VTLV – TRANG TƯỞNG NIỆM THÁNG TƯ ĐEN – VĂN THI SĨ VTLV & THÂN HỮU

Nơi Địa Ngục Loài Người

Minh Thúy Thành Nội

Mấy ngày qua tôi dọn dẹp nhà cửa để đón cặp vợ chồng từ tiểu bang Connecticut qua. Chị tên Thanh Hương, thuộc khoá đàn chị của trường NTN mà tôi thường sinh hoạt họp mặt chung, anh tên Lê Phong đi du học Mỹ khóa một OCS (Officer Candidate School) vào năm 1970, là Sĩ Quan Liên Lạc Hải Yểm  (Naval GunFire Liaison officer). Anh đã đi tù “cải tạo” từ năm 1975 tới 1985.

Anh chị qua dự khoá hội ngộ “Gia Đình Hải Quân THĐ /OCS” tại nhà hàng Dynasty nằm trong khu Grand Century thuộc vùng Bắc Cali. Hai ngày nữa mới họp mặt, nên anh chị có thời gian chở tôi xuống Sacramento thăm bà hiệu trưởng trường Nữ Trung Học Thành Nội xưa. 

          Sáng nay dậy sớm, tôi dọn thức ăn sáng và pha cà phê. Mấy anh em ngồi ôn chuyện xưa ngoài vườn. Tiếng chim hót réo rắt vui tai, không khí yên bình của buổi sáng tạo cảm giác thảnh thơi cho những người lớn tuổi đã về hưu, hưởng nhiều bổng lộc của đất nước Mỹ này. Bắt đầu từ những câu chuyện trên trời dưới đất, đi quanh thời gian hiện tại và ngày xưa, từ từ dẫn đến giai đoạn miền Nam bị rơi vào tay Cộng Sản. Bỗng dưng nét mặt anh Phong trầm xuống. Anh kể khoảng thời gian bị đi tù, quãng đời mà anh nói luôn ám ảnh trong đầu óc, dù anh đã cố gắng quên.

Chúng tôi hết đùa giỡn, lắng nghe câu chuyện một cách trân trọng của những mảnh đời khổ nhục lúc bị mất nước. Những người con từng hăng say chiến đấu, hy sinh tính mạng để bảo vệ đất nước, nhưng vận nước nổi trôi, và các anh phải chịu sống trong lao tù đày đọa. Giọng anh từ từ như đang sống lại …

– Tui bị đưa đi “cải tạo” đầu tiên từ trại Thanh Hoá, rồi đến Nghệ An, Hà Tịnh, Lòng Hồ Sông Mực, cuối cùng về trại Ái Tử Bình Điền. Nói chung khi được mùa khoai bắp thì tiêu chuẩn mỗi tù nhân nhận hai trái bắp đủ hột, ăn không được no, mất mùa thì trái bắp không có hột, chỉ toàn là cùi bắp, tù nhân phải ăn hết cùi bắp mới giải quyết cơn đói hành hạ đến run tay run chân.

Chị Hương nén tiếng thở dài, quay sang tôi: 

– Em thấy khổ chưa 

Anh tiếp tục:

– Ngày nọ vệ binh ném lựu đạn bắt cá ở Lòng Hồ Sông Mực, cán bộ đã bắt hết những con cá lớn béo tốt. Buổi chiều sau một ngày lao động, tù nhân trở về sông tắm rửa, còn lại những con cá nhỏ, anh em tù bắt về dự trù tối nấu ăn. Nơi Lòng Hồ Sông Mực trời rất lạnh, nên hai đầu láng lúc nào cũng có hai nhóm lửa để sưởi ấm. Một anh tù tên T hí hửng, mừng rỡ công lao mình hốt được lon cá, vừa đem ra tìm cách hơ cho cá chín. Không may, bọn cán bộ đi ngang qua, họ túm anh này ra ngoài rừng bắt ăn lon cá sống. Anh T vừa ăn vừa ói mửa nôn thốc vì mùi tanh. Nhiều cán bộ bao vây đánh anh T liên tục, ép phải ăn cho hết. Suốt buổi anh T bị đánh nhừ người, tiếng ói như bò rống vang trong đêm khuya. Anh em bạn tù nằm nín thở không ai ngủ được, trăn trở nhìn ánh lửa bập bùng trong bóng tối, trí óc ngớ ngẩn tê liệt, miệng lưỡi đắng nghét, quai hàm cứng lại muốn á khẩu. 

Anh ngừng nói, hợp ngụm cà phê dường như đè nén nỗi cảm xúc đang dâng lên

– Tui cũng vớt được nửa lon gô, đêm trắng mắt sợ hãi, ám ảnh âm thanh ói mửa của T, chỉ trông trời mau sáng để đem cá ra suối đổ đi, vì điều đơn giản là không muốn mình bị đánh và ăn cá sống như anh bạn.

– Trời ơi

Tôi rùng mình thốt lên. Anh lắc đầu nói tiếp:

– Anh Nguyễn N trước là Đại uý Trinh Sát có dáng người cao ráo, nhanh nhẹn, đẹp trai và tánh tình rất vui vẻ. N được phân công làm đội trưởng ra vào nhà bếp nhận những việc lặt vặt. Nhà bếp để dành phần cơm cho cán bộ đi công tác, N đói quá ăn lén phần cán bộ nhiều lần. Cán bộ nghi ngờ giả đi công tác, rình rập theo dõi và N bị bắt quả tang, cán bộ đánh một trận nhừ tử gần chết. Cái đói hành hạ thời gian sau N thường bắt cóc nhái ăn, rồi bị chết và chôn tại Lòng Hồ Sông Mực.

Im lặng một hồi như đang nguyện cầu cho người bạn xấu số, mọi người cũng im lặng theo, anh tiếp: 

– Cán bộ có lúc ăn tiệc, thức ăn dư thừa quăng đổ vào thùng nước gạo. Ngày hôm sau những người giữ công việc nuôi heo dùng nước gạo, vớt những thứ gì có thể ăn được đem về chia anh em tù, bị cán bộ biết được, họ cấm không cho đụng tới thùng nước gạo, chờ đến năm, sáu ngày sau thùng nước thối rữa mới cho lấy.

Hàng ngày anh em vào rừng kiếm gỗ, có những khúc to nặng tới mét rưỡi, gắng sức cả chục người mới vác về nỗi, dùng cưa đóng bàn ghế cho cán bộ. Có những hôm đi sâu tới ba, bốn ngọn đồi. Anh em gặp bãi nấm vui mừng hái luộc ăn tại chỗ, ai dè bị trúng độc. Trong đoàn có bác sĩ H bị nặng nhất, đi không được anh em phải khiêng về.

Nhấp tiếp cà phê, anh lại thong thả 

– Tụi tui đi Thanh Hoá chặt 10 hecta rừng ở Lòng Hồ Sông Mực để làm Thuỷ Điện. Giai đoạn đó tui bị bệnh thương hàn nặng được đưa về Ái Tử. Một hôm khoảng chín, mười người tù rủ nhau đi trốn, vừa ra cổng đã bị chận bắt. Tui được giao việc nuôi heo, mang thức ăn cho những người ngồi trong hộp (chuồng chó). Đi ngang qua ngôi nhà điều tra của cán bộ, thấy áo tù dính đầy máu rớt văng từng mảnh khắp nơi, chắc hẳn các bạn tù bị đánh đập kinh khủng lắm….

              Tô cháo đã vơi, ly cà phê cũng cạn. Trời rực hồng tươi sáng, cây cỏ xanh um, mấy khóm hoa hồng vàng, đỏ, tím tươi màu còn đọng những giọt sương mai lấp lánh chưa chịu tan. Bầu trời xanh ngát, những cụm mây trắng tản mát trôi nhiều phương, tôi ngẩng mặt nhìn rồi thốt một câu lấy lệ “ngàn năm mây bay” để cố nuốt những giọt lệ chực trào ra, trái tim nén thở theo câu chuyện đau lòng tức tưởi.

            Tôi châm trà thêm vì anh vẫn nói say sưa như chưa bao giờ được nói. Hình như mắt anh lạc thần, không nhận diện những gì trước mắt mà chỉ thấy khoảng thời gian trong địa ngục tối tăm của tháng ngày tù đày.

Nhiều tiếng phôn liên tục, anh Phong tạm ngưng câu chuyện để sửa soạn lên họp bạn, bàn bạc chuẩn bị cuộc gặp gỡ của “Gia Đình Hải Quân THĐ /OCS” ngày mai.

           Đêm hội ngộ khoảng hơn hai trăm người. Bạn bè gặp nhau tay xiết chặt mừng rỡ, bộ y phục trắng ngời của binh chủng Hải quân lúc làm lễ thật oai phong đẹp mắt.

Tôi đang để dòng ký ức quay về năm tháng cũ thì anh Phong đến ngồi bên chúng tôi, nét mặt anh tư lự thoáng buồn 

– Họp mặt để gặp nhau mừng rỡ chuyện trò, vì mái tóc ai cũng đã điểm sương chiều, vượt tuổi thất thập cổ lai hy. Bao nhiêu bạn đã ra đi, mấy người còn ở lại?!! Nhớ thời tuổi trẻ giữ gìn non sông, hiến dâng cuộc đời cho tổ quốc, bảo vệ lá cờ vàng có chính nghĩa. Sự biến đổi tình hình quá lẹ làng, cái đau của thể xác nào so được nỗi đau của tinh thần luôn dày vò. Mặc lại bộ quân phục của Hải Quân như để giải tỏa niềm mơ ước cũng như nỗi uất ức phần nào, và cũng để ôn lại một thời của người lính Việt Nam Cộng Hoà với tinh thần bất khuất, sẵn sàng chiến đấu đến hơi thở cuối cùng.

Tôi suy nghĩ miên man: những lớp người được đi du học Mỹ, được đào tạo huấn luyện kỹ càng về ngành thuỷ. Tinh thần họ anh dũng, chí làm trai can trường, sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ miền Nam, đem sự an vui cho người dân sống trong ấm no, tự do và hạnh phúc. Biết bao người lính đã hy sinh xương máu với cuộc chiến do miền Bắc muốn xâm lấn, biết bao người lính vẫn kiên trì chiến đấu đến giờ phút cuối. Ôi thế sự bể dâu…Chỗ lạc hậu đòi giải phóng nơi tân tiến văn minh, chỗ nghèo đói đòi giải phóng nơi ấm no. Họ dùng miệng lưỡi khôn khéo để ngon ngọt với dân miền Nam, nhưng dân miền Nam vẫn luôn nhớ câu nói của tổng thống Thiệu “Đừng nghe những gì CS nói mà hãy nhìn những gì CS làm.”

