TRANG ĐẶC BIỆT MỪNG XUÂN QUÝ MÃO – 2023 – VĂN THƠ LẠC VIỆT & Văn Thi Sĩ Thân Hữu VTLV

32 Điều Sưu Tầm Thú Vị về Mèo!

1.Mèo vốn là con vật ở rừng, nhưng một nhánh rời bỏ nơi hoang dã về sống với người, trở thành “mèo nhà!” Nếu lần theo gia phả thì tổ tiên mèo xuất hiện trên Trái đất 10-15 triệu năm về trước!

2.Trong một ngôi mộ cổ đào được trên đảo Cyprus có niên đại là 9.500 năm, giữa các đồ tuỳ táng có bộ xương mèo, chứng tỏ từ thời ấy, mèo đã kết bạn với loài người, để cùng chung sống lâu năm lắm rồi!

3.Năm 1988, một nông dân Ai Cập phát hiện ra một nghĩa địa mộ táng, có tới 300. 000 (ba trăm ngàn) thi hài mèo dưới dạng xác ướp. Người Anh, hồi ấy thống trị Ai Cập, đã cho chở về nước để làm phân bón ruộng!

4.Ngày nay, mèo là loài được nuôi nhiều nhất trong gia đình. Ước tính tổng số các chú Tom (tên mèo trong các phim hoạt hình) trên Trái đất khoảng 500 triệu, chưa kể những chú mèo hoang, tức mèo vô gia cư, sống đầu đường xó chợ, thì vô số kể!

5.Riêng ở Mỹ, các gia đình nuôi đến 73 triệu mèo làm “thú cưng”, bằng dân số một nước lớn (trong khi đó chỉ có 63 triệu chú cún). Cứ chưa đến 4 người nuôi một con mèo! Đó là mèo 4 chân, còn mèo 2 chân, đông hơn nửa trái địa cầu!

6.Người Mỹ vốn thích thống kê. Họ bảo cứ mỗi giờ, có 200 triệu mèo Mỹ ngáp và mỗi ngày, chúng có 425 triệu giấc ngủ ngắn!

7.Họ còn bảo có 25% các ông bà chủ dùng máy sấy tóc để sấy lông cho mèo và bơm nước hoa cho chúng sau khi tắm. Cũng theo thống kê của họ, hàng năm trên dưới 40.000 (bốn mươi ngàn) người bị mèo cắn phải đến bệnh viện tiêm thuốc trừ dại. Nhưng cũng chẳng vì thế họ ghét bỏ mèo. Rất vui với “thú đau thương” này!

8.Các nhà “mèo học” phân loại mèo nhà thành 33 giống khác nhau, với trên 3.000 loài!

9.Đã có thời mèo là linh vật đối với nhiều dân tộc ở Trung Đông. Người Ai Cập cổ thờ một nữ thần gọi là Nữ thần Bast, mình phụ nữ, đầu mèo.

10.Cũng có thời, ở nước này luật pháp quy định giết mèo phải đền mạng! Khi trong nhà mèo bị chết, cả nhà cạo trụi lông mày, để chịu tang! Sau đó tạc tượng gỗ để thờ!

11.Có điều này, chẳng hay ho lắm những cũng phải nói ngay. Tại châu Á, nhiều người thích mang mèo lên bàn ăn rồi so đũa. Hàng năm khoảng 4 triệu mèo, được phong danh hiệu là “tiểu hổ” và được chế biến làm nhiều món ăn khoái khẩu, cho một số bợm nhậu!

12.Mèo rất thông minh. Chúng có chỉ số IQ (các nhà tâm lý động vật có cách xác định chỉ số này cho chúng) chỉ đứng sau khỉ, tinh tinh và cá heo. Chúng có thể hiểu được niềm vui nỗi buồn của người để chia sẻ, và biết ai yêu, ai ghét chúng. Chúng nhận biết được cả thái độ của bạn trong giọng nói cơ. Mèo 2 chân, còn thông minh gấp hàng ngàn lần!

13.Mèo là động vật duy nhất phát ra tiếng grừ… grừ…ừ… có tần số 26 chu kỳ/giây, tương đương động cơ diesel. Đó là vì mèo có kỹ thuật làm rung dây thanh đới. Cơ thanh quản đóng mở tương ứng với tần số. Tiếng grừ của mèo không nhất thiết thể hiện sự khoan khoái. Khi doạ nhau, săn mồi chúng cũng grừ.

14.Trong suốt cuộc đời, mèo grừ.. ừ .. ừ… 10.950 lần. Tiếng “meo… meo” dễ thương chỉ dành cho người chúng thương. Ít khi chúng dùng âm thanh này “nói chuyện” với đồng loại, kể cả với bạn tình!

15.Mèo nghe thính hơn chó và người. Chúng ta chỉ nghe được âm thanh có tần số dưới 20 kHz, còn mèo dưới 65 kHz (kilôhéc).

16.Mèo có 32 bắp thịt tại tai, nên nó “dỏng tai” lên để nghe ngóng rất nhanh, nhanh hơn cả chó bảo vệ được huấn luyện chuyên môn!

17.Mèo cứ hay dụi vào người, hoặc các vật khác, như âu yếm lắm. Đừng tưởng lầm! Thật ra đó là cách để chúng hạ huyết áp mà thôi!

18.Khi vui vẻ, mèo thể hiện bằng cách nhảy cẫng lên, giống như người!

19.Mũi mèo giống như vân tay người, có thể in vào chứng minh thư của chúng (nếu có) để nhận ra từng cá thể. Cái mũi ấy có độ thính hơn mũi người đến 14 lần. Mèo 4 chân, mèo 2 chân, cũng có mũi thính hơn đàn ông gấp…chục lần!

20.Mắt mèo tinh hơn mắt người đến 6 lần. Đặc biệt chúng có thể nhìn trong đêm, vì thuỷ tinh thể có một lớp tế bào hấp thụ ánh sáng. Mèo không mù màu như đa số loài vật. Nó phân biệt được đỏ, xanh da trời và xanh lá cây. Song theo chúng thì bãi cỏ có màu… đỏ!

21.Mèo có thể véo von, lên giọng, xuống giọng với 100 âm thanh khác nhau, nghĩa là có thể hát được, trong khi chó, chỉ ư ử được 10 âm thanh thôi! Hèn gì mèo mà thủ thỉ, thì tình nhân, chỉ có…nước chết!

22.Mèo uống nước bằng cạnh bên lưỡi, chứ không phải đầu lưỡi đâu.

23.Chỉ mèo nhà, mới có thể dựng đuôi thẳng đứng khi đi. Mèo rừng, mèo hoang và các họ hàng khác của mèo (hổ, báo…) chỉ có thể để đuôi nằm ngang hoặc quặp giữa hai chân.

24.Mèo có 24 chiếc ria (mỗi bên mép 12 chiếc), không phải để vểnh lên chơi sang, mà dùng ria đụng qua đụng lại, để làm toán, xác định không gian sống có đủ cho mình hay không.

25.Mỗi centimet vuông trên thân mèo có 20.155 chiếc lông mượt mà. Mèo lông đen tuyền cực quý, được các cụ lang coi như một vị thuốc! Bạn nuôi mèo đen, chú ý giữ gìn nhé. Sểnh ra là mất đấy, nhất là nhà bạn gần…tiệm thuốc bắc!

26.Mèo rất sạch sẽ, biết tự “rửa mặt”. Thường trau chuốt bằng cách liếm nước bọt rồi lấy chân chải lông. Thích ở chỗ cao. Sống trong căn hộ khép kín, khi đi tè, đi ị chúng biết vào “toa lét!” Sau đó lấy chân trước giật nước! (Tất nhiên phải huấn luyện.)

27.Học thêm một chút tiếng Anh bạn nhé. Người yêu mèo được gọi là ailurophile.

28.Mèo cần ngủ 16 giờ mỗi ngày! Chẳng trách chúng có tiếng là lười. Nói như Nhà thơ Nguyên Sa, lúc nào cũng “ngái ngủ trên vai anh!”

29.Giống mèo lớn nhất có tên là Main Coon, trung bình nặng 11 kg. Lớn thứ hai là giống Ragdoll, mèo đực khoảng 10 kg, mèo cái 7-8 kg.

30.Giống mèo nhỏ nhất là mèo Singapore, trung bình chỉ 8 lạng.

