luật pháp, phụng vì nhân dân.

*

Charlie Kirk, xin ghi ân!

Tên anh bất diệt, vạn lần trong tim.

Chúng ta không thể lặng im,

Cùng nhau thắp nến vì niềm Tự Do.

Như Ninh Nguyễn Hồng Dũng – Lớp Mùa Thu Sep 10-2025

THƠ HOÀNG MAI NHẤT

TIÊU DAO

*

Thu rồi đó lá vàng lá đỏ

Mang theo giá lạnh khắp núi đồi

Không gian dường cũng ngừng trôi

Từng giọt tí tách bồi hồi hư không

*

Suy tư lặng ngắm ánh trăng trong

Đừng mang tâm sự kẻ chờ mong

Đọ cùng cuộc sống ngóng trong

Để rồi thất vọng lại buồn cầu may

*

Cuộc đời vốn dĩ chuyện tỉnh say

Vào ra nếm trải ngọt chua cay

Thế gian biến đổi từng ngày

Nên ta còn vận đổi thay phận mình

*

Công danh sự nghiệp lẫn chuyện tình

Dễ đâu lại đến ngay thình lình

Cứ như chiếc lá dập dình

Lững lơ lơ lững ai rinh được nào

*

Trời đêm dung chứa ngàn ánh sao

Cầm bằng như thể giấc chiêm bao

Túi Thơ bầu Rượu tiêu dao

Dẫu say cũng đã bước vào trần gian

   Hoàng Mai Nhất

    Sept 16, 2025

BÂNG QUƠ

*

Bất chợt chiều nay buồn lạ thay

Nắng còn vương vấn núp hàng cây

Mưa đà vội vã ghé nơi này…

Có phải mùa Thu gieo nỗi nhớ

Nhịp bước chân vui buổi tan trường?

*

Dạo bước mùa Thu ngắm bâng quơ

Trời mây chìm nỗi quyện hũng hờ

Khung trời lặng lẽ ánh trăng mơ

Ngày xưa thi sĩ sống trong mơ

Ta nay ngớ ngẩn thơ mấy dòng

*

Giả dạng Từ Thức lạc thiên thai

Xem tiên nữ đẹp dáng mây bay

Hay như trần tục đọa tháng ngày

Túi thơ bầu rượu giờ tiêu sái

Cho bỏ công lụy chốn trần ai

   Hoàng Mai Nhất

     Sept 16, 2025

***

CHIẾC LÁ

Em nghịch chiếc lá rơi

Hay tiếc cho mãnh đời

Mới ngày nào xanh mướt

Giờ đã úa vàng phai…

Ngẫm suy cuộc chia tay

Luyến tiếc rồi…nghỉ nhớ

Định luật nào chừa ai

Nương theo dòng nước chảy

Đến đi mặc ngày mai !!!

   Hoàng Mai Nhất

THƠ ĐÔNG RY NGUYỄN

MƯA THU

Mưa thu lạnh rót vào lòng hoang lạnh,

Đợi em về bếp ấm sưởi đời nhau.

Ngày cuối tháng nghe chừng như rét lắm,

Em chưa về trời đã vội mưa mau.

*

Mưa thu lạnh, mưa buồn chi lắm thế?

Nước theo hàng ngập úng cả vườn xưa.

Mây xuống thấp trách hờn em ác quá,

Để ông trời, thương đổ lệ sa mưa.

*

Ai đang đếm những giọt dài nhung nhớ,

Giọt mưa đan như lược tóc em cài.

Đời nếu có em ngồi chung bếp ấm,

Mưa thể nào … làm lạnh được lòng ai!

Chàng Đông Ry Nguyễn

***

*

TUY HÒA CÒN MÙA THU KHÔNG EM?

Tuy Hòa có mùa Thu không em…

Sao không thấy lá rớt bên thềm.

Sao không có màn mưa giăng mắc…

Sao chẳng long lanh cọng nắng mềm.

*

Tuy Hòa còn mùa Thu không em,

Sao sa đáy mắt của ai huyền…

Hoa rơi nhẹ trên đôi bím tóc

Trời chiều lay lắc gió chao nghiêng.

*

Ai đã mang mùa Thu đi xa…

Buồn thiu đây xác phố Tuy Hòa

Cổ Tháp gục đầu mây xuống thấp,

Giáo đường thoi thóp giọng buồn ca.

*

Tuy Hòa mùa Thu theo bước ai

Đi về trên đá nát vàng phai…

Trên bến đò xưa con sông lặng

Mưa tuôn lất phất nhịp cầu dài.

*

Tuy Hòa còn mùa Thu không em,

Có màu trăng sữa rọi đêm êm…

Có hoa cau rụng bên thềm giếng,

Và tiếng ai ru giọng hát mềm.

*

Người đã đi sắp hết cuộc đời

Còn gì thương nhớ nữa Thu ơi…

Đây còn một chút thơ nồng ấm

Dốc cả lòng son gửi tặng người.

(Tuy Hòa 2013)

Chàng Đông Ry Nguyễn.

VĂN MINH THÚY THÀNH NỘI – Mùa Thu Nào Gặp Lại

MÙA THU NÀO GẶP LẠI

*

Suốt tuần nay loay hoay sửa soạn hành lý cho buổi họp mặt dưới Santa Ana. Lòng buồn vui lẫn lộn, có lúc ngồi sững sờ nhìn ra cửa nghĩ ngợi mông lung … Chúng ta ai cũng có ký ức về tuổi thơ. Nhớ thuở lên bảy được cha dẫn đến trường buổi đầu tiên, thuộc lòng đoạn viết của nhà văn Thanh Tịnh “Tôi Đi Học”.

“Buổi sáng mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên tôi thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học.”. 

Nói đến chuyện giáo dục học đường và chuyện “Tôi Đi Học”. Mấy hôm nay xem tin tức trên nét hoặc đài Sài Gòn 57.3 chương trình bình luận của cô Hoàng Vy. Hình ảnh ngày tựu trường các miền xa gần rừng núi bên VN, cô giáo đèo cõng các em lội qua con suối, gây lòng xúc động mãnh liệt. Từ lâu tôi vẫn thường ám ảnh những trẻ thơ ham học, nhà nghèo lội sông như vậy. Muốn thực hiện sự quan tâm của mình với đồng tiền chắt chiu nhỏ nhoi, nhưng rồi sợ đủ điều khi đọc những bài viết khuyên lơn: Không chuyển tiền về VN làm lợi Cộng Sản có tiền tệ, dù là người thân cũng phải hy sinh. Trí óc tôi thấp kém chỉ thấy trước mắt cha mẹ mình đau yếu cần chữa bệnh, anh chị cần cơm gạo trong hoàn cảnh khó khăn, các cháu cần đóng tiền vào Đại học. Những việc xa vời hơn thì nghi ngờ, chẳng dám tin ai khi xã hội đào tạo thành phần tham nhũng, cắt xén quá nhiều. Chỉ còn niềm tin nơi những chân tu Phật Giáo hoặc Cha bên Công Giáo, nhưng rồi vấn đề sợ hãi nhất vẫn là sự bình luận của người thân, chưa kể bên ngoài “lớp trên ăn no, dư bạc gởi con du học và chuyển tiền ra nước ngoài, hoặc những vụ ăn hối lộ giàu có tiền rừng bạc biển, tại sao không để họ làm mà người nước ngoài phải giúp.” Tôi không phải là nhà tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo chủ tịch Sovico tài trợ gần 212 triệu đô la Mỹ tương đương 155 triệu bảng Anh, cho trường Linacre College của nước Anh, được hội đồng dự tính sẽ thay tên trường là Thao College. Tôi chỉ biết ngậm ngùi đau xót, rơi lệ nhìn biết bao nhiêu trẻ em lội qua sông, mình mẩy ướt dầm vào lớp học. Có lần liên lạc với vị mục sư, gặp người vợ kể chuyện: mục sư về VN lựa những nơi đông dân cư quá nghèo khổ, nếu đến địa phương nào chính quyền đòi nhúng tay vào việc, mục sư bỏ đi và chỉ thực hiện cùng dân hợp sức chung nhau xây cất cầu. Suy đi nghĩ lại rồi sợ đủ điều như kể trên và lòng thì luôn xót xa, nhất là đối với lứa tuổi trẻ thơ cần đi học. Ôi quê hương còn quá nhiều cảnh nghèo đói thiếu thốn nhu cầu ngay trong môi trường giáo dục quan trọng.

Lòng rung cảm dạt dào về tuổi thơ, về thời dưới mái trường xưa. Đồng thời tôi cũng cảm nhận nỗi buồn xa vắng. Hình ảnh ngôi trường Nữ Thành Nội hiện ra trước mắt. Thành phố Huế có thêm ngôi trường nữ thứ hai được thành lập năm 1964 trên con đường Đinh Bộ Lĩnh, để giải quyết tình trạng trường Đồng Khánh không đủ lớp, và giúp học sinh trong thành tránh nguy hiểm qua đò sông Hương dưới trời mưa gió của mùa đông. Ngôi trường do cô hiệu trưởng Tôn Nữ Tiểu Bích điều hành cho đến năm 1975 thì mọi sự đều thay đổi. Biết bao nhiêu kỷ niệm thời áo trắng hồn nhiên dễ thương. Tôi nhớ nhiều cô giáo thành goá phụ sau tết Mậu Thân vào dạy học. Cô H mái tóc thả buông lơi, nét mặt buồn rười rượi trong bộ áo dài đen. Bạn tôi mê nét đẹp như tranh ấy, buổi trưa dưới bóng nắng gay gắt “chân theo chân nhặt bóng nắng đường dài,” bạn nói “mình bị nét buồn ấy thu hút cứ muốn theo cô hoài.” Hầu như học trò ai cũng mê cô Tuyết Nhung vợ thầy họa sĩ Đinh Cường, cô mặc áo dài do thầy vẽ, dáng cô ốm gầy, tóc ngang vai như nàng thơ. Cả lớp đứng xếp hàng chờ thầy xuống để vào lớp, nhưng chẳng ai để ý đến thầy mà cứ ngoái cổ nhìn bóng dáng cô đi xuống lớp khác, cho đến khi thầy lớn tiếng “các em ngắm đủ chưa?” mới chợt tỉnh đi vào lớp. Nhớ rất nhiều thầy cô, thế hệ ấy giờ đã trên dưới 90 tuổi và lần lượt ra đi…

            Mỗi khi có họp mặt hay có thông báo, cựu nữ sinh đóng góp, chị Xuân Ba chuyển về ban xã hội bên VN, các chị em chia từng nhóm đem quà đến thăm cô thầy vào dịp Tết, hoặc sau mùa lụt, hoặc thầy cô bệnh. Những tấm hình gởi qua group NTN, được nhìn lại cô thầy thật vô cùng xúc động và trong lòng học sinh có chút hãnh diện về tình nghĩa chị em NTN luôn nể trọng như câu “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư “. Chưa kể hai cô hiệu trưởng trường Đồng Khánh và Thành Nội còn phối hợp quyên góp giúp Thương phế binh VNCH và được học trò hưởng ứng mạnh mẽ thể hiện sự biết ơn và lòng nhân ái.

Tính 60 năm xây dựng ngôi trường thì sang năm mới đủ tuổi, nhưng năm nay chị Xuân Ba cố gắng tổ chức sớm hơn buổi họp mặt khi thấy cô hiệu trưởng tuổi cũng gần 90, và có dấu hiệu nhớ nhớ quên quên. Chị lên trang nhà NTN mời tham gia, cô Đạm Tuyết cũng nhắn qua điện thoại số danh sách nắm trong tay. Có lẽ vì lý do bận rộn không đi được, nên chị em ngại ngần tránh lên tiếng trả lời, một số đã tâm tình riêng với tôi  

– chị ơi! em ao ước được thăm cô và có dịp gặp bạn bè lắm, nhưng không thoát được. Các con đi làm, giữ bốn cháu nội ngoại, chồng đưa đi học hai đứa lớn, em giữ hai cháu và nấu ăn 

– Hãng đang cần việc, em không dám xin nghỉ sợ họ lai-off

– Muốn đi lắm, mà sức khỏe không tốt, chân di chuyển một tí là sưng vù sau lần té bị nối xương 

            – Em rất mong thăm cô hiệu trưởng mình, nhưng chồng đang bịnh không chở được.

– Dâu mới sinh một tuần, phải ở nhà chăm sóc cháu, lỡ dịp uổng ghê

– Quá tiếc vì phải bay qua Texas nuôi dâu sinh

              Một bạn tuy đã ở tuổi hạc nhưng chất xám còn nhiều, vẫn theo đuổi việc học, trùng ngày tốt nghiệp ra trường nên đành vắng mặt bên này.

           Bạn gần khu PLT, đã bàn tính hăng say sẽ gặp tôi và thăm Cô, đúng thời điểm em trai đi chơi xa, bạn tiếc nuối:

– Em trai chăm sóc ba mạ, giờ đi chơi xa thì mình phải đến thay thế nhiệm vụ, cho em nghỉ ngơi đổi gió bên ngoài.

Chị trưởng ban văn nghệ ở Colorado mấy ngày trước nhắn qua lại với tôi và bạn khác:

phải tập thuộc bài hát “Trường Làng Tôi” trình diễn mục tam ca, hoạt cảnh Mỵ Nương, Trần Khắc Chung và vua Chế Mân trong bản nhạc “Nước Non Ngàn Dặm Ra Đi ). giờ phút cuối bị sưng chân và đau lưng dữ dội không lết được. Bạn thân cũng đang du lịch bên Châu Âu chưa về. Tin giờ chót các bạn đã ghi tên: Người cảm cúm nghi bị covid. Người có đứa con bịnh mọi hôm mẹ đi đâu nhờ anh trai giữ, nay anh trai là huynh trưởng gia đình Phật Tử phải dự lễ quan trọng nơi Chùa. 

           Tôi hít sâu thở nhẹ trong lúc tinh thần đang đi xuống. Mùa thu đã về, lá chưa biến sắc vàng và gió chưa “tung bay từ muôn phía, tới đây ngập hồn em” để lòng nghe chơi vơi… Buồn thiếu bạn. Buồn cái duyên không thuận theo ý muốn. Nhưng thôi gạt bỏ, có bao nhiêu người cũng quý. Biết ra sao ngày mai, cứ vui lên từng phút, từng giây, từng giờ trong hiện tại. Tôi cố lấy lại niềm tin yêu.

Anh Tân đón tôi về nhà, đáng lý có thêm cặp vợ chồng từ Houston qua ở chung nhà, bất ngờ người chồng lớn tuổi sức khỏe yếu kém không lượng sức nỗi. Anh Phước chị Thí đón các chị từ Seattle qua, đón các em và cô Tiểu Bích từ Sacramento tới. Nhiều bạn đến từ Houston., vợ chồng từ Oklahoma, San Diego, vùng Santa Ana một số nữa, bên Việt Nam có hai em qua dự.

Lần nào tổ chức cũng do hai ông rể Phước và rể Tân luôn tài trợ tiền bạc, bỏ công vất vả đưa đón nhiệt tình chị em về nhà. Nhờ vậy chị em mới có buổi hội ngộ thân tình vui chơi gần gũi cô giáo thể hiện tinh thần “tôn sư trọng đạo”. 

Ở lứa tuổi trên dưới sáu mươi thì còn cày, trên dưới bảy mươi ai không bệnh mới là lạ, nhưng nếu còn ít sức khỏe các con tha hồ nhờ vả mà “lòng mẹ thì luôn bao la như biển thái bình”. Chồng tôi cũng bị bệnh Parkinson nặng, tôi nhờ người chở tới xe đò Hoàng. Còn bốn ngày nữa họ gọi phone giọng nghe cảm nặng và ho sùa sụa báo tin bị nhiễm covid. Cuối cùng ông xã tôi hứa sẽ chở, nhiều người ngăn cản nhưng ông bảo đảm sức khỏe.         

Chủ nhật anh Tân chở chúng tôi về nhà vợ chồng anh chị Phước Thí vùng Rosemead thuộc quận hạt Los Angeles. Lần này chị Xuân Ba bàn tính mượn nhà chị Thí cho gọn theo số người ghi danh tham dự, thức ăn theo kiểu “Potluck”. Chị Thí lo nồi bún bò, nồi bún chay và nhờ em dâu phụ nhiều việc. Các chị em đem thức ăn ngập mặt nào bánh lọc trần, bánh ít ram, bánh đúc, gỏi mít, gỏi vả trộn, bánh bao… v… v…

Cô Hiệu Trưởng nhan sắc vẫn mặn mà. Gặp trò cô rất vui, trao ánh mắt yêu thương nhìn bầy chim tung cánh lạc loài khắp nhiều phương trên đất Mỹ. Học trò tha hồ chụp hình, kéo cô ngồi trước rừng hoa vàng, đứng bên giàn hoa giấy đỏ.       

Buổi lễ trang trọng do anh Phước điều khiển chương trình, chào cờ Việt Mỹ và mục tưởng niệm. Chị Xuân Ba ngỏ lời cùng chị em, sau đó cô Tiểu Bích có vài hàng vắn tắt với nụ cười hiền hoà, vui vẻ thân mật. Mở đầu chương trình văn nghệ là màn hợp ca “Học Sinh Hành Khúc” (Lê Thương). Lần lượt chị Xuân Ba ngâm bài thơ “Cô Nữ Sinh Thành Nội”. Phương Chi “Nỗi buồn Hoa Phượng” (Thanh Sơn). Tam ca Thuý, Chi, Xuân Thảo “Trường Làng Tôi” (Phạm trọng Cầu), anh Xuyến “Hoa Soan Bên Thềm Cũ” (Tuấn Khanh) và “Sương Trắng Miền Quê Ngoại” (Đinh Miên). Anh Phước nhạc tiền chiến. Anh Bân nhạc tình cảm của Ngô Thụy Miên, Phạm Duy. Anh Quang, chị Thảo song ca nhạc lính. Huỳnh Thơ và Thu Trinh hát bè “Thương Về Xứ Huế” (Minh Kỳ), “Nhìn Những Mùa Thu Đi” (TCS). Tôi đọc bài thơ “Dạ Thưa Cô” làm theo thể Lục Bát, và bài “Hỏi Em” cảm tác từ bức tranh nữ họa sĩ Thúy Vinh vẽ cô gái đạp xe trên những con đường xứ Huế theo thể thơ Trường Thiên Tứ Tuyệt.

Phần ăn trưa thật ngon miệng, hàn huyên tâm sự rồi lại tiếp tục văn nghệ. Chị em bắt đầu nóng máy hăng say. Mục thay đổi không khí là các ông rể lên hết hát nhạc giật gân, anh Tân hát bài tựa đề “Ca Vang Khúc Yêu Đời”, tôi không nhớ rõ chỉ thấy các ông giật điệu twist lắc lư theo lời ca “tròn tròn, méo méo, vuông vuông” rồi đổi lại “vuông vuông, méo méo, tròn tròn…” cứ thế hát đi hát lại chọc chị em cười nghiêng ngửa. Chị Xuân Thảo cũng sung lên tìm nhạc twist “Sáu Mươi Năm Cuộc Đời” “Sài Gòn Đẹp Lắm” (Y Vân), “Lính Mà Em” (Anh Thy) rồi phe kẹp tóc ra hết tập thể dục sau buổi ăn trưa quá căng bụng.

Cuộc vui nào rồi cũng tàn. Trước khi chia tay chị Xuân Ba lên đọc danh sách toàn bộ chị em ủng hộ tiền. Chị Nguyễn Thị Yến (khóa đàn chị,) và Mai Trang tuy không dự nhưng vẫn ủng hộ, hai em Nhàn & Mai cũng góp phần nhưng BTC không nhận, nghĩ từ VN qua dự được đã là tình nghĩa quá rồi. Cũng nhờ chị Thí cho mượn nơi tổ chức, nên phần tổng kết tiền bạc rất hậu hỷ. Chị Xuân Ba tuyên bố trên group NTN trong và ngoài nước sẽ chuyển bốn số về để thủ quỹ bên nhà giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn của cựu học sinh hoặc quý thầy cô, đó là đường lối của NTN hải ngoại trọng Thầy quý Cô.

Ngày kế tiếp anh Tân hướng dẫn cả đoàn đến “Sherman (Library & Gardens) “, nơi trồng các loài hoa màu sắc rực rỡ. Phe đàn bà thấy những bụi hoa thì mê mệt đứng bên, cầm hoa, hôn hoa, tựa nghiêng tạo dáng. Đàn ông đi theo phái nữ là bị dính vô chuyện chụp hình liên tục tối mặt mày. Tôi nhớ có lần đi theo nhóm văn thơ, miệng la ơi ới “chụp… chụp… chụp…” có ông hỏi lại “chụp cái gì?” thì chụp hình cho các kiều nữ chứ còn ai nữa. Khi tôi không thấy chị Thí đâu, lên tiếng gọi nhiều lần, mới nghe tiếng nói nhỏ sau lưng như thì thào” chị đứng đây”, tôi quay lại nhìn nét mặt chị phờ phạc, nín cười và thương quý lắm, vì chị lo đủ việc và còn o bế hai nồi bún cũng đừ sức. Nghĩ thêm chị Xuân Ba về VN đón con qua Mỹ theo diện đoàn tụ, thay vì thong thả vài ngày sau giá vé máy bay sẽ hạ hơn, nhưng chị phải qua gấp cho kịp ngày họp mặt, nên giá vé hơi đắt. Hai chị là những con người sống bằng trái tim, sống cho người nhiều hơn cho mình.

            Ngắm vườn hoa xong, lại được đưa đến khu “Bolsa Chica Ecological Reserve”, nhìn sông hồ thoáng mát, nước xanh, trời xanh thật dịu dàng êm ả. Vinh Phạm và Hoàng Yến rung cảm nhiều trước cảnh thiên nhiên, nên muốn đóng phim “Titanic Trên Cạn”, bạn khác đòi đổi đề tài, “Jack & Jose”, “Kìa Con Bướm Vàng…”

Tiếp tục lại về tập trung nhà anh Tân quậy phá tiếp. Trước đây mỗi tuần đi nhà thờ, ôn mụ cắt đủ thứ rau răm, rau quế, rau húng, rau ngót, rau mồng tơi, rau dền bó lại, hoặc bầu, bí, mướp, đậu ván, đậu ngự, thanh long, khế… v…v… đem tới nhà thờ bán sung vào quỷ. Tuần này hai người đem cho chị em NTN trong ngày họp mặt. Giờ đây lại quậy phá thêm lần nữa, ra vườn tha hồ hái, ai cũng có một bọc quà mang về. Anh Phước mua pizza đặc biệt đãi, chị em cụng ly “dô… dô…” cười sằng sặc, quên mình đã tuổi “mệ” trên dưới 70 rồi. Chương trình buổi chiều sẽ đến nhà hàng, nhưng bụng ai cũng no ách, và thấm mệt, nên chia tay từ giã. Còn lại vợ chồng Phương Chi ngồi chờ qua giờ kẹt xe, anh Tân mời ăn cơm chiều. O Điểm bắt tay vào bếp lẹ làng dọn mâm cơm cá nục kho, canh bí đỏ, đậu ván luộc chấm ớt xì dầu, chao ơi mâm cơm quê hương làm nhớ mạ quá, ngon tuyệt cú mèo đó các bạn ơi.