Các hình ảnh đấu tố chôn sống cày đầu thật dã man tàn ác ở miền Bắc với chiến dịch cải cách ruộng đất. Chuyện điển hình là ông nội tôi có tên trong danh sách, gia đình phải trốn thoát chạy đêm từ làng quê lên Hà Nội để xuống Hải Phòng di cư vào Nam. Ký kết ngừng bắn, để dân được sống yên bình nhưng tuổi thơ của tôi luôn nghe bên tai tiếng pháo kích, luôn xem cảnh nhà sập, trường học sập, trẻ em người lớn chết thảm thương diễn ra hằng ngày. Bằng chứng rõ rệt nhất là Tết Mậu Thân không thể che giấu được tội ác của họ. Miền Nam đào tạo các binh chủng lính là để tự vệ, quan tâm bảo vệ tới đời sống thanh bình của người dân chứ chẳng xâm lấn miền Bắc, chỉ có họ ký kết ngưng bắn nhưng lại phá hủy, xé ngay bản hoà đàm Paris.

             Tháng tư năm 1975 họ chiến thắng miền Nam, cho tôi mở lớn mắt nhìn cảnh tượng người dân Quảng Trị vừa nghe rục rịch tình hình chiến sự đã khủng hoảng cắm đầu chạy trên Đại Lộ Kinh Hoàng để vào Huế, đã diễn ra biết bao cảnh chết chóc điêu tàn. Huế lại đua nhau chạy vào Đà Nẵng. Tại sao lại có cảnh cha gánh mẹ già, vợ vác con dại…Từng đoàn người lầm lũi đi bộ trên đèo Hải Vân, dùng tất cả sức mòn hơi cạn miệt mài đi như chạy trốn ma quỷ đang ám sau lưng, tiến nhanh về phía có ánh mặt trời. 

            Tháng tư năm 1975 một bầu trời tang thương, mây đen u ám chụp xuống cuộc sống dân miền Nam. Nhà sĩ quan bị tịch thu, dân bị ép đi kinh tế mới, con “ngụy” không được học. Vợ sĩ quan lăn lóc giữa chốn bụi trần, dãi nắng dầm mưa kiếm cơm gạo nuôi con, và chắt chiu từng đồng dành dụm đi thăm chồng…

Đổi tiền, khám xét tư gia thành phần buôn bán, ăn cướp trắng trợn tài sản mồ hôi nước mắt của dân…Đây rất rõ ràng chuyện của ba tôi, ông là trưởng cuộc Cảnh Sát, sau một năm đi học tập, ông không được ở thành phố. Muốn yên thân ba tôi kéo cả gia đình lên kinh tế mới vùng Sông Dầu thuộc tỉnh Phan Rang sinh sống. Với sáng kiến và sự lanh lẹ tháo vát, ông mở ngay lò đúc gạch, con cái sắm bò vào rừng kéo gỗ. Tình trạng khả quan ba tôi tuyển hết dân trên vùng kinh tế mới vào làm lò gạch, phát lương và xuất tiền trả bệnh viện lúc công nhân ốm đau. Dần dần ông đệ đơn xin huyện xã cấp gạo theo tiêu chuẩn công nhân được hưởng quyền lợi lãnh phần mỗi tháng. Công việc càng ngày càng phát triển, các bệnh viện, trường học, cơ quan lên ký hợp đồng mua gạch rất đông khách hàng. Chỉ một khoảng thời gian ngắn khấm khá, cấp lãnh đạo gởi giấy “mượn” lò gạch, mượn trâu bò và xe kéo. Ba tôi biết trước tình hình, còn chút của cải là hai chiếc xe đạp và máy hát, sáng sớm hôm sau cha con tôi đạp về vùng kinh tế mới khác gởi nhà ông chú. Không bao giờ tôi quên được hình ảnh hai cha con đạp xe từ 5 giờ sáng tới 2 giờ chiềudưới trời nắng gắt, chỉ nghỉ ăn cơm trưa nơi cửa hàng dịch vụ ăn uống tại thành phố Phan Rang. Ba tôi thở dài nói với các con “Một chế độ lạ lùng bất nhân, mình nghèo thì họ đạp cho chết luôn, mình khá một tý thì họ đi ăn cướp ngang nhiên …chưa thấy chế độ nào như chế độ này.”

Khi họ vào chiếm Đà Nẵng, mẹ tôi sợ hãi tột cùng, mặt tái xanh gọi tôi lại, đưa tiền và mếu máo nói “con thích ăn gì thì cứ ăn, xong tới tiệm thuốc Tây mua mấy chai thuốc diệt rầy bọ về, mấy mẹ con mình cùng uống, chứ mẹ đã từng sống với họ rồi, sống không nổi đâu con ơi”. Tôi sững sờ nhưng quay lưng bỏ đi tránh nhìn nét mặt đau khổ tột cùng của người mẹ đã chạy trốn năm 1954 di cư vào Nam.

            Cảnh vượt biên tiếp diễn, chồng vợ xa nhau, tình yêu tan rã, gia đình ly tan, mạnh ai nấy đi tìm sự sống, tìm sự tự do trong nguy hiểm, sống chết liều mình giữa biển khơi, đàn bà con gái gặp hải tặc. Chẳng kể đâu xa, gia đình nhà chồng tôi có em gái bị mất tích, cháu gái biền biệt không nghe tin tức, bà con chồng bị hải tặc giết quăng xác giữa biển khơi. Muốn hiểu thêm nữa thì có hàng vạn chuyện thương tâm kể sẽ không hết.

            Thông cảm niềm đau chung của đất nước và nỗi buồn khôn tả của các anh. Nhớ lời của Thiếu Tướng Nguyễn Khoa Nam “làm tướng mà không giữ được thành thì sống làm chi nữa”, cùng Thiếu Tướng Phạm Văn Phú, Thiếu Tướng Lê Văn Hưng, Chuẩn Tướng Trần văn Hai, Chuẩn Tướng Lê Nguyên Vỹ cũng như Đại Tá Hồ Ngọc Cẩn, Trung tá Nguyễn văn Long, và còn nhiều nhân vật khác nữa đã tuẫn tiết. Những người lính thầm lặng bỏ xác, còn các anh thì bị đày đọa chốn rừng sâu nước độc, chỗ tăm tối mà loài người cứ ngỡ chỉ có ở chín tầng địa ngục trong các bộ kinh Phật Giáo thường đọc, nhưng sự thật đã hiển hiện ngay nơi cõi trần gian này.

Ngày cuối cùng anh chị còn lên San Jose dùng bữa cơm thân mật với số bạn bè định cư vùng này trước khi trở về. Chia tay chúng tôi, anh chị than nhẹ 

– Đi chơi vẫn không yên, bà con kêu réo giúp việc này, lo việc kia dồn dập 

Tôi cười 

– Tại có tài thì phải mang nợ

Quả thực trong thời gian ở lại nhà tôi, anh chị đã bận rộn liên tục trả lời phôn. Tôi được biết bước đầu lúc đặt chân đến Mỹ, định cư nơi tiểu bang Connecticut, anh làm việc tại cơ quan International Rescue Committee (IRC), giúp đỡ người tỵ nạn thế giới. Lo vấn đề foodstamp, trợ cấp, welfare, tìm xe, hướng dẫn đường xe bus, kiếm việc, làm SS, ID.

Lúc tuổi về hưu cho đến hiện nay anh nhận thông dịch mọi việc toà án, bệnh viện, di trú, quốc tịch. Hai người thay phiên nhau đi đón phi trường hoặc làm tài xế những việc khẩn cấp.

Anh chị là người sống có tình có nghĩa, đầy ắp lòng nhân hậu nên tùy trường hợp mà tính giá tượng trưng hoặc giúp đỡ không công. 

Tiễn anh chị ra xe, anh tuy đã gần bát thập nhưng nhìn còn khỏe mạnh, hai người thường lái xe xuyên bang thăm bạn bè. Con cái trưởng thành lập gia đình ra riêng, chỉ còn đôi vợ chồng già tìm niềm vui nơi các sinh hoạt cộng đồng, nơi hội Cao Niên, và họp bạn năm xưa. Những câu chuyện anh kể, hãi hùng và man rợ đã lấy những giọt nước mắt của tôi không ít. Giờ đây các anh còn chỗ dung thân nơi đất khách quê người, tuổi già lực bất tòng tâm, nhưng vẫn còn an ủi được nhìn thấy lá cờ vàng thân yêu. Tôi luôn kính ngưỡng những người lính Việt Nam Cộng Hoà, những người bị tù tội một thời tưởng như từ cõi địa ngục được sống sót trở về.

Tháng Tư Bừng Ký Ức

Mỗi tháng tư về gợi nhớ thay

Miền Nam điêu đứng lệ vơi đầy 

Đua nhau chạy giặc tìm phương thoát 

Giặc Cọng xông tràn quyết chiếm vây 

*

Lầm lũi đoàn người bước thật nhanh 

Hải Vân cuốc bộ vẫn cam đành 

Tay bồng, tay ẵm kiên trì sức 

Gắng gượng trèo đèo phút tử sanh

*

Các tướng can trường chẳng sợ chi

Niềm đau “mất nước sống làm gì“ 

Xem thường sự chết tìm đường tử 

Lịch sử trang hùng sẽ khắc ghi 

*

Người lính phế binh quá thảm thương

Thân đang điều trị chuyện khôn lường 

Lết rời bệnh viện đời tăm tối 

Cuộc sống không tìm ánh thái dương 

*

“Cải tạo” chồng đi biệt mút mùa 

Rừng thiêng nước độc bị giam lùa

Khổ sai, lao động thân mòn mỏi 

Nước mắt chan hoà cúi phận thua

*

Vợ lết bên lề nét xác xơ 

Kiếm tiền nuôi nhọc đám con thơ 

Chắt chiu gom góp thăm tù tội 

Đợi mãi mù tăm dõi bóng chờ 

*

Những kẻ yêu rồi cũng hết duyên

Chia tay vượt biển trốn chui thuyền 

Tương lai tự cứu liều giông bão 

Ánh sáng Tự Do quyết đến miền

*

Mỗi tháng tư về dạ chứa chan

Lưu vong gìn giữ lá cờ vàng 

Bây giờ dẫu điểm sương đầu bạc 

Bốn tám năm còn nỗi hận mang

*

Minh Thúy Thành Nội 

 Tháng Tư / 2023 

========================================

Phút Tưởng Niệm: Bằng Giây Phút Này, 48 Năm Về Trước!

Không Bao Giờ Quên! 30/4, Ngày Đen Tối Nhất Lịch Sử VNCH!