31.Sách Kỷ lục Guinness ghi: Nặng nhất là chú mèo Himmy, nặng 21kg. Nhẹ nhất là chú mèo Tinker Toy, có 616g. Hai chàng khổng lồ và tí hon này thuộc 2 giống vừa nói.

32.Bàn chân mèo có mồ hôi mà mùi đặc trưng cho từng cá thể. Chúng dùng mùi mồ hôi để đánh dấu chủ quyền lãnh thổ, với thông điệp “Vùng đất này đã có chủ, cấm xâm phạm!”

33.Bất cứ con mèo trắng, mắt xanh da trời nào cũng điếc. Không tin bạn bắt nó, nói thầm vào tai nó xem. Nó dửng dưng như không.

34.Nước tiểu của mèo phát sáng xanh nhạt trong bóng tối. Ban đêm, bạn thử quan sát mà xem, có thể phát hiện chúng tè bậy ở chỗ nào đấy.

35.Vài số liệu về mèo so với người: Mèo nhìn bao quát  được một góc 225 độ, mà người chỉ 180 độ thôi.

32. Mèo có 30 đốt xương sống, người 25. Thân nhiệt của mèo giữa 38 và 39 độ C, người 37 độ. Thế là hơn người toàn diện rồi.

Kính chúc Quý Vị một Năm con Mèo ăn no ngủ kỹ, an lành, hạnh phúc, ai cũng muốn gần, vuốt ve thương mến!

Chúc Mừng Năm Mới! Quý Mão 2023!
Lê văn Hải

BÔNG VẠN THỌ NGÀY TẾT – NGUYỄN THỊ THÊM

Hôm nay đã là 21 tháng chạp, còn có 2 ngày nữa là đã đưa ông Táo về trời.  Sau ngày đưa ông Táo, Tết đến thật gần, nôn nao như mình đưa tay ra là có thể với được Tết. Như không khí mình hít vào có cái gì nhắc nhở “Tết sắp tới, chuẩn bị gì để Ăn Tết chưa?”  Cho nên nói gì thì nói, người VN mình dù đi đâu chăng nữa cũng không thể quên ngày Tết Nguyên Đán.

Ngày Tết ngoài đón mừng năm mới còn là ngày quay về với nguồn cội tổ tiên. Tổ tiên nghe thật xa vời ở những quốc gia không phải VN. Riêng với người Việt chúng mình dù ở  Âu châu, Úc châu, Á Châu, Mỹ Châu hay cả Phi Châu ngày Tết vẫn hướng về  cha mẹ cội nguồn. Dù đi tới đâu, căn nhà người VN cũng dành một nơi trang trọng nhất, an tịnh nhất để thiết lập bàn thờ tổ tiên, ông bà. Hai ngày quan trọng nhất trong năm khiến bàn thờ rực rỡ hương hoa là ngày giỗ và ngày Tết.

Ngày Tết Việt Nam đã làm cho nền văn hóa những nước có người Việt định cư một sắc thái mới rất đẹp, rất ý nghĩa. Những chợ hoa ngày Tết đã có mặt trên khắp thế giới. Những bánh tét, bánh chưng, mứt và chiếc áo dài đã trở thành quen thuộc với người dân bản xứ. Nói thật lòng ngày Tết Tây đối với người Tây Phương chả là  gì so với Tết Nguyên Đán của người Việt Nam ta.

Tuần qua chỉ mới qua rằm tháng chạp, chợ hoa Phước Lộc Thọ tại miền Nam Cali đã mở cửa. Hoa đủ màu đủ sắc trên các kệ. Những loại hoa được chăm chút nâng niu ở các nhà vườn được đem ra đây để khoe sắc. Tôi đi lựa hoa cho ngày Tết và để giỗ cha, chợt bâng khuâng thấy mình cô đơn, thiếu vắng vì nhớ một loài hoa Tết mà ở đây không thấy bán.

Tôi dừng chân

Chợt thấy mình lạc lõng

Nhớ mẹ già

Và nhớ một loài hoa

Hoa nhà quê

Không xinh đẹp kiêu sa

Mà thật quý

Một loài hoa dân dã

Tôi thấy mình lạc loài như đi tìm một cái gì thật thiêng liêng mà tìm hoài không có.

Hoa ở đây đủ loại rực rỡ, sang cả, tươi thắm. Nhưng sao tôi vẫn cảm thấy thiếu. Phải rồi. Tôi thấy thiếu hồn quê. Cái hồn quê thanh đạm, đơn sơ trong những ngày Tết xa xưa, thiếu vắng một cái gì thân thiết, quen thuộc vô cùng.  Ở đó có bóng dáng mẹ tôi bên vạt hoa vàng rực rỡ. Có nụ cười trẻ thơ của tôi mừng vui với áo mới ngày tư ngày Tết. Có một trời thương yêu tràn ngập trong lòng.

Tôi thèm thưởng thức cái mùi hăng hắc, nồng nồng của một loài hoa dân dã mà miền Nam tôi gọi là  BÔNG VẠN THỌ.

Chỉ cái tên thôi đã thấy nó đẹp trong ý nghĩa. Vạn thọ là sống lâu . Không một lời chúc nào tốt đẹp hơn cho những người già bằng câu chúc này:

“Kính chúc các cụ một năm mới thật nhiều sức khỏe và sống lâu với con cháu”. Nếu chúc văn hoa là “Vạn Thọ Vô Cương”. Một lời chúc mà ai ai cũng muốn có được trong đời. Sống lâu trong một thân thể khỏe mạnh.

Tôi là con nhà nghèo cho nên không biết gì đến hoa lan, thủy tiên, cẩm chướng, mẫu đơn hay các loài hoa vương giả khác.

Tôi thân thiết với các loại hoa nhà quê đơn sơ như hoa lài, hoa bông bụp, hoa cúc, hoa vạn thọ, hoa mười giờ, hoa sứ, hoa mai, hoa thiên lý, hoa cà phê, hoa bưởi, hoa ngâu… nghĩa là mấy loại hoa bình dân gần gũi trong đời sống hàng ngày của người dân quê miền Nam.

Con gái miền Nam như hoa Cúc

Đẹp dịu dàng thùy mị nết na

Như hoa sứ, hoa mai ở trước nhà

Hoa thiên lý ở hàng rào bên cạnh.

Con gái miền Nam tâm hồn trong trắng

Như hoa bưởi, hoa chanh xinh xắn trong vườn

Tóc thả bờ vai bát ngát mùi hương

Mượt mà như lúa ngoài đồng theo gió

Người dân miền Nam thiệt thà vậy đó

Trang trí bàn thờ vạn thọ ngày xuân

Rực rỡ màu vàng Mai Thọ kính dâng

Nhớ ơn tổ tiên, tiền nhân đất nước.

Hoa vạn thọ là một loại hoa dân dã, nhà vườn trồng bán Tết hay vào những ngày rằm.  Hoa Vạn Thọ trồng 105 ngày là đúng hẹn, nghĩa là hoa đúng lứa để đem bán chưng Tết. Hoa không kén đất chỉ cần có độ ẩm, đất phù sa thì hoa sẽ nở rực rỡ, màu vàng bắt mắt thể hiện được sự sung mãn và căng tràn sức sống của mùa Xuân.

Hoa Vạn Thọ như cô thôn nữ nhà vườn chơn chất và xinh đẹp. Áo bà ba, nón lá, tóc dài thơm mùi hoa bưởi hay mùi bồ kết. Một cô thiếu nữ đoan trang đôn hậu  giỏi giang, sẽ là một nàng dâu thảo, một người vợ thủy chung, một người mẹ hiền.

Hoa Vạn Thọ màu vàng thuộc hành thổ, màu của vương giả vua chúa, vậy mà lại tượng trưng cho người dân miền Nam bình dị, hiền lành. Có phải chăng ngầm nói rằng những bà hoàng bà chúa của nhà Nguyễn đa phần đều xuất thân ở miền Nam cò bay thẳng cánh, con gái xinh đẹp và nhân hậu.

 Hoa Vạn Thọ khi bán họ nhổ luôn cả gốc, bó lại với ít đất, giá cả vừa với túi tiền. Đem về cứ lấy một cái chậu tùy thích rồi bỏ cả cụm vào, thêm chút đất, tưới ẩm và thế là có hoa chưng ba ngày Tết, hoa tươi thắm sống cả tháng giêng.

