Nếu muốn trở thành thi sĩ thực sự trong lòng nhân thế, thì hãy quên đi hai chữ danh vọng. Danh vọng tiếng tăm người đời thường ham muốn; nhưng cũng chính nó sẽ giết chết hồn thơ và cảm hứng sáng tác. Đỗ Phủ, Lý Bạch, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Trần Tế Xương, Tản Đà, Nguyễn Bính, Hàn Mạc Tử v.v đã để lại cho chúng ta những kiệt tác bất hủ lưu danh thiên sử ngàn thu. .Trong khi đó các vị đó lại có một cuộc sống nghèo xác xơ. Có những người làm thơ ra, thiên hạ còn coi thường không thèm đọc. Chỉ còn thời gian là sàng lọc, khi trí tuệ, cảm xúc cảm nhận cuả nhân thế nâng cao thì người ta mới nhớ tới các vị đó. Than ôi, các ông các bà đã là người thiên cổ từ lâu rồi. Nhưng không ai có thể sau một đêm ngủ dậy mà trở thành thi sĩ. Ngày xưa, thường phải học hành lấy sự nghiệp quan trường làm chính. Nhưng khi đã làm quan to thì các ông lại chẳng sáng tác ra được một bài thơ nào cho nên hồn. Chỉ khi đã bị thất sủng, bị đày đoạ ra biên cương, chỉ khi đã bị đẩy xuống tận cùng cuả đau khồ thì tâm hồn các ông mới trỗi dậy, khóc thương, lồng lộn đòi cuộc sống, đòi cơn về văn thơ. Thi ca là kho báu tâm hồn cuả những người nghèo, chứ không phải cho người giàu. Người giàu đã có vàng bạc tiền cuả rồi, họ cần thi ca để làm gì? Có chăng chỉ là đua đòi đánh si cho bóng cho cái mặt mình thêm dày thêm bóng mà thôi .Thật nực cười cho cả những tên đao phủ giết người trong nháy mắt, những Gangster, những trùm băng đảng khủng bố, hay những con yêu dâu xanh cũng tự nhận mình là văn thi sĩ, thậm chí còn ăn cắp thơ văn cuả người khác và bắt ép toàn thể dân chúng ca ngợi, học tập trước tác cuả mình như các ông Hồ Chí Mít, Mao Chủ Ịt, Tố Hữu v. v... rất nhẵn mặt với chúng ta ở Việt Nam và Trung Cộng. Khi đọc một bài thơ ta thấy những gì? Những câu, những chữ, những vần, những điệu, những ý nó liên kết với nhau như một nhịp cầu, nghe như có hơi thở đều đặn cuả một linh hồn, xa xăm như làn sóng thủy triều mênh mông vô tận... Phương Tây người ta còn phân loại ra các trường phái hiện sinh, siêu hình, hình thức, lãng mạn v. v...Thế mới gọi là thơ. Đọc một bài thơ chỉ thấy chữ thấy câu, những chữ mà ta đã nghe nhàm chán như trong nghị quyết chỉ thị cuả đảng thì đó có phải là thơ đâu. Lắm chữ nhiều từ nhưng rời rạc tối nghiã, cố tạo ra sự mập mờ khó hiểu để người ta nhầm lẫn là cao siêu lắm. Ta hãy nghe anh chàng Phạm Tiến Duật làm thơ: „ Xe không có kính, không phải vì xe không có kính- Đạn nổ bom rơi kính vỡ đi rồi“ .Cũng giống như „ Con cóc ngồi đó, con cóc nhảy đi- Con cóc nhảy đi, con cóc ngồi đó.