* Ngày 26-4-1975 – Bão lửa chiến tranh, CS phương bắc xâm lược đã ùa vào các khu sau đây:

– Long Khánh từ hướng Đông-Bắc đi Sài Gòn xa khoảng 80km. Long Khánh nằm giữa hai quốc lộ: 1 và 20, 105 kinh độ đông, 11 vĩ độ bắc, ở múi giờ 17 GMT – Giáp giới mặt Đông hướng Đông Đông Nam về Sài Gòn. Muốn đi từ miền Cao Nguyên, hay từ miền Trung vào Sài Gòn xuống miền Tây, xe đều phải đi ngang qua vùng Long Khánh. Sông Ray từ phía Nam của núi Gia Ray, có đường đi qua Xuyên Mộc. Long Khánh có đỉnh núi Gia Ray cao 916 mét, là tấm bình phong che chắn thuận lợi cho toàn vùng.

– Trảng Bom, Hố Nai, Biên Hoà, Long Thành, Nước Trong, Đức Thạnh (Bà Rịa), lan qua vùng Phước Tuy. Xuyên Mộc. Đất Đỏ.

– Về hướng Tây Tây Nam – Bến Lức, Tân An, Trung Lương, Tân Hiệp, Long Định, Giao lộ 4, Cai Lậy đi An Hữu, xuống tới Lộc Giang, Vàm Cỏ Đông qua Tây Vĩnh Lộc, Mỹ Hạnh.

– Hướng Bắc thì các đoạn đường 16 Phú Lợi, Thủ Dầu Một. Tây Bắc về Đồng Dù, Hóc Môn.

– Sài Gòn đang thở những hơi thở cuối cùng, trước giờ hấp hối! Vĩnh biệt Tự Do, No Ấm trên 20 năm!

Chuyện Tháng Tư: Những Hình Ảnh Không In Ra Được

(Tiểu Tử)

Tôi không có đi di tản hồi những ngày cuối tháng tư 1975, nên không biết cảnh di tản ở Sài gòn ra làm sao. Mãi đến sau nầy, khi đã định cư ở Pháp, nhờ xem truyền hình mới biết! Sau đây là vài cảnh đã làm tôi xúc động, xin kể lại để cùng chia xẻ…

Chuyện 1

Ở bến tàu, thiên hạ bồng bế nhau, tay xách nách mang, kêu réo nhau ầm ĩ, hớt hơ hớt hải chạy về phía chiếc cầu thang dẫn lên bong một chiếc tàu cao nghều nghệu. Cầu thang đầy người, xô đẩy chen lấn nhau, kêu gọi nhau, gây gổ nhau… ồn ào. Trên bong tàu cũng đầy người lố nhố, giành nhau chồm lên be tàu, để gọi người nhà còn kẹt dưới bến, miệng la tay quơ ra dấu chỉ trỏ… cũng ồn ào như dòng người trên cầu thang!

Giữa cầu thang, một bà già. Máy quay phim zoom ngay bà, nên nhìn thấy rõ: bà mặc quần đen áo túi trắng, đầu cột khăn rằn, không mang bao bị gì hết, bà đang bò nặng nhọc lên từng nấc thang. Bà không dáo dác nhìn trước ngó sau, hay có cử chỉ tìm kiếm ai, có nghĩa là bà già đó đi một mình. Phía sau bà thiên hạ dồn lên, bị cản trở nên la ó! Thấy vậy, một thanh niên tự động lòn lưng dưới người bà già cõng bà lên, xóc vài cái cho thăng bằng rồi trèo tiếp.

Chuyện chỉ có vậy, nhưng sao hình ảnh đó cứ đeo theo tôi từ bao nhiêu năm, để tôi cứ phải thắc mắc: bà già đó sợ gì mà phải đi di tản? con cháu bà đâu mà để bà đi một mình? rồi cuộc đời của bà trong chuỗi ngày còn lại trên xứ định cư ra sao? còn cậu thanh niên đã làm một cử chỉ đẹp – quá đẹp – bây giờ ở đâu?… Tôi muốn gởi đến người đó lời cám ơn chân thành của tôi, bởi vì anh ta đã cho tôi thấy cái tình người trên quê hương tôi, nó vẫn là như vậy đó, cho dù ở trong một hoàn cảnh xô bồ hỗn loạn như những ngày cuối cùng của tháng tư 1975…

Chuyện 2

Cũng trên chiếc cầu thang dẫn lên tàu, một người đàn ông tay ôm bao đồ to trước ngực, cõng một bà già tóc bạc phếu lất phất bay theo từng cơn gió sông. Bà già ốm nhom, mặc quần đen áo bà ba màu cốt trầu, tay trái ôm cổ người đàn ông, tay mặt cầm cái nón lá. Bà nép má trái lên vai người đàn ông, mặt quay ra ngoài về phía máy quay phim. Nhờ máy zoom vào bà, nên nhìn rõ nét mặt rất bình thản của bà, trái ngược hẳn với sự thất thanh sợ hãi ở chung quanh!

Lên gần đến bong tàu, bỗng bà già vuột tay làm rơi cái nón lá. Bà chồm người ra, hốt hoảng nhìn theo cái nón, đang lộn qua chao lại, trước khi mất hút về phía dưới. Rồi bà bật khóc thảm thiết…

Bà già đó chắc đã quyết định bỏ hết để ra đi, yên chí ra đi, vì bà mang theo một vật mà bà xem là quí giá nhứt, bởi nó quá gần gũi với cuộc đời của bà: cái nón lá! Đến khi mất nó, có lẽ bà mới cảm nhận được rằng bà thật sự mất tất cả. Cái nón lá đã chứa đựng cả bầu trời quê hương của bà, hỏi sao bà không xót xa đau khổ? Nghĩ như vậy nên tôi thấy thương bà già đó vô cùng. Tôi hy vọng, về sau trên xứ sở tạm dung, bà mua được một cái nón lá, để mỗi lần đội lên, bà sống lại với vài ba kỷ niệm nào đó, ở một góc trời nào đó của quê hương…

Chuyện 3

Cũng trên bến tàu nầy. Trong luồng người đi như chạy, một người đàn bà còn trẻ mang hai cái xắc trên vai, tay bồng một đứa nhỏ. Chắc đuối sức nên cô ta quị xuống. Thiên hạ quay đầu nhìn, nhưng vẫn hối hả đi qua, còn tránh xa cô ta, như tránh một chướng ngại vật nguy hiểm ! Trong sự ồn ào hỗn tạp đó, bỗng nghe tiếng được tiếng mất của người đàn bà vừa khóc la, vừa làm cử chỉ cầu cứu. Đứa nhỏ trong tay cô ta ốm nhom, đầu chờ vờ mắt sâu hõm, đang lả người về một bên, tay chân xụi lơ. Người mẹ – chắc là người mẹ, bởi vì chỉ có người mẹ mới ôm đứa con quặt quẹo xấu xí như vậy, để cùng đi di tản, và chỉ có người mẹ mới bất chấp cái nhìn bàng quang của thiên hạ, mà khóc than thống thiết như vậy – người mẹ đó quýnh quáng ngước nhìn lên luồng người, tiếp tục van lạy cầu khẩn.

Bỗng, có hai thanh niên mang ba lô đi tới, nhìn thấy. Họ dừng lại, khom xuống hỏi. Rồi họ ngồi thụp xuống, một anh rờ đầu rờ tay vạch mắt đứa nhỏ, họ nói gì với nhau, rồi nói gì với người đàn bà. Thấy cô ta trao đứa bé cho một anh thanh niên. Anh nầy bồng đứa nhỏ úp vào ngực mình, rồi vén áo đưa lưng đứa nhỏ cho anh kia xem. Thằng nhỏ ốm đến nỗi cái xương sống lồi lên một đường dài…

Anh thứ hai đã lấy trong túi ra chai dầu từ lúc nào, bắt đầu thoa dầu rồi cạo gió bằng miếng thẻ bài của quân đội.

Thiên hạ vẫn rần rần hối hả đi qua. Hai thanh niên nhìn về hướng cái cầu thang, có vẻ hốt hoảng. Họ quay qua người đàn bà, nói gì đó rồi đứng lên, bồng đứa nhỏ, vừa chạy về phía cầu thang vừa cạo gió! Người mẹ cố sức đứng lên, xiêu xiêu muốn quị xuống, vừa khóc vừa đưa tay vẫy về hướng đứa con. Một anh lính Mỹ chợt đi qua, dừng lại nhìn, rồi như hiểu ra, vội vã chạy lại đỡ người mẹ, bồng xóc lên đi nhanh nhanh theo hai chàng thanh niên, cây súng anh mang chéo trên lưng lắc la lắc lư theo từng nhịp bước….

Viết lại chuyện nầy, mặc dù đã hơn ba mươi năm, nhưng tôi vẫn cầu nguyện cho mẹ con thằng nhỏ được tai qua nạn khỏi, cầu nguyện cho hai anh thanh niên có một cuộc sống an vui, tương xứng với nghĩa cử cao đẹp mà hai anh đã làm. Và dĩ nhiên, bây giờ, tôi nhìn mấy anh lính Mỹ với cái nhìn có thiện cảm!

Chuyện 4

Cũng trên bến tàu. Cầu thang đã được kéo lên. Trên tàu đầy người, ồn ào. Dưới bến vẫn còn đầy người và cũng ồn ào. Ở dưới nói vói lên, ở trên nói vọng xuống, và vì thấy tàu sắp rời bến, nên càng quýnh quáng tranh nhau vừa ra dấu vừa la lớn, mạnh ai nấy la nên không nghe được gì rõ rệt hết! Máy quay phim zoom vào một người đàn ông đứng tuổi, đang hướng lên trên ra dấu nói gì đó. Bên cạnh ông là một thằng nhỏ cỡ chín mười tuổi, nép vào chân của ông, mặt mày ngơ ngác. Một lúc sau, người đàn ông chắp tay hướng lên trên xá xá nhiều lần, như van lạy người trên tàu, gương mặt sạm nắng của ông ta có vẻ rất thành khẩn. Bỗng trên tàu thòng xuống một sợi thừng cỡ nửa cườm tay, đầu dây đong đưa. Mấy người bên dưới tranh nhau chụp. Người đàn ông nắm được, mỉm cười sung sướng, vội vã cột ngang eo ếch thằng nhỏ. Xong, ông đưa tay ra dấu cho bên trên. Thằng nhỏ được từ từ kéo lên, tòn ten dọc theo hông tàu. Nó không la không khóc, hai tay nắm chặt sợi dây, ráng nghiêng người qua một bên để cúi đầu nhìn xuống. Người đàn ông ngước nhìn theo, đưa tay ra dấu như muốn nói : « Đi, đi ! Đi, đi! ». Rồi, mặt ông bỗng nhăn nhúm lại, ông úp mặt vào hai tay khóc ngất! Bấy giờ, tôi đoán ông ta là cha của thằng nhỏ đang tòn ten trên kia… Không có tiếng còi tàu hụ buồn thê thiết khi lìa bến, nhưng sao tôi cũng nghe ứa nước mắt!