 Vạn thọ dễ trồng, một hoa để giống có thể trồng một vạt đất rộng. Nhà tôi từ ngoài đường dẫn vào sân trước, ba tôi trồng hai hàng huệ đỏ. Hoa huệ cứ tàn rồi mọc lại. Hoa tươi thắm trong nắng sớm đón khách từ cổng vào sân trước. Mùa Tết má tôi tiếp nối trồng vạn thọ xen lẫn bông mồng gà kéo dài đến tận bàn thiên. Tại đây là một vạt vạn thọ được chăm chút kỹ hơn với những đóa hoa đại đóa thật to để chưng cúng trên bàn thờ.  Đi hết con đường màu đỏ của huệ là màu vàng của vạn thọ xen lẫn màu đỏ thẫm của bông mồng gà. Kế bên bàn thiên là hai cây mai vàng đầy những nụ,  hai cây bông sứ một trắng một đỏ khoe màu.

Ba tôi phải chọn ngày tuốt lá mai để mai nở cho kịp Tết. Khoảng 27 hay 28 tháng chạp, ba tôi chọn hai chậu bằng sứ, bứng mấy cây vạn thọ thật đẹp vào trong đấy để chưng trước thềm nhà. Trên bàn thờ Phật nhang đèn hoa trái trang trọng. Bàn thờ ông bà hai bình vạn thọ để hai bên, chân đèn, lư đồng chùi sáng choang, bát hương sạch sẽ. Bánh tét, bánh ít, mứt, rượu được đặt lên trên.

 Ngày 30 rước ông bà mâm cơm cúng tươm tất được bày lên thờ. Một mâm cơm bày lên giữa bàn khách cúng đất đai. Một mâm cơm bày ngoài sân để kính cáo mời chiến sĩ trận vong, oan hồn uổng tử về thọ dụng. Trên trang thờ ngoài bàn thiên chỉ có  hoa, trái cây, nước lọc, vài chén chè với một dĩa xôi.

 Ba tôi ăn mặc chỉnh tề kính cáo thiên địa quỷ thần, đất đai thổ trạch, xin phép mời tổ tiên, ông bà về nhà ăn Tết với con cháu. Chúng tôi cùng đến làm lễ và từ lúc đó Tết đã chính thức bắt đầu.

Bàn khách trước bàn thờ được trải khăn bàn trang trọng với bình bông khá to với những cành mai được cắt chọn kỹ lưỡng thật nhiều bông và hình dạng đẹp mắt. Một bộ tách trà được cất trong tủ kiếng giờ được mang ra. Trà đặc biệt ướp hoa lài hay sen được dành riêng đãi khách. Má cũng cẩn thận đặt trước một vài lít rượu thật ngon cho ba tiếp khách đến chúc Tết trong mấy ngày xuân.

Khách đến nhà chúc Tết lúc nào cũng xin phép gia chủ cho mình đốt hương bàn thờ. Nén hương kính cẩn đốt lên chào người trên trước, sau đó mới chào hỏi chúc Tết chủ nhà. Đây là một tục lệ rất đẹp của miền Nam VN.

Những ngày cuối năm là những ngày con gái vô cùng bận rộn. Nước phải gánh đổ đầy lu. Gạo phải có đầy khạp. Muối đầy hủ. Thức ăn cho những ngày Tết luôn luôn sẵn sàng để đãi khách. Trước khi rước ông bà về sân trước phải tưới cho đầm đất, không để bước đi có bụi bay lên. Nhà cửa sạch sẽ tinh tươm chứng tỏ sự hiếu kính mừng vui đón ông bà về với con cháu.

Tết đến thiêng liêng khắp mọi nhà

Giao thừa pháo nổ khắp gần xa

Rộn rã cùng nhau đi chúc Tết

Áo mới xum xoe bên mẹ cha.

Mồng một đi chùa, chúc Tết Thầy.

Mồng hai về ngoại thật vui thay.

Xe ngựa gỏ đều trên đường nhựa

Mồng ba hết Tết má cúng đưa .

Mồng bốn luộc gà cúng đầu năm 

Xôi chè, bánh trái khấn lâm râm.

Săm soi mấy móng chân gà cúng.

Ba đoán năm nay lộc tới thăm.

Tết về mừng tuổi được lì xì

Những đồng tiền mới thật mê ly

Đếm tới, đếm lui mừng khấp khởi 

Không dám đánh bài sợ hết đi.

Đã quá xa rồi Tết ngày thơ

Mùi thơm Vạn Thọ thoáng trong mơ

Mẹ cha, anh chị đà khuất bóng

Xứ người ngày Tết bỗng bơ vơ.

……

Tôi ra khỏi khu vực chợ hoa Phước Lộc Thọ mà lòng thật bâng khuâng. Tôi không thể tìm một chậu hoa vạn thọ đại đóa cho ngày Tết trong nhà. Tôi đã rời xa tuổi thơ và rời xa đất nước. Tôi cũng không còn là một cô bé nhỏ ngày xưa mà là một bà già U80. Má tôi đã mất từ lâu lắm, và tôi bây giờ đang ở tuổi má tôi ngày đó.

Má đã để lại cho tôi thật nhiều ký ức. Những bông hoa vạn thọ ngày xuân. Nụ cười móm mém với khay trầu và bộ ống ngoáy. Má với cái áo túi ngắn tay, cái áo bà ba và quần lãnh đen đáy nem muôn thuở. Má với những đòn bánh tét, bánh ít ngày tết. Má lom khom ngoài vườn, nắng chiều hắt hiu tưới lên cái khăn rằn đội đầu. Má với buổi trưa nắng chang chang đốt lửa khẩn hoang. Má với bầy con ruột, con chồng vất vả cả đời.

Má tôi như hoa Vạn Thọ quê nghèo không thể thiếu trong gia đình ngày Tết. Không có má ngôi nhà lạnh tanh, thiếu sức sống, thiếu sinh khí hạnh phúc thương yêu. Hoa Vạn Thọ dễ trồng như má tôi dù thiếu ăn, thiếu mặc vẫn sống chan hòa tình thương, giang cánh tay bảo vệ và che chở đàn con.

Năm tới sẽ là năm con mèo. Má tôi tuổi Mẹo và ba tôi tuổi Tí. Có một lần tôi hỏi má:

– Má tuổi mèo mà tại sao bị ba khuất phục?

Má tôi trả lời;

– Tại vì ba là chồng còn má là vợ. Vợ phải phục tùng chồng.

Tôi hỏi ba:

– Tại sao ba tuổi chuột mà ba không sợ má?. Ba tôi cười tủm tỉm:

– Tại vì ba là chuột cống mà má mày mèo con.

Tôi chỉ biết cười trừ vì biết rằng mèo hay chuột thì cũng ở chung một nhà. Cùng đón nhận cuộc sống đã được định trước. Con chuột dù khôn ngoan thế nào tự bản thân nó cũng sợ mèo dù là một chú mèo con. Con Mèo dù ghét chuột nhưng không có chuột, giá trị con mèo cũng không xác định được. Hai con vật đối nghịch nhưng liên kết với nhau theo định mệnh trong gia đình tôi.

Má tôi mất ba tôi suy sụp hẵn ra. Người đàn ông uy quyền trong nhà hụt hẫng như thiếu một cánh tay, như gãy một cái xương sườn, như mất đi một cái gì thiêng liêng lắm. Ba không còn má bên cạnh, trống trải như ngày Tết thiếu những đóa hoa vạn thọ trên bàn thờ gia tiên, bàn thiên ngoài trời và chậu hoa trước ngỏ.

Như tôi đi chợ hoa Cali rực rỡ sắc màu mà không tìm được cho mình một chậu hoa vạn thọ đại đóa để chưng trong ba ngày Tết.

CÚNG TỔ TIÊN NGÀY TẾT

Mấy chục năm rồi trên đất khách

Đã biết bao lần cúng tổ tiên.

Bàn thờ hương khói bay nghi ngút

Ngày Xuân kính cẩn lạy cửu huyền

Cành mai không phải mai trước ngõ

Cha già lặt lá mỗi xuân về.

Những nụ hoa vàng cha ngắm nghía

Chăm chút, nâng niu thật say mê

Bình hoa trịnh trọng chưng lên cúng.