Mọi người hẹn mùa thu gặp lại. Tôi ngậm ngùi không biết mùa thu năm nào…  

Cuộc sống ở Mỹ quá bận rộn. Trốn thoát đất nước quê hương để tìm miền tự do, đặt chân nơi vùng đất khách đã nhập cuộc cày cấy như người ta. Dân Á Đông, nhất là dân VN nói chung, dân Huế nói riêng hầu như ai cũng biết lo xa. Ăn hôm nay lo ngày mai, dành dụm tiết kiệm góp nhặt từng đồng. Nói hơi …ốt dột chứ bản thân mình luôn trên sàn dưới sẩy đi theo đường lối của trùm Sò là “quyết không để rơi rớt”, nhưng việc đáng làm vẫn muốn làm. Điển hình trước mắt là Dạ Điểm (vợ anh Tân Nguyễn), vườn trồng đủ thứ rau trái. Dưa leo, su hào, khế nhiều quá ăn không hết, O cắt mỏng phơi héo dầm muối đường nước mắm thành những hủ như dưa mắm. Cuộc sống tiết kiệm, làm việc siêng năng cần cù, vậy đó rồi ai cũng có nhà cửa “an cư lạc nghiệp” và còn giúp đỡ biết bao nhiêu việc thiện.      

Tới tuổi nghỉ hưu thì con níu, cháu níu, thương dâu muốn có trách nhiệm. Chưa kể đến giai đoạn Sinh, Lão, Bệnh: chồng bệnh, vợ bệnh đa số gặp khó khăn. Một trong hai em từ VN qua, đi chơi nhưng nét mặt rất buồn, em kể mới biết chồng đang bị ung thư, thương vợ từ lâu khổ cực bên cạnh chồng, nên chồng khuyến khích vợ đi cho khuây khỏa, mọi việc có con thay thế chăm sóc, đó là trường hợp đặc biệt. Ngoài ra những hoàn cảnh chung quanh đều gặp bao nhiêu thứ gia duyên ràng buộc khó dứt ra, để thỏa mãn ước muốn gặp thầy cô và bạn bè, muốn quay lại thời hoa mộng dù chỉ vài ngày cũng không dễ dàng thoát được. Điều phước báu là cô hiệu trưởng vẫn còn khỏe mạnh, chỉ có dấu hiệu hơi quên một chút. Cô cũng được may mắn “bà con xa láng giềng gần” nhờ ba học trò Kim Xuân, Phạm Vinh, Huỳnh Thơ kề cận, luôn gặp thường xuyên đem đến cho cô nhiều niềm vui. Tôi cũng muốn nói lời cám ơn đến vợ chồng anh Phước & chị Thí, vợ chồng anh Tân & Dạ Điểm, và chị Xuân Ba đã bỏ tiền của công sức “ba cây chụm lại thành hòn núi cao” trước là đem đến niềm vui cho Cô, sau là các chị em được tắm dòng sông xưa nhiều kỷ niệm.

Trên đường trở về, ngồi trên xe đò Hoàng xuôi Bắc Cali. Nắng vẫn lên cao, trời trong xanh bát ngát. Xe đi qua vườn nho, qua đồi núi, cây lá chưa vàng phai, chỉ có vạt nắng hồng dịu dàng xuyên qua khung cửa. Tôi thả mặc tâm hồn xoay về miền quá khứ, ngậm ngùi vài người bạn đã qua đời. Thời gian còn được bao nhiêu ngày nữa các bạn ơi, cố gắng hẹn nhau mùa thu nào gặp lại nhé. Mong mọi điều được thuận duyên.

Họp Mặt Mùa Thu 

Tháng chín thu đà bước nhẹ sang

Trường xưa họp mặt dẫu xa ngàn 

Quê người “trọng đạo “gìn văn hóa 

Đất khách “tôn sư “giữ phẩm hàng 

Hội ngộ luôn nồng chung hát nhuyễn 

Tao phùng vẫn thuận hợp ca vang 

Muôn điều cứ “dạ thưa cô” mãi 

Đón tiếp rừng hoa nở sắc vàng

 
Minh Thúy Thành Nội

Mùa Thu 2023

Ca khúc TÌNH THU – THƠ MINH THÚY THÀNH NỘI – NHẠC THÁI PHẠM

TÌNH THU – THƠ MINH THÚY

THƠ LÊ TUẤN

Mùa thu đã bắt đầu khởi sắc trên vùng trời Miền Bắc California.
Trên Thung Lũng Hoa Vàng. Tôi cũng bắt đầu viết những vần thơ cho mùa thu và tình yêu.
Xin chia sẻ những vần thơ Mùa Thu, xin gửi đến những người yêu thích Thơ.
Lê Tuấn

Ngày Ấy Thu Vàng

Lá thu tạo hoá dát vàng
Bay theo cõi mộng lang thang mây chiều
Áo em lụa mỏng hồn phiêu
Ngõ hồn lãng đãng liêu xiêu ngại ngần.

Tóc em xõa xuống ngực trần
Thơm từng hương phấn xa gần nhớ quên
Phố buồn xa vắng mông mênh
Hàng cây bóng đổ chênh vênh đợi chờ.

Cánh hoa ngày ấy còn mơ
Sắc hương đôi tám ngây thơ giữa trời
Tuổi nào em bước vào đời
Tuổi em mười tám xuân thời đắm say.

Hương trinh thơm nhẹ trên tay
Thu về mở cửa tháng ngày ngao du
Em cười nở đóa hiền từ
Cõi hồn phiêu lãng cho dù hư không.

Tế Luân
Phiêu lãng mùa thu

Mùa Thu Vàng Áo

Đâu phải mùa thu, nhuộm em vàng úa
Đâu phải lá rơi, che giấu niềm đau
Một thoáng ngẩn ngơ nhìn chiều tắt nắng
Tuổi đã già ngày tháng sẽ qua mau.

Đôi mắt em làm chiều thu nhuộm tím
Mái tóc dài bay theo cánh đồng hoa
Môi hồng đỏ nụ cười dòng suối mát
Làm ướt hồn anh, hạnh phúc chan hoà.

Em hiện diện mùa thu chợt bừng sáng
Toả ngát hương cho tình yêu tái sinh
Mùa thu có em, hồn anh bối rối
Cho một ngày rực rỡ ánh bình minh.

Tế Luân
Tình yêu mùa thu

Thung Lũng Lá Vàng

Sương mù giăng phủ một mùa sang
Cánh lá nhẹ bay thung lũng vàng
Bóng ai như dáng em đùa bước
Mảnh áo lụa đào, ngắm nở nang.

Ngọn gió thổi về rung nhánh lá
Ngày buồn ly biệt nỗi cô đơn
Em không trang điểm nhìn hoang dại
Làm khổ lòng tôi nét giận hờn.

Em vẫn kiêu sa, lạnh hững hờ
Mắt buồn xa vắng, thoáng trơ vơ
Nhưng sao cuốn hút tình tôi lại
Để lá thu vàng thêm xác xơ.

Dạo bước chợt nghe tiếng lá khô
Tình em như sương trắng mơ hồ
Lời thơ làm ướt thêm dòng mực
Trang giấy buông rơi xuống mặt hồ.

Lê Tuấn

Hạt Sương Non

Tình như hạt sương non
Long lanh đọng trên cành
Nắng vừa lên đã vỡ
Ngỡ ngàng qua rất nhanh.

Khi xưa tuổi còn son
Dáng xinh xinh mượt mà
Em là hoa biết nói
Viết thành lời tình ca

Em là một đoá hoa
Loài hồng gai sắc nhọn
Đâm vào tim rịn máu
Thuốc tiêm chủng bào mòn.

Tình từ đó đã quen
Loại biến thể yếu mềm
Trái tim côi miễn nhiễm
Không còn sợ xa em.

Tế Luân

***

THU HÀ NỘI – TUYẾT NHUNG

VĂN ĐỖ DUNG

HOÀNG HÔN DẦN BUÔNG

Đỗ Dung

Buổi sáng bà Giáo thức dậy vươn vai. Nhẹ nhàng ngồi bên mép giường, khoắng chân xuống sàn nhà tìm đôi giép.  Ngồi yên một lúc bà mới từ từ đứng lên, kéo màn, mở tung cửa sổ nhìn ra vườn sau.  Bà mỉm cười, nhớ lại một buổi sáng khi bà thức giấc,  bà ngồi bật dậy xỏ chân vào giép, định chạy ngay vào nhà vệ sinh như thường lệ thì đầu óc choáng váng, vạn vật quay cuồng và bà ngã bật ngửa, đầu đập mạnh xuống người ông chồng đang còn nằm kéo gỗ kế bên, khiến ông giật bắn mình:

_ Cái gì vậy? Cái gì vậy?  Mẹ có sao không?

_Mẹ chóng mặt quá bố ơi… Mọi vật quay cuồng, mẹ ngã ngửa, đập đầu mạnh vào người bố đó!

_Thôi chết, mẹ bị vertigo rồi!  Nằm im một lúc, thở đều cho hết chóng mặt rồi hãy ngồi lên!

Sợ quá, bà hỏi thăm bạn bè và chịu khó tập theo phương pháp của chị TH và TD chỉ dẫn thì may quá, sau vài tuần thấy bịnh chóng mặt hết hẳn!  Từ đó mỗi buổi sáng bà đã chịu nghe lời ông, làm gì cũng phải thật từ từ, không vội vàng, hấp tấp nữa.

Trời đã cuối hạ, những ngày nắng gắt đã qua, vạt nắng vàng đã dịu dàng, gió chớm thu đã nhè nhẹ, hiu hiu.  Nhìn ra vườn sau, rặng sồi già vươn những cành lá cao to in trên nền trời xanh trong mà đôi khi bà đã tưởng tượng như có các đạo sĩ hay cao thủ võ lâm đang bay qua bay lại rồi ngồi trên những chạc cây to đàm đạo như trong tiểu thuyết kiếm hiệp.  Ông lại quý cụ sồi to nhất, già hơn năm trăm tuổi. Theo ông những cây sồi lão chứa những năng lượng mạnh mẽ, trong lành từ thiên nhiên nên ông hay ngồi ngay gốc cây để hưởng những năng lượng quý báu từ cụ toả ra.

Mùi cà phê thơm ngát.  Tiếng ông từ nhà ngoài vọng vào:

_ Mẹ dậy rồi à?  Cà phê xong rồi đây!

Cả hai cùng làm những động tác thể thao buổi sáng cho giãn gân cốt rồi ngồi đối diện nhau bên chiếc bàn tròn nhỏ, hai tách cà phê nóng và hai bát miến gà còn bốc khói.  Hai già mỗi người uống một vốc thuốc rồi bắt đầu điểm tâm.

Ông khen:

_ Sáng nay có miến gà.  Ngon qúa!

Bà nháy mắt, nói đùa:

_Mẹ hóa phép mà!

Tối qua trước khi đi ngủ bà đã lấy sẵn miếng lườn gà trong tủ đông ra để trong hộp trên bàn bếp, ngâm một ít nấm mèo và thái hành ngò sẵn sàng.  Khi ông bận trong nhà tắm thì bà chỉ mở một lon chicken broth, luộc miếng thịt gà, ngâm tí miến là xong ngay.

Hai ông bà vừa ăn vừa nghe tin tức thời sự trong ngày qua những Youtube.  Vừa xong “Đầu Ghềnh Cuối Bãi” thì cũng vừa xong bữa sáng.  Hai già chia tay mỗi người riêng một góc trời.

Ông giắt con chó Chandler ra vườn sau chạy nhẩy, chơi đùa với nó trong sân cỏ, khi mệt thì ngồi nghe tiếp tin tức hoặc những truyện đọc qua Ipad rồi ngồi cạnh gốc sồi chơi Sudoku. 

Bà dọn dẹp trong nhà một lúc rồi vào computer lướt mạng. Trong không gian yên lặng, một mình một cõi, thỉnh thoảng hồn lên chơi vơi, bà nhớ về thuở xa xưa, những ngày hoa mộng của một thời con gái; nhớ những tháng ngày cực nhọc, vất vả sau ngày mất nước; cuộc đời chông gai, lên bổng xuống trầm. Ngày xưa ấy có bao giờ bà nghĩ đến lúc này, một bà già đầu tóc bạc phơ, sắp thành bà lão tám bó!

Bà nhớ bầy cháu nội ngoại sáu đứa mà ông bà trông nom chăm sóc từ lúc chúng ra đời đến khi khôn lớn, vững vàng ông bà mới buông. Ba thằng cháu ngoại Kobe, Carter đã trưởng thành, có công việc ở tiểu bang xa từ mấy năm nay, Logan cũng đã là sinh viên năm thứ hai Đại Học SanDiego.  Michelle, cháu nội gái độc nhất hết hè đã lên năm thứ ba ở UC Irvine, hai thằng em  Kenneth, Ethan cũng chỉ một, hai năm nữa lên Đại Học, sẽ chắp cánh bay xa.

Nhìn các cháu bà mới nhận rõ là mình già!

Những lần bà đi họp hội cựu nữ sinh trung học, gặp gỡ bạn xưa, bạn của một thời, bạn một đời.  Thật vui khi nghe những chuyện tốt lành, bạn bè gặt hái những thành công; nhưng cũng thật bùi ngùi khi nghe những chuyện buồn cũng như những trắc trở không may cuả vài bạn.  Bà đã cảm nhận lứa của bà như những chiếc lá mùa thu đang rực rỡ trên cành của một cây cổ thụ, lác đác vài chiếc lá rồi lần lượt tiếp theo, những chiếc lá đã bay xa. Lá rụng từ từ rồi đến cuối thu, một cơn gió thổi mạnh là cả đám lá vàng sẽ cuốn theo chiều gió.  Bà bất giác thở dài.

Nhìn ra vườn sau ông đang nằm trên chiếc ghế bố ngước nhìn trời cao, chả hiểu ông đang nghĩ gì.  Liếc nhìn đồng hồ đã hơn bốn giờ.  Bà vào bếp soạn bữa ăn chiều, sẵn còn nồi thịt kho bà bóc mấy lá bắp cải rửa sẵn sàng, lát nữa chỉ lấy thêm hai quả trứng bỏ vào luộc chung với bắp cải là có ngay đĩa thịt kho bên cạnh đĩa bắp cải luộc chấm nước thịt kho dầm trứng với bát nước rau luộc là xong. Cơm bà nấu một tuần hai lần thôi, để sẵn trong hộp cất tủ lạnh, khi ăn thì lấy ra hâm trong lò vi sóng cho nóng.

Một ngày ông bà chỉ ăn hai bữa, sáng khoảng chín giờ.  Chiều khoảng sáu đến bẩy giờ, khỏi ăn trưa.

Bà sửa soạn ra vườn:

_Bố, nông dân đến giờ đồng áng!

Ông nhỏm dậy đi lấy vòi nước tưới cây một vòng từ trong ra ngoài.  Bà xách xô đựng đồ nghề, một cái bay, một cái kéo, một cây kềm cắt cây, thêm một cái ghế đẩu và một cái rổ.  Bà săn sóc vườn rau thơm và hành lá, cắt bỏ lá héo, tỉa bớt cành già và thâu hoạch một mớ rau tươi.  Năm nay các cháu đã bán xe của bố, không cho bố mẹ lái xe nữa sợ nguy hiểm nên ông bà không có phương tiện đi mua hoa mới và cây mới trồng thêm như mọi năm, có gì thì trồng nấy.  Mỗi khi đi ăn phở bà lại nhặt nhạnh những cành húng về giâm, một bà bạn thương tình cho một cây tiá tô lão, cao hơn hai gang tay.  Thế mà bây giờ bà đã gây được một chậu tía tô và một chậu húng quế rậm rạp. Rau răm và húng lủi còn sót lại từ năm cũ mọc lại mạnh mẽ đầy hai bồn bự.  Xả cũng ra đầy chậu to.  Hành lá thì ra nhiều quá, ăn không kịp, bà phải cắt ra cất vào hộp kín bỏ vào tủ lạnh, bà cũng thái nhỏ bỏ vào vài hộp cất trong tủ đông.

Xong công việc đồng áng ông bà đến giờ tập Dịch Cân Kinh, ông một góc, bà một góc, cùng nhau vẫy đến đủ một ngàn cái thì ngồi bên chiếc bàn nhỏ bên hông nhà, xoa bóp chân tay.

Trong không gian êm ả của buổi chiều rơi xuống thật êm đềm.  Ông bà ngồi bên nhau với tâm thanh thản, hạnh phúc thật an nhiên. Ông bà đã hiểu lẽ trời, những điều nhân quả, những lẽ vô thường.  Bà không còn oán than trời đất, buồn phiền vì những éo le trong cuộc sống; không còn so sánh với bạn bè, với chị em để buồn tủi với những đắng cay, nghiệt ngã của đời mình.

Quá khứ đã qua đi, không tiếc thương, không hờn dỗi, không hậm hực, oán trách nữa. Hiện tại còn đây, các con trai gái, dâu rể hiếu đễ.  Các cháu yêu thương gần gũi ông bà. Hai ông bà già còn có nhau. Đôi khi “cẩm chướng” cũng tưng bừng nở rộ nhưng nhìn đi, nghĩ lại “đôi ta cùng cẩm chướng” nên lại cười xoà và dùng đó để trêu ghẹo nhau làm vui.  Biết chọn những gì tốt đẹp, lạc quan và bỏ đi những khía cạnh bi quan hay những mặt xấu của cuộc đời.

Cuộc sống của ông bà bây giờ giản dị.  Ăn uống đạm bạc, thì giờ nhàn rỗi.  Mỗi người đều có thú vui riêng.  Ông đọc sách, chạy chơi, đùa giỡn với “thằng cháu chó” và xem những chương trình, những game vận động trí óc qua TV.  Bà  tha hồ muốn làm gì thì làm, viết văn, vẽ vời, đùa vui với con cháu.  Thích thì làm không bị bó buộc về thời gian hay bất cứ điều gì tự tạo ra để ràng buộc mình như ngày xưa.  Ông bà ung dung an hưởng những ngày trời cho còn lại bên nhau trong TUỔI HOÀNG HÔN CỦA CUỘC ĐỜI với tâm hồn thật thanh thản.

Đo Dung

THƠ ĐƯỜNG XƯỚNG HỌA: NGUYỄN HUY KHÔI &

Thi Nhân VTLV Cùng Thân Hữu

GỬI CỐ NHÂN – MIỀN VIỄN XỨ – NGUYỄN HUY KHÔI

NHƯ THU (HỌA)

PHƯƠNG HOA (HỌA)

CAO BỒI GIÀ (HỌA)

**

*VƯỜN NHẠC THU PhamPhanLang

1)- KHÚC TÌNH LƠI – Nhạc Mai Hoài Thu – Thơ PhamPhanLang – Tiếng hát Thanh Lan – Đệm đàn Đàm Hà

KHÚC TÌNH LƠI

Lá rơi rơi mãi ở lưng đồi
Chao xuống hồn nghiêng tim lẻ loi
Ôi thu diễm tuyệt thu say đắm
Ngây ngất môi buồn mộng chơi vơi

Một áng mây chiều trôi lờ lững
Xin hãy đưa ta đến góc trời
Nơi ấy thu vàng thu rực rỡ
Có người mắt nhắm chốn xa xôi.

Ơ kìa một cánh chim đơn lẻ
Chao xuống bên đời mắt chơi vơi
Thu mộng sắc màu thu bảng lảng
Có người ngồi nắn khúc tình lơi…

PhamPhanLang

***

2)- THU HẢI ĐẢO (Thơ PhamPhanLang. Nhạc Vĩnh Điện) Đông Nguyễn

THU HẢI ĐẢO

Thu đã về rồi ai có hay
Tôi ở nơi đây những tháng ngày
Thu về không sắc không se lạnh
Hải đảo nắng vàng mây trắng bay

Nhớ lắm mùa thu ngập lá vàng
Ngẩn ngơ trong gió chuyển mùa sang
Tôi thường đi mãi trong rừng vắng
Nhặt lá thu bay tưởng đến chàng

Nhưng mùa thu ấy không còn nữa
Hải đảo nơi này không dáng thu
Muốn tìm một chút hương thu cũ
Chỉ thấy non cao phủ sương mù…

PhamPhanLang

**

3)- Vân Khánh: TIẾNG THU – Nhạc: Mai Hoài Thu – Thơ: PhamPhanLang

**

TIẾNG THU

Lá thu vàng thẫm đất trời
Mùi hương của gió làm tôi nhớ chàng
Mỗi năm cứ độ thu sang
Tôi đi ngơ ngẩn giữa hàng phong thu

Tìm anh lãng đãng sương mù
Lắng nghe lá rụng như ru cõi nào
Anh ơi giờ ở nơi nao?
Thong dong nhàn nhã bên hào sậy lau?

Hay anh phiêu bạt về đâu?
Có còn nhớ đến mưa ngâu chốn này?
Vàng thu ngắm lá thu bay
Nhớ anh nhớ quá lệ cay ngậm ngùi

Từ anh vĩnh biệt nói cười
Trăng không sáng tỏ đất trời âm u
Xa xa trong cõi mịt mù
Thoảng như vọng lại tiếng thu ru hời…

PhamPhanLang

**

4)- THU MỘNG -Thơ phamphanlang -Nhạc Mộc Thiêng -Ca sĩ Hoàng Quân

**

THU MỘNG

Ta đến bên thu nghe gió lạnh
Nhìn mây lờ lững giọt chiều rơi
Tâm tư mộng tưởng hồn như thoát
Nghe tiếng ai về nhịp bước lơi

Khe khẽ xin đừng lay động gió
Để ta níu hái cánh mây trời
Mắt ai êm ái trong như ngọc
Ôm trọn hồn ta mộng chơi vơi

Choàng tỉnh tìm xem người vẫn đó
Không gian lạnh vắng lá vàng rơi
Lá vàng rơi mãi ta ngồi khóc
Người đã đi rồi thu lẻ loi….

PhamPhanLang

**

5)- THU HỜ HỮNG (Thơ : Pham Phan Lang. Nhạc : Vĩnh Điện) Ngọc Quy

**

THU HỜ HỮNG

Nắng đi chiều ở lại
Ta đứng mãi bên sông
Canh chừng con nước chảy
Nhìn thu rơi xuôi dòng

Nhớ những chiều gió lộng
Lá vàng rụng đầy sông
Con đò neo bến đợi
Biết người có về không?

Bao thu qua hờ hững
Đò xưa đã sang sông
Dòng sông càng thêm rộng
Cõi lòng vẫn nhớ mong

Thu này bao thu nữa?
Người sẽ về ngang sông?
Lá vàng ơi thôi rụng
Để má thắm còn hồng…

PhamPhanLang

NHỮNG BÀI THƠ THU CỦA THI NHÂN MẶC KHÁCH

THƠ XƯỚNG HỌA

CÁNH HOA BÈO.    CAO MỴ NHÂN

*

Em ơi, lượm cánh hoa bèo

Đang trôi trên vạt sông chiều tím hoang

Dập dềnh sóng nước tan loang

Rời xa bến cạn lúc hoàng hôn đi

*

Người quên dự cuộc chia ly

Mình quên tất cả phân kỳ bấy nay

Em ơi, núi bỏ sông này

Muôn câu hò hẹn chất đầy cỏ hoa

*

Lệ rơi đừng để ướt nhoà

Khiến em không thấy hồn qua phách này

Bây giờ chị với em đây

Vòng tay kết lại tháng ngày còn nhau …

     Nhớ về chốn cũ Thần Tiên Đảo.

             Viết tặng  SÔNG THU .

 Rancho Palos Verdes   18 – 10 – 2025.    

                  CAO MỴ NHÂN.