“. Họ làm thơ như vậy đó, nó trối tai quá, chẳng có hình ảnh trí tuệ , trí tưởng tượng, ẩn dụ, siêu hình gì cả. Họ còn bảo Phạm Tiến Duật là viện sĩ hàn lâm cuả đảng, cuả dòng thơ cách mạng yêu nước chống Mỹ. Tố Hữu chỉ làm thơ con cóc thôi mà cũng được phong là đại thi hào ngang ngưả với Nguyễn Du. Cái khốn nạn thi sĩ và danh vọng là ở chỗ đó. Làm thơ không phải vì tâm linh tâm hồn vì nghệ thuật sáng tạo mà chỉ vì tuyên truyền chính trị, biến những khẩu hiệu suông tẻ nhạt thành những bài vè có mùi mắm tôm, mắm ruốc, dưa khú mà bọn bút nô ăn theo vẫn phải bịt mũi khen hay do áp lực cuả cường quyền và súng đạn. Tôi phê phán thẳng cánh, và rất khó chiụ khi phải đọc những bài thơ như vậy. Ngực họ đã đầy huân huy chương sáng loé lên rồi hoặc với những tấm biến treo cao rất oai chủ tịch đảng, chủ tịch nước, uỷ viên bộ chính trị mà vẫn chưa đủ còn phải nhất quyết kèm theo cái thẻ thi sĩ dán ở túi áo nưã thì mới thoả mãn hay sao? Thật ra tôi chỉ tình cờ nhớ lại khi có đọc những bài bình cuả một số người như Hoài Thanh, Xuân Diệu, Nguyễn Công Hoan v. v...viết những bài bình ca ngợi tâng bốc họ. Người ta gọi họ là bọn bồi bút sinh ra chỉ để ăn lương bố thí cuả đảng và ca ngợi đảng và lãnh tụ. Tôi rất thích đọc khi ai đó viết về Nguyễn Du, Tản Đà, Nguyễn Bính, Hồ Dzech và tôi đọc rất say xưa. Nhất là cụ Tản Đà là người tôi ngưỡng mộ như một bậc Thày có một không hai cuả tôi.rất Thơ tình là một mảng đề tài mà tôi rất thích, nó là những giọt nước mắt yêu thương cuả tâm hồn. Mình có như thế nào, mình nghĩ những gì thì mình sẽ viết ra như thế đó. Đã là tình yêu thì không thể dối trá, không thể không nói có, có nói không. Nếu chả may nhân vật mà mình viết trong thơ có vô tình đọc được, cô ta sẽ nghĩ về mình như thế nào? Dù cho mình không nói rõ tên là ai. Nếu mình điêu ngoa cố tình viết sai tâm trạng mình? Sau này ai cũng phải chết cả, nhưng tấm lòng chân thành cuả mình hy vọng sẽ được cảm thông, hoá giải cho những buồn đau thương nhớ trên cõi trần gian giả tạm này. Người cộng sản họ cũng làm thơ tình. Theo tôi thơ thì có nhưng tình thì không. Nghe nói họ tuyên truyền tôn thờ một anh chàng đồng tính luyến ái cả đời không biết mùi mồ hôi đàn bà, không biết cái slip của đàn bà dày mỏng như thế nào. Chắc các bạn cũng biết tên tuổi anh chàng này như sấm động ngang tai. Anh chàng này họ Xuân tên Diệu. Thú thực thơ anh ta tôi chỉ ngửi thấy mùi húng lìu và thịt chó thôi. Nhưng bộ máy tuyên truyền cuả đảng thi nhau gọi anh ta là hoàng tử thơ tình. Thật là mâu thuẫn khi những bài thơ tình đều viết ra trước năm 1945, thì đảng phê phán là ủy mị tiểu tư sản và chính Xuân Diệu tự đốt đi, nguyền ruả nó. Sau năm 1945 Xuân Diệu rất hiếm làm thơ tình; nhưng cớ sao bộ máy tuyên truyền cuả đảng cứ gọi mãi Xuân Diệu là Hoàng tử thơ tình? Gọi như vậy có phải là háo danh một cách trơ trẽn không? Cũng như vậy họ gọi ông Hồ là danh nhân văn hoá, tập thơ Ngục Trung Nhật Ký là do chôm chiả cuả người khác? Trong khi có những chàng hoàng tử đích thực như Nguyễn Bính, Hồ Dzech, Hữu Loan v.v..thì bị gán cho cái tội nhân văn giai phẩm, kẻ đi tù, người về quê đóng gạch, luôn bị rình rập ám toán đến tuyệt đưòng sinh nhai. Nhiều người sống lay lắt dật dờ như cái bóng mà chết dần chết mòn như các ông: Đặng Đình Hưng, Trần Dần, Lê đạt, Hoàng Cầm v.v..Trong số những mảnh đời tài ba bất hạnh này tôi thấy đau