Dù đẹp, dù sang vẫn  thua xa  

Màu hoa vạn thọ má trồng Tết

Hăng hắc mùi thơm của quê nhà

Bánh tét, bánh chưng con gái gói,

Nếp, đậu dẽo thơm, nhân thật ngon

Dưa món, thịt kho, nem, giò thủ

Thương quá mẹ chồng dạy cho con.

Tô khổ qua hầm còn bốc khói.

Vị tuy có đắng nhưng ngọt ngào.

“Bao nhiêu gian khổ qua tất cả”

Năm mới không còn những gian lao

Năm nay thêm một ảnh trên thờ

Nhang đèn nghi ngút, khói hương mờ

Người quỳ cúng bái lên một cấp.

Ngồi đó yên bình, thoắt như giấc mơ.

Mồng một cháu con đứng song song.

Lạy tổ tiên, lạy cố, lạy ông.

Nỗi buồn mất mát sao quá lớn

Xuân kém vui. Nước mắt lưng tròng.

Cái ghế ông ngồi vẫn còn đây.

Bàn tay run rẩy nắm bàn tay

Từng lời yếu đuối  “Ngoan, học giỏi

Lì xì cho cháu để lấy may! “

Ông có về không hưởng khói nhang?

Hoa tươi lộc Tết nghĩa trần gian.

Cửu huyền thất tổ cùng phụ mẫu

Chứng kiến hậu sinh sống vẹn toàn.

Hương khói, chỉ là hương khói thôi.

Tâm thành không phải ở đầu môi.

Sống sao cho đẹp trong nhân cách.

Giữ nghĩa- nhân – trung- hiếu ở đời.

Ngày Xuân đoàn tụ lạy ông bà.

Áo quần trịnh trọng lễ mẹ cha

Chúc nhau sức khỏe nhiều tài lộc.

Giữ gìn truyền thống Việt Nam ta.

Nguyễn thị Thêm.

TOI-NHO-QUE-TOI-2

Mừng Xuân QUÝ MÃO 2023

Xuân về Quý Mão đón MÈO ngao,

Bệnh dịch thiên tai đã thoái trào.

MÈO MẢ GÀ ĐỒNG cần chỉnh đốn…

MÈO HOANG CHÓ DẠI phải làm sao…

ĐÁ MÈO QUÈO CHÓ lòng chưa hả…

CHƯỞI CHÓ MẮNG MÈO dạ cũng nao…

Dân Chủ Cộng Hòa, thôi… xít lại,*

MÈO mà cắn MỈU cũng kêu…”NGAO”!!!

                                  Đỗ Chiêu Đức

                              Xuân Quý Mão 2023

* DÂN CHỦ hay CỘNG HÒA gì đều là dân của “nước Mỹ”; cũng như MÈO hay MỈU gì đều chỉ “con mèo” cả ! Thôi thì hãy xít lại với nhau mà xây dựng đất nước, chẳng qúy hóa lắm hay sao !?

Tạp Ghi và Phiếm Luận :  

                                  MÃO THỎ MẸO MÈO

                                               Tuổi Mẹo là con Mèo Ngao,

                                         Hay quấu hay quào ăn vụng thành tinh

       Đó là hai câu trong bài Đồng Dao nói về CON MÈO trong 12 con giáp của vùng Lục Tỉnh quê tôi; khắp đồng bằng sông Cửu Long và cả nước Việt Nam đều biết tuổi MÃO là tuổi con MÈO; nhưng theo Thập Nhị Địa Chi trong Tử Vi đẩu số thì MÃO là con THỎ chớ không phải con MÈO ! Có thể do âm MÃO 卯 có âm sắc gần giống các âm MAO, MEO, MÈO, MIÊU, MỈU là tiếng kêu và là tên gọi của con MÈO mà ra chăng ?! Vả lại con MÈO là một trong những gia súc thường nuôi trong nhà hơn là con THỎ sống trong hang hố bụi rậm, nên con MÈO gần gũi thân thương với người Việt Nam ta hơn là con THỎ thường được nuôi trong chuồng.

       Nhưng dù cho Thỏ hay Mèo gì thì cũng là năm MÃO 卯, ngôi thứ tư của Địa chi kết hợp với ngôi cuối cùng của Thiên can là QUÝ 癸, nên năm nay 2023 là năm QÚY MÃO 癸卯. Bắc phương Nhâm Qúy thủy 北方壬癸水, nên QÚY thuộc âm thủy ở phương bắc và có màu đen, nên năm Quý Mão là năm của con thỏ màu đen, nếu đọc là QUÝ MẸO thì là con mèo đen, mà dân Cái răng Ba láng Vàm Xáng Phong điền của chúng tôi gọi là con Mèo Mun. Điều nầy cho thấy tiếng Việt ta rất lắt léo và rất khó học đối với người nước ngoài. Này nhé, con cọp đen thì gọi là HẮC HỔ; con ngựa đen thì gọi là con NGỰA Ô; con chó đen thì gọi là con CHÓ MỰC, còn con mèo đen thì lại gọi là con MÈO MUN và con cá đen là con… CÁ LÓC… !!!

                                       QÚY MÃO là Thỏ đen và Mèo Mun

      Năm Mão là năm thứ tư theo Địa chi : Tý, Sửu, Dần, MÃO… Nhưng tháng Mão là Tháng Hai Âm lịch trong năm; Ngày Mão là ngày được xếp sau ngày Dần và trước ngày Thìn; Giờ Mão là từ 5 giờ đến 7 giờ sáng, giờ của mặt trời mọc, giờ của một ngày mới bắt đầu, nên ông bà ngày xưa thường nhắc nhở con cháu câu nói trong Tăng Quảng Hiền Văn sau đây :

              Mạc ẩm Mão thời tửu,         莫飲卯時酒,

              Hôn hôn túy đáo Dậu.         昏昏醉到酉.

              Mạc mạ Dậu thời thê,         莫罵酉時妻,

              Nhất dạ thụ cô thê.            一夜受孤凄.

 Có nghĩa :

          * Đừng uống rượu vào giờ Mão (từ 5 đến 7 giờ sáng). Vì sẽ bị…

             Say sưa mơ màng cho đến giờ Dậu (từ 5 đến 7 giờ tối). Vậy là 

                   suốt ngày sẽ không làm ăn gì được cả !

         * Đừng mắng vợ vào giờ Dậu, vì chiều tối mà vợ chồng giận nhau

                   thì suốt đêm sẽ chịu lạnh lẽo cô đơn có một mình, cũng sẽ 

                   không “làm ăn” gì được cả !

      Tâm lý qúa cở “thợ mộc”! Ai bảo là ông bà ngày xưa không biết tâm lý tình cảm và bảo vệ hạnh phúc gia đình đâu !?

      Theo truyền thuyết xưa trong cung trăng có con thỏ trắng giã thuốc trường sinh. Vì có sắc lông trắng như ngọc nên mọi người đều gọi là NGỌC THỐ 玉兔 là Thỏ Ngọc; hình thành thành ngữ NGỌC THỐ ĐẢO DƯỢC 玉兔搗藥 là Thỏ Ngọc Giã Thuốc theo các truyền thuyết sau đây : 

     * Thỏ Ngọc là hoá thân của Hằng Nga, vì sau khi đến cung trăng đã phạm luật của thiên đình nên Ngọc Đế phạt biến thành thỏ ngọc, đến mỗi đêm trăng sáng thì phải cầm chày ngọc cối ngọc để giã thuốc trường sinh cho các thần tiên trên trời.

     * Có truyền thuyết cho rằng Thỏ Ngọc chính là hóa thân của Hậu Nghệ, vì thương Hằng Nga ở cung trăng vò võ có một mình, nên mới hóa thân thành con vật mà Hằng Nga yêu thích nhất để cùng bầu bạn với nàng. Đáng thương cho Hằng Nga không biết là người chồng mà mình luôn tưởng nhớ chính là con Thỏ Ngọc đang kề cận bên mình mỗi đêm.

     * Theo truyền thuyết dân gian thì có ba vị tiên ông hóa thân thành ba ông già nghèo khổ đến xin thức ăn của ba người bạn là Chồn, Khỉ và Thỏ. Chồn và Khỉ đều mang thức ăn để dành ra cho ba ông già, riêng Thỏ thì không có gì để cho, bèn nói với ba ông già rằng :”Các ông hãy ăn thịt của tôi đi”. Nói xong, bèn nhảy vào đống lửa gần đó để làm thức ăn cho ba ông già. Ba vị tiên ông bàng hoàng và rất cảm động bèn cứu Thỏ ra khỏi đống lửa và đưa lên cung trăng.