***

BÀI HOẠ:             

DÒNG SÔNG TÍM.      SÔNG THU

*

Lục bình trôi tựa rong bèo

Vật vờ, lơ lửng trong chiều gió hoang

Cánh hoa mầu tím nhòa loang

In mầu sông tím hôn hoàng nhẹ đi

*

Chưa từng gặp đã phân ly

Phải chăng sớm hết chu kỳ buổi nay

Ngắm dòng sông tím chiều này

Nhạt nhòa ánh nước loang đầy sắc hoa

*

Rưng rưng mắt lệ hoen nhòa

Làm sao có thể vượt qua nỗi này

Chỉ còn một bóng ngồi đây

Bên dòng sông tím của ngày mất nhau .

Saigon 19/ 10/ 2025

        SÔNG THU

*

ĐỢI THUYỀN HOA TÍM

*

Tím phơn phớt nhẹ mơn bèo

Bâng khuâng dòng nước sương chiều vỡ hoang

Bềnh bồng nhịp sóng loáng loang

Hồn ai thơ thẩn bàng hoàng lảng đi

*

Mơ về buổi ấy từ ly

Mang theo hình bóng kiêu kỳ trước nay

Bao thu lang bạt chốn này

Còn chăng chốn cũ ươm đầy lá hoa

*

Gió xao lay nét mi nhòa

Giật mình ngỡ bóng ai qua lối này

Chừ mong hợp phố về đây

Thuyền hoa tím rực – nghìn ngày bên nhau

Phương Hoa – OCT 22, 2025

HƯNG ĐẠO ĐẠI VƯƠNG TRẦN QUỐC TUẤN

Khởi từ huyền sử Mẹ Trăm Con
Cha đi xuống biển Mẹ lên non
Kết tinh giòng Việt Nam rạng rỡ
Năm nghìn năm vẹn nghĩa sắt son (1)

Trải qua mười tám đời Hùng Vương
Khơi sông phá núi thành ruộng nương
Văn Lang tên nước còn ghi rõ
Giòng giống Tiên Rồng trấn mười phương

Trải bao đời Đinh Lê Lý Trần…
Những lần đất nước bị qua phân
Năm lần bắc thuộc quân phương bắc
Chinh chiến điêu tàn thống khổ dân

Kề từ đời vua Trần Thánh Tông
Lũ quân xâm lược – giặc Nguyên Mông
Muốn biến dân ta thành nô lệ                                                      

Dân lành phải sống kiếp cùm gông

Vào đời thứ hai vua nhà Trần (2)
Giặc Mông phát động cuộc xâm lăng
Hội nghị Bình Than Trần Quốc Toản
Cờ vàng “phá địch báo hoàng ân”

Kinh đô mở hội nghị Diên Hồng
Trẻ già trai gái diệt giặc Mông
Quân đi như nước tràn biển lớn
Nghĩa sĩ trung thần lập chiến công

Ơn vua nợ nước cứu dân lành
Giáo gươm hoen máu giặc hôi tanh
Hưng Đạo khiến quân Mông khiếp vía
Chương Dương Vạn Kiếp mãi lừng danh

Tây Kết máu giặc Nguyên đỏ ngầu
Quân Nam xuất trận chiến thắng mau
Vân Đồn xác giặc đầy sông suối
Hàm Tử Toa Đô xác lìa đầu

Tướng giặc hung thần Ô Mã Nhi
Điều binh đôi vạn lũ man di
Đã bị quân Nam ta bắt sống
Bại tướng Nguyên triều nuốt thị phi

Quân Tất Liệt tiến chậm thua nhanh
Đánh đâu bại đấy chạy cũng đành
Thoát Hoan trốn nhũi về Kinh Bắc
Kinh hồn bạt vía bọn lưu manh

“Phen này không thắng được giặc Mông
Không quay về trở lại dòng sông” (3)
Lời thề vang dậy hồn sông núi
Chờ tin thắng trận dân chờ mong

Chiến công lừng lẫy sóng Bạch Đằng
Thuyền Nam ra trận cánh buồm căng
Xác giặc chết chìm sâu đáy nước
Quân thù tan vỡ mộng xâm lăng

Quân dân Nam ý chí một lòng
Mở đường chiếm lại thành Thăng Long
Muôn dân nô nức mừng hội lớn
Khí phách anh hùng giống Tiên Long

Nhờ đâu đất nước được bình an
Viết thêm trang sử Việt huy hoàng
Nhớ ơn công đức Ngài Quốc Tuấn
Thánh cả Đức Trần mãi vẻ vang

Phong Châu

(1) 2879 TCN + 2025 = 4,904 năm

• Vua Trần Nhân Tông

(3) Lời thề của Trần Hưng Đạo

THƠ CAO MỴ NHÂN – LOANH QUANH

Lời Dẫn Cho Chủ Đề Chiều Nhạc: “Em Không Nghe Mùa Thu!” Tuần Tới!

(Xin bấm vào link dưới đây, để nghe lời giới thiệu về chiều nhạc độc đáo, có một không hai này!)

Lúc 3 giờ chiều, Chủ Nhật, 12 Tháng 10, 2025 (Tuần tới!)

Tại Cà Phê Lovers, 1855 Aborn Rd, San Jose, CA 95121

-Mùa Thu – chẳng biết từ khi nào, đã trở thành một khúc nhạc dìu dặt vang vọng trong tâm hồn người Việt. Mỗi chiếc lá rơi, mỗi cơn gió heo may như đều có tiếng thì thầm của tình yêu, của nỗi nhớ, của những điều chưa kịp nói.

Có người nghe Thu bằng đôi mắt ngẩn ngơ trước sắc vàng trải dài trên con đường nhỏ. Có người nghe Thu bằng trái tim rưng rưng khi một bản nhạc xưa bất chợt vang lên trong quán vắng. Nhưng cũng có người… không nghe thấy Thu, bởi mùa Thu trong họ là một khoảng lặng, là vết thương chưa lành, là lời hẹn còn bỏ ngỏ.

Chiều nhạc “Em Không Nghe Mùa Thu!” chính là lời mời gọi bước vào cõi mộng đó. Ở đó, âm nhạc và thi ca sẽ dìu nhau đi qua những con đường đầy lá vàng, qua những sợi tơ khói mỏng manh, qua cả bóng dáng của một tình yêu thầm thì hay một kỷ niệm chưa kịp ngủ yên.

Trong không gian ấy, tiếng hát trở thành hơi thở, câu thơ hóa thành cánh hoa vàng khẽ khàng chạm vào tâm hồn người thưởng ngoạn. Người nghe sẽ bắt gặp chính mình – có thể là một ngày thu xưa nơi giảng đường, một khung cửa nhỏ chờ ai, hay một buổi tiễn biệt trong gió lộng lá bay.

Mùa Thu không chỉ để nghe bằng tai, mà còn để cảm bằng tim. Và đôi khi, chính cái “không nghe” ấy lại là sự lắng đọng sâu xa nhất: như một làn sương giăng, như một ánh trăng rằm, như hơi ấm còn vương nơi bàn tay khẽ chạm.

“Em Không Nghe Mùa Thu!” – không chỉ là tên gọi của một chiều nhạc, mà là một giấc mơ được dệt bằng giai điệu, bằng lời thơ, bằng tình yêu bất tận dành cho cái đẹp mong manh và dịu dàng của mùa Thu.

(Xin bấm vào link dưới đây, để nghe lời giới thiệu về chiều nhạc)

LỜI MỜI

Cho Chiều Nhạc Truyền Thống Lần Thứ 6 “Em Không Nghe Mùa Thu!” Do Văn Thơ Lạc Việt Tổ Chức. Vào Cửa, Nước Uống, Hoàn Toàn Miễn Phí!

(Xin bấm vào link dưới đây, để nghe lời giới thiệu về chiều nhạc, độc đáo nhất trong năm!)

-Mỗi độ thu về, lòng người lại rộn ràng với những tình khúc, lời thơ chan chứa hồn mùa thu.

Một buổi sinh hoạt văn học nghệ thuật thân quen – đã thành truyền thống – luôn đầy ắp tiếng hát, tiếng ngâm, cùng những giai điệu ngọt ngào của bạn bè nghệ sĩ và thi nhân trong vùng Thung Lũng Hoa Vàng.

Lúc 3 giờ chiều, Chủ Nhật, 12 Tháng 10, 2025 (Tuần Sau!)

Tại Cà Phê Lovers, 1855 Aborn Rd, San Jose, CA 95121

Thưởng thức ly cà phê, ly trà, ly sinh tố và thưởng thức những tiếng hát được yêu mến nhất vùng Thung Lũng Hoa Vàng: Khôi Nguyên, Hạnh Thảo, Ngọc Hoa, Văn Khoa, Lệ Hà, Thanh Trúc, Thúy Nga, Thanh Loan, Hồng Nguyễn, Minh Thúy, My My, đặc biệt với sự có mặt Thi Sĩ Yên Sơn, khách quý từ xa!

Với những bản tình ca mùa thu lãng mạn: Giấc Mơ Mùa Thu, Mùa Thu Cho Em, Thu Ca, Có Phải Em Mùa Thu Hà Nội, Không Còn Mùa Thu…

Đặc biệt: Với mục Mừng sinh nhật các thành viên, chương trình Lô Tô vui nhộn với 10 phần quà hấp dẫn dành cho Quý Khách may mắn.

Vào cửa & nước uống: Miễn phí!

Văn Thơ Lạc Việt trân trọng kính mời Quý Đồng Hương, Quý Thi Hữu, Quý Thân Hữu cùng đến để hòa nhịp yêu thương, sẻ chia trong một Mùa Thu Vàng 2025 – mùa của thơ, nhạc và tình người.

Lời Chúc Mừng và Cảm Tạ! (Vui): Trang Nhà VTLV Vừa Được Con Số Trên Một Triệu Rưỡi View! (1,545,537)

-Tùng! Tùng!…Tùng!

Xin trân trọng thông báo cho làng trên, xóm dưới, cô bác gần xa, bạn bè tít mù, một tin vui to bằng… cái đình…làng!

Trang Nhà Văn Thơ Lạc Việt (VTLV) đã chính thức cán mốc hơn 1 TRIỆU view rồi đó ạ! Đó là chút khiêm nhường thôi, con số chính thức trên một triệu rưỡi! (1,545,537)

Trên một triệu! – vâng, không nhầm đâu, một con số có sáu số 0 đứng nghiêm chỉnh phía sau số 1 – là kết quả của bao tháng ngày Ban Biên Tập cặm cụi, gõ chữ đến mòn bàn phím, mòn ngón tay! sáng tác, sưu tầm bài vở đến “mòn con mắt!”, để bền bỉ dọn từng mâm chữ nghĩa tươm tất cho quý độc giả thưởng thức.

Nhưng… công lao lớn nhất, thành thật mà nói, thuộc về quý bà con, cô bác, anh chị em văn thi sĩ, bạn hữu, thân hữu khắp nơi, đã thương, đã mến, đã chịu khó “click” vô đọc, rồi “ghé” vô coi, rồi lại “lần sau nhớ ghé nữa nghen!”. Nếu không có tình thương, mến thương đó, VTLV làm sao có được ngày hạnh phúc hôm nay!

Một lần nữa, xin gởi lời tri ân cả nhà, cả xóm, cả làng, cả nước – nói hoài cũng không hết!

Chỉ biết rằng: trên 1 triệu view hôm nay, là niềm vui chung, là kết quả tình thân gắn bó, và là động lực, để VTLV tiếp tục bước tới, dọn thêm nhiều “mâm cỗ chữ nghĩa” tuyệt vời, ngon hơn nữa, để đáp lại lòng thương mến của Quý Vị!

Chúc Mừng Ban Biên Tập VTLV, xin được hô to:

“Cảm ơn! Cảm ơn! Cảm ơn nhiều lắm!”

Kính mời quý vị quý anh chị ghé vào trang nhà VTLV đọc nhiều tin tức và văn thơ mới cập nhật:

TRANG ĐẶC BIỆT VĂN THƠ MÙA THU

VTLV TRANG ĐẶC BIỆT CHO VĂN THƠ MÙA THU

TIN TỨC TỔNG HỢP: LÊ VĂN HẢI

LÊ VĂN HẢI: TỔNG HỢP TIN TỨC MỚI NHẤT

GS/TS MAI THANH TRUYẾT – CON ĐƯỜNG VIỆT NAM

GS/TS MAI THANH TRUYẾT- Con Đường Việt Nam – Phần XII – Thế nước – Vận Nước Việt Nam Hôm Nay và Viễn Cảnh Tương Lai.

VTLV – GÓC VƯỜN CÔ GÁI VIỆT

VĂN THƠ LẠC VIỆT – GÓC VƯỜN CÔ GÁI VIỆT

TIN VUI CHO CỘNG ĐỒNG VIỆT NƠI HẢI NGOẠI

Tin Cực Vui Cho Cộng Đồng Người Việt Hải Ngoại

Xin cảm ơn và kính chúc vui tất cả chúng ta (Phương Hoa – VTLV)

Giới Thiệu Sinh Hoạt Các Hội Đoàn Khác:

Lời Chúc Mừng Tết Trung Thu 2025!

(Hình: Ông H. và cháu ngoại, Mừng Tết Trung Thu!)

-Chỉ còn một ngày nữa, Tết Trung Thu lại về! mang theo ánh trăng tròn đầy, hương bánh nướng nồng nàn và niềm vui đoàn tụ.

Người thực hiện bản tin hàng ngày, xin gửi đến bạn bè và gia đình lời chúc an lành, hạnh phúc và viên mãn trong dịp Tết Nhi Đồng này:

-Chúc mọi nhà sum vầy, ấm áp, tràn ngập tiếng cười và yêu thương.

-Chúc người lớn mạnh khỏe, bình an; trẻ nhỏ hồn nhiên, vui tươi, học giỏi.

-Chúc mỗi mái ấm đều rộn ràng niềm vui đoàn viên, như ánh trăng rằm soi sáng khắp nẻo yêu thương.

Dẫu xa hay gần, xin cùng nâng ly dưới vầng trăng sáng, gửi nhau lời chúc tốt lành:

Một mùa Trung Thu trọn vẹn – Trăng tròn, đèn lồng, bánh ngọt, lòng người thêm ấm áp yêu thương!

Chúc Mừng Trung Thu 2025!

Sài Gòn: Bánh Trung Thu “đại hạ giá sập sàn” vẫn ế! người bán đứng ngồi không yên!

-Chỉ còn có hai ngày nữa là Tết Trung Thu, nhưng thị trường bánh Trung Thu ở Sài Gòn vẫn ảm đạm chưa từng thấy. Dù các quầy đồng loạt hạ giá “sập sàn” – từ “mua 1 tặng 3” đến chiết khấu 20% kèm tặng lồng đèn – hàng vẫn chất đầy, người bán ngao ngán lo… ôm nợ.

Trên tuyến Phạm Văn Đồng (TP Thủ Đức), ông Bùi Văn Hiền cho biết, bánh bán giá chỉ 145.000–165.000 đồng/cái (khoảng 5–6 đô la). “Tuần trước tôi khuyến mãi ‘mua 1 tặng 2’ mà vẫn ế quá, giờ nâng lên ‘mua 1 thành 3’, có khi mai phải… thành 4!”, ông than thở.

Tình cảnh tương tự ở đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (Bình Thạnh), anh Văn Viên cho hay dù treo bảng “mua 1 thành 3” nhiều ngày, lượng khách vẫn đìu hiu. Với giá gốc 135.000–175.000 đồng/cái, nay tính ra chỉ còn khoảng 50.000 đồng/cái, nhưng sức mua vẫn “tụt dốc không phanh”. Anh nhập 600 bánh Đồng Khánh mà mới bán được hơn 200. “Ế chưa từng thấy, mưa suốt, khách chẳng buồn ghé!”, anh buồn rầu.

Theo ghi nhận, bánh Kinh Đô dù bán theo giá công ty, không khuyến mãi, cũng chỉ đạt 60–65% lượng tiêu thụ. Nhiều người bán cho biết, với các hãng “mua đứt bán đoạn” như Đồng Khánh, nếu ế là lỗ nặng, trong khi bánh gần hết hạn khó đẩy hàng.

Các siêu thị lớn như Bách Hóa Xanh, MM Mega Market cũng tung khuyến mãi “giảm đến 50%”, “mua trên 650.000 đồng tặng phiếu 100.000 đồng”, nhưng sức mua vẫn èo uột.

Bà Nguyễn Thị Thu Thủy, đại diện hãng Đồng Khánh – Bông Lúa Vàng, nhận định: “Doanh nghiệp nay ít tặng bánh cho đối tác, người dân lại có nhiều lựa chọn hơn, nên thị trường giảm mạnh. Năm nay coi như… mất mùa Trung Thu.”

Từ chỗ “bán một mùa, ăn cả năm”, thị trường bánh Trung Thu Sài Gòn giờ chỉ còn là cuộc đua xả hàng, gỡ vốn trong tuyệt vọng.

Tin Quốc Tế Đó Đây

Tổng Thống Nga Tuyên Bố Sẽ “Đáp Trả Rất Cứng Rắn” Âu Châu Nếu Bị Đe Dọa

(Hình REUTERS – Mikhail Metzel: Tổng thống Nga Vladimir Putin trong chuyến thăm đến Nizhny Novgorod, Nga, theo dõi cuộc tập trận Zapad – 2025.)

-Hôm 2/102/2025, trong một cuộc hội thảo tại Sotchi, miền Tây-Nam nước Nga, Tổng thống Vladimir Putin cho biết Ðiện Cẩm Linh theo dõi sát “việc Âu Châu quân sự hóa”, đồng thời cam kết sẽ “đáp trả rất cứng rắn” nếu bị đe dọa.

Theo thông tấn xã AFP, trong bài phát biểu mở đầu cuộc hội thảo, do viện tư vấn Nga mang tên Club Valdai chủ trì, Tổng thống Nga bảo vệ quan điểm “thế giới đa cực” chống lại phương Tây và khẳng định “cội nguồn thực sự” của chiến tranh Ukraine “và nhiều xung đột nghiêm trọng khác đầu thế kỷ XXI” là do “các thế lực chiến thắng” sau Chiến tranh Lạnh “muốn áp đặt với toàn thế giới quan điểm độc đoán và chủ quan về vấn đề an ninh”.

Ông Putin còn bác bỏ cáo buộc là Nga có ý đồ tấn công Khối Minh ước Bắc Ðại Tây Dương (NATO). Chủ nhân Ðiện Cẩm Linh chỉ trích giới tinh hoa Âu Châu đang kích động không khí hoang tưởng, phổ biến quan điểm “chiến tranh với Nga đang đến gần”. Đặc phái viên của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) tường trình từ Mạc Tư Khoa:

“Những lãnh đạo bất tài, nhiều thành phần trong giới tinh hoa cố tình thổi bùng không khí hoang tưởng”. Tổng thống Nga ngay lập tức đã tìm ra cái đích để tấn công, sau khi các nước Âu Châu vừa kết thúc 2 ngày thượng đỉnh tại Copenhagen, với quốc phòng là nội dung chính. Lãnh đạo Nga cảnh báo: “Hành động đáp trả của Nga đối với các đe dọa chắc chắn sẽ rất cứng rắn. Tôi nói rõ đây là hành động đáp trả bởi vì Nga không phải là bên chủ động dấy lên một cuộc đối đầu về quân sự”.

Theo cáo buộc của Tổng thống Vladimir Putin, các khiêu khích sẽ không dừng lại, bởi vì thông qua các hậu thuẫn quân sự cho Kiev, các nước Âu Châu cũng tìm cách duy tình trạng căng thẳng thường trực trong cuộc chiến tranh tại Ukraine. Ông Putin nói: “Bất hạnh thay, chiến sự vẫn chưa chấm dứt. Đây không phải là lỗi của đa số, mà đúng hơn là của một thiểu số. Âu Châu không ngừng làm xung đột trở nên trầm trọng hơn. Theo ý tôi, họ không có mục tiêu nào khác hơn trong hiện tại. Tuy nhiên, tôi tin tưởng cuối cùng thì thiện chí sẽ chiến thắng. Chắc chắn là như vậy!”

Trong khi đó, đối với Mỹ, Tổng thống Nga tỏ ra mềm mỏng hơn nhiều, cho dù ông Putin cũng cảnh cáo việc Hoa Thịnh Ðốn chuyển cho Kiev phi đạn tầm xa Tomahawk là “một hành động leo thang mới””.

Tổng thống Nga nhấn mạnh đến việc quân đội Ukraine sử dụng phi đạn tầm xa Tomahawk là một bước leo thang nguy hiểm trong quan hệ Nga-Mỹ, do việc vận hành loại phi đạn này “không thể tránh khỏi có sự tham gia trực tiếp của quân nhân Mỹ”.

Về loại phi đạn Tomahawk, hãng tin Anh Reuters, dẫn 4 nguồn tin thân cận với hồ sơ này, cho biết dường như hiện giờ quân đội Hoa Kỳ không có đủ nguồn dự trữ để cung cấp cho Ukraine. Trong những năm gần đây, Tomahawk được sản xuất với nhịp độ từ 55 đến 90 phi đạn mỗi năm. Theo dữ liệu từ ngân sách Bộ Quốc phòng Mỹ, Hoa Kỳ chỉ dự kiến mua thêm 57 phi đạn loại này trong năm tới.

Một Chiếc tàu của “Hạm Đội Ma” của Nga Bị Giữ

-Một diễn biến mới cho thấy sự căng thẳng với Mạc Tư Khoa, đó là vụ Pháp khám xét và bắt giữ một tàu chở dầu bị nghi thuộc đội tàu ma của Nga.

Nhật báo Le Figaro có bài phóng sự: “Những bí ẩn về chiếc tàu ma của Nga giữa cuộc chiến drone” đề cập vụ chiếc tàu “Boracay” đã bị tạm giữ ngoài khơi thành phố Saint-Nazaire của Pháp từ ngày 28/09. Cơ quan chức năng Pháp đã mở điều tra và hai thành viên thủy thủ đoàn đã bị bắt giữ.

Phóng sự của Le Figaro lưu ý, hôm 22/9/2025, nhiều drone xuất hiện gần phi trường Copenhagen, Đan Mạch, làm tê liệt giao thông hàng không hơn 4 giờ. Cùng thời điểm, chiếc tàu chở dầu Boracay, bị nghi ngờ được Nga dùng để chuyên chở dầu né lệnh trừng phạt, di chuyển gần vùng biển Đan Mạch, sau đó bị Hải quân Pháp chặn và đưa về Saint-Nazaire vì nghi vấn mang cờ hiệu giả và chống lệnh.

Chiếc tàu này treo cờ Benin giả, đã nhiều lần đổi tên và quốc tịch để tránh lệnh trừng phạt. Thuyền trưởng và sĩ quan cao cấp của tàu, cả hai đều là công dân Trung Quốc, đã bị bắt giữ vì từ chối tuân lệnh. Tàu Boracay trước đó rời cảng Primorsk (Nga) hướng tới Ấn Độ, bị nghi có liên quan đến các vụ drone, nhưng vai trò trực tiếp chưa rõ. Theo tờ báo, các chiếc tàu ma như Boracay được Nga sử dụng vào mục đích kinh tế nhưng đôi khi cho nhiệm vụ tình báo. Điều này càng cho thấy mối đe dọa trên biển của Nga và nhu cầu Âu Châu tăng cường giám sát, hợp tác quân sự và kiểm soát an ninh hàng hải.

Tại Copenhagen, Tổng thống Emmanuel Macron giải thích rằng việc khám xét tàu Boracay “cho thấy thực tế của một hiện tượng: riêng hạm đội ma, theo ước tính của chúng tôi, đã tài trợ 40% nỗ lực chiến tranh của Nga. Có khoảng từ 600 đến 1.000 tàu như vậy chuyên chở dầu Nga, bất chấp các lệnh cấm. Đây là một yếu tố quan trọng của mô hình kinh tế Nga, và do đó, việc gây áp lực lên nó là tối quan trọng”.