Không biết thằng nhỏ đó – bây giờ cũng đã trên bốn mươi tám tuổi — ở đâu ? Cha con nó có gặp lại nhau không? Nếu nó còn mạnh giỏi, tôi xin Ơn Trên xui khiến cho nó đọc được mấy dòng nầy…

Việt Nam Hôm Nay, Sau 48 Năm Năm Tiến Lên Thiên Đàng Xã Hội Chủ Nghĩa!

Nhóm Nhân Quyền Lên Án: CSVN Vũ Khí Hóa Pháp Luật Để Truy Tố Các Nhà Hoạt Động Môi Trường

(Huy Nguyễn)

*

(Hình: Các nhà hoạt động môi trường Đặng Đình Bách, Mai Phan Lợi, Nguỵ Thị Khanh, và Bạch Hùng Dương đang bị chính quyền CSVN giam cầm.)

-Hôm 21/4/2023, tại Câu lạc bộ Phóng viên Ngoại quốc tại Thái Lan (FCCT), tổ chức nhân quyền The 88 Project họp báo lên án nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam vũ khí hóa luật pháp để truy tố các nhà hoạt động khí hậu trong nước gồm Đặng Đình Bách, Mai Phan Lợi, Nguỵ Thị Khanh, và Bạch Hùng Dương.

Buổi họp báo chung có sự hiện diện của ông Ben Swanton, đồng Giám đốc của The 88 Project, và ông Phil Robertson, Phó Giám đốc khu vực Á Châu của tổ chức Theo dõi Nhân quyền, và bà Grace Bùi, một nhà hoạt động nhân quyền đang sống tại Thái Lan.

Trao đổi với Ðài Tiếng Nói Hoa Kỳ (VOA), ông Phil Robertson mong rằng qua buổi họp báo “các nước lớn như Hoa Kỳ, Liên Hiệp Âu Châu (EU) và các quốc gia thành viên sẽ gây áp lực mạnh mẽ hơn nữa đối với chính phủ Việt Nam, yêu cầu trả tự do cho những nhà hoạt động môi trường bị cầm tù oan sai, đồng thời trả tự do cho các nhà hoạt động và nhà bất đồng chính kiến khác đã bị bắt giữ tại Việt Nam”.

Thư mời tham dự họp báo nói rằng bốn nhà hoạt động khí hậu đã thúc đẩy chính phủ Việt Nam cam kết thực hiện chính sách không phát thải carbon ròng (zero carbon emission) vào năm 2050. Nhưng chính quyền đã bỏ tù họ. Chính quyền Hà Nội cho rằng các nhà hoạt động này phạm tội “trốn thuế”. Tuy nhiên, theo một báo cáo mới của Project 88 cho thấy Hà Nội đã vũ khí hóa luật pháp như thế nào để đàn áp các nhà hoạt động.

Nhóm bốn nhà hoạt động khí hậu được gọi là Vietnamese Four (Bộ tứ Việt Nam) gồm ông Đặng Đình Bách, ông Mai Phan Lợi, bà Nguỵ Thị Khanh, và ông Bạch Hùng Dương. Họ là các nhà hoạt động xã hội dân sự đã bị chính quyền Việt Nam bỏ tù vì tội “trốn thuế” sau khi tham gia hoạt động nhằm giảm sự phụ thuộc của Việt Nam vào nhiệt điện than, theo thông báo của The 88 Project.

Ông Ben Swanton nói trong buổi họp báo rằng bản báo cáo “Vũ khí hóa Luật pháp truy tố Bộ tứ Việt Nam” của Project 88, công bố hôm 21/4, đã trình bày kết quả điều tra các cáo buộc rằng việc truy tố hình sự những cá nhân này có động cơ chính trị.

“Thứ nhất, việc truy tố của phía Việt Nam có đặc điểm là vi phạm nghiêm trọng. Thứ hai, cả bốn cá nhân đều là những cộng sự thân thiết đang hợp tác trong chiến dịch vận động chính sách và các sáng kiến xã hội dân sự vào thời điểm chính phủ đang tìm cách hạn chế quyền tự chủ và tác động của xã hội dân sự”, ông Swanton nói.

Ông Swanton nói rằng trong khi chính phủ Việt Nam cho rằng bốn người này là tội phạm về thuế, những báo cáo của nhóm nhân quyền kết luận rằng họ là “tù nhân chính trị”.

“Cáo buộc trốn thuế dường như đã được áp dụng một cách tùy tiện với mục đích đàn áp chính trị và cả bốn nhà hoạt động ban đầu bị giam giữ mà không bị buộc tội. Nhóm Vietnamese Four đã bị từ chối quyền được xét xử công bằng”, ông cho biết thêm. “Các phiên xét xử của bốn người này được che giấu trong bí mật. Tất cả bốn cá nhân đã bị xét xử trong các phiên điều trần kín kéo dài chưa đầy một ngày, cho thấy rằng kết quả của những phiên tòa này đã được quyết định trước”.

Phát biểu tại buổi họp báo, ông Robertson nói hệ thống tòa án của Cộng sản Việt Nam là một trò đùa trong khi họ tuyên bố họ duy trì pháp quyền, và không có công lý cũng như sự độc lập trong ngành Tư pháp Việt Nam. Cùng với đó, ông cũng đã chỉ trích việc công an thường xuyên từ chối quyền tiếp cận Luật sư của các bị cáo để gây thêm tổn thương.

“Cho nên bây giờ bộ máy này đang tiêu thụ một phần của chính nó dưới danh nghĩa đảng nắm quyền kiểm soát tuyệt đối. Và bây giờ chúng ta thấy cuộc tấn công này được thực hiện để tấn công các nhóm xã hội dân sự. Bắt đầu với bốn nhà lãnh đạo của các tổ chức phi chính phủ về biến đổi khí hậu và môi trường này”, ông Roberston nói. “Những gì bạn sẽ thấy là Việt Nam đã xây dựng một vòng kìm kẹp không chỉ đối với các tổ chức phi chính phủ này mà còn cả nguồn tài trợ ngoại quốc của các tổ chức phi chính phủ địa phương”.

Đại diện của HRW cho rằng việc bỏ tù các nhà hoạt động môi trường diễn ra trong bối cảnh một nhà nước độc đảng, thông qua một loạt các biện pháp hợp pháp và ngoài pháp luật, đang hạn chế và hình sự hóa hoạt động chính sách và các phong trào xã hội dân sự.

Ngoài ra, ông Robertson gọi Việt Nam là một Trung Quốc thu nhỏ trước những kiểu đàn áp mà Trung Quốc đã từng áp dụng.

“Khi mọi người nhìn vào Nghị định về các tổ chức phi chính phủ ngoại quốc mà Việt Nam phục vụ năm 2022, bạn có thể thấy cái lồng mà chính phủ và đảng cầm quyền đang thiết kế cho bất kỳ loại hoạt động xã hội dân sự nào trong nước. Và nếu tất cả những điều này khiến bạn nhớ đến một quốc gia khác, thì bạn không sai đâu. Người Việt Nam co rúm người lại khi so sánh, nhưng động cơ giành quyền lực tuyệt đối của chính phủ và đảng ở Việt Nam và phá hủy bất kỳ loại nhà hoạt động hoặc cấu trúc xã hội dân sự nào mà các diễn đàn bí mật trông rất giống những gì đang xảy ra ở Trung Quốc”.

Trao đổi với VOA hôm 21/4, ông Robertson nói phương Tây nên gây lực với Hà Nội mạnh hơn:

“Hoa Kỳ, Liên Hiệp Âu Châu và các quốc gia thành viên sẽ gây áp lực mạnh mẽ hơn nữa đối với chính phủ Việt Nam để họ trả tự do cho những nhà hoạt động môi trường bị cầm tù oan sai, đồng thời trả tự do cho các nhà hoạt động và nhà bất đồng chính kiến khác đã bị bắt giữ tại Việt Nam”.

“Rõ ràng là cộng đồng quốc tế cần nêu cao vai trò của mình để làm tốt hơn công việc và cố gắng đấu tranh cho nhân quyền ở Việt Nam. Đối với tôi, dường như cộng đồng quốc tế đã bị phân tâm, cho dù là do cuộc chiến Ukraine hay do Chiến tranh Lạnh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc gia tăng, trong đó Việt Nam tất nhiên đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phía Hoa Kỳ và giải quyết vấn đề Biển Đông hay các vấn đề khác. Và vì vậy, vấn đề nhân quyền và Việt Nam đã bị gạt ra khỏi chương trình nghị sự”.

“Một thực tế là phần lớn luật an ninh quốc gia của Việt Nam vốn đã vi phạm nhân quyền, và Việt Nam về cơ bản đã không tuân thủ các nghĩa vụ quốc tế của mình, và cũng không tuân thủ các công ước quốc tế mà nước này đã phê chuẩn”, ông Roberston nói. “Tại sao cả bốn nhà hoạt động môi trường này đều phải vào tù? Rõ ràng là đảng đang thao túng luật pháp để duy trì quyền lực của mình và theo đuổi các đối thủ của mình”.

Buổi họp báo diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đã được nhóm các quốc gia G-7 trao đổi một thỏa thuận chuyển đổi năng lượng trị giá 15 tỉ Mỹ kim.

Ông Roberston nói: “Nếu tôi là một nhà đầu tư quốc tế, tôi sẽ tự hỏi làm thế nào tôi có thể chắc chắn rằng các quyền của tôi với tư cách là một nhà đầu tư được bảo đảm? Nếu vì một lý do nào đó mà ai đó trong giới chính trị trong Đảng Cộng sản quyết định không thích tôi, họ có thể vũ khí hóa luật pháp để chống lại tôi. Vì vậy những người đổ xô vào Việt Nam để đầu tư, tôi nghĩ, đang không hiểu rằng đó không phải là thượng tôn pháp luật, mà là quy tắc của một đảng cầm quyền duy nhất, Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng, về cơ bản có thể làm bất cứ điều gì họ muốn. Bất kể luật pháp nói gì”.

Trong thông cáo báo chí hôm 21/4, ông Swanton, kêu gọi nhóm G-7 nên đưa ra điều kiện về hỗ trợ tài chánh cho quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam để chính phủ không bắt giữ thêm bất kỳ nhà hoạt động nào.

VOA đã liên hệ Bộ Ngoại giao Việt Nam, yêu cầu họ cho ý kiến về cuộc họp báo và thông cáo báo chí này, nhưng chưa được phản hồi.