     * Theo truyện Phong Thần Diễn Nghĩa thì khi Tây Bá Hầu Cơ Xương bị giam nơi Dũ lý, con trai trưởng là Bá Ấp Khảo đến Triều ca để tìm cách cứu cha. Đắc Kỷ thấy Bá Ấp Khảo đẹp trai lại giỏi về đàn cầm bèn động tình đem lời cớt nhả. Bá Ấp Khảo lấy lời lẽ chính trực khuyên can. Đắc Kỷ thẹn quá hóa giận bèn gièm pha với Trụ Vương là Bá Ấp Khảo buông lời vô lễ chọc ghẹo mình. Trụ Vương bèn hành hình Bá Ấp Khảo. Đắc Kỷ lấy thịt làm thành bánh bao đem cho Cơ Xương ăn. Tuy biết là thịt của con mình, Cơ Xương cũng giả ngây giả dại mà ăn hết để được tha về nước. Khi vừa về đến đất Tây Kỳ ông bèn lợm giọng và há miệng mửa ra ba con thỏ trắng. Ông biết đó là ba hồn chín vía của Bá Ấp Khảo. Đêm đó khi trăng vừa lên đến đỉnh đầu, các con thỏ đều chạy ra sân để ngắm trăng. Bỗng có Hằng Nga hiện xuống bảo rằng vâng lệnh của bà Tây Vương Mẫu đến rước các con thỏ ngọc về cung Quảng Hàn….

      Còn rất nhiều rất nhiều truyền thuyết dân gian khác về con Thỏ Ngọc ở trong cung trăng. Theo thời gian lâu dần lâu dần hình ảnh con Thỏ Ngọc là biểu tượng của vầng trăng. Trăng là Thỏ ngọc, Thỏ ngọc là trăng, như trong Truyện Kiều cụ Nguyễn Du đã cho Vương Quan nói về nấm mộ hoang bên đường của Đạm Tiên bằng hai câu :

                                  Trãi bao THỎ LẶN ÁC TÀ,

                             Ấy mồ vô chủ ai mà viếng thăm.

      THỎ LẶN là Trăng lặn, ÁC TÀ là Mặt Trời chiều; Trăng lặn là hết đêm, Mặt Trời về chiều là hết ngày. Nên THỎ LẶN ÁC TÀ chỉ ngày tháng qua đi. “Trãi bao THỎ LẶN ÁC TÀ,” là biết bao là ngày tháng đã qua đi rồi !

      Trong bài thơ Vấn Nguyệt của Bà Chúa Thơ Nôm Hồ Xuân Hương cũng có câu :

                              Hỏi con NGỌC THỐ đà bao tuổi ?

                              Chớ chị Hằng Nga đã mấy con ?

      Còn trong Cung Oán Ngâm Khúc của Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều thì gọi vầng trăng là BÓNG THỎ :

                              Khi BÓNG THỎ chênh vênh trước nóc,

                              Nghe vang lừng tiếng giục bên tai.                              

                              Dè chừng nghĩ tiếng tiểu đòi,

                              Nghiêng bình phấn mốc mà dồi má nheo.

      Trong văn học cổ ta cũng thường nghe câu THỐ TỬ HỒ BI 兔死狐悲, có nghĩa : Con thỏ chết con chồn buồn. Theo truyện ngụ ngôn sau đây :

      Ngày xưa, có đôi bạn thân Thỏ và Chồn sống nương tựa lẫn nhau. Một hôm trời quang mây tạnh, đôi bạn đang dạo chơi ngoài cánh đồng cỏ đầy hoa thơm cỏ lạ; Tình cờ, xuất hiện một người thợ săn giương cung bắn ngay chú Thỏ, Thỏ mang tên phóng chạy lủi vào đám cỏ đế để trốn. Nhưng vì vết thương quá nặng, thỏ chết. Khi chồn chạy đến thì thấy bạn mình đã chết rồi, bèn khóc than thảm thiết. Tình cờ có một ông cụ đi đến, hỏi :”Thỏ chết là chuyện của thỏ, sao ngươi lại khóc lóc thảm thiết thế kia ?”Chồn thưa rằng:”Vì Thỏ là bạn kết giao của tôi, nên nay bạn mất, sao tôi lại có thể không đau lòng chớ !” Ông cụ nghe xong cảm khái nói rằng :”Thố tử Hồ bi, vật thương kỳ loại 兔死狐悲，物傷其類 !” Có nghĩa : Thỏ chết Chồn buồn, loài vật còn biết thương yêu lẫn nhau !” Trong Hồi thứ 89 truyện Tam Quốc Diễn Nghĩa của La Quán Trung đời Minh, khi Mạnh Hoạch bị bắt đã nói với một Động chủ chỉ điểm cho Khổng Minh bắt mình rằng :” Thố Tử Hồ Bi, Vật thương kỳ loại, ngô dữ nhữ giai thị các động chi chủ, vãng nhật vô oán, hà cố hại ngã?‘兔死狐悲，物傷其類’。吾与汝皆是各洞之主，往日无冤，何故害我？”. Có nghĩa : “Thỏ chết chồn buồn vì thương đồng loại. Ta và ngươi đều là động chủ của một động, ngày thường không có ân oán gì với nhau, cớ chi lại hại ta như thế ?!”

                                    Thố Tử Hồ Bi là Thỏ chết Chồn buồn

      Cũng từ truyện ngụ ngôn trên, ta thấy con thỏ bản tính nhút nhát, lại rất thính tai, nên hễ nghe tiếng động là nhảy vào bụi cỏ đế để trốn, nên chi ta lại có thành ngữ “NHÁT NHƯ THỎ ĐẾ” để chỉ những người nhút nhát không có chút gan dạ nào cả !

      Theo nghiên cứu khoa học, THỎ thở hơi rất nhẹ nhàng, không có tiếng động, chỉ thấy thành bụng dao động theo nhịp thở một cách rất dễ thương và tội nghiệp. Thỏ lại hay có tính “cắn nhẹ” có nghĩa là “được rồi, thôi đã đủ rồi”. Chúng sẽ lợi dụng hành động cắn nhẹ để ngăn cản động tác hiện tại của chủ nhân. Nếu bạn không quan tâm mà tiếp tục hành vi đó, chúng sẽ phản đối bằng hành động mạnh hơn. Có thể vì thế mà chủ nhân của Câu lạc bộ Playboy là Hugh Hefner đã dùng hình tượng của con thỏ cho các “NGƯỜI ĐẸP THỎ” để ngầm bảo với các khách hàng là phải biết tiết chế và dừng lại đúng lúc. Nên mặc dù có rất nhiều “lời ong tiếng ve” gán cho tội khiêu dâm, Tạp chí và Câu lạc bộ Playboy vẫn tồn tại phát triển cho đến hiện nay đã hơn 60 năm qua rồi !

                          Ông chủ Câu lạc bộ và Tạp chí Playboy từ 1960 cho đến hiện nay

      Nhạy cảm, trực tính, phản ứng nhanh nhẹn và phóng thẳng khi nghe tiếng động đã giúp cho Thỏ thoát qua nhiều tai nạn sát thân, nhưng có đôi khi phản ứng nhanh nhẹn và phóng thẳng quá cũng làm hại cho thân mình, thay vì phóng thẳng vào bụi cỏ đế để trốn, thì thỏ lại phóng thẳng vào gốc cây làm cho dập đầu sứt trán và ngất xỉu tại chỗ, như con thỏ của người nước Tống trong sách Hàn Phi Tử 韩非子 như sau :

       Thời Chiến Quốc, nước Tống có người nông dân siêng năng ra đồng làm ruộng mỗi ngay. Một hôm đang ngồi nghỉ dưới gốc cây, tình cờ có một con thỏ phóng nhanh tới va đầu vào gốc cây ngất xỉu. Xách con thỏ mập ú trong tay anh ta mừng rơn đem về nhà khoe với vợ con. Hôm đó gia đình có một bửa ăn thịnh soạn ngon lành với thịt con thỏ. Anh ta nghĩ :”Nếu mỗi ngày có được một con thỏ như thế nầy thì tội gì phải cày sâu cuốc bẩm chi cho mệt !” Anh ta bèn ngưng không làm việc đồng áng nữa, mỗi ngày cứ ngồi dưới bóng cây mà đợi thỏ phóng vào gốc cây để bắt về mà ăn thịt”. Ngày này qua ngày khác, đồng ruộng ngày một hoang vu, cỏ mọc cao hơn đầu mà nào có thấy thêm được con thỏ nào chạy lủi đầu vào gốc cây nữa đâu ! Chỉ tổ làm trò cười cho bà con lối xóm mà thôi. 