Mục tiêu này rõ ràng được nhiều quan chức Âu Châu chia sẻ. Vào tháng 12, một tàu ma khác của Nga, Eagle S, bị nghi ngờ phá hoại một tuyến cáp ngầm dưới biển ở Baltic. Phần Lan đã bắt giữ chiếc tàu cho đến nay, thuyền trưởng đang chờ xét xử.

Putin: Việc Pháp Bắt Giữ Tàu Chở Dầu Boracay Là Hành Vi “Cướp Biển”

-Phản ứng về việc Hải quân Pháp bắt giữ một tàu chở dầu nghi thuộc “hạm đội ma” của Nga vào thứ Bảy (27/9) tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 2/10/2025, đã phủ nhận mọi sự liên quan giữa tàu này với Mạc Tư Khoa và cáo buộc Paris thực hiện “hành vi cướp biển”.

Chiếc tàu mang tên Boracay bị bắt hôm 27/9, sau khi hải quân Pháp phát giác “các điểm bất thường liên quan đến quốc tịch của tàu” và “việc không treo cờ quốc gia”. Tàu đã được cho rời đi trong đêm 25/9 rạng sáng 26/9 và đang di chuyển về phía Tây-Nam, hướng tới Ấn Độ. Trả lời thông tấn xã AFP, một nguồn tin cho biết thuyền trưởng và thuyền phó – cả hai đều mang quốc tịch Trung Quốc – “đã được đưa trở lại tàu sau thời gian bị câu lưu”.

Phát biểu trong cuộc họp thượng đỉnh Cộng đồng Chính trị Âu Châu ở thủ đô Copenhagen của Ðan Mạch hôm 2/10, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định việc bắt giữ tàu này thể hiện mong muốn của Paris “tăng cường áp lực lên hạm đội bóng ma, vì điều đó rõ ràng làm giảm khả năng Nga tài trợ cho cuộc chiến ở Ukraine”. Nguyên thủ Pháp cũng tuyên bố sẽ tổ chức một cuộc họp “trong vài ngày tới” với các Tổng Tham mưu trưởng, “phối hợp với NATO, trong khuôn khổ ‘Liên minh các nước tình nguyện vì Ukraine'”nhằm “vạch ra những hành động chung”.

Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin lại cho rằng việc bắt giữ tàu Boracay là hành vi “cướp biển”. Ông nói: “Đó là hành vi cướp biển. Bởi vì tàu chở dầu bị bắt giữ trong vùng biển trung lập, hoàn toàn không có cơ sở pháp lý (để bắt giữ). Rõ ràng họ đang tìm kiếm thứ gì đó như hàng hóa quân sự, drone, hoặc những thứ tương tự. Nhưng họ đã không phát giác được gì trên tàu”. Tổng thống Putin khẳng định thêm rằng ông “không biết tàu này có liên quan đến Nga ở mức độ nào”.

Đức: Thống Nhất Chưa Hoàn Tất

-Một sự kiên quan trọng ở Âu Châu cũng được các báo quan tâm: Hôm nay là ngày kỷ niệm 35 năm thống nhất 2 miền Đông và Tây nước Đức. Tuy nhiên, giới quan sát nhận thấy dường như chừng ấy thời gian vẫn chưa đủ để hoàn tất một cuộc thống nhất đất nước.

Báo Le Fiagaro có bài phỏng vấn nhà Sử học Pháp Hélène Miard-Delacroix, một chuyên gia về Lịch sử và Văn minh Đức. Bà Hélène Miard-Delacroix giải thích rằng sự kiện thống nhất nước Đức năm 1990 được thúc đẩy bởi làn sóng dân chủ ở Đông Đức và sự tan rã dần của chính quyền cộng sản. Sau sự sụp đổ của Bức tường Bá Linh tháng 11/1989, Đông Đức tổ chức bầu cử tự do tháng 3/1990 và sáp nhập vào hệ thống kinh tế-xã hội của Tây Đức vào tháng 7.

Tinh thần ủng hộ ban đầu nhanh chóng lắng xuống khi việc chuyển đổi sang kinh tế thị trường gây thất nghiệp và phá sản, tạo ra cảm giác bị phản bội ở Đông Đức, đồng thời gây bức xúc ở Tây Đức do chi tiêu công lớn cho tái cơ cấu.

Sau 35 năm, việc hội nhập 16 triệu dân Đông Đức vào Tây Đức được xem là thành tựu lớn, nhưng cách biệt kinh tế và xã hội vẫn tồn tại: mức lương, hưu bổng, tỉ lệ việc làm và số lượng doanh nghiệp ở Đông Đức đều thấp hơn so với Tây Đức. Hiện tại, thống nhất về hành chính và kinh tế đã hoàn tất, nhưng còn cách biệt về văn hóa, giá trị và quan hệ xã hội giữa Đông-Tây.

Cùng chủ đề này, báo Libération có bài phóng sự “Thống nhất: Đông Đức còn vương vấn oán giận” cho thấy sự cách biệt giữa Đông và Tây Vẫn chưa thể san bằng.

Theo báo Libération, 35 năm sau thống nhất, các vùng của Đông Đức cũ vẫn chịu hậu quả kinh tế-xã hội: Dân số giảm, thu nhập thấp hơn Tây Đức, nhiều vị trí quan trọng do người phía Tây nắm giữ, và cảm giác mất chủ quyền vẫn tồn tại. Mặc dù cơ sở hạ tầng được cải thiện, tình trạng bất bình đẳng và hoài niệm về “thời Đông Đức” càng làm tăng thêm nỗi thất vọng.

Thực trạng này tạo điều kiện cho sự trỗi dậy của cực hữu, như đảng Afd khai thác tâm trạng này của người dân phía Đông để thu hút cử tri, đặc biệt là giới trẻ. Khoảng cách chính trị giữa Đông và Tây Đức vẫn sâu sắc, khiến “bức tường” Bá Linh, một biểu tượng lịch sử, giờ trở thành rào cản ý thức hệ trong nước Đức thống nhất.

Kỷ Niệm 35 Năm Tái Thống Nhất Đông-Tây: Giới Trẻ Đức Vẫn Khó Vượt Qua Những Rào Cản Khác Biệt

(Hình AFP – Gilles Leimdorfer: Những người trẻ mừng ngày thống nhất nước Đức trước cổng Brandebourg, Bá Linh, thủ đô của Đức, ngày 3/10/1990.)

-Hôm 3/10/2025, Đức kỷ niệm 35 năm tái thống nhất đất nước, khi Đông và Tây Đức chính thức hợp nhất. Lễ kỷ niệm được tổ chức tại Saarbrücken, thủ phủ của tiểu bang Saarland, nằm sát biên giới với Pháp.

Tổng thống Emmanuel Macron đã tới dự buổi lễ, đánh dấu lần đầu tiên trong vòng 20 năm có một nguyên thủ ngoại quốc tham gia sự kiện này. Các hoạt động chào mừng, các cuộc thảo luận và nhiều buổi triển lãm đã bắt đầu từ chiều 2/10 và sẽ kéo dài đến tối 4/10.

Nhưng 35 năm sau, các cuộc thăm dò cho thấy sự khác biệt giữa phía Đông và Tây vẫn còn đó, kể cả trong thế hệ trẻ, những người đã không sống qua thời gian đất nước bị chia cắt. Từ thủ đô Bá Linh của Đức, thông tín viên Pascal Thibaut của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) tường trình:

“Cứ mười người Đức thì có tới sáu người cho rằng giữa hai miền Đông-Tây tồn tại nhiều khác biệt hơn là điểm chung, trong khi cách đây vài năm, các cuộc khảo sát tương tự cho ra kết quả cân bằng hơn. Có thể nhiều người nghĩ rằng thế hệ trẻ sẽ vượt qua những rào cản này dễ dàng hơn, nhưng thực tế thì những khác biệt đó vẫn tồn tại từ trong cuộc sống gia đình ra xã hội.

Nora Zabel, 29 tuổi, sinh ra ở nơi trước đây là Cộng hòa Dân chủ Đức (Đông Đức), mới cho xuất bản trong tuần này cuốn sách mang tên “Thống nhất nhưng chia rẽ”, nói về thế hệ Z ở Đức. Cô nói: “Có những khác biệt về văn hóa thường không mấy được quan tâm ở miền Tây. Chúng tôi lớn lên trong sự khác biệt. Chúng tôi có xu hướng dần xa cách nhau hơn. Ở miền Đông, một số người khẳng định: chúng tôi khác biệt và chúng tôi không để ai áp đặt cách suy nghĩ của mình”.

Một số người trẻ sinh ra sau ngày tái thống nhất nước Đức vẫn tự nhận mình là người miền Đông, có lẽ bị ảnh hưởng bởi những oán giận của cha mẹ họ, những người cảm thấy mình là công dân hạng hai, bị hiểu lầm và quyền lợi không được chú ý. Cuốn sách mang tên “Oststolz / Niềm tự hào miền Đông” của Alexander Prinz, một người trẻ có sức ảnh hưởng, cũng vừa được phát hành. Anh Prinz nói: “Tôi tự hào về những gì người Đức ở miền Đông đã đạt được kể từ sau ngày tái thống nhất. Tôi tin rằng ở đây, miền Đông, chúng tôi có mọi lý do để tự hào. Thế hệ của chúng tôi cần điều đó để tiếp nối ngọn đuốc của cha mẹ”.

Phe cực hữu đạt được mức ủng hộ cao kỷ lục ở vùng Đông Đức trước đây và đang tận dụng tối đa đặc thù này của người miền Đông”.

Pháp Điều Tra Tàu “Ma” của Nga, Bắt Giữ Hai Thủy Thủ

(Ảnh AFP – Damien Meyer, minh họa: Tàu chở dầu Pushpa, còn được biết dưới tên Boracay, thuộc đội “tàu ma” chở dầu Nga.)

-Tàu chở dầu Boracay làm gì ở ngoài khơi Pháp? Ngày 2/10/2025, viện Công tố thành phố Brest, ở miền Tây Pháp, đã quyết định kéo dài thời hạn câu lưu hai thủy thủ của chiếc tàu bị tình nghi là thuộc đội tàu “ma” của Nga, xuất hiện ngoài khơi Đan Mạch từ ngày 22-25/9, khi nước này báo động các vụ xâm nhập bằng drone.

Tàu Boracay, còn có tên là Pushpa, từng nhiều lần đổi tên, đang bị Liên Hiệp Âu Châu (EU), Gia Nã Ðại, Thụy Sĩ, Tân Tây Lan và Anh Quốc trừng phạt vì tham gia vào đội tàu được Mạc Tư Khoa sử dụng để lách lệnh trừng phạt của phương Tây đối với hoạt động buôn bán dầu của Nga.

Vào khoảng 17 giờ ngày 28/9, chiếc tàu dài 244 mét, hiện treo cờ Benin, neo đậu ở vùng biển quốc tế, giáp với lãnh hải Pháp, gần khu điện gió Saint-Nazaire. Viện kiểm sát Brest đã mở điều tra về hành vi “không cung cấp bằng chứng về quốc tịch/cờ tàu” và “từ chối tuân lệnh”, “vi phạm hàng hải” sau khi được Bộ Tư lệnh Hải quân báo cáo ngày 29/9.

Lệnh câu lưu hai người tự nhận là thuyền trưởng và thuyền phó được ban hành ngày 30/9 và được gia hạn vào hôm 1/10. Theo một nguồn tin quân sự của thông tấn xã AFP, đến sáng 2/10, các quân nhân Pháp “vẫn có mặt trên tàu” Boracay.

Hiện tại, cuộc điều tra chưa trực tiếp giải quyết những nghi ngờ rằng tàu Boracay có thể đã được sử dụng làm “bệ phóng” các drone gần đây khiến hoạt động hàng không của Đan Mạnh bị gián đoạn.

Pháp: Tân Thủ tướng Tiếp Tục Tìm Thỏa Hiệp

-Ngày biểu tình phản đối chính phủ tại Pháp hôm 2/10/2025 theo lời kêu gọi của các nghiệp đoàn là tựa lớn trang nhất của báo L’Humanité: “Trên đường phố, nỗi khát khao công bằng xã hội”. Nhật báo thiên tả Libération dành chủ đề chính để giới thiệu về thuế Zucman, sắc thuế 2% đánh vào các tài sản lớn nhất nước Pháp, đã trở thành một biểu tượng chính của cuộc tranh đấu của các nghiệp đoàn.

Nhật báo Công giáo La Croix dành hồ sơ chính để giải thích rõ về “phiếu lương”, tờ giấy mà theo tờ báo đã in đậm những dấu ấn của “mô hình xã hội Pháp”, dựa trên tình đoàn kết. Điều mà đông đảo người dân Pháp giờ đây không hiểu.

Nhật báo kinh tế Les Echos cũng dành tựa lớn trang nhất cho vấn đề “Thuế: Những gì mà tân Thủ tướng Le Cornu đang chuẩn bị”. Tìm được các biện pháp cho phép thu được khoảng 10 tỉ Euro là cách mà chính phủ hy vọng có thể đạt được một thỏa hiệp với đảng Xã hội, mà nếu không có, chính phủ thiểu số của ông Lecornu sẽ dễ dàng bị lật đổ.

Về vấn đề ngân sách của nước Pháp, trang nhất báo Le Monde nói đến đề nghị của nghị sĩ cánh trung Charles de Courson về “4 khoản miễn thuế lớn”, nếu thay đổi, có thể mang lại các nguồn thu cho ngân sách. Trong số đó có biện pháp giảm thuế đối với những người sử dụng lao động tại gia đình, được lập ra từ năm 1991. Theo báo cáo của dân biểu nói trên, khoản tiền miễn giảm thuế, tổng cộng lên đến 6,9 tỉ Euro, được coi là chủ yếu có lợi cho tầng lớp thu nhập cao nhất: “10% dân Pháp thuộc nhóm có thu nhập cao nhất được hưởng đến 45% tổng số tiền này”.

Theo báo Le Monde, trong lúc tân Thủ tướng tiếp tục “tìm đường để ngân sách mới được thông qua”, nhiều đảng đối lập cho rằng, trong tình trạng bế tắc hiện nay, “không tránh khỏi bầu cử Quốc hội sớm”.

Venezuela Sẵn Sàng Đương Đầu Với Mỹ?

-Liên quan đến khu vực Mỹ Châu Latinh, báo Le Monde ra ngày 3/10/2025 có bài “Venezuela sẵn sàng ban bố tình trạng khẩn cấp để đối phó với các mối đe dọa từ Hoa Kỳ”

Lo ngại về một cuộc leo thang quân sự với Hoa Kỳ, trong nhiều tuần qua đã tiến hành một loạt cuộc biểu dương sức mạnh ngoài khơi Venezuela với lý do chống buôn bán ma túy, Tổng thống Nicolas Maduro đã tuyên bố thực hiện các biện pháp nếu áp lực gia tăng.

Tổng thống Nicolas Maduro tuyên bố Venezuela sẵn sàng áp dụng tình trạng khẩn cấp để đối phó. Biện pháp này trao cho ông quyền hạn mở rộng, bao gồm huy động quân đội, đóng cửa biên giới và kiểm soát hạ tầng chiến lược.

Căng thẳng dâng cao sau khi hải quân Mỹ tiêu diệt 3 tàu Venezuela bị cáo buộc chở ma túy, khiến 17 người thiệt mạng. Hoa Thịnh Ðốn gia tăng hiện diện quân sự tại khu vực Caribbean, đồng thời cân nhắc chiến lược “mạnh tay” nhằm buộc Maduro rời khỏi quyền lực.

Caracas tố Hoa Kỳ tìm cách chiếm đoạt dầu mỏ và khoáng sản, trong khi phe đối lập trong nước bị đe dọa truy tố vì ủng hộ hành động quân sự từ bên ngoài. Các tổ chức nhân quyền cảnh báo tình trạng khẩn cấp có thể dẫn tới đàn áp đối lập và quân sự hóa xã hội.

Chính Phủ Nam Hàn Thừa Nhận Trách Nhiệm Trong Các Vụ Lạm Dụng Về Nhận Con Nuôi

(Hình AP – Kim Hong-Ji: Tổng thống Nam Hàn Lee Jae Myung. Ảnh chụp ngày 1/10/2025.)

-Hơn 140.000 trẻ em Nam Hàn đã được nhận làm con nuôi ở ngoại quốc từ năm 1955 đến 1999. Ngày 2/10/2025, lần đầu tiên chính phủ Nam Hàn chính thức thừa nhận trách nhiệm về tình trạng lạm dụng này sau khi kết quả một cuộc điều tra độc lập cáo buộc chính phủ đã tạo thuận lợi cho hoạt động nói trên, kể cả gian lận về giấy tờ của trẻ mồ côi, trẻ không có người giám hộ.

Trong thông cáo, Tổng thống Lee Jae Myung thừa nhận: “Nhà nước đã không làm tròn trách nhiệm. Nhân danh nước Đại Hàn Dân Quốc, tôi xin gửi lời xin lỗi chân thành và những lời an ủi tới những người được nhận làm con nuôi ở ngoại quốc, tới gia đình nuôi cũng như tới gia đình ruột thịt của họ, những người đã phải chịu đau khổ”.

Tháng 3/2025, sau một cuộc điều tra độc lập kéo dài 2 năm 7 tháng, Ủy ban Sự thật và Hòa giải Nam Hàn đã công bố một kết luận mang tính lịch sử, cáo buộc chính phủ Nam Hàn đã tạo thuận lợi cho việc nhận con nuôi, thông qua các hành vi gian lận, bao gồm “đăng ký gian lận trẻ mồ côi, làm giả danh tính và thiếu theo dõi đầy đủ cha mẹ nuôi”.

Theo thông tấn xã AFP, cuộc điều tra đã được tiến hành do sức ép của nhiều người Nam Hàn được nhận làm con nuôi ở ngoại quốc đòi quyền được biết thông tin về gia đình, cha mẹ ruột. Nhiều người khẳng định mẹ ruột của họ đã bị buộc bỏ con và hồ sơ đã bị làm giả để tạo thuận lợi cho việc nhận con nuôi.

Theo báo cáo, chỉ riêng năm 1984, có tới 99% đơn xin nhận con nuôi của cha mẹ ngoại quốc đã được chấp nhận ngay trong ngày hoặc ngay hôm sau. Ngoài ra, chính quyền bị cáo buộc không quản lý chi phí nhận con nuôi để ngăn chặn việc nhận con nuôi quốc tế trở thành một ngành công nghiệp vì lợi nhuận.

Việc nhận con nuôi Nam Hàn được bắt đầu sau cuộc chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) để đưa con lai Mỹ-Hàn ra khỏi đất nước, lúc đó đề cao đồng nhất về sắc tộc. Hoạt động này nở rộ trong thập niên 1970-1980, giúp các văn phòng địa phương thu về nhiều triệu Mỹ kim trong khi đất nước đang thoát khỏi nghèo đói và đang phát triển kinh tế.

Trong thập niên 2000, hàng năm vẫn có hàng trăm trẻ em Nam Hàn được nhận làm con nuôi ở ngoại quốc, nhưng số này không nằm trong cuộc điều tra vừa qua. Giữa tháng 7/2025, Nam Hàn đã cam kết tái cấu trúc các cơ quan đặc trách hồ sơ con nuôi và từ bỏ các văn phòng nhận con nuôi tư nhân, vốn thiếu sự giám sát của nhà nước.

Theo Yonhap News, ngày 1/10, Bộ Y tế và Phúc lợi Nam Hàn đã tuyên bố Công ước The Hague ngày 29/5/1993 có hiệu lực nhằm mục đích bảo vệ trẻ em và khuyến khích hợp tác trong các vấn đề nhận con nuôi quốc tế. Việc nhận trẻ em Nam Hàn làm con nuôi sẽ khó khăn hơn trước.

Ngân Sách Liên Bang Hoa Kỳ Tê Liệt: Trump Có Thể Lợi Dụng Để Khẳng Định Quyền Lực

-Kể từ ngày 1/10/2025, các hoạt động được xếp vào nhóm “không thiết yếu” của chính quyền Liên bang Hoa Kỳ bị đình chỉ do việc lưỡng đảng không đạt được thỏa thuận về Ngân sách.

Nhật báo kinh tế Pháp Les Echos chú ý đến việc Tòa Bạch Ốc đe dọa sử dụng tình trạng “ngân sách tê liệt” để thực thi chính sách cắt giảm mạnh nhân sự của bộ máy công chức, điều mà ông Trump đã chủ trương từ lâu nay.

Các nghị sĩ đảng Dân chủ, khi chọn con đường chống lại Dự thảo Ngân sách của phe Cộng hòa, có nguy cơ bị rơi vào thế kẹt. Thượng nghị sĩ bang Maine, Augus King, cảnh báo “thay vì chống lại Trump, trên thực tế, chúng ta đang mang lại cho ông ta nhiều quyền lực hơn”.

Việc chính quyền liên bang Hoa Kỳ bị tê liệt, kể từ ngày 1/10, sau khi Quốc hội không thông qua ngân sách dường như không gây nhiều chú ý bằng hành xử ngày càng “độc đoán” của Tổng thống Hoa Kỳ, cụ thể như với cuộc họp 800 tướng lĩnh hôm thứ Ba 30/9, được bất ngờ triệu tập mà không rõ lý do.

Bài xã luận của báo Les Echos khẳng định diễn văn của Trump trước các tướng lĩnh cao cấp nhất vừa qua cho thấy “một bước đi xa hơn trong hành xử độc đoán”. Theo Trump, các thành phố Hoa Kỳ cần được dùng làm “địa bàn huấn luyện” cho các quân nhân trong cuộc chiến chống lại “những kẻ thù nội địa”, như dân nhập cư, đối lập và báo chí. Theo báo Les Echos, đây rõ ràng là một hành xử của Tổng thống Trump hướng đến “tư nhân hóa” quân đội, coi quân đội Hoa Kỳ là công cụ trong tay cá nhân nhà lãnh đạo.

Báo Le Monde có bài ghi nhận hai nét đặc biệt của cuộc họp với gần 800 Đô đốc, tướng lĩnh Hoa Kỳ. Thứ nhất là diễn đàn này đã được Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth sử dụng để đưa ra các phát biểu chống lại các giá trị “woke”, thường được coi như các giá trị thiên tả, đối nghịch với lập trường của phe cầm quyền. Thứ hai là Tổng thống Trump hướng quân đội vào cuộc chiến trong nội bộ nước Mỹ, chống lại những đối thủ bên trong.

Mỹ Thông Báo Các Biện Pháp Trừng Phạt Một Mạng Lưới Trang Bị Vũ Khí Cho Iran

(Hình REUTERS – Magnus Lejhall/TT: Bộ trưởng Tài chánh Mỹ Scott Bessent. Ảnh ngày 29/07/2025.)

-Hôm 1/10/2025, chính phủ Hoa Kỳ thông báo hàng loạt biện pháp trừng phạt nhắm vào một mạng lưới cung cấp thiết bị quân sự hỗ trợ chương trình phát triển phi đạn-đạn đạo và chiến đấu cơ của Teheran, sau khi Liên Hiệp Quốc áp dụng trở lại các biện pháp trừng phạt Iran.