xót cho Hữu Loan một nạn nhân thương tâm cuả chế độ cộng sản và tôi đã chuyển thể thơ ông. Nếu các bạn rỗi rãi thì đọc chơi, thưởng lãm cho vui và cho cả linh hồn người quá cố thì tôi cũng lấy làm mãn nguyện lắm rồi. Hoặc ai đó có chê bai coi thường khinh rẻ như kiểu cộng sản thì cũng chẳng sao. Tại sao trong bài viết này tôi lại chọn nhân vật Hữu Loan? Thật ra thơ Hữu Loan theo tôi là hay theo trình độ dân gian, theo tôi là trên trung bình với lối viết thự do. Nhưng Hữu Loan là nhân vật phù hợp tiêu biểu nhất cho đề tài tôi muốn viết: Văn thi sĩ dưới chế độ đồng loại ăn thịt người. Vậy tình cảm ,cảm xúc cuả tôi về Hữu Loan ra sao? Với những bài thơ tôi đã chuyển thể hay viết về ông sẽ cắt nghiã cho việc bài viết này. 28.6.2012 Lu Hà Kính Tặng Hương Hồn Hữu Loan Có Ai Thắp Nén Hương Sầu Cho Tôi chuyển thể thơ Hữu Loan: Màu tím Hoa Sim Phận là gái ba anh bộ đội Xa gia đình ở mãi chiến khu Em trai còn bé ngây thơ Vẫn chưa biết nói mẹ già em thương Tôi Hữu Loan người chồng vệ quốc Đợi chờ em mái tóc còn xanh Kết hôn ngày đẹp tháng lành Không đòi áo cưới, yêu anh trọn đời Tôi tranh thủ mấy ngày vội vã Đôi dày đinh tầm tã hành quân Bùn lầy lưá tuổi đang xuân Em cười xinh xắn tâm hồn ngất ngây Chàng độc đáo em say giản dị Tình vợ chồng đắm đuối yên vui Cưới xong rồi phải ra đi Mấy ngày nghỉ phép ngậm ngùi trăng suông Vẫn ái ngại tào khang nồng thắm Gái có chồng ảm đạm chiến tranh Cuộc đời vệ quốc chiến binh Biết đâu vĩnh biệt khi mình hy sinh Cũng khối kẻ rừng xanh núi đỏ Nắm xương tàn cổ độ trăng thu Linh hồn lạc lối quê nhà Tìm người vợ trẻ sớm chiều mưa rơi Nhưng không chết người trai khói lưả Mà chết người em gái hậu phương Em tôi một buổi bên sông Cuốn trôi rờn rợn thê lương não nùng Tôi xin phép về làng thăm mộ Mẹ tôi ngồi lã chã thương đau Chiếc bình hoa cưới ngày xưa Muội tàn bám lạnh tối chiều âm u Thương mái tóc vẫn chưa tròn búi Vội ra đi sầu tủi hoàng hôn Ái ân chưa trọn trăng tuần Để anh côi cút tấm thân phong trần Vẫn chưa thuả lời trăn ý trối Dặn gì nhau lần cuối em ơi! Ngày xưa đồi tím sương rơi Áo em cũng tím lòng tôi ngẹn ngào Tôi nhớ lại đèn khuya vắng vẻ Một mình em vá áo cho chồng Miệt mài trọn cả đêm trường Bát cơm miếng nước tình thương dạt dào Chiều đông bắc rừng mưa u ám Ba người anh thê thảm bi thương Cái tin em gái trôi sông Đi nhanh hơn cả lấy chồng mừng vui Gió thu sớm ngậm ngùi nước chảy Dòng sông quê bàng bạc trăng non Em trai mới lớn nhìn lên Ngỡ ngàng ảnh chị lệ tràn bờ mi Gió hiu hắt mây trời bảng lảng Chiều hành quân qua những đồi sim Cỏ vàng héo uá trong tim Nỗi buồn day rứt âm thầm tôi đi Muà sim chín lòng tôi tha thiết Cảnh chiều hoang biền biệt Ninh ơi! Ai hò biển lá xa xôi Vô tình ác ý giưã đời thương đau... Chiều hoang tím vàng thu không rứt Tôi ngân nga da riết lời ca Áo anh sứt chỉ đường tà Vợ anh chết sớm mẹ già chưa khâu... Muà sim chín càng đau rớm lệ Gió thông reo tê tái hồn thơ Nấm mồ cỏ dại hoang vu Có ai thắp nén hương sầu cho