Chính quyền Việt Nam từ trước đến nay bác bỏ các cáo buộc vi phạm nhân quyền, nói rằng họ chỉ bắt giam và xét xử những ai “vi phạm pháp luật”.

Quy Định Đàn Áp, Cấm Sóng Nghệ Sĩ: “Phong Sát” Kiểu Trung Quốc? Vi Phạm Quyền Tự Do Biểu Đạt!

*

 (Hình: Tấm biển quảng cáo chương trình biểu diễn của ca sĩ Khánh Ly ở Hà Nội năm 2014.)

-Dự kiến từ tháng 10/2023, các nghệ sĩ, người nổi tiếng bị cho có hành vi vi phạm pháp luật, trái thuần phong mỹ tục sẽ bị giải quyết như hạn chế phát sóng, biểu diễn, quảng cáo….

Đây là nội dung nằm trong kế hoạch khai triển thực hiện chiến lược phát triển lĩnh vực phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử giai đoạn 2021-2025, vừa được Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng ký ban hành hồi đầu tháng 4.

Hạn Chế Tầm Ảnh Hưởng của Người Nổi Tiếng

Nhạc sĩ Tuấn Khanh bình luận với Ðài Á Châu Tự Do (RFA) rằng có rất nhiều vấn đề trong quy định này: thứ nhất, chuyện “muôn thuở” vẫn là định nghĩa về “thuần phong mỹ tục”, thế nào là “lệch chuẩn” vẫn chưa được quy định rõ ràng; vấn đề thứ hai là người nổi tiếng nếu phạm pháp sẽ bị giải quyết theo luật, tại sao lại đặt ra quy định riêng dành cho nhóm người này.

Ông cho rằng dù quy định này là vô lý nhưng nhà nước có mục đích rõ ràng khi nhắm vào đối tượng là nghệ sĩ, những người nổi tiếng:

“Việt Nam đang thực hiện một chương trình phong sát nghệ sĩ giống như là ở bên Trung Quốc vậy.

Nghệ sĩ tạo nên một cái quyền lực đối với công chúng và đối với những nhà nước như Việt Nam, khi đột nhiên có những người tạo nên quyền lực với đám đông thì nhà nước sẽ không thích, vì nó chia sẻ quyền lực tập trung của nhà nước, dẫn đến chuyện là có thể xảy ra những điều mà người ta không thể tưởng tượng được.

Cho nên, tốt nhất là phải có một cái rào cản hay là một bộ yên cương dành cho tất cả giới văn nghệ sĩ của nhà nước”.

Nhiều chuyên gia về văn hóa trong nước, thông qua báo chí, đồng loạt lên tiếng ủng hộ quyết định này của Bộ 4T.

Tiến sĩ Hà Thanh Vân, Viện phó Viện Khoa học Văn hóa và Giáo dục, trả lời mạng báo Zing nêu quan điểm “cần có những hình thức xử phạt mạnh tay hơn, chẳng hạn từ hạn chế hoạt động văn hóa nghệ thuật có thời hạn đến cấm vĩnh viễn, khóa tài khoản mạng xã hội của KOLs nếu họ vi phạm pháp luật”.

Cũng trên Zing, Tiến sĩ Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng nếu các nghệ sĩ lệch chuẩn được phép trình diễn công khai, các nội dung tiêu cực có thể gây hại đến sự phát triển tâm lý và đạo đức của công chúng, đặc biệt là trẻ em, thanh niên.

Báo Tuổi Trẻ dẫn lời ông Chu Anh Hùng – Phó Giám đốc Nhà hát lớn Hà Nội, nói hôm 19/4 rằng đây là hoạt động mở đầu cho chuỗi hoạt động ở các trường học nhằm góp phần xây dựng văn hóa ứng xử đẹp, văn minh, thanh lịch trên không gian mạng.

Thậm chí, một số tờ báo lớn như Tuổi Trẻ, An ninh TV còn mạnh dạn đăng bài viết với tiêu đề khẳng định dư luận, khán giả ủng hộ việc cấm sóng đối với nghệ sĩ.

Vi Phạm Quyền Tự Do Biểu Đạt

Ở khía cạnh nhân quyền, quy định này vi phạm cả quyền tự do biểu đạt của nghệ sĩ và quyền tự do tiếp nhận thông tin của người dân.

Tại Điều 19 Công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị quy định rằng “Mọi người đều có quyền tự do ngôn luận. Quyền này bao gồm quyền tự do tìm kiếm, tiếp nhận và truyền đạt mọi loại thông tin và ý tưởng, không phân biệt biên giới, bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bản in, dưới hình thức nghệ thuật hoặc thông qua bất kỳ phương tiện truyền thông nào mà người đó lựa chọn”.

Tự do biểu đạt không phải là một quyền tự do tuyệt đối. Nhà nước có thể hạn chế quyền tự do này của người dân, nhưng chỉ được áp dụng trong một số rất ít các trường hợp cụ thể.

Theo Công ước này, Nhà nước được phép hạn chế quyền tự do biểu đạt trong một số trường hợp như bảo vệ an ninh quốc gia hoặc trật tự công cộng, bảo vệ sức khỏe hoặc đạo đức công cộng.

Tuy nhiên, cô Minh Trang, hiện đang theo học chương trình Thạc sĩ về Quyền và Thực hành quyền tại Thuỵ Điển cho biết các biện pháp hạn chế phải được quy định bằng luật, ở mức tối thiểu và tương thích:

“Dù là cấm sóng tạm thời hay cấm sóng vĩnh viễn thì đều vi phạm quyền tự do biểu đạt.

Ví dụ như một người nghệ sĩ vi phạm pháp luật như là vi phạm luật giao thông đường bộ hay uống rượu trong lúc lái xe mà vin vào đó để cấm người ta không được biểu diễn hay hoạt động nghệ thuật thì rõ ràng là cái hình phạt đó nó không tương thích với cái lỗi người ta gây ra.

Nếu như vi phạm luật giao thông thì đã có luật giao thông đường bộ để giải quyết rồi, chứ không phải lấy cớ là vi phạm luật giao thông để cấm người ta không được biểu diễn, không được tham gia các chương trình truyền hình”.

Cũng theo cô Trang, người dân có quyền xem, ủng hộ hoặc tẩy chay một sản phẩm nào đó mà họ cho là không phù hợp:

“Nhà nước không nên là một bên đứng ra quyết định xem là người dân nên hay là không nên tiếp cận thông tin gì. Người dân có quyền được quyết định xem là bản thân họ muốn hoặc không muốn xem cái gì”.

Ở một số nước như Nam Hàn, các đài truyền hình cũng đã công bố cấm sóng đối với nghệ sĩ vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, theo cô Trang, điểm khác biệt là ở cái quyết định cấm sóng ở Nam Hàn được đưa ra bởi một pháp nhân độc lập, chứ không phải là do Nhà nước quyết định như Việt Nam.

Đối với một số ý kiến ủng hộ sự kiểm duyệt cho rằng nội dung xấu trên các phương tiện truyền thông có thể ảnh hưởng đến trẻ em. Cô Trang cho rằng các chương trình không phù hợp với trẻ cần phải được dán nhãn rõ ràng:

“Đối với những chương trình không phù hợp với trẻ con thì nên dán nhãn là chương trình này không phù hợp với trẻ.

Ví dụ như trẻ em tiếp cận với những nội dung không phù hợp với lứa tuổi thông qua mạng xã hội thì lỗi sẽ thuộc về công ty mạng xã hội, bởi vì họ đã không dán nhãn nội dung đó”.

Hiện nay, các công ty cung cấp dịch vụ xem phim hoặc video như YouTube hay Netflix, thậm chí là các nhà mạng internet cũng có dịch vụ chọn chế độ dành riêng cho trẻ em. Khi đó, với tư cách người giám hộ, cha mẹ có thể tự quyết định điều gì là phù hợp với con em mình. Các quyết định trẻ con nên hay không nên xem gì có thể thực hiện tại nhà mà không có sự can thiệp của chính phủ.

Kiểm Soát Tư Tưởng: Đảng, Tuyên Giáo và Vấn Đề Dân Chủ!

*

 (Ảnh: Chụp tại Hà Nội trước đây.)

-Bài viết đăng trên cổng thông tin điện tử của Ban Tuyên giáo Trung ương hôm 18/4/2023 với tựa đề ’Một số vấn đề đặt ra trong công tác tư tưởng của Đảng’ cho rằng: “Không ít nơi, khi tổng kết – đánh giá, nếu công tác tư tưởng đạt kết quả tốt, tạo được hiệu ứng tích cực trong xã hội thì thành tích đó ‘mặc nhiên’ thuộc về sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng hướng, kịp thời của cấp ủy; khi công tác tư tưởng còn hạn chế, không đạt kết quả tốt, thì ‘lỗi trách nhiệm’ lại thuộc về ban tuyên giáo hay cá nhân lãnh đạo”.

Liệu đây có phải là một tiến bộ trong công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam? Một Luật sư từ Việt Nam không muốn nêu tên vì lý do an ninh, hôm 24/4 nhận định:

“Tuyên giáo thực chất là công tác tuyên truyền thôi, còn lãnh đạo cụ thể là đảng bộ ở đấy. Ví dụ một bệnh viện làm sai, một doanh nghiệp sai là do lãnh đạo doanh nghiệp đấy, chứ ảnh hưởng gì đến tuyên giáo đâu, họ nhận thế là không đúng. Là do đảng bộ tại đơn vị đó sai, ví dụ như Bệnh viện Bạch Mai chẳng hạn, hai Giám đốc bị bắt liền là do đảng ủy bệnh viện đó, trong khi Giám đốc thường là Bí thư đảng ủy hết, mà nếu liên đới trách nhiệm là đảng ủy của Bộ Y tế là cơ quan chủ quản. Chứ tuyên giáo chỉ tuyên truyền làm thế nào để chữa bệnh chóng khỏi, giá rẻ, dân hài lòng…”.

Vị Luật sư này nêu ví dụ trường hợp nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, khi bị chất vấn trước Quốc hội đã nói ông làm do Đảng phân công, chứ không xin và cũng không từ chối nhiệm vụ nào của Đảng. Về dự án khai thác Bô-xít Tây Nguyên ông Dũng cho biết chỉ làm theo Nghị quyết của Đảng. Hay việc phát triển các Tập đoàn kinh tế Nhà nước theo kiểu Nam Hàn bị thất bại cũng đã được Bộ Chính trị thông qua, ông Dũng cho rằng ông chỉ là người khai triển thực hiện theo Nghị quyết của Đảng.