Trong một thông cáo, Bộ Tài chánh Hoa Kỳ cho biết các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ nhắm vào khoảng 20 công ty và 15 cá nhân mà Hoa Thịnh Ðốn xem là “một mối đe dọa nghiêm trọng đối với các quân nhân Hoa Kỳ đóng tại Trung Đông, các tàu thương mại của Mỹ di chuyển tại các vùng biển quốc tế, cũng như các thường dân”.

Quyết định mới của Hoa Kỳ nằm trong khuôn khổ tái áp đặt các lệnh trừng phạt mà Liên Hiệp Quốc công bố trong tháng 9/2024 nhằm hạn chế các chương trình nguyên tử, phi đạn và các chương trình vũ khí khác của Iran. Bộ trưởng Tài chánh Hoa Kỳ Scott Bessent khẳng định: “Việc chế độ Iran hỗ trợ các nhóm khủng bố và tiếp tục chương trình nguyên tử là một mối đe dọa đối với an ninh của Hoa Kỳ và các đồng minh của chúng tôi trên toàn thế giới. Chúng tôi sẽ ngăn chặn Iran sở hữu những loại vũ khí cần thiết cho các mục tiêu đen tối của họ”.

Theo thông tấn xã AFP, cụ thể các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ nhắm vào tập đoàn công nghiệp Shahid Hemmad của Iran, phụ trách chương trình phi đạn-đạn đạo của Teheran, cũng như tập đoàn Beh Joule Pars, bị cáo buộc mua sắm thiết bị kỹ thuật mũi nhọn, vốn bị cấm bán cho Teheran, để phục vụ tổ hợp công nghiệp-quân sự của Iran.

Các công ty và cá nhân bị Hoa Kỳ nhắm tới sẽ bị phong tỏa tài sản mà họ nắm giữ trực tiếp hoặc gián tiếp tại Hoa Kỳ. Các công ty hoặc công dân Hoa Kỳ cũng bị cấm giao dịch với các công ty và cá nhân nói trên. Lệnh cấm cũng áp dụng đối với các công ty ngoại quốc sử dụng đồng Mỹ kim trong giao dịch với các công ty và cá nhân có tên trong danh sách bị Hoa Kỳ trừng phạt.

Tổng Thống Trump: Mỹ Đang “Xung Đột Vũ Trang” Với Các Băng Đảng Ma Túy

(Hình Getty Images via AFP – Win Mcnamee: Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc, Hoa Thịnh Ðốn ngày 29/9/2025.)

-Trong một thông báo do Ngũ Giác Đài chuyển đến Quốc hội hôm 2/10/2025, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Hoa Kỳ đang tham gia vào một “cuộc xung đột vũ trang” chống các băng đảng buôn ma túy.

Theo thông tấn xã AFP, bức thư này, do một nguồn tin ẩn danh trong Quốc hội cung cấp, đã được công bố sau việc một số tàu quân sự được khai triển ngoài khơi Venezuela, ở vùng biển Caribbean, hồi cuối tháng 8/2025, và ít nhất 3 tàu-thuyền trong khu vực bị phá hủy, khiến ít nhất 17 người thiệt mạng. Hoa Thịnh Ðốn cáo buộc những tàu thuyền này có liên quan đến buôn bán ma túy.

Thông tín viên Vincent Souriau của Đài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) tại Hoa Thịnh Ðốn giải thích:

“Theo thông báo gửi đến Quốc hội, Donald Trump đã, xin trích, “xác định” rằng nước ông đang can dự vào một cuộc xung đột vũ trang chống lại các nhóm phi nhà nước. Văn bản cho rằng Hoa Kỳ đã chạm đến ngưỡng ‘đáng lo ngại’ đòi hỏi phải sử dụng vũ lực, vừa để tự vệ, vừa để bảo vệ những nước khác trước điều mà Tòa Bạch Ốc mô tả là “những cuộc tấn công liên tục của các tổ chức bị xếp là khủng bố”.

Từ nhiều tuần qua, các Nghị sĩ Hoa Kỳ đã yêu cầu chính quyền Trump giải trình và đưa một cơ sở pháp lý để biện minh cho những cuộc không kích nhắm vào nhiều tàu thuyền ngoài khơi Venezuela. Nhưng các chuyên gia pháp lý vẫn hoài nghi, bởi vì, một mặt, thông báo nói trên không nêu bất kỳ tổ chức cụ thể nào và mặt khác, khó mà quy kết các băng đảng ma túy có những hành động phối hợp chống lại các lợi ích của Hoa Kỳ.

Tòa Bạch Ốc đáp lại rằng nạn buôn ma túy đang gây ra cái chết cho hàng chục ngàn công dân Mỹ mỗi năm, nhưng không cung cấp thêm chi tiết nào về cách thức mà những băng đảng đó đã sử dụng để chống Hoa Kỳ”.

Hôm 2/10, chính quyền Caracas lên án nhiều chiến đấu cơ Mỹ một ngày trước đó đã “xâm nhập trái phép” không phận Venezuela khi tiến gần cách bờ biển nước này 75 cây số.

TIN VẮN – TIN TỔNG HỢP

*

(AFP/RFI) – Anh Quốc: 2 người thiệt mạng trong vụ tấn công trước một nhà thờ Do Thái ở Manchester. Hôm 2/10/2025, Cảnh sát Anh cho biết 2 người đã thiệt mạng và 3 người khác bị thương nặng trong một vụ tấn công trước nhà thờ Do Thái tại Manchester, đúng dịp lễ chuộc tội Yom Kippur, quan trọng trong đạo Do Thái. Các nhân chứng cho biết hung thủ cầm dao và lái xe lao vào đám đông, sau đó đã bị cảnh sát bắn, trúng đạn, nhưng chính quyền vẫn chưa xác nhận liệu người đàn ông này còn sống hay đã chết. Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết đã khai triển thêm lực lượng bảo vệ an ninh xung quanh các nhà thờ Do Thái trên khắp cả nước.

(AFP/RFI) – Phi Luật Tân: Động đất khiến 72 người thiệt mạng. Hôm 2/10/2025, chính quyền Phi Luật Tân cho biết động đất với cường độ 6,9 độ Richter, xảy ra vào tối thứ Ba, đã khiến 72 người thiệt mạng, khoảng 300 người bị thương. Hơn 20.000 người phải đi di tản và khoảng 600 ngôi nhà đã bị phá hủy. Chính phủ của Tổng thống Marcos cho biết sẽ hỗ trợ một khoản tiền mang tính tượng trưng, khoảng 10.000 Peso (154 Euro) cho mỗi gia đình bị mất nhà sau vụ động đất.

(US Naval Institute/RFI) – Manila tịch thu drone ngầm của Trung Quốc hoạt động trong vùng biển Phi Luật Tân hồi cuối tuần qua. Hải cảnh Phi Luật Tân cho biết có các dấu hiệu của Trung Quốc trên drone này. Drone được trang bị cảm biến độ dẫn điện, nhiệt và độ sâu để phục vụ các hoạt động khảo sát Hải Dương học. Manila đã thu hồi ít nhất 5 drone ngầm có nguồn gốc từ Trung Quốc trong giai đoạn 7/2022-12/2024.

(AFP/RFI) – Do Thái sẽ trục xuất các nhà hoạt động tham gia vào đoàn tàu cứu trợ Gaza. Hôm 2/10/2025, Do Thái thông báo đã chặn 40 trong số 45 tàu của đoàn tàu Global Sumud Flotilla, muốn tiến vào Gaza để phá vỡ sự phong tỏa của Do Thái tại dải đất đang xảy ra nạn đói, theo báo cáo của Liên Hiệp Quốc. Chính phủ Do Thái cũng đã bắt giữ hàng chục nhà hoạt động và một số chính trị gia, đồng thời cho biết sẽ trục xuất họ về Âu Châu. Tuy nhiên, phát ngôn của Global Sumud khẳng định các tàu sẽ vẫn cố gắng tiếp tục hành trình. Đoàn tàu đã khởi hành hồi tháng Chín, từ Tây Ban Nha, với sự tham gia của hơn 500 nhà hoạt động, trong đó có Greta Thunberg.

(BFM TV/Sud-Ouest/RFI) – Shein thông báo mở 6 cửa hàng ở Pháp. Ngày 1/10/2025, thương hiệu giá rẻ của Trung Quốc cho biết cửa hàng đầu tiên sẽ nằm ở tầng 6 của cửa hàng BHV nổi tiếng ở Paris. Năm cửa hàng khác sẽ lần lượt được mở ở Galeries Lafayette ở các tỉnh. Công ty mẹ của Galeries Lafayette (nhưng không khai thác các cửa hàng ở tỉnh) đã từ chối để Shein đặt quầy ở Paris. Trước đó, Shein đã hợp tác với thương hiệu may mặc Pimkie. Quyết định mở 6 cửa hàng tại thương xá lớn tại Pháp từ tháng 11 có nguy cơ lại khiến ngành may mặc bất bình. Trả lời đài Franceinfo ngày 2/10, người phát ngôn của Shein France khẳng định “Shein đã tới Pháp từ năm 2018 nên không thể cáo buộc Shein mọi điều không hay liên quan đến ngành may mặc Pháp” và nhấn mạnh “chất lượng sản phẩm” luôn là “ưu tiên” của tập đoàn.

Attachments area

Preview YouTube video Poster Em Không Nghe Mùa Thu 6Preview YouTube video Poster Em Không Nghe Mùa Thu 6

VTLV Chào Cờ Tưởng Niệm SEP, 11, Trong Ngày Vu Lan

Bầu trời nắng nhẹ hôm nay

Hoa Vàng Thung Lũng mây bay lững lờ

Cộng đồng – Lạc Việt Văn Thơ

Vườn Truyền Thống Việt chào cờ nghiêm trang

Cờ Hoa sát cánh Cờ Vàng

Trong ngày Báo Hiếu Vu Lan nguyện cầu

Tháng 9, 11 buồn đau

Nén hương tưởng niệm nỗi sầu khôn nguôi

Quốc Ca Mỹ Quốc tung trời

Quốc Ca Nam Việt lời lời ngân vang

Nguyện cầu quốc thái dân an

Hoa Kỳ –  đất Việt – vô vàn quý thương

Cảm ơn nước Mỹ thiên đường

Cho dân gốc Việt bốn phương tìm về

Đơm bông kết trái đề huề

Công thành danh toại mọi bề an vui…

    Phương Hoa – SEP 6th, 2025

Sáng nay trời San Jose không có nắng.  Từng cụm mây xanh ung dung lờ lượn bên trên bầu trời khu Vườn Truyền Thống Việt che khuất cả ánh mặt trời, như thể đang bảo vệ cho các bông hồng xinh đẹp trong những chiếc áo dài Việt Nam truyền thống khỏi sự chòng ghẹo của tia cực tím làm hỏng những làn da mịn màng.

Bãi đậu xe khu này rất rộng rãi, bao bọc xung quanh bởi nhiều cụm cây xanh mát mắt.  Những chiếc xe dừng lại, những “mảnh da vàng đầu đen” bước xuống xe, kẻ vào người ra, thật là tấp nập.  Ai nấy đều ăn mặc đẹp, lịch sự, cùng với vẻ mặt thật trang nghiêm.  

Tôi và chàng xã đến từ Vùng Bay Area, cách San Jose hơn một giờ lái xe.  Thực ra “Lễ Thượng Kỳ Mỹ Việt Mỗi Đầu Tháng” tại Vườn Truyền Thống Việt đã có lâu rồi, kể từ khi hoàn thành Tượng Đài Quân Nhân Việt Mỹ.  Và anh Lê Văn Hải, Hội Trưởng hội Văn Thơ Lạc Việt của chúng tôi là một trong những người có công lớn trong việc xây dựng tượng đài.   Mỗi lần cộng đồng Việt Nam tổ chức chào cờ, anh Hải đều có thông báo mời các thành viên.  Nhưng vì ở xa, nên tôi chưa lần nào đến tham gia.  Đây là lần đầu tiên tôi đến dự, vì lần này có nhiều lý do đặc biệt. 

*Thứ nhất, đây là Tháng 9, là dịp Thượng Kỳ Tưởng Niệm 9/11, ngày đau thương của nước Mỹ, bọn khủng bố dã man đã cướp đi hai nghìn sáu trăm mạng người vô tội, để lại một vết thương đau đớn không bao giờ lành cho toàn dân tộc Hoa Kỳ.

*Thứ hai, ngày chào cờ, lại đúng vào ngày Rằm Tháng Bảy, Vu Lan Báo Hiếu. Anh Hải muốn vinh danh tất cả những bậc sinh thành, nhất là những người Mẹ trong Văn Thơ Lạc Việt và những người Mẹ trong cộng đồng Việt Nam. Dù anh không phải người Đạo Phật, nhưng tâm anh rất thiện lành, hòa đồng với mọi tôn giáo khác. Tôi cảm động vô cùng khi nhìn hình bé “Cháu cục cưng của ông ngoại Hải” đến chùa quỳ nghe kinh cùng người lớn. Nhìn bé đáng yêu khôn tả.

*Thứ ba, là từ lời mời rất xúc động của Hội Trưởng VTLV, “chàng Không Quân” Lê Văn Hải, “Lễ Thượng Kỳ đặc biệt này, là do Văn Thơ Lạc Việt trân trọng tổ chức (lần đầu tiên), không đơn thuần là nghi lễ kéo cờ…Mà là một lời tri ân từ trái tim, từ cộng đồng người Việt San Jose– dành cho những anh hùng không tên, những người lính cứu hỏa, cho những người ra đi không một lời từ biệt… và cho một thế giới đã thay đổi mãi mãi, sau buổi sáng lịch sử hôm ấy.”

Tham dự buổi lễ hôm nay gồm có dân biểu Biên Đoàn, Lực lượng Cảnh sát và Cứu hỏa thành phố San Jose, Đoàn Hướng Đạo, Võ đường Thần Phong, Lực Lượng Sĩ Quan Thủ Đức, nhà báo Huỳnh Lương Thiện, cùng nhiều nhà truyền thông, học giả, và văn thi sĩ địa phương cũng như các nơi khác về.

Để thêm phần trang trọng, sau các thủ tục chào cờ, kéo cờ, và phút mặc niệm, các môn sinh võ đường Thần Phong đã ra biểu diễn nhiều màn võ thuật rất độc đáo, rất chuyên nghiệp, cho dù cả các cháu ở lứa tuổi nhỏ nhìn dễ thương vô cùng. Mọi người ai nấy ngồi xem im lìm như nín thở và rồi những tràng pháo tay vang dậy để khuyến khích các em..

Các món giải khác và ăn vặt cũng được ban tiếp tân chuẩn bị thật chu đáo.  Còn có mục “bì đỏ lì xì” của anh Hải tặng các bà Mẹ, và rồi còn … tặng cả các ông!  Anh Hải nói tặng quà cho mọi người mua số Lô Tô hiện tại đã lên một tỷ mấy rồi!

Nhóm VTLV 9 người góp hết bì lì xì lại giao cho thầy Thái Phạm đi mua số.  Giờ chót, tôi chợt nhớ tới anh Hải và chạy đi kiếm thì anh đã đi mất tiêu, nên tôi kêu thầy Thái “cho anh Hải hùn vốn” cùng mọi người mua vé số để “hưởng phước ké” từ tấm lòng lương thiện của anh, biết đâu cả nhóm sẽ thành…tỷ phú! Vậy là vé số hôm nay bán thêm được 10 người của VTLV.  Anh Hải và mọi người nhớ dò vé số nhé! Biết đâu!

Lần đầu tiên tôi đi dự một buổi Lễ Thượng Kỳ mà lại do VTLV tổ chức, đầy xúc động. Cảm ơn anh Lê Văn Hải và tất cả những vị có công trong việc xây dựng Tượng Đài Mỹ Việt để bà con cộng đồng Việt có nơi để “về”, để tưởng nhớ, và tri ân những anh hùng tử sĩ Việt Mỹ đã vì đất nước, vì hai chữ tự do mà hy sinh…  

Phương Hoa

Chưa Bao Giờ Có Tin Vui Như Thế! “Cơ Hội Vàng!” Khác Gì Trúng Số! Cho Bệnh Nhân Mỹ! Thuốc Kê Toa Sẽ Giảm Giá Mạnh, Bán Trực Tiếp Cho Bệnh Nhân! Áp Dụng Vào Năm Tới!

Một thay đổi lịch sử đang đến gần: Nhiều tập đoàn dược phẩm hàng đầu thế giới như Pfizer, Sanofi, Eli Lilly, Novo Nordisk, AstraZeneca, Novartis, Roche… vừa đồng loạt công bố kế hoạch giảm giá thuốc mạnh mẽ và bán trực tiếp cho bệnh nhân Mỹ, bỏ qua khâu “trung gian” ăn lời khủng khiếp, vốn khiến giá thuốc cao ngất ngưởng!

Từ đầu năm tới, 2026, Chính phủ Hoa Kỳ sẽ ra mắt trang web TrumpRx.gov, để bệnh nhân mua thuốc với giá ưu đãi, không cần qua bảo hiểm hay nhà thuốc trung gian.
-Sanofi (Pháp): Insulin chỉ còn 35 USD/tháng, áp dụng cho mọi bệnh nhân có toa, bất kể có bảo hiểm hay không.
-Novo Nordisk (Đan Mạch): Thuốc tiểu đường Ozempic bán trực tiếp với giá 499 USD/tháng, rẻ hơn nhiều so với giá thị trường.

-Eli Lilly (Mỹ): Bán trực tiếp thuốc giảm cân Zepbound qua website riêng.
-AstraZeneca (Anh): Giảm tới 70% giá thuốc tiểu đường và hen suyễn.
-Pfizer (Mỹ): Cam kết bán thuốc trong chương trình Medicaid bằng giá các nước phát triển khác, đồng thời đầu tư lớn vào sản xuất trong nước.
-Sanofi, Roche, Novartis… cũng lần lượt tung các gói giảm giá, mở nền tảng bán trực tiếp, giúp bệnh nhân tiết kiệm từ 50% – 90% chi phí thuốc kê toa.

Theo sắc lệnh hành pháp mới, nếu các công ty dược không thực hiện đúng cam kết, chính phủ sẽ áp thêm thuế và cho phép nhập khẩu thuốc giá rẻ để bảo vệ bệnh nhân

Ý Nghĩa Tin Vui Này!

Đây là tin cực vui cho hàng triệu người Mỹ – đặc biệt là những bệnh nhân nan y, hay phải dùng thuốc dài hạn. Nếu trước đây một mũi thuốc ở Mỹ có giá 1.300 USD, trong khi tại Anh chỉ 88 USD, thì sắp tới, khoảng cách phi lý này sẽ được xóa bỏ.

Bệnh nhân sẽ mua thuốc trực tiếp, giá giảm mạnh, không lo bảo hiểm hay thủ tục rườm rà – một bước ngoặt lịch sử giúp người dân tiếp cận y tế công bằng hơn.

Có thể nói, đây là “cơ hội vàng!” như trúng số! cho những người đang chống chọi bệnh tật: Thuốc rẻ hơn, dễ mua hơn, và cơ hội sống được nới rộng từng ngày.

Tù Nhân Lương Tâm Vương Văn Thả, Mang Nhiều Dấu Hiệu Bị Đánh Đập, Tra Tấn Cho Đến Chết!

Dựa trên các hãng thông tấn quốc tế: Reuter, CBS News,… có thể tổng hợp và đi đến kết luận rằng, cái chết của tù nhân lương tâm, tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo hiền hòa Vương Văn Thả, mang nhiều dấu hiệu bị đánh đập, tra tấn đến chết! thay vì cái gọi là “tự tử” như phía trại giam An Phước thông báo. Xin được trình bày rõ theo ba phần:

1. Những mâu thuẫn trong thông báo từ phía nhà cầm quyền

•Thông báo chậm trễ và mơ hồ: Gia đình chỉ được báo miệng sau nhiều ngày, không có giấy tờ chính thức, không có chứng cứ y tế, không có báo cáo khám nghiệm tử thi.

•Nguyên nhân “tự tử” không thuyết phục: Ông Thả đã kiên cường đấu tranh nhiều năm, nổi tiếng là người không khuất phục. Giả thuyết ông tự kết liễu trong tù hoàn toàn trái ngược với tính cách và tinh thần đấu tranh kiên định của ông.

•Vi phạm luật pháp hiện hành: Theo Điều 61, 62 của Luật Thi Hành Án Hình Sự 2019, trại giam phải cho gia đình nhận xác nếu có yêu cầu. Nhưng thay vào đó, họ tự ý chôn cất trong nghĩa trang nội bộ, hành động này vi phạm trắng trợn luật pháp Việt Nam.

2. Những dấu hiệu cho thấy có tra tấn, bạo hành

•Che giấu thi thể: Trại giam từ chối bàn giao xác, nghĩa là có điều khuất tất. Đây là cách làm thường thấy trong các vụ tù nhân bị đánh đập hoặc tra tấn đến chết.

•Tiền lệ nhiều vụ tương tự: Các trường hợp Đào Quang Thực (2019), Đỗ Công Đương (2022), hay tử tù Lê Văn Mạnh (2023) đều cho thấy mẫu số chung: tra tấn, thiếu chăm sóc y tế, và che giấu thông tin khi tù nhân chết.

•Dư luận và nhân chứng gia đình: Chính con gái ông Thả, bà Vương Ngọc Thảo, khẳng định gia đình không hề tin nguyên nhân “tự tử”. Cái chết được dư luận trong và ngoài nước đánh giá là “bất minh” và “bị dập chết trong tù”.

3. Kết luận

Từ các dữ kiện:

•Cái chết đột ngột, thiếu minh bạch.

•Thi thể bị giấu, gia đình không được tiếp cận.

•Vi phạm luật pháp quốc nội và công ước quốc tế.

•Có tiền lệ nhiều tù nhân lương tâm Việt Nam chết, trong hoàn cảnh bị tra tấn tương tự.

Có nhiều bằng chứng vững chắc để đi đến kết luận: Ông Vương Văn Thả đã bị, đánh đập đến chết trong trại giam An Phước.

Đây không chỉ là cái chết oan ức của một tù nhân lương tâm, mà còn là tội ác nghiêm trọng của nhà cầm quyền CSVN đối với quyền con người, quyền tự do tín ngưỡng và nhân phẩm cơ bản của công dân.

KHÁNG THƯ

Của Hội Truyền Thông Người Việt Bắc California: Cực lực lên án Cộng sản Việt Nam, tra tấn dã man, tù nhân lương tâm, tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo cho đến chết!

-Chúng tôi, trong Hội Truyền Thông Người Việt Bắc California, vô cùng phẫn nộ và đau xót, trước cái chết tức tưởi của ông Vương Văn Thả – một cư sĩ Phật Giáo Hòa Hảo hiền lành thuần túy, một nhà tranh đấu kiên cường cho tự do, dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam.

Tội ác chà đạp công lý

Ngày 23 tháng 1 năm 2018, Tòa án Nhân dân tỉnh An Giang đã ngang nhiên tuyên án 12 năm tù đối với ông Vương Văn Thả, theo điều 88 Bộ Luật Hình sự cộng sản, với cáo buộc “Tuyên truyền chống Nhà nước!”.

•Con trai ông, anh Vương Thanh Thuận, bị kết án 7 năm tù.

•Hai người cháu, Nguyễn Nhật Trường và Nguyễn Văn Thượng, đều bị kết án 6 năm tù.

Đây là một bản án bất công, phi pháp, phi nhân, được dựng nên trong một phiên tòa trá hình, nơi bị cáo không hề được quyền tiếp cận luật sư, công chúng bị ngăn cấm tham dự, và bản án đã được định sẵn bởi nhà cầm quyền.