         Từ câu chuyện ngụ ngôn trên đây đã hình thành một thành ngữ trong văn học là THỦ CHU ĐÃI THỐ 守株待兔. Có nghĩa là “Giữ lấy cái gốc cây mà đợi thỏ” để chỉ những người cứng ngắt cố chấp không linh động, lấy việc Ngẫu Nhiên làm Hiển Nhiên mà mong đợi và hy vọng. Tiếng Nôm ta gọi là “Ôm Cây Đợi Thỏ” để mỉa mai những người “Nằm chờ sung rụng” không chịu siêng năng lao động để kiếm sống mà chỉ trông chờ vào những may mắn ngẫu nhiên như trúng số trúng đề; chỉ muốn làm ít hưởng nhiều hay không làm mà được hưởng ! Cứ ÔM CÂY mà ĐỢI THỎ đi nhé !!!

                                       Thủ Chu Đãi Thố là Ôm Cây Đợi Thỏ

     Nhắc tới số đề lại làm cho tôi nhớ lại hồi nhỏ lúc còn ở trong chợ Cái Chanh, thuộc xã Thường Thạnh Đông huyện Châu Thành tỉnh Phong Dinh. Lúc bấy giờ Chí sĩ Ngô Đình Diệm mới về chấp chánh, chính sự và xã hội chưa ổn định, nên lực lượng võ trang của Hòa Hảo còn đóng ở chợ Cái Chanh và họ đã cho xây dựng nhà lồng chợ lại để tổ chức xổ đề 36 làm kinh phí, nên tôi còn nhớ rất rõ các con số đề :

         * Con THỎ mang số 8, có tên chữ là Nguyệt Bửu 月寶 thuộc nhóm Ngũ Hổ Tướng 五虎將.

Còn MÈO thì có tới 2 con :

         * MÈO rừng mang số 14, có tên chữ là Chỉ Đắc 只得 thuộc nhóm Thất Sinh Ý 七生意.

         * MÈO nhà (dị bản là Kỳ lân) mang số 18, có tên chữ là Thiên Thân 天伸 thuộc nhóm Nhị Đạo Sĩ 二道士.

     Trong bài “Vè Thua Đề 36” của thầy giáo Kiến dạy ở trường sơ cấp ấp Yên Thượng Thị trấn Cái  Răng có các câu như :

                 … Hai mươi chín, Mười tám, chữ THIÊN đứng đầu,

                         Lái buôn thua thiếu câu mâu,

                      Bạn bè đuổi hết ngồi sầu lái ghe…

      Số 18 là THIÊN Thân như ta đã biết ở trên, còn số…

           29 là THIÊN Lương 天良 thuộc nhóm Tứ Hòa Thượng 四和尚, là con Lươn.

Vậy là…

      Năm MÃO, năm MẸO vừa là con THỎ vừa là con MÈO RỪNG lại vừa là con MÈO NHÀ, chiếm hết 3 ngôi trong đề 36 rồi. Sau nầy dân Chợ Lớn còn thêm vào 4 con số nữa cho chẳng 40. Đó là 37 Thiên Công 天公 là Ông Trời; 38 Địa Chủ 地主 là Ông Địa, 39 là ông Thần Tài 財神 và 40 là Táo Quân 灶君, là Ông Táo. Sau 1975 dân số đề lại áp dụng vào Xổ Số Kiến Thiết hằng ngày của các tỉnh thành, từ 00 đến 99 để đánh đề, nên QÚY MÃO 2023 nầy muốn đánh đề theo chữ MÃO là Thỏ và Mèo thì ta có các số sau đây :

          * THỎ là số 8, 48, 88 thế thân là số 20, 60, 00.

          * MÈO RỪNG số 14, 54, 94 thế thân là số 13, 53, 93.

          * MÈO NHÀ số 18, 58, 98 thế thân là số 10, 50, 90.

     Chỉ có một chữ MÃO thôi, muốn đánh đề cho chắc ăn theo Xổ Số Kiến Thiết hiện nay thì phải đánh tất cả 18 con số nêu trên, mà còn chưa chắc đã trúng nữa, nên ai mê số đề thì sẽ tha hồ mà…tán gia bại sản nhé !

     Trở lại với con MÈO…  

     Mặc dù không có tên trong “Lục Súc Tranh Công”, nhưng con mèo được nuôi trong nhà cũng sánh ngang hàng với con chó bằng các thành ngữ tục ngữ ghép đôi như : Chó giữ nhà, mèo bắt chuột; Chó tha đi, mèo tha lại; Gấu ó như chó với mèo, Đá mèo quèo chó, Chưởi chó mắng mèo; Chó treo mèo đậy; Không có chó bắt mèo ăn cứt… Xem ra, con mèo ở trong nhà có vẻ thất thế hơn con chó rất nhiều, nên nhiều con hay bỏ nhà đi làm “Mèo hoang”, sống lang thang ngoài đồng nội như câu ca dao sau đây :

                               MÈO HOANG lại gặp chó hoang;

                            Anh đi ăn trộm gặp nàng bứt khoai.

           Vì sống lang thang vất vưởng ngoài đồng trong các gò mả, nên bị người đời mai mỉa là MÈO MẢ GÀ ĐỒNG như khi Khuyển Ưng bắt Thúy Kiều về giao nạp cho Hoạn Bà mẹ của Hoạn Thư; Thúy Kiều đã bị Hoạn Bà mắng rằng :

                             Con này chẳng phải thiện nhân,

                     Chẳng phường trốn chúa thì quân lộn chồng.

                              Ra tuồng MÈO MẢ GÀ ĐỒNG,

                      Ra tuồng lúng túng chẳng xong bề nào…

       Mèo lại thích được vuốt ve chiều chuộng, lại hay nhõng nhẽo, dúi đầu dúi cổ vào mình vào tay của người khác, nên chi “Mèo” lại được dùng để chỉ người tình ngoài hôn phối. Đó là những “con mèo hai chân” rất dễ thương, rất nũng nịu, rất duyên dáng và cũng rất… sợ “Sư Tử”, nhất là “SƯ TỬ HÀ ĐÔNG”. Như Long Khâu cư sĩ Trần Qúy Thường 陳季常 bạn thân của Tô Đông Pha 蘇東坡, một trong Đường Tống Bát Đại Gia. Truyện kể, một hôm Tô Đông Pha rước mấy cô kỹ nữ ở Nghi xuân Viện về nhà để hầu rượu cho các bạn bè cùng nhau thù tạc, dĩ nhiên có cả Trần Quý Thường. Trong khi mọi người đang vui vẻ với các “Con Mèo hai chân” thì vợ Trần Quý Thường đến hét lên một tiếng, Trần Quý Thường giật mình rớt cả cây gậy đang cầm trong tay, nên Tô Đông Pha đã làm bài thơ ghẹo bạn như sau :

              誰似龍丘居士賢，  Thùy tự Long Khâu cư sĩ hiền,

              談空談有夜不眠。  Đàm không đàm hữu dạ bất miên.

              忽聞河東獅子吼，  Hốt văn Hà Đông Sư Tử hống,

              拄杖落手心茫然。  Trụ trượng lạc thủ tâm mang nhiên !

Có nghĩa :

     Có ai mà giỏi được bằng Long Khâu Cư Sĩ đâu ?!

     Có thể đàm luận chuyện đời nói không nói có suốt đêm không ngủ. Nhưng …

     Bỗng nghe tiếng rống của Sư Tử Hà Đông, thì …

     Giật mình hoảng hốt đến nỗi gậy rớt khỏi tay !

Diễn nôm :

                  Long Khâu Cư Sĩ giỏi ai bằng,

                  Chuyện có chuyện không nói rất hăng.

                  Chợt bỗng Hà Đông Sư Tử rống,

                  Giật mình gậy rớt, hết còn … hăng ! 