Còn nhà Nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai, nguyên Vụ truởng Vụ Nghiên cứu, Ban Dân vận Trung ương, hôm 24/4 cho rằng:

“Cái này dân phán đoán, nhận xét, đánh giá từ rất lâu rồi, cả nửa thế kỷ nay, người ta khẳng định bằng một câu ca dao, mà câu ca dao ấy rất là triết học, phản ánh nhận thức trí tuệ dân gian thông minh, sáng suốt, họ nói như thế này: ‘Mất mùa là tại thiên tai, được mùa là nhờ có thiên tài Đảng ta’… đấy là nhận xét của những người dân rất chính xác về tất cả mọi chuyện, chứ không riêng bài báo vừa rồi của ban Tuyên giáo trung ương. Tuyên giáo là tay sai của Đảng, cho nên Đảng với tuyên giáo là một, chứ không phải là hai. Bao giờ họ cũng phải tìm một cái để họ thanh minh, là họ rõ ràng, họ tử tế, họ đàng hoàng… bao giờ chả thế…”.

(Ảnh minh họa, chụp tại Hà Nội trước đây.)

Hôm 20/4/2023, Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Thành ủy Hà Nội cũng đã tổ chức Hội nghị cho rằng cần ‘không ngừng mở rộng dân chủ trong Đảng’.

Liệu một đất nước theo thể chế độc đảng toàn trị thì việc mở rộng dân chủ trong Đảng có ý nghĩa gì?

Tiến sĩ Nguyễn Huy Vũ từ Na Uy hôm 24/4 cho rằng, trong một hệ thống chính trị dân chủ, sự dân chủ nó phải thể hiện trong toàn dân, cả ở trong các sinh hoạt đảng phái, và nó được luật hóa. Cụ thể, trong một thể chế dân chủ, người dân bình thường sẽ đi bầu chọn ra những đại biểu đại diện cho quyền lợi của mình và đất nước. Đó có thể là các Dân biểu, các Thượng Nghị sĩ, hay các vị lãnh đạo địa phương, lãnh đạo quốc gia.

Ngoài ra, theo ông Vũ, nếu người dân có tham gia các đảng phái chính trị thì luật cũng quy định rằng các sinh hoạt nội bộ của các đảng phái chính trị được công nhận phải dựa trên tinh thần dân chủ theo pháp luật. Trong tinh thần đó, ngay cả trong tổ chức chính trị, thành viên cũng sẽ tham gia bầu chọn ra các thành viên đại diện cho tổ chức trong các cuộc bầu cử tự do và công bằng. Trở lại với cái gọi là tập trung dân chủ của đảng Cộng sản, Tiến sĩ Vũ cho biết:

“Tập trung dân chủ trong một thời gian dài được cho là một hình thức tổ chức của các đảng Cộng sản. Về mặt hình thức thì các đảng viên sẽ bầu ra các đại diện cho mình trong đảng, gọi là mang tính dân chủ. Các đại diện này sẽ tập trung lại, thảo luận ra các chương trình hành động. Sau đó, các chương trình hành động được ban xuống và các đảng viên phải nhất nhất tuân theo nó. Về mặt lý thuyết thì đây tương đối giống mô hình nghị viện ở các nước. Tuy vậy, thực tế cách rất xa hình ảnh lý thuyết này. Các cuộc bầu cử tự do để chọn ra các lãnh đạo Cộng sản đã không hề xảy ra, việc ai lãnh đạo đảng hay đất nước, làm chức vụ gì, nó chỉ là một sản phẩm của việc giới cầm quyền tự sắp xếp chỗ ngồi cho những người trong Đảng nhằm phân chia lợi ích cho mình hay phe nhóm. Hoàn toàn không có một sự tự do chọn lựa nào”.

Theo ông Nguyễn Huy Vũ, nếu các đảng viên có thể ngồi lại với nhau để sinh hoạt một cách tự do bằng cách bầu chọn ra một Tổng Bí thư chẳng hạn trong một cuộc bầu cử kín thì điều đó sẽ đem lại một bước đột phá rất lớn trong xã hội. Đó sẽ là một hình thức dân chủ thực sự trong đảng. Với tư cách là một đảng đang nắm quyền điều hành quốc gia, việc có dân chủ trong đảng sẽ giúp các đảng viên biết ai giỏi, ai kém, ít nhất là trong hàng ngũ đảng viên, để chọn ra những người dẫn dắt chính đảng và cả quốc gia của mình. Ông Vũ cho rằng, điều đó sẽ thật sự là một cuộc cách mạng vì nó giúp chọn ra người khá nhất trong hàng triệu đảng viên để dẫn dắt quốc gia. Theo Tiến sĩ Vũ, đất nước chắc chắn sẽ có một diện mạo khác với bây giờ… ông nói tiếp:

“Nhưng việc dân chủ hóa các sinh hoạt trong Đảng Cộng sản vẫn chưa đủ. Nó cần phải có một sự dân chủ hóa rộng khắp cả quốc gia. Các đảng phái khác phải được hiện diện và cạnh tranh công bằng với đảng Cộng sản. Có như vậy thì người dân mới biết chọn ra đảng phù hợp và có khả năng nhất để dẫn dắt quốc gia. Nếu điều đó diễn ra, đất nước sẽ cất cánh nhanh chóng vì các lãnh đạo có viễn kiến sẽ biết đâu là những chính sách hợp lý và làm thế nào để thi hành nó. Trong một bối cảnh như vậy, với khả năng điều hành và quản lý kém cỏi, đảng Cộng sản khó mà có một chỗ đứng nào trên chính trường Việt Nam”.

Cho nên theo ông Vũ, nhìn lại để thấy rằng việc một số giới chức lãnh đạo Cộng sản hô hào khai triển dân chủ tập trung, nó chỉ là một hình thức nhằm ru ngủ giới đảng viên trong Đảng và ai cũng biết điều đó.

Nhà Cầm Quyền Côn Đồ, Đàn Áp Xuyên Quốc Gia: Blogger Đường Văn Thái Mất Tích, Tiếng La Cuối Cùng Để Lại Nhiều Câu Hỏi?

*

 (Hình: Hình ảnh chụp từ camera an ninh cho thấy ông Thái dắt xe gắn máy chạy ra khỏi phòng trọ, không mang hành lý gì.)

-Nhóm bạn lần theo dấu vết của blogger Đường Văn Thái vào chiều 13/4/2023, phát giác một đoạn băng hình từ camera an ninh chứa các tiếng động lớn và tiếng la thất thanh bị nghi là của ông trước khi mất tích ở Thái Lan.

Ông Đường Văn Thái, 41 tuổi, chạy sang Thái Lan vào tháng 2/2019 và được cấp quy chế tị nạn bởi Văn phòng Cao uỷ Tị nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) ở Vọng Các. Ông bị mất liên lạc với bạn bè từ chiều ngày 13/4, và vài hôm sau, truyền thông nhà nước đưa tin ông bị công an xã Sơn Kim 1, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) bắt giữ khi nhập cảnh trái phép từ Lào vào địa phương này.

Tuy nhiên, nhóm bạn thân của ông Thái cất công điều tra sự việc bằng cách thu thập thông tin từ các camera trong khu vực, có sự cho phép của cảnh sát địa phương, và phát giác nhiều điều bất ngờ.

Ông Đoàn Huy Chương, cựu tù nhân lương tâm hiện đang sống tị nạn tại Thái Lan, là một thành viên trong nhóm điều tra đã đến nơi blogger ở trọ, các đoạn đường đã đi qua và nơi có thể đã diễn ra vụ bắt cóc vào chiều tối hôm đó. Ông nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong ngày 24/4 như sau:

“Điều tra những cái camera lần cuối cùng (cho thấy) anh Thái mất tích là vào (giữa khoảng thời gian từ) 6 giờ 3 phút đến 6 giờ 7 phút trên một đoạn đường Lamphu của tỉnh Pathum Thani giáp với Vọng Các”.

Ông Chương cung cấp cho RFA một đoạn video dài khoảng năm phút từ camera an ninh của nhà dân quay hướng ra đường bắt đầu từ 6 giờ 6 phút chiều cho thấy, nhiều tiếng động lớn cùng tiếng hét thất thanh, ngắt quãng trong khoảng 30 giây đến một phút nhưng không ghi lại được hình ảnh bắt cóc, đoạn đường ít xe cộ và người qua lại.

Ông Chương và nhóm bạn khẳng định, tiếng la đó chính là của Đường Văn Thái. Ông nói:

“Nghe được tiếng la hét của anh Thái, và chúng tôi có hỏi thăm người dân thì họ nói chiều hôm đó có hai chiếc xe hiệu Mitsubishi chặn hai đầu và bắt một người đưa lên xe. Người ta (nạn nhân – PV) la hét rất là lớn nhưng không có ai đến giúp đỡ. Hôm đó là ngày đầu tiên của Tết Thái (13/4 – PV).

Họ chỉ nói là hôm đó bắt một người nam bỏ lên xe rồi họ (nhóm bắt cóc- PV) lấy luôn chiếc xe Honda và đến chiếc dép rớt lại (của nạn nhân – PV) họ cũng lượm luôn”.

Ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Phân ban Á Châu của tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), đến tận nơi được cho là nơi ông Đường Văn Thái bị đặc vụ chính phủ Việt Nam bắt cóc. Ông nói qua tin nhắn với phóng viên:

“Người dân trong khu vực chứng kiến cảnh hai xe hơi màu trắng chắn ngang đường và nghe thấy tiếng kêu cứu của một người nào đó vào thời điểm đó vào tối 13/4. Lúc đó, ông Đường Văn Thái và chiếc xe gắn máy đã biến mất.

Ngoài ra còn có đoạn phim CCTV (camera an ninh – PV) trong đó có thể nghe rõ tiếng la hét của một cá nhân mặc dù đoạn video không cho thấy vụ bắt cóc thực sự”.

Trong khi đó, hai đoạn video từ camera an ninh khác ở gần Đại học kỹ thuật Rajamangala Thanyaburi quay lại cảnh khi ông Thái từ chỗ live stream ra về, dường như có 2 xe gắn máy với 4 người lạ mặt bám sát theo ông để theo dõi.

Ông Phil Robertson cho biết thêm, đơn khiếu nại về người mất tích đã được gửi tới đồn cảnh sát Thayanaburi, nơi xảy ra sự việc bắt cóc, tuy nhiên cho đến nay “cảnh sát Thayanaburi dường như chưa làm được gì nhiều để theo dõi khiếu nại, và rõ ràng chúng tôi hy vọng họ sẽ tiếp tục điều này và làm nhiều hơn nữa”, đại diện tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói, đồng thời cho rằng việc một người đàn ông bị bắt cóc trong một cộng đồng dân cư “chỉ có thể được gọi là một hành động ngược đãi nhân quyền trắng trợn và chính quyền Thái Lan nên tìm hiểu tận cùng vấn đề này và báo cáo những gì họ tìm thấy”.