Trong suốt quá trình, ông Vương Văn Thả đã phản kháng mạnh mẽ, tố cáo sự gian trá, đòi công lý, đòi có luật sư quốc tế. Nhưng đáp lại, ông chỉ nhận được bạo lực, bị khống chế, cô lập và bỏ tù.

Cái chết trong ngục tù cộng sản!

Sau nhiều năm bị giam cầm trong ngục tù cộng sản – nơi vốn được dùng như công cụ khủng bố tinh thần, tra tấn thể xác để dập tắt tiếng nói đối kháng – ông Vương Văn Thả đã chết một cách mờ ám, đầy uẩn khúc!

Cái chết của ông là một bản án nhức nhối cho lương tâm nhân loại, một bằng chứng không thể chối cãi về bản chất tàn bạo, vô nhân tính và hèn hạ của chế độ CS Hà Nội.

Lời tố cáo và kêu gọi

Trước sự kiện đau thương này, chúng tôi:

•Cực lực tố cáo và lên án Cộng sản Việt Nam đã tra tấn, đàn áp, hành hạ tù nhân lương tâm đến chết.

•Khẩn thiết kêu gọi các tổ chức nhân quyền quốc tế hãy mở cuộc điều tra độc lập, về cái chết của ông Vương Văn Thả.

•Kêu gọi Chính phủ Hoa Kỳ và các quốc gia dân chủ, hãy áp lực chế độ Hà Nội, buộc họ phải chấm dứt tình trạng đàn áp tôn giáo, tra tấn tù nhân và giết người bịt miệng những tiếng nói tự do.

•Kêu gọi đồng bào trong và ngoài nước hãy hiệp thông, tiếp tục cất cao tiếng nói đấu tranh, để máu oan không đổ xuống vô ích.

Kết luận

Cái chết của ông Vương Văn Thả, không chỉ là nỗi đau của gia đình, không chỉ là mất mát của tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo, mà còn là vết thương chung của dân tộc Việt Nam. Nó khắc sâu vào lịch sử như một lời tố cáo đanh thép: chế độ cộng sản là kẻ thù của nhân quyền, công lý và phẩm giá con người!

Chúng tôi, những người làm truyền thông, có bổn phận lên tiếng, thay cho những nạn nhân bị bịt miệng, không thể nói! Long trọng tuyên bố: Kháng thư này là tiếng chuông báo động, là bản án của lương tri, dành cho tội ác man rợ của Cộng sản Việt Nam!

San Jose, California – Ngày 3 tháng 10 năm 2025

Thay mặt Hội Truyền Thông Người Việt Bắc California

Lê Văn Hải

Bắc Cali: Chuyện Lạ – Cảnh Sát Chặn Taxi Phạm Luật Ngay Trước Mặt! Nhưng Không Thể Phạt! Tại Sao?

SAN BRUNO, Bắc California – Một tình huống hi hữu, lần đầu tiên xảy ra trong đời sống: cảnh sát chặn xe vi phạm ngay trước mặt, nhưng… không thể viết giấy phạt!

Sáng sớm Thứ Bảy tuần trước, trong lúc thực hiện chiến dịch kiểm tra tài xế say rượu và ma túy, cảnh sát thành phố San Bruno chứng kiến một chiếc taxi tự lái Waymo, quay đầu xe ẩu tả ngay trước mặt họ! Lập tức, xe tuần cảnh bật đèn hú, ra hiệu dừng lại. Nhưng khi tiến đến kiểm tra, cảnh sát… “cứng họng”: chiếc taxi hoàn toàn không có tài xế!

Sở Cảnh Sát San Bruno (SBPD) cho biết: “Chúng tôi không thể lập biên bản, vì trong sổ phạt, cũng không có ô nào, ghi phạt cho ‘robot’ cả!” Hình ảnh cảnh sát viên nhìn vào chiếc xe trống trơn, đã được đăng kèm trên Facebook của SBPD, gây xôn xao dư luận! Phản ảnh sự bất công, người thì bị phạt! Xe Robot thì được tha!

Waymo – công ty con của Alphabet (Google) – xác nhận họ đã được cảnh sát báo tin và đang rà soát sự việc. “Chúng tôi cam kết cải thiện mức độ an toàn thông qua những kinh nghiệm này,” phát ngôn viên Waymo cho hay.

Waymo hiện đang vận hành dịch vụ taxi tự lái tại Phoenix (Arizona), Los Angeles, San Francisco, và một số thành phố phụ cận như San Bruno.

Lời Bàn Về Bản Tin:

-Thế là thời đại mới đã thật sự gõ cửa! Ngày xưa, cảnh sát đau đầu vì tài xế say xỉn, lạng lách; nay thì… đau đầu vì chẳng có ai để mà viết biên bản. Hóa ra, robot không biết “xin xỏ,” cũng chẳng cần “xuống xe trình bằng lái.” Một cú quay đầu ẩu, mà cảnh sát chỉ còn biết… quay đầu gãi tai!

Đây mới chỉ là màn mở đầu cho kỷ nguyên: cảnh sát phải đối diện với robot thay vì con người. Biết đâu một ngày không xa, “tòa án” cũng sẽ phải nghĩ cách xử… trí tuệ nhân tạo! Lúc đó, ai biết được, luật sư sẽ tranh cãi với… phần mềm nâng cấp mới nhất?

Tin Quốc Tế Đó Đây

***

Khởi Động Chiến Tranh Nhưng Không Thắng Nổi Ukraine, Nga Xuống Dốc Trên Trường Quốc Tế

(Hình REUTERS – Thomas Peter: Một người đứng trên nóc một tòa nhà dân cư bị phá hủy trong đợt Nga oanh tạc bằng drone và phi đạn vào thủ đô Kiev của Ukraine ngày 28/9/2025.)

-Theo báo Le Figaro ngày 30/9/2025, Vladimir Putin đã sai lầm khủng khiếp khi tháng 2/2022 đã chọn quyền lực cứng thay vì quyền lực mềm. Trước cuộc xâm lăng Ukraine, Nga vẫn còn được tôn trọng tại Âu Châu, kinh doanh phát đạt, và không phải quỵ lụy Trung Quốc.

Quốc gia Moldova nhỏ bé 2.400.000 dân trên diện tích 33.000 cây số vuông lâu nay vẫn có một số đáng kể cư dân mang tâm trạng hoài nhớ Liên Xô cũ, nhất là ở Transnistria, nhưng cuộc xâm lăng tàn bạo vào nước láng giềng Ukraine đã khiến nhiều công dân Moldova thay đổi ý kiến. Liệu Moldova có nguy cơ bị “quái vật” Nga nuốt chửng hay không? Tác giả cho rằng không, vì nước này may mắn không có biên giới trực tiếp với Nga.

Trên lý thuyết thì Moldova nhiều rủi ro hơn các nước Baltic vì không phải là thành viên NATO hay EU, nhưng về địa lý, một khi Ukraine còn kháng cự được Nga thì Moldova vẫn an toàn. Cuộc bầu cử Moldova cho thấy sai lầm khủng khiếp của Putin, khi tháng 2/2022 đã chọn quyền lực cứng thay vì quyền lực mềm. Nếu Tổng thống Nga không dùng vũ lực với nước láng giềng anh em, ảnh hưởng Ðiện Cẩm Linh nay sẽ lớn gấp trăm lần ở hai bên bờ sông Dniepr, Dniestr, và thậm chí Danube. So sánh với mùa Hè 2021, Nga đã yếu hẳn đi.

Báo Le Figaro nhắc lại, ngày 20/8/2021, bà Angela Merkel chuẩn bị rời chức Thủ tướng Đức sau 16 năm cầm quyền, nhất định đến Mạc Tư Khoa để chào từ biệt Putin. Hai tháng trước đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden trao đổi với Putin ở Geneva, và còn đồng ý rút lại lệnh phủ quyết dự án Nord Stream đưa khí đốt Nga sang Đức. Đó là thời kỳ mà Nga vẫn còn được tôn trọng tại Âu Châu, tiến hành những vụ làm ăn béo bở, và không phải quỵ lụy Trung Quốc. Khi một quốc gia khởi động chiến tranh mà không có khả năng chiến thắng, thì ảnh hưởng quốc tế luôn bị suy sụp nặng nề.

Về kinh tế, báo Les Echos cho biết “Nga cắt giảm các chi tiêu không thiết yếu để cứu vãn ngân sách quân sự”. Hôm thứ Hai (29/9), Thủ tướng Mikhail Michoustine đã trình ra trước Douma tức Quốc hội Nga, thực ra chỉ là bù nhìn, các biện pháp chính cho kế hoạch 2026. Tỉ lệ lạm phát đã lên đến 8,2%, gấp đôi so với mục tiêu 4%.

Thâm hụt ngân sách dự báo 2% GDP trong năm 2026 tới, tuy không nhiều so với phương Tây, nhưng rất lớn đối với một quốc gia không còn khả năng nhận được nguồn tài chánh từ phương Tây, trong khi giai cấp trung lưu Nga chừng như không có ý định đầu tư vào trái phiếu quốc gia. Thâm thủng của liên bang lên đến 4.880 tỉ Rúp (61,1 tỉ Mỹ kim). Giá dầu giảm, doanh thu dầu khí sụt mất 21%, đồng Rúp tăng, lãi suất quá cao ảnh hưởng tăng trưởng. Chính quyền đành phải cắt giảm chi tiêu cho giáo dục, y tế, an sinh xã hội, bảo vệ môi trường.

Không Thắng Được Trên Chiến Trường, Ðiện Cẩm Linh Khủng Bố Thường Dân Ukraine

-Về cuộc chiến tranh ở Ukraine, tác giả Renaud Girard trên báo Le Figaro nhận định, không có gì chắc chắn rằng cuộc oanh tạc đại quy mô đêm 27 rạng 28/9 có thể mang lại thắng lợi quân sự cho Ðiện Cẩm Linh – một cuộc xâm lăng không phận với 600 drone.

Đó chỉ là công cụ chiến tranh tiêu hao của Vladimir Putin, nhằm làm mất tinh thần người dân nước láng giềng. Nhưng chiến lược này có vẻ không thành công, đại đa số người Ukraine không chấp nhận từ bỏ tự do độc lập, và vẫn tin tưởng vào Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Bên ngoài biên giới, quân Nga tiến vô cùng chậm, trong nước, Nga không thể ngăn được các drone Ukraine phá hủy lần lượt các cơ sở năng lượng, từ nhà máy lọc dầu đến trạm bơm của các đường ống dẫn. Trên Hắc Hải, các chiến hạm Nga phải rời cảng Sebastopol để ẩn náu tận Abkhazie vì sợ drone hải chiến của Kiev. Tóm lại, nước Nga của Putin còn quá xa giấc mơ chinh phục Odessa, cắt đứt lối ra biển của Ukraine.

Về chính trị, ảnh hưởng quốc tế của Nga lại càng thụt lùi rõ rệt. Ở phía Bắc, biển Baltic trở thành ao nhà của Khối Minh ước Bắc Ðại Tây Dương (NATO), sau khi Thụy Điển và Phần Lan gia nhập Liên minh NATO. Khi chấp nhận đưa lực lượng đến các nước Baltic, đồng minh Anh, Pháp, Đức, Ý Ðại Lợi bắt đầu thiết lập răn đe quy ước ở vùng đất thuộc Liên Xô cũ. Ở phía Nam, Moldova vừa khẳng định quyết tâm hướng về Brussels thay vì Mạc Tư Khoa.

Trump Sẽ Cung Cấp Phi Đạn Tomahawk Cho Ukraine?

-Báo Le Figaro ra ngày 1/10/2025 nhận xét “Ukraine hy vọng nhận được các phi đạn Tomahawk để gia tăng sức ép lên Nga”. Tuy năm 2024 chỉ trích người tiền nhiệm Joe Biden đã cho phép Ukraine tấn công vào lãnh thổ Nga, Tổng thống Donald Trump có thể sẽ chấp nhận cung ứng cho Kiev các phi đạn tầm xa, với điều kiện do Âu Châu mua. Hơn 3 năm rưỡi sau khi khởi động, lối thoát cho cuộc chiến không phải ngoài tiền tuyến, nơi các chiến binh xáp trận để giành vài cây số vuông.

Để làm kiệt lực đối thủ, Nga dựa vào các đợt oanh tạc rầm rộ trên toàn lãnh thổ Ukraine, trộn lẫn giữa hàng trăm drone và các phi đạn liên lục địa hay đạn đạo. Về phía Kiev tìm cách đánh vào các cơ sở hạ tầng dầu khí Nga, tuy nhiên thiếu phương tiện phá hủy mục tiêu mạnh mẽ và chính xác, nên Tổng thống Volodymyr Zelensky đề nghị Mỹ cung ứng phi đạn Tomahawk, có tầm bắn 1.000 đến 2.500 cây số. Hiện Kiev chỉ có một số ít Scalp và Storm Shadow, ATACMS chỉ đạt 300-450 cây số. Khi hàm ý chuyển giao các phi đạn này, Hoa Kỳ muốn gởi thông điệp đến Ðiện Cẩm Linh, do Vladimir Putin cứ tìm cách câu giờ sau hội nghị thượng đỉnh Alaska.

Trong bài xã luận, báo Le Monde nhấn mạnh Liên minh Phòng thủ Bắc Ðại Tây Dương (NATO) nhất thiết phải trả đũa các vụ xâm nhập không phận Ba Lan, Lỗ Ma Ni, Estonia, Đan Mạch gần đây, khiến Copenhague đành phải cấm các vật thể bay trong dịp hội nghị thượng đỉnh Liên Hiệp Âu Châu (EU) ngày 1 và 2/10. Trước mối đe dọa “low cost” trong khuôn khổ chiến tranh đa diện của Nga, các quốc gia trong Liên minh cần phải nói cùng một tiếng nói.

Moldova: Đảng của Bà Sandu Thắng Cử, Âu Châu Thở Phào

-Sự kiện phe thân Âu Châu thắng cử ở Moldova được tất cả các báo ra ngày 1/10/2025 chú ý.

Báo La Croix cho biết trong cuộc bầu cử căng thẳng mang tính quyết định cho tương lai đất nước, người dân Moldova rốt cuộc đã dồn phiếu cho đảng của Tổng thống Maia Sandu. Nhiều nước Âu Châu hôm 30/9 thở phào nhẹ nhõm. Đảng Hành động và Đoàn kết (PAS) tiếp tục chiếm đa số tuyệt đối tại Quốc hội, chỉ mất một ít ghế, tuy Mạc Tư Khoa ra tay can thiệp chưa từng thấy.

Tháng 6/2022, sau khi Nga xâm lăng Ukraine, Brussels đã bảo đảm tư cách ứng cử viên Liên Hiệp Âu Châu (EU) cho Kiev và Chisinau. Năm 2024, mục tiêu gia nhập EU đã được ghi vào Hiến pháp Moldova, bước ngoặt hướng về phương Tây khiến Nga bực tức. Mạc Tư Khoa hỗ trợ đối lập thân Nga, tài trợ cho các chiến dịch bóp méo thông tin quy mô trên mạng xã hội và mưu toan mua chuộc cử tri, chủ yếu từ vùng ly khai Transnistria thân Nga, nằm sát Ukraine.

Để đáp trả, các nhà lãnh đạo “tam giác Weimar” (Pháp, Đức, Ba Lan) hồi tháng Tám đã sang ủng hộ bà Maia Sandu, trước đó bà Ursula von der Leyen hứa viện trợ 1,8 tỉ Euro. Một tuần trước bầu cử, đảng PAS vẫn bị các đối thủ bám sát trong các cuộc thăm dò, và cứ 3 cử tri thì có 1 người do dự chưa quyết định.

Cầm quyền từ 2021, đảng thân Âu Châu bị yếu đi vì tình hình kinh tế sa sút, phần lớn liên quan đến cuộc xâm lăng nước láng giềng Ukraine. Moldova bị lạm phát trầm trọng, bị khủng hoảng năng lượng liên tục trong khi cố gắng thoát khỏi sự lệ thuộc khí đốt Nga, kết nối vào mạng điện Âu Châu. Tháng Một, Mạc Tư Khoa ngưng cung cấp khí đốt cho nhà máy điện trung ương Moldova, khiến hệ thống sưởi nhiều lần ngưng hoạt động ngay trong mùa Đông.

Việc cộng đồng hải ngoại tham gia bầu cử đông đảo đã góp phần quan trọng vào thắng lợi của PAS: 4/5 cử tri sống ở ngoại quốc bỏ phiếu cho đảng của bà Maidu. Dù vậy, cựu Thủ tướng Natalia Gavrilita cảnh báo “Cuộc chiến chưa kết thúc”. Thủ lãnh đảng Khối Ái quốc thân Nga về nhì, ông Igor Dodon kêu gọi biểu tình phản đối trước Quốc hội, nhưng hôm 30/9 chỉ có 200 người tham gia. Điều bất ngờ là đảng Dân chủ tại gia đạt 5% để bước vào Quốc hội. Thân Âu Châu và bảo thủ, gần gũi với cực hữu Lỗ Ma Ni, đảng này chủ trương sáp nhập Moldova với Lỗ Ma Ni, và đã tỏ ra chống đối các hoạt động của bà Maia Sandu.

Truyền Thông Tây Ban Nha Đòi Meta Bồi Thường Hơn 500 Triệu Euro Vì Cạnh Tranh Không Lành Mạnh

(Hình AP – Thibault Camus: Logo Meta, công ty mẹ của Facebook, Instagram, tại triển lãm Vivatech, Paris, thủ đô của Pháp, ngày 14/6/2023.)

-Hơn 80 cơ quan truyền thông Tây Ban Nha yêu cầu Meta – công ty mẹ của Facebook và Instagram – bồi thường 551 triệu Euro do cạnh tranh không lành mạnh trong lĩnh vực quảng cáo kỹ thuật số.

Phiên tòa diễn ra vào hôm 1/10/2025, tại thủ đô Madrid của Tây Ban Nha. Từ Madrid, thông tín viên François Musseau của Ðài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) cho biết cụ thể:

“Các đài truyền hình, đài phát thanh, báo chí từ mọi khuynh hướng chính trị đã cùng nhau lên tiếng tố cáo điều mà họ gọi là việc cạnh tranh không lành mạnh liên quan đến doanh thu quảng cáo. Theo họ, Meta đã không tuân thủ các quy định của Âu Châu về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Luật pháp quy định rằng mọi nhà quảng cáo phải xin sự đồng ý của người dùng trước khi thu thập hoặc sử dụng dữ liệu. Tuy nhiên, gã khổng lồ Mỹ lại không tuân thủ, điều này cho thấy rõ ràng rằng Meta đang trục lợi từ các khoản thu nhập, mà theo các cơ quan truyền thông Tây Ban Nha là “bất hợp pháp”.

Các cơ quan này đã tính toán rằng số doanh thu quảng cáo không tuân thủ quy định mà Meta đã thu lợi, từ tháng 5/2018 đến tháng 7/2023, lên tới 550 triệu Euro, và họ hiện đang đòi bồi thường thông qua tòa án.

Chủ tịch Hiệp hội các Cơ quan Truyền thông Tây Ban Nha, ông Martinez de Salazar, cho rằng tình trạng độc quyền quảng cáo này đã gây ra thiệt hại tài chánh nghiêm trọng cho các cơ quan truyền thông quốc gia – thậm chí đe dọa đến sự sống còn của họ, những cơ quan mà ông cho là đóng vai trò thiết yếu đối trong việc bảo đảm tính dân chủ của đất nước.

Hiện giờ cần phải chờ đợi xem các thẩm phán phản ứng ra sao trước yêu cầu mạnh mẽ này của giới truyền thông”.

Trước đó hồi tháng Tư, Meta cũng đã bị khoảng 200 tập đoàn truyền thông của Pháp đệ đơn kiện với lý do tương tự.

Bắc Kinh Ve Vãn Các Nước Phương Nam

-Trên bình diện địa chính trị, trong khi Nga mất đi ảnh hưởng, “Trung Quốc ve vuốt phương Nam để chống lại Trump và vượt xa Ấn Độ”, trở thành lãnh đạo các nước mới trỗi dậy.

Tại New York (Hoa Kỳ), cường quốc thứ nhì thế giới này tung ra lá bài mới: Đơn phương từ bỏ quy chế tối huệ quốc dành cho các nước đang phát triển trong các thỏa thuận tương lai. Thủ tướng Lý Cường khoe khoang Trung Quốc là “quốc gia đang phát triển có trách nhiệm”, với tràng pháo tay của Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres.

Nhưng theo báo Le Figaro, đó chỉ là động thái hoàn toàn mang tính tượng trưng vì đã từ lâu, cường quốc kinh tế số một thế giới không còn được hưởng lợi ích này đối với các đối tác phương Bắc từ Âu Châu đến Hoa Kỳ, vốn thường xuyên tố cáo cạnh tranh bất chính. Tuy vậy các nước đang phát triển cũng coi nhượng bộ này là tốt, vào lúc hàng sản xuất thừa của Trung Quốc tràn ngập thị trường quốc tế, lại phải chịu đựng thuế quan của Trump.

Ba tuần trước, Tập Cận Bình ghi điểm khi tập hợp được nhiều khuôn mặt lãnh đạo các nước mới nổi tại cuộc họp Tổ chức Hợp tác Thượng Hải và lễ duyệt binh ở Bắc Kinh. Nhà nghiên cứu Marc Julien cho rằng đó là thành công về mặt hình ảnh, nhưng không xáo lại trật tự quốc tế.

Tuần này, một cuộc chiến tranh giành ảnh hưởng diễn ra trong hậu trường Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc giữa Tân Ðề Ly và Bắc Kinh để thu hút các phái đoàn Phi Châu, Á Châu và Mỹ châu La-tinh. Ngoại trưởng Ấn Độ tập hợp khoảng 20 nước bạn bè để cảnh báo về các chuỗi cung ứng chỉ do một nhân tố thống trị, rõ ràng muốn nói đến công xưởng thế giới. Ba Tây và Nam Dương đã áp đặt các biện pháp bảo hộ chống hàng “made in China” từ 2024. Khác xa hình ảnh xếp hàng bên ông Tập ở Thiên An Môn!

Pin Mặt Trời ở Sa Mạc và Nơi Khô Cằn: Một Mắt Xích Quan Trọng Để Trung Quốc Chuyển Đổi Năng Lượng

(Ảnh AP – Ng Han Guan, minh họa: Pin mặt trời trên mái nhà máy sản xuất thiết bị năng lượng Iraeta, ngoại ô của Tế Nam, tỉnh Sơn Đông, miền đông Trung Quốc, ngày 21/3/2024.)

-Năng lực sản xuất điện than của Trung Quốc trong nửa đầu năm 2025 đạt mức lớn chưa từng có tính từ năm 2016, theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA) và Tổ chức Giám sát Năng lượng Toàn cầu (GEM), được thông tấn xã AFP ngày 1/10/2025 dẫn lại. Cho dù vẫn là nước dùng than nhiều nhất và thải nhiều khí nhà kính nhất thế giới, có một thực tế là chỉ sau 15 năm, Trung Quốc đã vươn lên thành cường quốc hàng đầu về chuyển đổi sinh thái, bỏ xa Âu Châu.

Chính quyền Trung Quốc muốn trở thành quốc gia đầu tiên dung hòa quá trình chuyển đổi năng lượng và tăng trưởng kinh tế bền vững. Theo báo Le Monde, từ những vùng sa mạc mênh mông ở Cam Túc, miền Bắc, đến những ngọn núi Vân Nam, miền Nam, qua những khu đất nhấp nhô như những ngọn đồi ở mỏ than cũ ở Sơn Tây, các đầm lầy nước mặn ở Vịnh Bột Hải, đều được phủ kín với các tấm pin mặt trời, với tốc độ nhanh ngoài sức tưởng tượng.