        Vì vợ của Trần Quý Thường là Liễu Nguyệt Nga 柳月娥, con của một thế gia vọng tộc ở xứ Hà Đông 河東. Nên Tô Đông Pha đã gọi đùa là Hà Đông Sư Tử 河東獅子; Không ngờ từ đó về sau “SƯ TỬ HÀ ĐÔNG” trở thành bà vợ dữ, bà vợ hung ác, lấn lướt và “ăn hiếp” chồng !  và thành ngữ HÀ ĐÔNG SƯ HỐNG 河東獅吼 (tiếng gầm của con sư tử Hà đông)  được ra đời từ đó !

                                  Chợt bỗng Hà Đông Sư Tử rống

       Có người đẹp bên cạnh mà không biết ấp yêu chìu chuộng thì người ta sẽ bảo là “Mèo mà bày đặt chê mỡ”, nên đàn ông thấy gái đẹp thì như là “Mèo thấy mỡ” vậy, cho nên đừng bao giờ “Để mỡ gần miệng Mèo” thế nào có ngày cũng bị nó “xực” mà thôi ! Có bạn gái, có girlfriend thì gọi là “Có Mèo”; đi tán gái thì gọi là đi “Cua Mèo”. Mèo luôn luôn ăn uống nhỏ nhẹ chậm rải từ tốn như con gái mới lớn nên được tiếng “Nữ thực như miêu”, lại biết làm dáng hơn những con vật khác, biết rửa mặt rửa mày khi mới ngủ thức dậy, mặc dù rửa như “Mèo rửa mặt”, nhưng lại luôn tự hào về nhan sắc của mình, vậy nên mới bị người đời mỉa mai là rốt cuộc “Mèo vẫn hoàn mèo” hay “Mèo khen Mèo dài đuôi” như câu ca dao :

                               Mèo nằm bồ lúa khoanh đuôi

                          Vợ anh đẹp lắm… bắt ruồi nấu canh !

       Đẹp mà vô dụng, chỉ biết … bắt ruồi nấu canh mà thôi ! Nhưng dù cho có xinh đẹp đến đâu hễ mắc mưa ướt nhẹp, lông tóc xụi lơ thì sẽ thành con “Mèo mắc mưa” ngay, như những câu ca dao sau đây :

                              Anh đi năm bảy dặm truông,

                         Anh cưới cô vợ như khuôn bánh xèo.

                              Anh đi năm bảy dặm đèo,

                         Anh cưới cô vợ như MÈO MẮC MƯA !

       Người đời lại thường nói :”Mèo đến nhà thì khó, Chó đến nhà thì sang”, vì tiếng kêu “ngheo, ngheo !” gần với âm “Nghèo, nghèo !” nên cô gái tuổi Mẹo luôn nhận thiệt thòi về mình :

                            Lỡ sanh ra tuổi con Mèo,

                      Chị giàu chị ở, em nghèo em đi !

       Mèo lại được phong tặng là “Dũng sĩ diệt chuột”, nhưng chuyện “diệt chuột” thường chỉ xảy ra lúc ban đêm nên chỉ có mèo và chuột “rình rập rút rít rục rịt” với nhau mà thôi. Nên chuyện trai gái hẹn hò hú hí  nhau trong đêm khuya cũng được gọi là “Chuyện Mèo Chuột”. Thực tế, thì mèo gặp chuột là sẽ vồ ngay chẳng hề tha bao giờ, còn chuột gặp mèo thì chết điếng, cố kiếm  đường mà chạy thoát thân. Nên khi Ngự Tiền Thị Vệ là Nam Hiệp Triển Chiêu 展昭 được phong làm NGỰ MIÊU 御貓 là “Con mèo của Vua” thì Ngũ Nghĩa 五義 là Năm con chuột kết nghĩa với nhau rất bất mãn, nhất là Cẩm Mao Thử 錦毛鼠 (Chuột lông gấm) Bạch Ngọc Đường 白玉堂 quyết tìm cho được Triển Chiêu để so tài cao thấp, để cho biết “Mèo nào sẽ cắn Mỉu nào”; nhưng cuối cùng cũng phải chịu khuất phục vì “con chuột đẹp trai” nầy đã bị bại dưới tay của “con mèo vua ban” một cách khẩu phục tâm phục ! Cuối cùng tất cả cùng đồng lòng giúp cho Bao Thanh Thiên BAO CÔNG 包青天包公 phá giải những kỳ án để giúp đời. Như ta đã biết vụ phá án lớn nhất và nổi tiếng nhất của Bao Công là “Ly miêu hoán chúa thiêu hũy Bích Vân Cung 貍貓換主燒燬碧雲宮”. Có nghĩa : Dùng con Mèo chết để tráo ấu chúa và đốt cháy tiêu cung Bích Vân, câu truyện thâm cung bí sử giữa Lý Thần Phi, Lưu Hoàng Hậu, Thái giám Quách Hòe… mà chẳng những phim ảnh  Hồng Kông, Đài Loan, Trung Quốc cho lên màn ảnh lớn màn ảnh nhỏ… mà cả hát Bộ, hát Cải lương của ta cũng cải biên thành những tuồng hát rất ăn khách từ thế kỷ trước đến giờ. Bài hát BAO THANH THIÊN sau đây có hình ảnh của Ngự Miêu Nam Hiệp Triển Chiêu và Năm con Chuột trong Thất Hiệp Ngũ Nghĩa :

                                      《包青天》胡瓜

      Đọc truyện Thuyết Đường Diễn Nghĩa ta còn thấy có câu MIÊU KHỐC LÃO THỬ 猫哭老鼠 : là Mèo khóc Chuột, ý muốn nói : Chỉ làm bộ thương xót mà thôi ! Cả câu là “Miêu khốc lão thử giả từ bi 猫哭老鼠假慈悲” : Mèo khóc chuột là lòng từ bi giả dối, để che mắt thiên hạ nhằm muốn đạt được một mục đích nào đó. 

      Thành ngữ MIÊU KHỐC LÃO THỬ 猫哭老鼠 có xuất xứ từ truyện Thuyết Đường, hồi thứ 62. Đây là câu nói mĩa mai của tướng Trình Giảo Kim nói với Tần Vương Lý Thế Dân, khi Tần Vương đến điếu tang tiểu tướng La Thành vừa mới bị Ân Tề nhị vương hại chết. Trình Giảo Kim cho là Tần Vương chỉ giả bộ thương xót để cho các tướng khác cảm động mà liều mình bán mạng để giúp nhà Đường tạo dựng nên cơ nghiệp mà thôi, chớ chẳng phải thương xót thật tình. Nên câu …

     “Mèo khóc Chuột” có nghĩa tương đương như là câu “Nước mắt cá sấu” của ta vậy.

      Để kết thúc bài viết về Mèo, mời tất cả cùng đọc lại truyện ngụ ngôn của “Lã Phụng Tiên tây” Jean de La Fontaine (1621-1695) có liên quan đến con mèo sau đây. Bài thơ Ngụ Ngôn có tựa là KHỈ và MÈO. Nội dung tả lại việc Khỉ dụ Mèo khều lấy hạt dẽ đang được nướng ở trong lò. Khỉ ăn hạt dẽ còn Mèo thì bị cháy cả lông chân. Bài thơ Ngụ Ngôn nầy được diễn nôm như sau :

                   KHỈ và MÈO

          Khỉ và Mèo cùng chung một chủ 

          Chung một nhà, thức ngủ có đôi 

          Phá hại thì nhất hạng rồi 

          Lại không kiêng nể một ai bao giờ 

          Đã biết vậy, đừng ngờ xóm ngõ 

          Nếu trong nhà đổ vỡ vật chi 

          Khỉ thì trộm cắp quá đi 

          Mèo thì chuột bọ để gì ý đâu 

          Nhưng phó mát cất đâu cũng biết 

          Ăn vụng thì hạng nhất trần gian 

          Một hôm hai đứa lưu manh 

          Trông thấy hạt dẻ nướng quanh bếp lò 

          Cùng rỏ dãi, nhỏ to bàn mãi 

          Một việc thôi, mà lợi hai đường 

          Trước là thích khẩu no lòng 

          Sau thì để khổ cho ông hỏa đầu 

          Khỉ cất tiếng yêu cầu chú Mão: 

         “Việc làm này ông bạn mới xong 

          Nếu tôi mà được như ông 

          Bẩm sinh bạo lửa thì không phải nhờ 

          Hạt dẻ nướng đương chờ ta đó 

          Bạn lấy ra chẳng khó khăn gì!” 