tôi! 20.3.2010 Lu Hà Tỏ lòng ngưỡng mộ thương nhớ tới thi sĩ Hữu Loan Tôi Khóc Thương Anh Kính viếng hương hồn thi sĩ Hữu Loan Tôi khóc nhớ anh một nỗi thương Hỡi người thi sĩ cuả quê hương Vì ai khổ lụy màu hoa tím Nga Lĩnh người ơi, dưới suối vàng Từ giã cõi đời anh vẫn đau Nỗi đau dân nước gói trong thơ Giang sơn gấm vóc đang chìm đắm Bởi kẻ vô tâm bóng ác tà… Anh đã đi rồi theo bóng trăng Mênh mông sầu thảm cả đại dương Hôm nay u ám trời mây tối Tầm tã mưa rơi những suối lòng Anh đã thản nhiên trong áo quan Rung ring sương rụng những đồi sim Ngàn thu yên giấc sầu thiên cổ Để lại trên đời những trái tim. Vĩnh biệt ra đi hỡi Hữu Loan Phiêu diêu cảnh giới những linh hồn Nhân văn giai phẩm ngày xưa ấy Bè bạn tìm nhau chốn cửu tuyền. 7 giờ 15 phút 19.3.2010 Lu Hà Nhớ Đồi Tím Hoa Sim Kính tặng nhà thơ Hữu Loan Gió sớm hương về một nắng thu Bâng khuâng tâm dạ giọt sương chiều Thương chàng thi sĩ dòng sông mã Nhớ vợ hồn ma hẹn bóng chờ Tôi biết rằng anh khóc đã nhiều Nỗi niềm đau khổ xuốt canh thâu Trái tim thi sĩ tình trong trắng Hồn đã ghi sâu tấm mộng đầu Tôi đọc bài thơ của Hữu Loan Tấm lòng thương vợ với thi nhân Gọi anh như thuở ngày xưa đó Khắc ở trong tim một nỗi buồn Tôi đọc bài thơ cũng nghẹn ngào Thương anh vệ quốc cuả ngày xưa Hành quân ngang trái muà xim chín Tím cả lòng anh những buổi chiều Anh khóc vợ anh em gái yêu Tình nàng dấu kín lúc khi nào Mẹ Cha dạm hỏi mà chẳng biết Như trái tim non trái chín muà Từ chiến khu ba anh đã về Không đòi áo cưới gái làng quê Hương thơm giản dị màu xim tím Thơm mái tóc xanh hẹn nỗi thề Mấy ngày nghỉ phép cưới là đi Đọng lại môi anh một nụ cười Thương em gái nhỏ chiều quê ấy Trằn trọc mưa rừng nỗi nhớ thôi Anh biết làm sao được hở trời Dòng sông rờn rợn quấn em đi Lưả tình đôi lưá muà xim chín Chẳng trọn tuần trăng hẹn lỗi rồi…. Anh chạy về thăm bóng xế tàn Mẹ ngồi mộ tối khóc bên con Bình hoa ngày cưới tàn đông lạnh Mái tóc còn xanh buí chưả tròn Số kiếp loài người bạc thế sao? Thương anh vệ quốc thuở khi nào Phu thê chăn gối chưa tròn tháng Sầu đã rã tan một cánh bèo Nặng nghĩa ân tình một trái tim Bài thơ muôn thuở nấc nguồn cơn Thương đau cho dấu đồi xim tím Nhớ hẹn chiều quê lúc xế tàn Nếu phải một đời đi vắng xa Tình quê nam việt vẫn bao la Hôm nay ngồi đọc đồi xim tím Vương vấn lòng ai nỗi nhớ nhà…. ngày 24 tháng 8 năm 2008 Lu Hà Vịnh Hữu Loan Cuộc thế tàn suy trọn kiếp đời Anh thư tiết tháo thuở dong chơi Tâm hồn thi sĩ hoàng hôn thảm Đồi tím hoang vu gió vẳng lời Rờn rợn trăng soi dòng nước chảy Bơ vơ tăm cá cánh bèo bơi Trúc mai tùng bách còn xanh nở Ngào ngạt hương thơm cúc giưã trời 20.3.2010 Lu Hà Tình Quê chuyển thể thơ Hữu Loan: Hoa Luá Hương ngào ngạt đồng xanh hoa luá Đôi mắt nhung chan chưá người ơi! Mênh mông thăm thẳm chân trời Cay đa giếng nước bồi hồi tình quê Trải gió bụi sơn khê vạn nẻo Nhạc quê hương cổ độ trăng lên Xôn xao chim chóc vang ngân Lời ca như thể mưa ngàn suối reo Gió thu sớm vi vu thánh thót