Còn theo thông tấn xã AFP, trên nền một sa mạc ở miền Bắc Trung Quốc, cách Bắc Kinh 700 cây số, cả một “đại dương” hàng trăm ngàn tấm pin năng lượng mặt trời màu xanh lam bao phủ, được xem như biểu tượng cho quá trình chuyển đổi năng lượng nhanh chóng của Trung Quốc.

Việc lắp đặt pin lượng mặt trời ở sa mạc và các vùng khô cằn là “một mắt xích” quan trọng trong chiến lược chuyển đổi năng lượng của Trung Quốc: theo một tài liệu quy hoạch, lượng pin mặt trời cho phép đạt công suất điện gấp 3 lần tổng công suất điện của cả nước Pháp được lắp đặt tại đây từ năm 2022 đến năm 2030. Các hình ảnh vệ tinh mà thông tấn xã AFP phân tích đã xác nhận là trong thập kỷ qua, các tấm pin quang điện đã được lắp đạt nhanh chóng tại các sa mạc rộng lớn của Trung Quốc. Ví dụ, tại Ordos, thuộc sa mạc Kubuqi, hơn 100 cây số vuông – tương đương diện tích Paris – đã được phủ pin mặt trời.

Tuy nhiên, lựa chọn này cũng đặt ra nhiều thách thức: Bão cát có thể làm hỏng các hệ thống, nhiệt độ quá cao làm giảm hiệu suất của các tấm pin. Việc cát sa mạc tích tụ trên các tấm pin cũng đòi hỏi sử dụng nhiều nước để làm sạch, trong khi đó lại là sa mạc, nơi khô cằn.

Theo truyền thông Nhà nước Trung Quốc, để khắc phục những khó khăn này, các tấm pin được lắp đặt ở sa mạc Kubuqi được trang bị quạt có khả năng tự làm sạch và sử dụng kỹ thuật hai mặt để thu ánh sáng phản chiếu từ cát.

Khoảng cách giữa các sa mạc và các trung tâm tiêu thụ điện năng cũng là một trở ngại cho sự phát triển của các dự án điện mặt trời ở sa mạc.

Cũng như các tua-bin gió, các hệ thống quang điện hiện giờ đã trở thành một phần cảnh quan nhiều nơi ở Trung Quốc. Mặc dù vẫn là quốc gia phát thải khí nhà kính lớn nhất thế giới, nhưng nhờ quá trình chuyển đổi năng lượng, Trung Quốc đã vươn lên chiếm vị trí độc tôn trong lĩnh vực này.

Theo báo Le Monde, khoảng 55% lượng pin mặt trời được lắp đặt trên toàn thế giới trong năm 2024 là ở Trung Quốc, và chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, 198 gigawatt (GW) pin mặt trời đã được khai triển tại Trung Quốc, chỉ ít hơn một chút so với tổng công suất lắp đặt tại Hoa Kỳ (239 GW). Trung Quốc cũng vượt ngưỡng 1.000 GW pin mặt trời được lắp đặt, trong khi đến cuối năm 2024, Liên Hiệp Âu Châu (EU) mới chỉ đạt 1/3 số đó.

Hợp Tác Chế Tạo 50% Chip Tại Mỹ: Đài Loan Bác Bỏ Đề Xuất của Hoa Thịnh Ðốn

(Ảnh AP – John Minchillo, minh họa: Chip bán dẫn được lắp ráp và sắp xếp trên bàn làm việc trước lễ cắt băng khánh thành trung tâm sản xuất Nanotronics tại Xưởng Hải quân Brooklyn, New York, Mỹ, ngày 28/4/2021.)

-Trở về Đài Bắc sau vòng đàm phán về thuế quan với Hoa Kỳ, Phó Thủ tướng Đài Loan, bà Trịnh Lệ Quân (Cheng Li-Chiun) hôm 1/10/2025 tuyên bố bác bỏ đề xuất của Hoa Thịnh Ðốn về việc chuyển một phần hoạt động sản xuất chip bán dẫn từ Đài Loan sang Hoa Kỳ, để đạt tỉ lệ 50-50, tức 50% sản xuất tại Đài Loan, 50% sản xuất tại Mỹ.

Theo thông tấn xã AFP, Đài Bắc đang gặp nhiều khó khăn trong việc đạt một Thỏa thuận Thương mại với Hoa Kỳ, sau khi Hoa Thịnh Ðốn áp thuế 20% với hàng nhập cảng Đài Loan, trừ chất bán dẫn. Cuối tuần trước, trong cuộc trả lời phỏng vấn đài NewsNation, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick cho biết đã thảo luận với chính quyền Đài Bắc về ý tưởng chuyển nhiều hoạt động sản xuất chip từ Đài Loan sang Mỹ, để đạt tỉ lệ “50-50” nói trên.

Trong khi đó, Phó Thủ tướng Trịnh Lệ Quân nhấn mạnh “ý tưởng này xuất phát từ Hoa Kỳ, và nhóm đàm phán của chúng tôi chưa bao giờ cam kết về việc chia sẻ việc sản xuất chất bán dẫn theo tỷ lệ 50-50”. Mặt khác, bà Trịnh Lệ Quân cũng cho biết các đàm phán với Hoa Kỳ về thuế quan đã “đạt được nhiều tiến triển”.

Theo thông tấn xã AFP, Tổng thống Donald Trump thường xuyên cáo buộc Đài Loan “đánh cắp” ngành công nghiệp bán dẫn của Hoa Kỳ, trong lúc Đài Loan coi ngành bán dẫn vừa mang lại lợi ích về kinh tế, vừa là “lá chắn” về an ninh. Việc tập trung sản xuất chip bán dẫn trên hòn đảo giúp Đài Bắc tự vệ trước sự xâm lược hoặc phong tỏa của Trung Quốc và khuyến khích Hoa Kỳ bảo vệ hòn đảo trước các đe dọa từ Bắc Kinh.

Tập đoàn TSMC, nhà sản xuất chất bán dẫn tiên tiến đứng đầu thế giới, là nguồn cung chủ yếu cho các tập đoàn kỹ thuật Hoa Kỳ như Apple. Theo Đài Bắc, hơn 70% hàng xuất cảng của Đài Loan sang Hoa Kỳ thuộc lĩnh vực kỹ thuật thông tin và truyền thông, bao gồm chip điện tử. Trước áp lực của chính quyền Trump, đầu năm nay, TSMC đã cam kết đầu tư 165 tỉ Mỹ kim vào Hoa Kỳ. Đài Bắc cũng cam kết mua thêm năng lượng của Mỹ và tăng chi tiêu quốc phòng lên hơn 3% GDP.

Hoàn cầu Thời báo, một cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, hôm 1/10, dẫn lời ông Lại Chánh Dật (Lai Cheng-i), Chủ tịch danh dự Phòng Thương mại Đài Loan, theo đó, “chất bán dẫn là huyết mạch của nền kinh tế Đài Loan”, đòi hỏi của Mỹ “đi ngược lại nguyên tắc thương mại tự do”, và nếu chấp nhận quy tắc 50-50, Đài Loan sẽ mất đi 200.000 chuyên gia kỹ thuật cao và chịu nhiều tổn thất nặng nề về kinh tế.

TIN VẮN – TIN TỔNG HỢP

*

(AFP/RFI) – Donald Trump tuyên bố việc không trao giải Nobel Hòa Bình cho ông là một sự xúc phạm đối với nước Mỹ. Trong bài phát biểu trước các tướng lĩnh và Đô đốc Hoa Kỳ hôm 30/9/2025, Tổng thống Trump khẳng định ông đã can thiệp “chấm dứt hơn 8 cuộc chiến” nếu tính cả kế hoạch hòa bình cho Gaza mà ông vừa đề xuất được khai triển. Do đó, ông cho rằng việc Ban Tổ chức giải Nobel trao “cho một gã chẳng làm được gì cả” mà không trao cho ông “là một sự xúc phạm rất lớn đối với nước Mỹ”. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, khả năng Donald Trump được trao giải Nobel Hòa bình năm nay là gần như bằng không.

(Reuters/RFI) – Hải cảnh Trung Quốc thượng cờ kỷ niệm Quốc Khánh trên vùng biển tranh chấp với Phi Luật Tân. Trong một đoạn video đăng tải hôm 1/10/2025, trên Douyin (phiên bản TikTok của Trung Quốc), các sĩ quan trên tàu Hải cảnh CCG 3304 tổ chức lễ thượng cờ ngay lúc tàu này tuần tra trên bãi cạn Scarborough, nơi cả Bắc Kinh và Manila cùng tuyên bố chủ quyền. Các sĩ quan cũng tuyên bố sẽ “canh giữ vùng biển xanh này” vì “tổ quốc”. Tàu CCG 3304 trước đó đã bị Lực lượng Tuần duyên Phi Luật Tân phản đối vì “hiện diện bất hợp pháp” tại bãi cạn nơi Trung Quốc gọi là đảo Hoàng Nham, trong khi Phi Luật Tân gọi là Panatag.

(AFP/RFI) – Hoa Kỳ cho phép công dân Nam Hàn sở hữu visa B-1 được tiếp tục làm việc. Hôm 1/10/2025, Bộ Ngoại giao Nam Hàn thông báo Hoa Thịnh Ðốn vẫn cho phép các doanh nghiệp Nam Hàn sử dụng những người lao động theo diện visa B-1 trong các dự án đầu tư tại Mỹ. Trước đó hồi tháng 9, khoảng 475 người, trong đó có hơn 300 công dân Nam Hàn mang visa B-1, làm việc tại một nhà máy pin xe điện do Hyundai và LG hợp tác vận hành ở tiểu bang Georgia, đã bị Cơ quan Di trú Liên bang bắt giữ và trục xuất. Sự việc đã gây chấn động dư luận tại Nam Hàn, trong bối cảnh nước này đã cam kết đầu tư 350 tỉ Mỹ kim vào Hoa Kỳ.

(AFP/RFI) – Trung Quốc ban hành loại visa mới để thu hút nhân tài quốc tế. Chương trình thị thực này được khởi động từ hôm 1/10/2025. Theo đó, visa (thị thực nhập cảnh) loại K mới sẽ đơn giản hóa đáng kể quy trình nhập cư đối với nhóm đối tượng là “nhân tài trẻ quốc tế trong lĩnh vực khoa học và kỹ thuật”. Tuy nhiên các yêu cầu cụ thể về độ tuổi, trình độ học vấn và kinh nghiệm làm việc hiện vẫn chưa rõ ràng. Khác với nhiều loại thị thực khác, visa K không yêu cầu ứng viên phải có lời mời từ một doanh nghiệp hay tổ chức trong nước.

(AP/RFI) – Trung Quốc thay Trưởng ban Đối ngoại của đảng Cộng sản. Tân lãnh đạo là Lưu Hải Tinh (Liu Haixing), “nhà ngoại giao giàu kinh nghiệm về Âu Châu”. Theo truyền thông Trung Quốc hôm 1/10/2025, ông Lưu Hải Tinh (62 tuổi) thay thế ông Lưu Kiến Siêu (Liu Jianchao), đã không xuất hiện trước công chúng kể từ tháng 7/2025, trong lúc có nhiều đồn đoán đương sự bị bắt giữ vì lý do “kỷ luật”. Ông Lưu Hải Tinh làm việc nhiều năm tại Âu Châu, từng là Phụ tá Ngoại trưởng. Ban Đối ngoại là “cơ quan ngoại giao của đảng Cộng sản Trung Quốc, có nhiệm vụ thiết lập mối quan hệ với các đảng phái chính trị ở các nước khác”.

(Reuters/RFI) – Điện Cẩm Linh không có thông tin về tàu chở dầu bị nghi ngờ vi phạm các quy định của Pháp. Hôm 1/4/2025, phát ngôn viên Điện Cẩm Linh, ông Dmitry Peskov cho biết như trên, khi được hỏi về các điều tra của Pháp liên quan đến cáo buộc vi phạm của tàu chở dầu Boracay treo cờ Benin, bị trừng phạt quốc tế, neo đậu ngoài khơi ở Saint-Nazaire (Loire-Atlantique). Chiếc tàu này bị nghi ngờ thuộc “Hạm đội ma” của Nga, được Mạc Tư Khoa sử dụng để xuất cảng dầu bất chấp lệnh cấm.

(AFP/RFI) – Liên Hiệp Quốc kêu gọi Taliban khôi phục ngay lập tức kết nối internet và viễn thông tại A Phú Hãn. Lời kêu gọi được đưa ra hôm 30/9/2025, trong bối cảnh các kết nối này đã bị cắt hoàn toàn kể từ hôm 29/9, khiến người dân A Phú Hãn không thể liên lạc, các hoạt động thương mại điện tử và hệ thống ngân hàng bị tê liệt, kiều bào không thể gửi tiền về cho gia đình – nguồn hỗ trợ sống còn đối với nhiều người. Chính quyền Taliban đã bắt đầu ngắt kết nối internet tốc độ cao tại một số tỉnh từ đầu tháng với lý do ngăn chặn “tệ nạn xã hội”. Tuy nhiên, phía Taliban vẫn phủ nhận các hoạt động ngắt kết nối này.

(RFI) – Tập đoàn truyền thông Pháp France Medias Monde ra mắt kênh truyền thông ZOA dành cho giới trẻ Phi Châu. Hôm 1/10/2025, ZOA, kênh truyền thông hàng ngày, 100% trên mạng, chính thức ra mắt. Trụ sở chính của ZOA được đặt tại Dakar, thủ đô của Senegal. ZOA là kênh truyền thông mới nhất của tập đoàn Pháp FMM, phổ biến nội dung trên các nền tảng mạng xã hội lớn, như WhatsApp, TikTok, Facebook, YouTube, Instagram, v.v…. Dự án ZOA ra đời với sự trợ giúp của 2 đài Ðài Phát Thanh Quốc Tế Pháp (RFI) và France 24.

**

****

***

LỜI CHIA BUỒN

**

Kính gửi: Nhạc sĩ Thiên Phương cùng toàn thể Tang Quyến,

Chúng tôi, toàn thể Anh Chị Em trong Văn Thơ Lạc Việt, vô cùng bàng hoàng và thương tiếc, khi hay tin ái nữ yêu dấu của Nhạc sĩ – Cô Thérèse Võ Tố Nữ – đã sớm lìa xa cõi tạm, trở về trong vòng tay Thiên Chúa.

Trong giây phút tang thương này, chúng tôi xin gửi đến Nhạc sĩ và toàn thể gia đình lời chia buồn sâu sa và chân thành nhất. Mất mát một người con gái hiền thảo, ở tuổi đời còn khá trẻ, là nỗi đau không gì bù đắp được. Chúng tôi xin được chia sẻ cùng gia đình niềm đau ấy, và nguyện xin Thiên Chúa đầy lòng thương xót, sớm đưa linh hồn Thérèse Võ Tố Nữ về hưởng Nhan Thánh Ngài, trong cõi bình an vĩnh cửu.

Xin Chúa cũng ban thêm ơn nâng đỡ và sức mạnh tinh thần cho Nhạc sĩ Thiên Phương, cùng tang quyến, để vượt qua nỗi đau thương mất mát quá lớn lao này.

Với tất cả tình thân, như người trong gia đình và lòng cảm thông sâu xa,
Chúng tôi nguyện cầu và luôn ở bên cạnh gia đình trong giây phút khôn nguôi thương nhớ này.

Thành Kính Phân Ưu
Văn Thơ Lạc Việt

**

***

CÁC BÀI HỌA Bài “THÀNH KÍNH PHÂN ƯU” Chia Buồn Cùng Chị Nhạc Sĩ Thiên Phương và Gia Đình.

MINH THÚY THÀNH NỘI (HỌA)

SÔNG THU (HỌA)

CAO MỴ NHÂN (HỌA)

NHƯ THU (HỌA)

NGUYỄN HUY KHÔI (HỌA)

THƠ NGUYỄN HUY KHÔI – Thi tâm kính viếng hương linh VÕ TỐ NỮ!:

**

XIN PHÂN ƯU CÙNG TANG QUYẾN GIA ĐÌNH NHẠC SĨ THIÊN PHƠNG.

CÚI XIN THIÊN CHÚA ĐÓN NHẬN HƯƠNG LINH THERESE VÕ TỐ NỮ

1974-2025. HƯỞNG DƯƠNG 51 TUỔI.

GIA ĐÌNH LÊ TUẤN XIN CHIA BUỒN CÙNG GIA ĐÌNH NHẠC SĨ THIÊN PHƯƠNG.

LÊ TUẤN

**

Tưởng Niệm Thérèse Võ Tố Nữ

Một cánh hoa rơi giữa cuộc đời,
Hương còn thơm ngát, đã ngậm ngùi
Mới năm mươi mốt xuân dừng bước,
Nửa chừng nhân thế, vội bước lùi.

San Jose chiều thu buồn lắm
Bạn bè thân quyến khóc lệ nhòa.
Tố Nữ nay về miền vĩnh phúc,
Ngủ yên bên Chúa, giấc an hòa.

Tháng năm Quảng Tín trời trong trẻo,
Ấu thơ nồng ấm tiếng mẹ cha.

Đường đời thật ngắn buồn ly biệt
Tình thương để lại bao xót xa.

Người đi thanh thoát như mây trắng,
Hồn bay về cõi sáng thiên thu.
Xin cầu nguyện, lời kinh thắp sáng,
Tố Nữ, trong tay Chúa nhân từ.

Tế Luân

Tưởng niệm Therese Võ Tố Nữ

Xin chia buồn cùng gia đình nhạc sĩ Thiên Phương

***

THĂNG HOA CUỘC ĐỜI

Kỳ 125 Tư Tưởng Cấp Tiến Giữa Dòng Nguyên Thủy

Như Ninh Nguyễn Hồng Dũng

Kinh Duy Ma Cật ra đời không phải là sự ngẫu nhiên, mà phản ánh một nhu cầu thiết thực trong việc truyền bá Phật pháp cho quảng đại quần chúng. Từ sau kỳ kết tập kinh điển lần thứ nhất, ngay sau khi Đức Thế Tôn nhập Niết bàn, tư tưởng về sự canh tân Phật giáo đã manh nha trong tâm trí của nhiều vị đệ tử. Điều này vốn là quy luật tự nhiên của bất kỳ một đoàn thể hay tổ chức nào vì khi số lượng thành viên càng đông, thì nhu cầu đổi mới, thích ứng với xã hội càng trở nên cấp bách; huống hồ giáo đoàn của Đức Phật ngày càng lớn mạnh, gồm đến một ngàn hai trăm vị Tỳ kheo, rồi hàng trăm Tỳ kheo ni, cùng vô số hàng Ưu bà tắc, Ưu bà di. Đứng trước thực tế ấy, việc đổi mới phương cách hoằng hóa là điều tất yếu để Phật pháp có thể thấm sâu vào đời sống con người.

Tất nhiên, Phật giáo nguyên thủy vẫn là nền tảng căn bản không bao giờ thay đổi. Đó là cốt tủy của giáo pháp như Tứ Diệu Đế, Bát Chánh Đạo, giáo lý về vô thường, vô ngã, khổ, không, Niết-bàn… Đây chính là gốc rễ của cây Bồ đề, là nền móng vững chắc của đạo giải thoát. Nhưng xã hội con người luôn chuyển biến, phương tiện sinh hoạt luôn đổi thay, tầm nhìn và cách sống cũng ngày càng khác trước. Nếu cứ giữ nguyên hình thức cứng nhắc, e rằng quần chúng sẽ khó tiếp nhận. Ngược lại, nếu phóng túng quá, xa rời tinh thần uyên áo của Đức Phật thì dễ rơi vào tà đạo. Chính từ đó, Đại thừa Phật giáo ra đời, với sắc thái được ví như “gấm thêu hoa” bởi không phủ nhận nền tảng nguyên thủy, mà còn làm cho Phật pháp thêm phần phong phú, sinh động, dễ hội nhập vào xã hội, trong khi vẫn giữ vững cái cốt lõi bất biến.

Trong giáo đoàn thời Đức Phật còn tại thế, muốn gia nhập thì người ta phải rời bỏ gia đình, cạo tóc, khoác y, khất thực, tu tập thiền định… rồi mới có cơ hội chứng đắc thánh quả. Nhìn thoáng qua, sự xả bỏ ái tình, tiền của, địa vị để sống đời an bần lạc đạo quả là việc phi thường, khó ai bì kịp. Nhưng đối với hàng phàm nhân còn nặng nợ gia duyên, tài sản ruộng vườn, dục lạc cuốn hút, công danh sự nghiệp ràng buộc… thì con đường xuất gia ấy trở thành điều hầu như không thể. Vì thế, trong khi thời Phật tại thế có vài ngàn vị xuất gia, thì về lâu dài, sau khi Ngài nhập diệt, giáo đoàn sẽđối diện nguy cơ mai một. Người hộ trì Tam bảo thì nhiều, nhưng người thực hành di huấn của Phật lại ít. Đây chính là nỗi lo của các bậc thiện tri thức lúc bấy giờ rằng, liệu hạt giống Bồ đề có còn được duy trì lâu dài hay không?

Thoạt kỳ thuỷ, vai trò của hàng cư sĩ ban đầu bị giới hạn. Người tại gia chỉ được xem như hộ pháp, khó đạt đến quả vị tối thượng. Nhưng kỳ thực, trong kinh điển, Đức Phật đã dạy rõ ràng, hễ ai đoạn diệt được các lậu hoặc thì đều có thể giải thoát, bất kể là xuất gia hay tại gia. Như vậy, xuất gia là một lợi thế vì ít vướng bận, nhưng cư sĩ nếu tinh tấn tu tập thì cũng có thể chứng ngộ như thường. Đáng tiếc thay, trong giai đoạn sơ khai, các bộ phái đã dần đóng khung trong hình thức tu trì cứng nhắc, không mở ra con đường cho cư sĩ thành Phật. Do đó, đạo Phật trở thành pháp môn chỉ dành cho số ít người dũng cảm, khiến khả năng phổ độ chúng sinh bị hạn chế.
Phật pháp từ ngàn xưa đã được tôn vinh như viên kim cương bất hoại, tỏa ánh sáng nhiệm mầu giữa cõi Ta bà đầy khổ lụy. Dẫu thế gian đổi thay, dòng đời xoay chuyển, ánh sáng ấy vẫn chiếu rọi không hề phai nhạt, soi đường cho những tâm hồn khát khao giải thoát. Giá trị của Phật pháp không nằm ở sự huyền bí xa vời, mà chính ở chỗ giúp con người tìm lại bản tâm thanh tịnh, sống giữa th ế gian mà không bị đời lôi cuốn. Khi tâm an định, trí tuệ bừng sáng, thì chân lý hiển hiện ngay trong từng hơi thở, từng bước đi.