          Mèo nghe hành động tức thì 

          Gạt tro cẩn thận ra rìa bếp than 

          Hai chân nó mấy phen thò thụt 

          Rốt cuộc rồi lấy được hạt đầu 

          Rồi hai ba hạt tiếp sau 

          Khỉ trong lúc đó cúi đầu bóc ăn 

          Bỗng con sen ngoài sân đi tới 

          Khỉ và Mèo cùng vội lẩn chuồn 

          Riêng Mèo vừa tức vừa buồn 

          Có nhiều hầu bá giống trường hợp trên 

          Nghe phỉnh nịnh, lửa tên liều mạng 

          Chiếm đất đai dâng hiến cho vua 

          Sánh Mèo cái dại chẳng thua !

                               Bản dịch của Đỗ Khắc Siêm, Hà Khắc Nguyện  

                   Jean de La Fontaine (1621-1695).

      Cầu chúc cho tất cả mọi người trong năm QUÝ MÃO 2023 đều được AN KHANG HẠNH PHÚC đừng dại dột như con mèo của Lã Phụng Tiên nghe lời ngon tiếng ngọt rồi chỉ thiệt thòi cho bản thân mình mà thôi !

      CHÚC MỪNG NĂM MỚI QUÝ MÃO 2023 ! HAPPY NEW YEAR !

                                                                                               杜紹德

                                                                                           Đỗ Chiêu Đức

* Câu đối cho năm QUÝ MÃO 2023 :

         NHÂM DẦN qua, bệnh dịch thiên tai qua tuốt luốt, tiễn đi ông NGÁO ỘP;

         QUÝ MÃO đến, tiền tài phúc lộc đến rình rang, rước lại ẻm MÈO MUN.

        TẾT THA HƯƠNG – NGUYỄN NGỌC HẠNH

TET-THA-HUONG_1-ngoc_hanh-nguyen-1

Một Cánh Chim Cô Quạnh – Trường Sơn Lê Xuân Nhị

Mot-Canh-Chim-Co-Quanh

Tại sao Trung Quốc Năm Thỏ Việt Nam Năm Mèo – Lê Tuấn

Tai-sao-Trung-Quoc-nam-Tho

VỊNH CỔ ĐÀI NEUSCHWANTEIN & TRĂNG VIỄN PHƯƠNG – THƠ CAO MINH NGUYỆT

LONG-MO-DAO-MUA-XUAN-VA-HY-VONG-KMD1

DAU-NAM-DI-CHUA-KMD1-1

Ky-niem-Chien-Thang-Dong-Da-hinh-Tho.

Chùm thơ Xuân – Minh Thúy

Nàng Xuân

Xuân mãi ngàn năm chẳng có già

Xuân đàn khúc nhạc hợp hoà ca

Xuân vui nắng đẹp đùa ong bướm

Xuân thỏa trời hồng chiếu nụ hoa

Xuân tạo niềm tin cho khắp chốn 

Xuân đem sức sống đến từng nhà 

Xuân mong phước, thọ luôn đầy ắp

Xuân muốn công danh cứ tiến đà 

                ​Minh Thúy Thành Nội 

                  ​Tháng 1/22/ 2023

Năm Mão

Mão đến bừng hoa trải lắm dòng

Mão cười chúc tụng việc thành công

Mão trao nắng ấm trồng cây quả

Mão gởi mưa xinh tưới ruộng đồng

Mão ngập niềm vui Đào vạn cánh

Mão đầy hạnh phúc Thọ ngàn bông

Mão gieo tất cả nguồn hy vọng

Mão tạo bình yên thỏa mọi lòng

        ​​Minh Thúy Thành Nội

            ​Tháng 1/10/2023

Xuân Thầm

Tôi thầm trở lại những Xuân xưa

Cận Tết ông trời cứ mãi mưa

Ấm cúng lò than ngào mức dẻo

Ba mươi cúng rước, đợi giao thừa

Tôi thầm nhặt lại bóng thời gian

Thủa ấy chờ ai dạo tiếng đàn

Đất nước chiến chinh dòng nhạc nghẽn

Nhìn Xuân thờ thẫn bóng đêm tàn

Tôi thầm dạo phố ngắm vườn hoa

Cúc, Huệ, Đào, Mai nở sắc loà

Phố chợ Đông Ba người nhộn nhịp

Thương người áo trận chiến trường xa

Tôi thầm đếm những bước gian truân

Có lúc bơi sầu chẳng thấy Xuân

Ngõ tối sương choàng đời lạc mộng

Chất thêm ký ức đậm vô ngần

Tôi thầm buột gió thổi vườn thơ

Khúc cũ đưa thuyền tới cõi mơ

Đêm cuối năm sao trời tối lặn

Dư hương mùa cũ điểm từng giờ

        ​​Minh Thúy Thành Nội

            ​Đêm Giao Thừa

            ​Tháng 1/21/2023

Tuổi Mèo

Nhà tôi cũng có một anh mèo

Nghĩa mặn duyên nồng trói kết theo

Ngọt sẻ nồi rau khi gặp khó

Bùi chung bát gạo lúc lâm nghèo

Tâm lành giúp bạn dâng lòng hiến

Tánh thiện thương người tạo đức gieo

Quý Mão năm này vui giống tuổi

Mong cầu sức khỏe tốt hoài đeo

          ​​Minh Thúy Thành Nội

            ​Tháng 1/20/2023

Màu Nắng Ấm

Hôm nay thức dậy nắng chan hoà

Giông gió bao ngày đã dịu xoa

Lãng đãng trời xanh vờn cánh Én

Từng chùm mây trắng lượn lờ qua

Thêm tuần nữa Quý Mão chờ mong

Tôi muốn nâng niu giọt nắng hồng

Sưởi ấm con tim đời viễn xứ

Quê nhà nỗi nhớ vẫn đầy đong

Hoa chanh nở búp trái tươi vàng

Còn đọng mưa đầy giọt vẫn đang

Gió dập vườn hoa vương vãi xác

Ôi nhìn ảm đạm cảnh lìa tan

Hít đều thở nhẹ hưởng từng giây

Sức sống bừng lên mạnh mẽ đầy

Chuẩn bị bao điều lo đón Tết

Xuân tràn ánh nắng ngập hồn say

Minh Thúy Thành Nội

Tháng 1/16/2023

Mưa Hoài 

Mưa chi mưa mãi mù trời 

Một vùng trắng xoá buông rời hạt mưa 

Nghe nhạc Tuấn Ngọc trầm đưa 

“ Em đã thấy mùa xuân chưa? “ buốt lời 

Ngất ngây giọng hát nửa vời 

Cung buồn dìu dặt một thời yêu đương 

Xa nhau Xuân chẳng còn hương 

Chỉ như gió bụi phủ sương mịt mờ 

Cho nên Xuân vẫn ơ thờ 

Xuân còn xa mãi giấc mơ hiền hoà 

Mưa giăng song cửa tối loà

Mưa tuôn cây cỏ mù sa nụ hồng

Mưa thêm héo hắt nỗi lòng 

Mưa mờ xứ Huế, mưa hong nỗi buồn 

Mưa thầm Thành Nội mưa tuôn 

Mưa thăm Gia Hội đò buông mái chèo 

Mưa bè bạn đạp xe đèo 

Mưa tìm Nam Phổ quán nghèo bánh canh 

Mưa che tơi nón cửa thành 

Mưa nhìn Thượng Tứ lá xanh con đường 

Mưa vùng Tây Lộc sầu vương 

Mưa ra chợ Xép, sông Hương, Tràng Tiền 

Mưa Hoàng Thành gió ngả nghiêng

Mưa nhìn ngớ ngẩn qua hiên thềm nhà 

Mưa nghe Thiên Mụ chuông xa 

Mưa Cầu Kho lụt mưa đà khó đi 

Mưa nay tại Bắc Cali 

Mưa rơi dai dẳng nghĩ gì lặng câm 

Mưa chôn nỗi nhớ âm thầm 

Mưa dâng ký ức trầm ngâm một thời 

   Minh Thuý Thành Nội 

      Tháng 1/14/ 2023***Đoạn 2 mượn ý bản nhạc “ Em đã thấy mùa Xuân chưa ? “