Để lòng anh tha thiết hội muà Đánh đu vật trụi cuộc cờ Dân ca quan họ mặn mà xa bay Trai với gái thôn đoài thôn thượng Ván thăm thuyền một mảng trầu cau Yêu nhau cởi áo cho nhau Về nhà dối mẹ qua cầu gió bay Núi bát ngát sông đầy hương nội Khói sương lam phủ mái nhà tranh Ngân hà một khoảng trời xanh Mười mong chín nhớ cho mình yêu nhau Cầm bàn tay đậm đà ân ái Tuổi hai mươi một trái tình si Ngực căng mắt biếc xa xôi Tràn đầy nhưạ sống tuổi đời trắng trong Một toà ngọc hiền lương đắm đuối Thương quê hương bất diệt tình em Tào khang trọn nghiã tình thâm Răng long tóc bạc thì thầm thông reo 22.3.2010 Lu Hà Thưa Anh Vương Ngọc Minh, cái điều Anh tâm sự thành thơ và tôi cũng dùng thơ để tâm sự lại cùng Anh. Theo tôi bài thơ Màu Tím Hoa Sim hay là bởi chữ tâm. Lối viết giản dị nông dân cuả Hữu Loan đã khoan sâu vào lòng người dân Việt Nam. Hữu Loan chỉ có một cô Đỗ Thị Lệ Ninh người vợ mới cưới chết đuối trên sông và cũng chỉ có một Màu Tím Hoa Sim độc nhất vô nhị. Hữu Loan không có nhiều cô Lệ Ninh chết đuối nưã để khóc thành thơ. Định mệnh thật trớ trêu, nghe nói vợ Tố Hữu cũng đã từng yêu Hữu Loan. Tố Hữu vì ghen tuông biết vợ chỉ có Hữu Loan trong lòng.Bài thơ Màu Tím Hoa Sim như cái tát vào mặt Tố Hữu. Vì lý do cá nhân và bài thơ này quá bi lụy thương đau . Theo Tố Hữu là tiểu tư sản phản động,cản trở cho cuộc đấu tranh giai cấp. Nên Tố Hữu đày đoạ Hữu Loan để trả thù cá nhân, „Nhất tiễu song điêu „vưà trả thù riêng vưà đánh cả nhân văn giai phẩm. Hữu Loan bị khổ nạn là như vậy đó, đóng gạch, thồ đất, con cái bị trù dập khổ lây là một điều dễ hiểu. Cho nên bài thơ này người ta mua lại với lý do tế nhị để giữ bản quyền chỉ có 100 triệu đồng theo tôi vẫn còn ít. 100 triệu đồng VN khoảng 5 ngàn € tương đương tháng lương cuả một kỹ sư bình thường ở các nước văn minh, ngoài ra còn phải đóng thuế 10 cho nhà nước là 10 triêụ đồng VN. Nhà nước cộng sản đã đày đoạ ông xuống tận cùng cuả kiếp ngưòi còn muốn kiếm chác thêm ở con người khốn khổ này 10 triệu đồng nưã thì thử hỏi là cái giống gì? 90 triệu còn lại chia đều cho 10 đưá con là 60 triệu. Hữu Loan giữ lại 30 triệu để phụng dưỡng tuổi già. 30 triệu khoảng 1500 € (1500 € bằng lương thất nhiệp cuả một ngưòi lao động ở các nước văn minh ). Nghe vậy cũng đủ ưa nước mắt rồi Anh Minh ạ. Câu hỏi cuả Anh rất đúng không sai, và tôi đã làm thơ tâm sự trả lời Anh Chúc Anh và Gia Đình bình an Ngàn Năm Vẹn Tròn Tâm sự cùng Vương Ngọc Minh Ông Hữu Loan bước vào lịch sử Bởi cuộc đời sầu tủi bi thương Giưã bầy lang sói điên khùng Tinh thần kẻ sĩ ngang tàng có hay Cõi trần thế si mê tăm tối Ánh hào quang sáng chói những ai? Hữu Loan là một con người Trái tim lương thiện ngậm ngùi thương đau Màu sim tím xót xa rỏ lệ Mái nhà tranh bi lụy tình quê Xanh lam dặm nẻo sơn khê Ru hồn dân tộc tái tê nỗi niềm Thương Hữu Loan thương luôn màu tím Tình vợ chồng đỏ thắm trái tim Cái hay là bởi chữ tâm Phải đâu nghệ thuật ngàn năm vẹn tròn…. 21.3.2010 Lu Hà