Người cư sĩ dù còn vướng bận gia đình, xã hội, nếu biết giữ tâm hướng đạo, tu tập giới, định, tuệ, thì vẫn có thể bước lên con đường Bồ đề đạo quả. Đó chính là tinh thần “thân không xuất gia mà tâm xuất gia” nghĩa là tuy vẫn sống đời thường, chưa rời bỏ gia đình, công việc hay xã hội, nhưng trong tâm đã có chí nguyện tu hành, buông xả tham sân si,
giữ lòng thanh tịnh và hướng về giải thoát. Xuất gia quan trọng nhất không chỉ là hình thức cạo tóc, khoác áo, mà là sự xuất ly phiền não, lìa bỏ dục vọng trong tâm. Người tại gia nếu giữ giới, nuôi dưỡng trí tuệ, lòng từ bi, sống chánh niệm, thì cũng được gọi là “tâm xuất gia”, và công đức ấy chẳng kém người mang hình tướng tu sĩ; điều này minh chứng rằng Phật pháp không giới hạn trong hàng ngũ Tăng già, mà mở rộng cho tất cả mọi người. Chính tính nhân bản ấy làm nên sức sống bất diệt của đạo Phật là ai cũng có cơ hội đạt đến giải thoát, ai cũng có thể thắp sáng trí tuệ và lòng từ bi.

Như viên kim cương tỏa chiếu muôn phương, Phật pháp mãi là ngọn đuốc soi đường, đưa con người vượt khỏi đêm tối vô minh để đến bờ an lạc, hạnh phúc và giải thoát. Trong suốt bốn mươi lăm năm thuyết pháp, Đức Phật đã vận dụng phương tiện thiện xảo, dùng khái niệm “Ngũ thừa” để chỉ những nấc thang tu chứng phù hợp với căn cơ và trình độ của mỗi chúng sinh. Ngài không áp đặt một khuôn mẫu duy nhất, mà mở ra nhiều lối đi, giúp mọi người từ phàm phu đến bậc trí đều có thể nương theo mà tu học. Bậc thấp nhất là Nhân thừa, dành cho người giữ gìn năm giới, thực hành mười điều thiện, nuôi dưỡng đời sống hiền hòa, đạo đức, nhờ vậy có thể duy trì phước báu tái sinh làm người. Cao hơn là Thiên thừa, vốn cũng lấy căn bản từ thiện hạnh, nhưng ở mức tinh tấn hơn, gieo trồng nhiều công đức, để hưởng quả báo
sinh lên cõi trời với sự an vui thù thắng.

Khi bước sang nấc thang giải thoát, có Thanh văn thừa, chỉ cho những ai nhờ nghe pháp mà giác ngộ Tứ diệu đế, từ đó tu tập đoạn trừ khổ đau, chứng đắc giải thoát cho riêng mình. Song song với đạo lộ đó là Độc giác thừa, vốn thuộc về những vị nào có căn cơ đặc biệt, không cần thầy chỉ dạy, mà nhờ quán chiếu nhân duyên vô thường liền trực ngộ chân lý, đạt đến thành quả giải thoát độc lập. Hai con đường này được gộp chung lại gọi là Nhị thừa, biểu hiện sự thanh lọc phiền não và đạt được an lạc cá nhân.

Cao nhất trong ngũ thừa Phật giáo là Bồ tát thừa, một con đường rộng lớn và cao cả. Người học Phật nơi đây không chỉ lo giải thoát cho bản thân, mà còn phát tâm quyết cứu độ tất cả chúng sinh, nguyện ở lại giữa đời để gieo duyên, dìu dắt, chia sẻ trí tuệ và từ bi. Con đường Bồ tát là đỉnh cao của tinh thần Phật giáo, chỗ trí tuệ soi sáng và từ bi lan tỏa, nơi tự giác và giác tha cùng hội tụ. Đó chính là Đại thừa, chiếc thuyền rộng lớn có thể chở vô số người vượt qua
bờ sinh tử, mở ra viễn cảnh giải thoát cho toàn thể chúng sinh chứ không chỉ riêng một cá nhân ai.
Nhìn tổng thể, Ngũ thừa chính là một hệ thống phương tiện khéo léo, từ thấp đến cao, từ nhân gian đến giác ngộ tối thượng, để ai ai cũng có con đường phù hợp mà bước đi. Và dù ở nấc thang nào, mỗi bước đều hướng về chân lý giải thoát mà Đức Phật đã khai mở cho nhân loại. Trong tiến trình lịch sử, Phật giáo từ Ấn Độ đã phân thành hai dòng lớn thành Nam truyền và Bắc truyền. Nam truyền (Theravāda, nguyên thủy) lan xuống phương Nam như Tích Lan, Miến Điện, Thái Lan, Cam bốt… với trọng tâm gìn giữ tạng Pāli, đề cao đời sống thanh tịnh, thiền định và hướng về con đường A la hán. Bắc truyền (Mahāyāna hay Đại
chúng) đi lên phương Bắc qua Trung Hoa, Việt Nam, Triều Tiên, Nhật Bản…, phát triển thêm nhiều bộ kinh điển, nhấn mạnh lý tưởng Bồ tát, tinh thần nhập thế và “bất tư nghì giải thoát”.

Tuy nhiên, việc gọi Nam truyền là “Tiểu thừa” và Bắc truyền là “Đại thừa” dễ dẫn đến hiểu lầm. Danh xưng “Tiểu thừa” vốn mang tính tranh luận trong lịch sử, không phản ánh trọn vẹn giá trị tu tập của Nam truyền. Thực tế, căn cứ Luật tạng Hữu bộ và giáo pháp căn bản, bất cứ ai hành trì Bát Chánh Đạo, Tứ vô lượng tâm, Tứ nhiếp pháp thì đều đi trên con đường Đại thừa, vì đều hướng đến giải thoát và lợi ích chúng sinh.
Cả hai truyền thống đều dựa trên Tam học là Giới, Định, Huệ và Tứ diệu đế, chỉ khác ở phương tiện và hình thái phát triển. Nam truyền giữ nguyên vẹn tinh thần nguyên thủy, nhấn mạnh sự giải thoát cá nhân như một nền tảng chắc chắn. Bắc truyền mở rộng viễn tượng, đề cao tinh thần vị tha, nhưng cũng không rời khỏi cội nguồn căn bản. Nhìn khách quan, hai dòng truyền thừa bổ sung cho nhau: một bên là sự tinh nghiêm, nền tảng thiền quán; một bên là sự khai triển bao dung, uyển chuyển phương tiện.

Do đó, thay vì phân chia, người học Phật hôm nay nên nhận ra rằng cả Nam truyền lẫn Bắc truyền đều cùng chung một gốc, đó chính là tìm cầu giác ngộ và giải thoát khổ đau, chỉ khác nhau ở cách biểu đạt và phương tiện hành trì.
Kinh Duy Ma Cật mở ra một hướng nhìn đặc biệt trong lịch sử tư tưởng Phật giáo, tinh thần nhập thế gắn liền với trí tuệ giải thoát. Nhân vật trung tâm, cư sĩ Duy Ma Cật, không phải là một vị Tỳ kheo xuất gia, mà là một cư sĩ sống giữa lòng xã hội. Nhưng chính nơi vị cư sĩ này, ta thấy hội tụ đủ trí tuệ, từ bi và phương tiện thiện xảo để ngang hàng với các bậc Đại Bồ tát. Điều này hàm ý rằng giác ngộ không bị giới hạn trong hình thức tu tập, mà mở ra cho tất cả những ai đủ tâm đức và đại hạnh.

Biểu tượng nhập thế ở đây là điểm đặc sắc vì Duy Ma Cật không rời khỏi phố chợ, không xa lánh gia đình, mà vẫn hóa độ chúng sinh bằng sự hiện hữu đầy tự tại. Căn bệnh của ông, thay vì là một nỗi khổ, lại được dùng như phương tiện giáo hóa: “bệnh vì chúng sinh bệnh, khổ vì chúng sinh khổ”. Qua đó, ông làm sáng tỏ tinh thần đồng sự nhiếp, cùng chia sẻ khổ đau để dẫn dắt người khác đến chỗ giác ngộ. Nhập thế không phải để bị đời cuốn trôi, mà là để sống ngay trong trần thế với tâm sáng suốt, biến phiền não thành bồ-đề.
Đặc biệt, kinh nhấn mạnh đến “bất tư nghì giải thoát” là một cảnh giới vượt ngoài tư duy nhị nguyên. Bất tư nghì không chỉ là kỳ diệu siêu việt, mà còn là sự tự tại vô ngần giữa thế gian, như sen nở trong bùn mà chẳng nhiễm bùn.

Cảnh giới này khiến mọi giới hạn về hai mặt trong ngoài, sạch dơ, sinh diệt… trở nên rỗng không, để người học Phật tự do ứng hiện mà không bị trói buộc. Đó chính là chỗ “tùy duyên bất biến, bất biến tùy duyên”, vừa sống giữa đời vừa không mất đi bản tâm thanh tịnh.
Tinh thần ấy tương ứng với lời Lục Tổ Huệ Năng trong Pháp Bảo Đàn Kinh dạy: “Phật pháp tại thế gian, Bất ly thế gian giác. Ly thế mích Bồ đề, Do như cầu thố giác.” Ý nghĩa bốn câu trên là Phật pháp không xa rời đời sống, nếu lìa thế gian mà cầu giác ngộ thì chẳng khác nào đi tìm sừng thỏ, lông rùa. Đây là lời cảnh tỉnh mà Lục Tổ đã quan tâm rằng,
Phật đạo không ở nơi viễn mộng mà ở trong từng sát na hiện thực, trong từng việc làm bình dị của mỗi chúng ta. Như vậy, Duy Ma Cật trở thành biểu tượng của người sống giữa đời mà không bị đời chi phối, lấy trí tuệ và bi nguyện làm ngọn đèn soi sáng. Hình ảnh ấy nhắc nhở người học Phật hôm nay rằng, con đường giải thoát không tách rời xã hội, mà chính trong từng mối quan hệ, từng công việc hằng ngày, ta có thể sống được tinh thần “bất tư nghì giải
thoát”.
Trong tiến trình tu học Phật pháp, những ngộ nhận và thái độ cực đoan thường khiến con đường giác ngộ bị lệch lạc. Một số người mang danh đệ tử Phật nhưng lại tin tưởng vào những hình thức mê tín như cầu xin thần thánh, bói toán, đốt vàng mã, coi Phật như một vị thần linh ban phước giáng họa. Cách nhìn này hoàn toàn trái với tinh thần tự giác và tự lực mà đạo Phật đề cao. Ngược lại, cũng có những người đi vào cực đoan khác: quá thiên về nghiên cứu triết học, phủ nhận mọi nghi lễ, cho rằng tụng kinh, lễ bái, cúng dường chỉ là hình thức không cần thiết. Kết quả là Phật pháp trong cách tiếp cận ấy trở nên khô thiển, thiếu sức cảm hóa bậc tri thức và xa lạ với quảng đại quần chúng.

Đức Phật từng dạy về Trung đạo trong Kinh Chuyển Pháp Luân với bài pháp đầu tiên, Đức Phật đã chỉ con đường kỳ diệu đó hầu tránh hai thái cực, một bên là buông mình trong dục lạc thế gian, bên kia là khổ hạnh ép xác làm tổn hại thân tâm. Trung đạo không phải là sự thỏa hiệp nửa vời, mà là con đường sáng suốt, hướng về giải thoát. Con đường ấy chính là Bát Chánh Đạo gồm chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn,
chánh niệm và chánh định. Đây là nền tảng cho trí tuệ phát sinh, tâm được an tịnh, và rốt ráo đạt đến Niết-bàn. Trong tu học ngày nay, tinh thần Trung đạo càng cần được vận dụng. Nếu chỉ thiên về nghi lễ hình thức, ta có nguy cơ sa vào mê tín, biến đạo thành sự cầu khẩn. Ngược lại, nếu phủ nhận nghi lễ hoàn toàn, ta sẽ đánh mất một phương tiện nhiếp tâm, một cánh cửa đưa tâm vào định và nuôi dưỡng niềm tin. Do đó, người học Phật cần biết khéo dung hòa, giữ gìn nghi lễ như một phương tiện thiện xảo, nhưng đồng thời chăm lo tu tập nội tâm, giữ tâm tỉnh giác. Chính sự quân bình ấy mới giúp Phật pháp đi vào đời sống, vừa gần gũi vừa sâu xa.
Thực chất, nghi lễ không phải cứu cánh mà là phương tiện. Khi được thực hành bằng tâm thanh tịnh, nghi lễ giúp nuôi dưỡng lòng cung kính, tạo nên môi trường thuận lợi cho việc nhiếp tâm, gieo trồng hạt giống giải thoát. Không phải Phật hay thần linh ban phước, mà chính là tâm trong sáng của mình tạo nên cảnh giới an lạc và giải thoát ngay giữa đời
thường.

Kinh Duy Ma Cật ra đời không chỉ là một dấu mốc trong lịch sử Phật giáo, mà còn là thông điệp tuyệt vời gửi đến nhân loại muôn nghìn kiếp vị lai. Kinh đã mở rộng cánh cửa đạo, đưa Phật pháp từ chốn thiền môn đi vào mọi ngõ ngách đời sống, khẳng định rằng hàng cư sĩ cũng có thể là bậc thầy trí tuệ, là ánh sáng cho tha nhân. Tinh thần “bất tư nghì giải thoát” mà kinh trình bày đã phá vỡ mọi ranh giới giữa xuất gia và tại gia, giữa đời và đạo, giữa phàm phu và
thánh nhân. Đó là sự tự tại vô ngần vì sống giữa trần thế mà không nhiễm bụi trần, hiện hữu giữa đau khổ mà vẫn gieo mầm an lạc.
Ngày nay ở xã hội Tây Phương với khoa học phát triễn tột bực, trí tuệ nhân tạo đã chiếm lãnh thị phần hầu như trọn vẹn nhưng tâm thức con người vẫn không có loại cơ năng kỹ thuật kỳ diệu nào thay thế được, chính nhờ tư tưởng này, Phật pháp trở nên gần gũi hơn, thấm sâu hơn vào đời sống thường nhật, mà vẫn giữ trọn tinh hoa của giáo lý nguyên thủy. Người học Phật hôm nay, dù ở bất cứ hoàn cảnh nào, cũng có thể tiếp nhận ánh sáng ấy, để chuyển hóa khổ đau thành trí tuệ, biến phiền não thành bồ đề. Đây là giá trị phổ quát mà nhân loại đang cần thiết về một con đường không tách rời thế gian, mà hòa nhập để làm trong sáng thế gian. Duy Ma Cật trong thời đại kỹ thuật số lại càng rõ sứ mạng thiêng liêng bằng lời nhắc nhở rằng, giải thoát không ở đâu xa, mà ngay nơi đời sống này, nếu ta biết sống bằng tâm an nhiên và trí tuệ vô ngại.

Như Ninh Nguyễn Hồng Dũng

Con Đường Việt Nam VII

Làm sao mở rộng việc tiếp cận với Tây phương

Mở rộng tiếp cận phương Tây và duy trì quyền lãnh đạo: Hai khái niệm có đối lập nhau không?

Việc mở rộng tiếp cận phương Tây và tập trung quyền lãnh đạo không nhất thiết là hai xu hướng đối lập. Thực tế, nhiều quốc gia đã thành công trong việc kết hợp cả hai yếu tố này bằng cách học hỏi kinh nghiệm phương Tây để cải cách và phát triển nhưng vẫn giữ vững hệ thống chính trị của mình. Việt Nam có thể tham khảo các mô hình tương tự như Trung Quốc, Singapore hay một số quốc gia Đông Á khác để tìm ra hướng đi phù hợp.

1. Làm thế nào để mở rộng tiếp cận phương Tây mà không làm mất ổn định chính trị?

Chuyển đổi tư duy về hội nhập

• Không xem phương Tây là một thế lực đối lập, mà là một nguồn tài nguyên tri thức, công nghệ, kinh tế cần khai thác.
• Học hỏi những giá trị tích cực như quản trị minh bạch, nền kinh tế thị trường, khoa học công nghệ, nhưng vẫn giữ bản sắc riêng trong chính trị và văn hóa.

Mở rộng quan hệ kinh tế nhưng duy trì kiểm soát chính trị

• Việt Nam có thể tận dụng thương mại, đầu tư và công nghệ từ phương Tây để phát triển kinh tế, nhưng vẫn giữ quyền lãnh đạo của Đảng trong quy định của luật pháp. Nếu bao biện và độc đoán trong lãnh đạo sẽ hạn chế sự phát triển trên.
• Tiếp tục ký kết và thực thi các hiệp định thương mại tự do (FTA) với phương Tây, thúc đẩy đầu tư nhưng không để nước ngoài kiểm soát các lĩnh vực nhạy cảm.

Cải cách hành chính và pháp luật để phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế

• Xây dựng hệ thống luật pháp công khai, minh bạch, giảm quan liêu và tham nhũng để tăng cường niềm tin của các nhà đầu tư và người dân.
• Đảm bảo một hệ thống tư pháp độc lập hơn trong lĩnh vực kinh tế, để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển theo quy luật thị trường. Dứt khoát không “hô” khẩu hiệu.

2. Những quốc gia nào đã làm được điều này?

Singapore: Kiểm soát chính trị nhưng nền kinh tế thị trường cực kỳ tự do

• Dưới thời Thủ tướng Lý Quang Diệu, Singapore áp dụng các nguyên tắc quản trị của phương Tây (pháp trị, minh bạch, hiệu quả) nhưng vẫn duy trì sự kiểm soát mạnh mẽ của chính phủ.
• Kết quả: Một nền kinh tế thịnh vượng với mức sống cao nhưng hệ thống chính trị vẫn tập trung vào một đảng cầm quyền mạnh.

Các nước Bắc Âu: Dân chủ nhưng quản trị tập trung, hiệu quả

• Các quốc gia như Thụy Điển, Phần Lan, Đan Mạch có nền dân chủ nhưng chính phủ vẫn đóng vai trò chủ đạo trong nhiều lĩnh vực quan trọng như giáo dục, y tế, phúc lợi xã hội.
• Kết quả: Phát triển bền vững, với mức độ hài lòng của người dân cao.

Nhận định: Việt Nam có thể học hỏi từ các mô hình này để tiếp cận phương Tây mà vẫn duy trì quyền lãnh đạo.

3. Những điều Việt Nam cần làm để cân bằng giữa hội nhập và kiểm soát chính trị

Cần minh bạch trong chính sách và trách nhiệm trong việc thực hiện

• Xây dựng hệ thống chính phủ điện tử để tăng cường tính công khai và trong sáng, giảm tham nhũng.
• Tạo ra các kênh đối thoại giữa chính quyền và doanh nghiệp thường xuyên; từ đó, người dân để phản hồi nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Tăng cường hợp tác với phương Tây trong giáo dục và khoa học

• Khuyến khích các chương trình hợp tác giữa các trường đại học Việt Nam với các đại học hàng đầu phương Tây.
• Đầu tư mạnh vào các ngành công nghệ cao, AI, khoa học dữ liệu để không bị tụt hậu trong nền kinh tế toàn cầu.

Định hướng phát triển kinh tế theo mô hình thị trường tự do nhưng có kiểm soát

• Tiếp tục cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước nhưng vẫn giữ quyền kiểm soát với các ngành chiến lược như năng lượng, viễn thông, ngân hàng.
• Thúc đẩy khu vực tư nhân phát triển mạnh hơn, giảm bớt rào cản về thủ tục hành chính.

Mở rộng không gian tự do nhưng trong khuôn khổ ổn định

• Cho phép báo chí và truyền thông có vai trò giám sát nhưng trong giới hạn nhất định để tránh gây bất ổn.
• Tăng cường đối thoại chính trị thay vì đối đầu, để người dân có cơ hội đóng góp ý kiến một cách xây dựng.

4. Kết luận: Hai hướng đi không đối lập, nếu có lộ trình phù hợp

Việt Nam không cần lựa chọn giữa phương Tây hay giữ quyền lãnh đạo, có thể làm cả hai điều này song song và không vượt các quyền quy định trong hiến pháp.

Nếu tiếp cận phương Tây thông minh (tận dụng kinh tế, công nghệ, giáo dục) nhưng vẫn kiểm soát chính trị một cách hiệu quả, Việt Nam có thể phát triển mà không gây mất ổn định.

Học hỏi các mô hình như Singapore, hay Bắc Âu có thể giúp Việt Nam tìm ra hướng đi phù hợp nhất.

Vì vậy, Việt Nam trong quá trình hội nhập nên đi theo hướng dung hòa ứng hợp với nền văn hóa Á Đông, không quá khép kín bế quan tỏa cảng như thời phong kiến, cũng không “mở toẹt” như thế giới Tây phương trước khi hấp thụ/tiêu thụ một nền tự do mà Tây phương đánh đổi nhiều thế kỷ

Lịch sử đã cho thấy rằng khép kín hoàn toàn sẽ dẫn đến tụt hậu, trong khi mở cửa quá nhanh, thiếu kiểm soát có thể gây ra những biến động không lường trước được. Do đó, một lộ trình hội nhập có chọn lọc, phù hợp với bản sắc văn hóa và trình độ phát triển của đất nước là hướng đi bền vững nhất.

Mai Thanh Truyết

Houston – Tháng 9-2025

________________________________________

Mai Thanh Truyết https://maithanhtruyet1.blogspot.com/
https://www.facebook.com/MaiThanhTruyetUSA

Hãy để lại cho thế hệ nối tiếp một trái đất Xanh.                                          

Let pass on to the next generation a Green Earth – Mai Thanh Truyết

VIDEO

**

Văn Khố Thuyền Nhân

Video tưởng nhớ nhà văn Phan Lạc Tiếp, người đồng sáng lập Uỷ Ban Báo Nguy Giúp Người Vượt Biển

21 tháng 9 năm 2025

Nhân dịp đánh dấu 45 năm hoạt động trải qua 3 thế hệ

BPSOS, ngày 21 tháng 9, 2025

http://machsongmedia.org

Chủ Nhật 21 tháng 9 là Lễ Chung Thất 49 ngày cho nhà văn Phan Lạc Tiếp và cũng là ngày BPSOS tổ chức bữa tiệc ở Orange County, California để đánh dấu 45 năm hoạt động liên tục. Vì phải lo Lễ Chung Thất, tang quyến không thể đến dự nên gửi gắm một video ngắn đến quan khách tham gia bữa tiệc: https://youtu.be/J6qXc_q6cYc?si=vYhvxwU9EbQ-pOJO

Nhà văn Phan Lạc Tiếp cùng với Giáo Sư Nguyễn Hữu Xương cùng một số nhân sĩ đã thành lập Uỷ Ban Báo Nguy Giúp Người Vượt Biển, tiếng Anh là Boat People S.O.S. Committee, năm 1980. Cuối năm 1990, sứ mệnh bảo vệ đồng bào thuyền nhân được chuyển giao cho chi nhánh vùng thủ đô Hoa Kỳ.

Chi nhánh này trở thành văn phòng trung ướng và đổi tên tiếng Việt thành Uỷ Ban Cứu Người Vượt Biển. Tên tiếng Anh vẫn giữ là Boat People SOS, cắt đi chữ Committee. Sau đó, tên được viết tắt thành BPSOS.

“Anh Phan Lạc Tiếp đại diện cho thế hệ mở đường,” Ts. Nguyễn Đình Thắng, Tổng Giám Đốc kiêm Chủ Tịch BPSOS, nhận định. “Chúng tôi thuộc thế hệ tiếp nối và đang trao truyền cho thế hệ trẻ hơn.”

Video ngắn sẽ được trình chiếu tại sự kiện đánh dấu 45 năm hoạt động của BPSOS để tưởng nhớ một trong những người mở đường: Nhà văn Phan Lạc Tiếp.

Bài liên quan:

Vĩnh biệt nhà văn Phan Lạc Tiếp, một trong số người khởi dựng BPSOS
https://machsongmedia.org/all/lich-su/van-kho-thuyen-nhan/vinh-biet-nha-van-phan-lac-tiep-mot-trong-so-nguoi-khoi-dung-bpsos.html