Suốt chặng đường khai hoang mở đất của cư dân miền sông nước Cà Mau, đã có biết bao những biến đổi thăng trầm mang đậm dấu ấn thời gian, trải qua nhiều thời kỳ khác nhau, nét văn hóa đời sống cộng đồng cũng lớn dần và phát triển theo năm tháng… Trong đó phải kể đến nét văn hóa ẩm thực của lưu dân từ nhiều miền đất nước tụ hội về đây, gắn chặt đời mình với tên người, tên đất Cà Mau, hòa quyện với thiên nhiên tạo nên những món ăn đặc sắc mang hương vị đồng quê không phải nơi nào cũng có. Đó là một nét riêng biệt của những loại đặc sản mà chỉ Cà Mau mới có và nổi tiếng xưa nay như: Ba khía Rạch Gốc, cua gạch Năm Căn, cá đồng U Minh… Nhưng có lẽ đối với nhiều người, ai đã đặt chân đến đất Cà Mau mà chưa một lần nếm qua các loại mắm được chế biến từ con cá đồng miệt U Minh thì thật là hoài công… Cứ như một chu kỳ của thời tiết trong năm, mỗi khi gió bấc trở mùa là báo hiệu một mùa “làm đìa” của người nông dân, thu hoạch các loại cá đồng về đìa sau một những ngày nước nổi đi kiếm ăn, đã tích tụ đủ năng lượng sống qua mùa khô hạn, đến khi sa mưa lại sinh sôi nảy nở. Cá thu hoạch được, lớp giữ lại để nhân giống, lớp đem bán cho thương lái. Nhưng người nông dân không quên giữ lại làm mắm, hoặc phơi khô dự trữ ăn dần… Trong đó “nhận mắm” phải là ưu tiên hàng đầu. Với món mắm cá lóc trộn đu đủ, sau khi những con cá no tròn được “nhận mắm” trong những lu, khạp đến độ bốc mùi thơm ngon, thịt mắm trông đỏ đượm, người ta bắt đầu dỡ ra trộn thêm thính được làm từ gạo rang giã nhuyễn, ướp thêm ít đường phèn, rồi nhận sang những cái hũ nhỏ là đã có một món mắm sống đặc sắc. Thế nhưng, với tài chế biến món ăn của người dân Cà Mau, mắm sống trộn thêm đu đủ mới thật là ngon. Chọn những trái đu đủ vừa mới hườm hườm, nạo thành sợi mỏng rồi đem trộn với mắm cá lóc sau khi đã rọc bỏ xương và thái thành miếng mỏng và thêm vào một ít bì da heo. Mắm thấm vào những thứ gia vị, hòa quyện thành một mùi thơm đặc trưng, cho thêm ớt trái xắt mỏng. Khi ăn, trộn thêm một ít gừng già xắt sợi sẽ rất thơm ngon. Món mắm cá lóc đu đủ ta có thể dùng với cơm, hoặc khi có khách dọn lên bàn tiệc cộng thêm vài trái chuối chát, khế, rau mùi… sẽ là một món nhắm tuyệt vời, mỗi khi xa quê ai mà không nhớ! Source: Internet