Cũng theo ông này, có khả năng có đoạn phim mà camera an ninh có thể thu được về vụ bắt cóc, đòi hỏi cảnh sát đến gặp các chủ cửa hàng tư nhân để yêu cầu sự hợp tác, đồng thời có những nhân chứng của vụ bắt cóc nên được phỏng vấn sớm nhất.

Thông Tin Cho Cộng Đồng Quốc Tế

Bà Grace Bùi, một nhà hoạt động nhân quyền người Mỹ gốc Việt ở Thái Lan nhiều năm qua, cho biết trong cuộc họp báo quốc tế tổ chức bởi Dự án 88 và Theo dõi Nhân quyền (HRW) ở Vọng Các ngày 21/4 để công bố một báo cáo nhân quyền khác, bà đã công bố những tư liệu thu thập được của nhóm về vụ mất tích của blogger Đường Văn Thái.

Nhiều hãng truyền thông quốc tế quan tâm đến sự việc của blogger người Việt và hỏi bà thêm thông tin, bà nói lại với RFA.

Theo The Bangkok Post, Cảnh sát Hoàng gia Thái Lan đã liên lạc với nhà chức trách Việt Nam để hỏi về Đường Văn Thái nhưng không nhận được phản hồi. Báo này cũng gọi điện cho Bộ Ngoại giao Việt Nam nhưng cũng chỉ nhận được sự im lặng.

Trong khi đó, văn phòng Cao uỷ Tị nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) ở Vọng Các hôm 24/4 gửi email phản hồi RFA về sự việc nghi bị bắt cóc của ông Đường Văn Thái, nói rằng họ không thể bình luận về các chi tiết hoặc thậm chí xác nhận sự tồn tại của các trường hợp riêng lẻ vì lý do bảo mật.

Tuy nhiên, bà Morgane ROUSSEL-HEMERY – Phó Giám đốc Quan hệ Đối ngoại thuộc văn phòng UNHCR ở Thái Lan lưu ý rằng, sự an toàn về thể chất và an ninh của người tị nạn trên toàn cầu chủ yếu là trách nhiệm của các quốc gia chủ nhà.

Theo đó, UNHCR hỗ trợ các nước sở tại bảo đảm rằng những người tị nạn có thể được hưởng các quyền của họ khi sống lưu vong, bao gồm quyền được sống và an ninh cá nhân.

Truyền Thông Nhà Nước Nói Gì?

Ba ngày sau khi ông Đường Văn Thái mất tích ở Vọng Các, nhiều tờ báo được kiểm soát bởi Ban Tuyên giáo Trung ương đồng loại đưa tin ông bị bắt khi nhập cảnh trái phép vào Việt Nam trong ngày 14/4.

Việc đưa tin đồng loạt này rất bất thường vì việc nhập cảnh bất hợp pháp của công dân Việt Nam chỉ là vi phạm hành chính.

Trong vài ngày gần đây, một số báo tiếp tục đăng tin về Đường Văn Thái với nội dung bôi nhọ nhà báo tự do này, nói rằng ông chuyên đưa những tin không đúng sự thật và có mục đích nói xấu lãnh đạo đảng và Nhà nước trên kênh YouTube với hơn 800 video và gần 120.000 người theo dõi.

Báo Bình Phước Online của Đảng bộ và Chính quyền tỉnh Bình Phước ngày 21/4 còn phê phán RFA và nhiều báo chí ngoại quốc và báo chí độc lập “khóc thuê” cho Đường Văn Thái và “võ đoán” về vụ bắt cóc ở Thái Lan giữa tháng Tư.

Biểu Tình Đòi Ngưng Dự Án Xả Thải ở Đắc Lắc: Người Ê-Đê Bị Cảnh Sát Đánh Đập Dã Man

*

 (Hình RFA: Người Ê-đê phản đối dự án xả thải ở xã Ea Bhốk (huyện Cư Kuin), Đắc Lắc.)

-Người đồng bào Ê-đê ở xã Ea Bhốk (huyện Cư Kuin) phản đối dự án xả thải vào hồ, hàng chục Cảnh sát cơ động được điều đến trấn áp khiến nhiều người bị thương và bị bắt giữ trong ngày 21/4/2023.

Theo chính quyền tỉnh Đắc Lắc, dự án Hệ thống thoát nước Khu Trung tâm hành chính huyện Cư Kuin được thực hiện nhằm đưa nước mưa từ các cơ quan của huyện vào hồ Ea M’tá, xã Ea Bhốk.

Tuy nhiên, người dân xung quanh hồ phản đối dự án vì lo ngại rằng nước thải sẽ bị đưa vào hồ cùng với nước mưa, có thể gây ô nhiễm môi trường cũng như gây ngập lụt ở khu vực gần hồ.

Trong hai ngày 20 và 21/4, hàng chục Cảnh sát cơ động với dùi cui và khiên chắn đi trên nhiều xe chở quân đến để trấn áp người dân và giúp cho việc thực hiện phần cuối cùng của dự án, đó là tuyến đường mòn ra cửa xả đổ ra hồ Ea Mtá với chiều dài hơn 870 mét, chiều rộng 10 mét.

Theo video cung cấp bởi người dân địa phương, hàng chục Cảnh sát cơ động đối đầu với người dân địa phương cầm cờ đỏ sao vàng và đa số họ là phụ nữ, những người muốn ngăn cản việc thực hiện dự án. Những người dân này sống ở thôn 5 và buôn Ea M’tá, xã Ea Bhốk.

Trong video, những người phụ nữ bản địa trao đổi với nhau bằng tiếng Ê-đê, nhưng có lúc nghe thấy họ nói tiếng Kinh rất rõ:

“Chúng tôi kiên quyết bảo vệ không cho Ủy ban Nhân dân huyện đổ nước thải vào hồ. Chúng tôi sống chết tại đây, hôm nay chúng tôi phải giải phóng.

Người dân chúng tôi cương quyết bảo vệ, cương quyết bảo vệ!”

Một phụ nữ nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong điều kiện ẩn danh vì lý do an ninh vào ngày 24/4:

“Khi người dân chúng tôi kéo ra khu vực thi công, cảnh sát cơ động chặn chúng tôi lại. Họ dùng dùi cui và roi điện để tấn công chúng tôi.

Họ đánh đập làm bị thương 7 người, trong đó có 3 người phải nhập viện với các vết thương ở đầu, miệng, tai, và vai.

Có một phụ nữ đang mang thai tháng thứ hai bị cảnh sát xô ngã, một phụ nữ khác bị gãy vai, người bị ngất vì bị cảnh sát chích roi điện. Một người đàn ông bị cảnh sát quật ngã rồi dùng chân đá vào đầu và gây chảy máu tai và răng. Công an còn bắt giữ 12 người rồi đưa họ về đồn công an xã”.

Người phụ nữ này cho biết 3 người nhập viện sẽ trở về nhà trong chiều ngày 24/4, trong khi những người bị bắt lên đồn công an xã được thả về trong cùng ngày (21/4), sau khi phải viết giấy cam kết không phản đối dự án, nếu phản đối nữa sẽ bị bắt bỏ tù.

Người này cho hay trong mấy ngày qua, dự án tiếp tục được thực hiện vì người dân không được phép đến gần.

Chúng tôi gọi điện và gửi email cho ông Bùi Hồng Quý – Chánh văn phòng Uỷ ban Nhân dân tỉnh Đắc Lắc và Uỷ ban Nhân dân huyện Cư Kuin – để kiểm chứng thông tin nhưng không nhận được phản hồi.

Theo truyền thông nhà nước, dự án Hệ thống thoát nước Khu Trung tâm hành chính huyện Cư Kuin với tổng mức đầu tư gần 36,7 tỉ đồng được Ủy ban Nhân dân tỉnh phê duyệt năm 2019. Dự án là đường dẫn nước mưa có chiều dài toàn tuyến gần 4 cây số, có điểm đầu tuyến là trụ sở Ban Chỉ huy Quân sự huyện (Tỉnh lộ 10) đến điểm cuối tuyến là mương thoát nước đổ ra hồ Ea M’tá, xã Ea Bhốk.

Ủy ban Nhân dân tỉnh cũng đã thành lập Tổ công tác khảo sát lại tác động môi trường, mức độ an toàn hồ đập và tác động đến đời sống người dân trong khu vực đối với dự án. Theo kết quả khảo sát, dự án được cho là không ảnh hưởng đến môi trường, đất đai, khí hậu, nguồn nước sinh hoạt của người dân xung quanh.

Tuy nhiên, theo người dân địa phương, việc khảo sát này không phản ánh đúng thực tế.

Ông Y Quynh Buon Dap, một nhà hoạt động nhân quyền và quyền tự do tôn giáo đang tị nạn tại Thái Lan, cho rằng người dân ở thôn 5 và buôn Ea M’tá phản đối dự án trên vì lo ngại về môi trường và kinh tế của họ.

Ông cho phóng viên biết, lo ngại của người dân bắt nguồn từ việc chính quyền trên thực tế không đi khảo sát kỹ lưỡng các khu vực sau này có ảnh hưởng bởi dự án.

Trong ngày 20/4, chính quyền địa phương nêu quyết tâm sẽ thi công phần còn lại của dự án, coi mọi hành động cản trở việc thi công là trái pháp luật. Theo báo chí Nhà nước, chính quyền cảnh báo sẽ trừng phạt nghiêm khắc những người phản đối, tuy nhiên không đề cập gì đến vụ đàn áp trong ngày 21/4.

Coi Mạng Người Dân Như Cỏ Rác! Cảnh Sát Giao Thông Biến Dân Thành Lá Chắn Sống, Được Xem Xét Phong Liệt Sĩ!

*

(Hình: Hiện trường vụ truy bắt xe chở ma tuý ở Long An hôm 21/4/2023.)

-Thiếu tá Cảnh sát giao thông Nguyễn Xuân Hào được xem xét phong liệt sĩ, sau vụ truy bắt buôn bán ma tuý trên đường phố vào ngày 21/4/2023 vừa qua ở xã Mỹ Hạnh Nam, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An, khiến 3 người thiệt mạng. Ông Nguyễn Xuân Hào là người đã sắp xếp cho 2 người dân đi đường dừng xe, để chặn xe chở ma tuý khiến những người này thiệt mạng vì bị xe chở ma tuý đâm!

Truyền thông nhà nước cho biết vào ngày 23/4, Thủ tướng Chính phủ đã ký Công điện về giải quyết vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng tại tỉnh Long An.

