Preface With a motley admixture of temerity, hubris, and humility, I am laying out for all to see The wondrous words of Bui Giang's poem I hope I have done some justice to BG. If not, I won't cry for not having tried. Most translated stanzas read like prose. For that I plead guilty for having nothing better to propose. I strongly urge you at this to try your hand As Confucius once said, "you hear you forget, but if you do, you will understand." Wissai/NKBa' Nỗi Lòng Tô Vũ Kỷ niệm một đoạn đời 15 năm chăn dê ở núi đồi Trung Việt Nam Ngãi Bình Phú Đồi tăm tắp chạy về ôm chân núi San sát đồi phủ phục quấn núi xanh Chiều xuống rồi tơ lòng rộn ràng rối Trời núi đồi ngây ngất nhảy dê nhanh Thôi từ nay tha hồ em mặc sức Nhảy múa tung sườn núi vút giòng khe Thôi từ nay tha hồ em mặc sức Vang vang lên đồi núi giọng be be Những bận nào Trà Linh qua Đá Dừng Hòn Dựng Dùi Chiêng về Phường Rạnh ngược Khe Rinh Bao lần anh cùng chúng em lận đận Bôn ba qua rú rậm luống rùng mình Những bận nào Quế Sơn Rù Rì con suối ngược Nước trôi nguồn nước lũ xuống phăng phăng Những bận nào mịt mùng mưa gió ướt Đẫm thân mình co rúm lạnh như băng Em nhớ hay không? hồn hoa dại cỏ Những ngậm ngùi đầu núi canh khuya Vàng cao gót nai đầu truông hãi sợ Gió cây rung trút lá mộng tan lìa Nhưng từ nay Giáp Nam anh đóng trại Cố định rồi - em khỏi ngại ngày đêm Dưới nắng mưa tha phương du mục mãi Cay đắng từng, bùi ngọt mặn mà thêm Chiều hôm nay bên chó vàng chễm chện Anh lặng nghe em bé hé bên sườn đồi Khoanh mấy vòng tay anh thoăn thoắt bện Vòng cho em từng chiếc sắp xong rồi Chiều đã xuống em đà no nê chắc Huýt tù và! em xúm xít lại anh đeo cho Mỗi chúng em mỗi vòng mây mỗi sắc Lại mau đây! to nhỏ cổ anh so Này em Đen chiếc vòng vàng tươi lắm Này em Vàng chiếc trắng há mờ đâu Này em Trắng chiếc hồng càng lóng lánh Này em Hoa Cà * hỡi! chiếc nâu Ngẩng đầu lên! dê ơi anh thong thả Đeo vòng vào em nghển cổ cong xinh Ngẩng đầu lên! đây lòng anh vàng đá Gửi gắm vào vòng mây nhuộm tơ duyên Ngẩng đầu lên nhìn anh mờ mắt lệ Từ lần đầu vòng ngọc tuổi hai mươi Trao người em trăm năm lời ước thệ Đây lần đầu cảm động nhất mà thôi ** Vòng em xong, vòng anh dành riêng chiếc Dành riêng mình - Dê hỡi hiểu vì sao ? Vì lòng anh luống âm thầm tha thiết Gán đời mình trọn kiếp với Dê Sao Nhìn anh đây các em Vàng Đen Trắng Tía Hoa Cà lổ đổ thấu lòng chưa ? Từ từ đưa chiếc vòng lên thủng thẳng Anh từ từ đưa xuống cổ đong đưa Và giờ đây một lời thề đã thốt Nghìn thu sau đồi núi chứng cho ta Cao lời ca bê hê em cùng thốt Hòa cùng lời anh nghẹn nỗi thiết tha Và giờ đây hoàng hôn mờ chĩu nặng Bốn bề tràn lan bóng mịt mùng sa Xếp hàng ngay nhanh lên hàng ngũ thẳng Rập ràng về bế hế rập ràng ca Bui Giang A soliloquy of modern-day goat herder Tô Vũ In memory of fifteen years of tending goats among the hills and mountains of Nam Ngãi Bình Phú, Central Vietnam Rolling foothills rushed home and hugged the mountains tight, So tight they are intertwined with the green mountains. When late afternoons arrive, joys explode under the sky And among the mountains and hills where the fleet-footed goats dance. From now on, with abandon You could dance on the mountain slopes and leap across bubbling brooks; From now on, with merriment Your voice would echo among the hills. Remember the times we passed by Halted Rock, Installed Islet, Sacred Tea, Striking Stick, went up the Noisy Brook on the way back to Canal Hamlet; The times through the thickets we struggled And tramped through thick beds of forests; The times we went up the Murmuring Stream on the Cinnamon Mountain, Trekked by the rushing waters of flooded creeks; The times the blinding rains fell and the winds blew nonstop. We huddled, shivered, and were cold as ice. Do you remember? The lost souls of wild flowers and weeds Grieving on the mountain top in the wee hours of the night, The tall amber-colored horns of frightened deer, The winds shaking free off the trees the leaves of blasted dreams. But henceforth, I settle here in Southern Frontier. Nights and day, you should no longer fear The endless nomadic trekking under the sun and the rains, The kind of life full of bitter and sweet pains. This late afternoon, sitting by the golden-haired, smug-looking dog, I listen to your bleatings on the hillside While my fingers nimbly fashion Collars for each of you out of vine. The evening's drawing near, your stomachs must be full. I blow the whistle and you all gather around me. For each of you I'm going to place a color collar around your neck. Come here quick! I'm taking your measure. Here's the bright yellow collar for you, my little Blackie For you, little Goldie, the white one no less bright While the gleaming gold adorns my little White And you, my adorable Purple, the brown one. Lift your head, my dear, I'm leisurely placing The collar around your lovely erect neck. Lift your head high, in this vine collar infused with love Went my precious gemstone heart. Lift your head and look at my teary eyes Ever since I placed the precious stone collar On her as a token of my love when I was twenty years of age, I have never been as moved as I am now Your collars done, now it's my turn. Do you, my dear, understand the reason why? For I've silently vouched to devote myself To you for the rest of my life. Look at me, all of you, White, Goldie, Blackie, And Purple, understand me now? Slowly I am lifting the collar up high And slowly placing it around my swaying neck. So the oath has been uttered And witnessed and honored for eternity By mountains and hills, your lilting voice Together with mine fused in heartfelt unison. And now dusk is firmly in place; Misty fog is spreading far and wide You please assemble in right formation. We are heading home while singing in undulation. Very rough draft translation by Wisai/NKBa' December 30, 2011