Theo Công điện, vào khoảng 4 giờ chiều ngày 21/4, tại tuyến đường ĐT824 thuộc xã Mỹ Hạnh Nam, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An đã xảy ra vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng do xe hơi mang biển kiểm soát số 49C-296.01 (do đối tượng chở ma túy điều khiển) tông trực tiếp vào lực lượng Cảnh sát giao thông đang làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát và giải quyết vi phạm về an ninh trật tự và an toàn giao thông, làm một đồng chí Thiếu tá thuộc Đội Cảnh sát giao thông, Công an huyện Đức Hòa và 2 người dân chết.

Liên quan đến vụ án này, theo báo Nhà nước, 2 người dân bị thương nặng được đưa đi cấp cứu nhưng đã qua đời tại bệnh viện. Lực lượng chức năng đã khống chế, bắt giữ tại chỗ hai người liên quan.

Công điện xác định đây là hành vi có tính chất côn đồ, chống người thi hành công vụ đặc biệt nguy hiểm, xâm phạm trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của cán bộ, chiến sĩ công an và tính mạng của nhân dân.

Thủ tướng Chính phủ xin gửi lời chia buồn sâu sắc tới gia đình Thiếu tá Cảnh sát giao thông và gia đình các nạn nhân chết; đồng thời yêu cầu Bộ Công an, Bộ Giao thông-Vận tải, Ủy ban Nhân dân tỉnh Long An và các cơ quan, đơn vị có liên quan chỉ đạo giải quyết, khắc phục hậu quả, thăm hỏi, hỗ trợ, động viên gia đình các nạn nhân trong vụ tai nạn.

Thủ tướng cũng chỉ đạo thực hiện ngay các thủ tục, trình cấp có thẩm quyền xem xét phong tặng danh hiệu Liệt sĩ đối với đồng chí Thiếu tá Cảnh sát giao thông đã hy sinh trong khi thực hiện nhiệm vụ tại vụ tai nạn nêu trên và thực hiện các chế độ, chính sách đối với gia đình của đồng chí theo đúng quy định của pháp luật.

Thiếu tá Nguyễn Xuân Hào được phong cấp trung tá sau sự việc.

Cũng trong ngày 23/4, báo Nhà nước dẫn nguồn tin từ Công an tỉnh Long An cho biết, Cơ quan cảnh sát điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án giết người để điều tra về sự việc.

Ngoài hai người bị bắt trước đó, cơ quan điều tra cũng tạm giữ thêm ba người khác có liên quan.

Theo báo Nhà nước, tài xế điều khiển xe bán tải khai nhận trước đó có sử dụng ma túy. Tài xế này hiện cũng đang bị xem xét khởi tố về hành vi giết người.

Dân mạng xã hội trong 2 ngày qua đã xôn xao bàn tán về sự việc, thậm chí chỉ trích việc công an sử dụng dân làm lá chắn chống ma tuý gây chết người.

Tuy nhiên, báo Nhà nước hôm 22/4 dẫn lờ lãnh đạo Công an tỉnh Long An nói rằng quá trình lực lượng chốt chặn, vây bắt xe hơi chở hàng cấm đã được tính toán kỹ, phối hợp đúng quy trình, nhưng nghi can quá manh động.

Dư Luận Bất Mãn Trong Nước, Vụ Cảnh Sát Giao Thông Dùng Dân Làm “Lá Chắn”: Cán Bộ Thì Được Thăng Cấp, Dân Thì Bỏ Mạng Oan Uổng!

*

(Ảnh: Cảnh sát giao thông chặn hai xe gắn máy làm rào chắn xe hơi chở ma tuý, khiến hai người mất mạng.)

-Cán bộ Cảnh sát giao thông chết trong vụ được nói “vây bắt nghi phạm buôn ma tuý” được thăng cấp, phong liệt sĩ. Trong cùng vụ có 2 người dân chết một cách oan uổng nhưng không nghe gì về bồi thường.

Vào chiều ngày 21/4/2023, Ban Chuyên án tỉnh Long An cho biết họ tiến hành vây bắt nghi phạm buôn bán tuý đang điều khiển xe hơi 5 chỗ chạy qua địa bàn tỉnh này, tiến về hướng Sài Gòn.

Trong một video được trích xuất từ nhà dân cho thấy, một viên Cảnh sát giao thông trong ban chuyên án đã chặn xe, sắp xếp cho 2 người dân đi đường dừng lại để chặn xe chở ma tuý, khiến những người này cùng với một Cảnh sát giao thông thiệt mạng vì bị xe chở ma tuý đâm.

Báo Chí Đổi Trắng Thay Đen

Một loạt mạng báo lớn nhỏ, bao gồm VnExpress, Đại đoàn kết, Tiền Phong, Bảo vệ công lý… đều đăng bài có nội dung y hệt nhau, rằng “Nhận tin xe hơi 5 chỗ khả nghi đang chạy về hướng Sài Gòn với tốc độ rất nhanh, một Cảnh sát giao thông trong tổ công tác đi bộ ra giữa đường yêu cầu xe hơi bán tải và xe lôi (chở hàng) dừng lại thành hàng ngang, đề nghị các xe gắn máy di chuyển ra chỗ khác…. Tổ công tác yêu cầu xe hơi 5 chỗ dừng lại để kiểm tra nhưng tài xế không chấp hành, tông thẳng vào nhóm cảnh sát và vài người dân còn kẹt trên đường”.

Việc các tờ báo đăng bài có nội dung rập khuôn nhau đến từng câu chữ, từng dấu chấm phẩy như vậy đặt ra nghi vấn rằng liệu nội dung này có được viết một cách độc lập hay là viết theo chỉ đạo từ Tuyên giáo, và rằng hệ thống báo chí trong nước có đang cố gắng “tẩy trắng” cho hành vi dùng người dân tham gia giao thông để chắn đường xe hơi chở ma tuý hay không?

Một Luật sư ở Sài Gòn, không muốn nêu tên vì lý do an toàn, bình luận với Ðài Á Châu Tự Do (RFA) rằng một người bình thường khi xem video chắc chắn sẽ nhận thấy rõ ràng là viên Cảnh sát giao thông đã cố tình chặn đường 2 người đang chạy xe gắn máy, dẫn đến cái chết của họ:

“Báo chí Việt Nam là thông tin một chiều, nó luôn luôn bảo vệ chế độ và những người thực thi công vụ mặc dù họ có làm sai đi nữa. Những người bình thường xem video sẽ thấy ngay là người dân bị chặn lại, người ta đâu có tự nguyện. Cái này là họ bị chết oan bởi những nhân viên công vụ ngu dốt và rất non kém nghiệp vụ”.

Gia Đình Nạn Nhân Nói Gì

Ông Huỳnh Thắng, là bố của nạn nhân Huỳnh Nguyễn Chí Mẫn, nói với RFA rằng con trai mình là một Kỹ sư cơ khí, đang sống vui vẻ khoẻ mạnh thì bị tai nạn đột ngột qua đời do sự thiếu sót của Cảnh sát giao thông:

“Tôi không biết đầu đuôi sự việc như thế nào nhưng mà trước mắt thì tất cả 10 người như một, đều thấy thiếu sót của anh công an điều tiết. Xe lớn sao không sử dụng mà sử dụng xe con hai bánh để làm cái gì? Theo tôi nghĩ thì thiếu sót nằm ngay chỗ đó”.

Sau khi xảy ra sự việc, phía công an, lãnh đạo tỉnh Long An cũng đã xuống nhà thăm viếng đám tang của anh Mẫn, ông Thắng cho biết:

“Cái thứ nhất là cơ quan ban ngành cũng xuống thăm hỏi và động viên.

Trước đó là có Giám đốc Công an tỉnh xuống tại nhà xác, họ cũng động viên an ủi và giúp đưa em nó về tới nơi tới chốn. Khi làm đám thì họ cũng đi xuống thăm hỏi.

Nói chung là không có vấn đề gì hết, họ cũng đã quan tâm đến mình, rồi họ cũng chia sẻ nỗi buồn với mình.

Dù nhận thấy sai sót của cơ quan chức năng dẫn đến cái chết của con trai mình, tuy nhiên, ông Thắng cho biết ông không nghĩ tới chuyện bắt người cán bộ Cảnh sát giao thông phải chịu trách nhiệm:

Nếu mà nói về pháp luật khi tôi không có hiểu. Thì công việc mà, đâu có ai muốn đâu. Có thể là do nhất thời hoặc là người ta nghe một cái lệnh nào đó thì phải chấp hành thôi chứ không nghĩ sau lưng là cái gì.

Còn chuyện truy cứu người đó hay không thì tôi không nghĩ tới. Đó là trách nhiệm mà truy cứu để làm cái gì. Vai trò và trách nhiệm của mỗi người mỗi khác. Bây giờ không phải là cứu mà mà làm sao để hiểu và thông cảm cho vai trò và nhiệm vụ của họ”.

Lỗi Thuộc Về Ban Chuyên Án

Mạng báo Công lý dẫn lời lãnh đạo công an tỉnh Long An cho biết đây là chuyên án triệt phá đường dây ma túy. Quá trình lực lượng chốt chặn, vây bắt xe hơi chở hàng cấm đã được tính toán kỹ, phối hợp đúng quy trình, nhưng nghi can quá manh động. “Chúng tôi rất lấy làm tiếc về sự mất mát của các gia đình”.

Vị Luật sư giấu tên không đồng ý với lời biện minh vừa nêu. Theo ông, khi để xảy ra cái chết cho 3 người thì cả Ban Chuyên án phải chịu trách nhiệm. Còn người Cảnh sát giao thông trực tiếp điều khiển dừng xe chắn đường cũng chỉ làm theo mệnh lệnh mà thôi:

“Tôi không hiểu sao một chuyên án đã được lên kế hoạch từ trước mà họ lại dừng xe của người dân lại để chặn bắt tội phạm như vậy, một việc làm phải nói là hết sức ngu xuẩn.

Nếu họ nói là họ đã lên chuyên án thì họ có tính đến trường hợp bảo đảm an toàn cho người dân hay không? Nhiệm vụ của công an là bảo vệ dân chúng nhưng bây giờ công an lại mang dân ra làm lá chắn thì có phải là các ông không coi trọng mạng sống của người ta hay không.

Người thực thi công vụ thực ra thì họ cũng chỉ làm theo mệnh lệnh của cấp trên mà thôi. Theo tôi, cả Ban Chuyên án đều phải chịu trách nhiệm chứ không thể nói là chỉ có một ông đứng ra chịu trách nhiệm mà thôi.

Những người còn lại phải nhận thấy hành động đó quá là nguy hiểm cho người dân và phải ngăn chặn nếu viên cảnh sát kia thật sự sơ ý”.

LVH tổng hợp.