Tình cũ Tam-kỳ Em bây giờ hỏi có vui không có lang thang trời chiều cùng hè phố có dặn lòng cầm tim đi hoang mà sầu lệ nhỏ . Hẹn nhau chi để thêm buồn biết mấy thôi người đi khuất cuối chân trời em cũng bỏ đi mà không nói mang hoài vết thương,nhớ trong tôi . Đường trần xưa mấy đoạn gấm hoa ngày tháng Tam-kỳ âm thầm trôi mãi phố Phan-chu-trinh có một người đứng lại bên cột đèn đêm mà dấu lệ xa mờ . Mai ai về Huỳnh-thúc-kháng nhớ tình nhau những phút trong tay tuổi hai mươi quên mộng đời mật đắng tội cho người mà người có hay ? Khi xa Trần-cao-vân em bỏ lại nụ cười bên sân trường tháng ngày nghe lá rụng đêm hoang trôi về từng giọt mưa rơi lạc đời nhau tim tôi bổng sững . Vắng em tôi một trời hoàng hôn lạnh bóng đổ dài mấy khúc chơ vơ sầu đã hơn bao lần mọc cánh em có theo về khóc những chiều xưa . Giờ tôi chỉ là sân bay không người còn đâu nữa bàn tay đưa vẫy mới đó mà sao em quá vội Tam-kỳ chia xa Pensyl. mất rồi . Sao em đi mà không hề nói bến bờ giờ đã quên ngày tháng mỏi mòn trôi . Huy Uyên (Tam-kỳ tháng 9/13)
Sài-gòn 13 Sài-gòn 13 Vẫn một mình ta trở lại Sài-gòn ngồi bên quán nhìn người qua lại từ buổi Pennsyl. ấy em đi xa và ta cũng đi xa . Đợi em về Sài-gòn 13 những đường me lá vàng đợi gió tiếng ai giữa chiều nghẹn thở Chúa trên cao dang tay khóc thầm . Ta đã quên đời qua đầu súng bụi đường pha dấu máu hờn căm một mình đi đếm cả đêm chân mà đau đớn với Sàu-gòn phù-thủy . Nghe đâu đây giọng ca của quĩ trên vòm me thiên-chúa xôn xao nữa đêm đi ta soi thầm gương mặt mình ba-mươi mà thế này sao ? Vẫn gọi tên Sài-gòn 13 (mai rồi ai đi về phố cũ) ngồi xe buýt chạy loanh quanh phố tìm hoài chiếc bóng ngày xưa . Gởi lại người lời hẹn hò từ biệt mối-thù-câm đem đốt thành than bôi lên mặt mỗi người một ít nhìn mặt nhau rồi đứng cười khan ! Quá nữa đời quanh ngã năm ngã bảy ta không nhớ đâu ơi Sài-gòn vẫn mang hoài khối buồn sau lưng ta hóa điên Sài-gòn có biết . Ta đóng băng ta trong muôn ngàn tưởng tiếc thắp lên đời em Sài-gòn của ai 13 năm phố rộng sông dài đã nguội lạnh trái tim bầm máu . Huy Uyên Sài-gòn 18 năm thầm hỏi Có lẻ tóc buồn nên bạc sớm quạnh hiu xưa nép bóng hiên người 18 năm 18 năm lận đận nên khi về chỉ một mình thôi . Nên tim cũng đau đời máu ngồi nhìn em mà bổng ngậm ngùi mới đó lá đã bầm đời cỏ 18 năm chưa một ngày vui ! Xót xa chi quanh đời bạc phếch ngựa xe xưa sanh-phách cũng xưa ai đứng bên kia đường hiu hắt áo cơm chưa gột hết bơ phờ . Ta hỏi ta bao điều u uẩn tháng năm mòn hao vạn bước chân ta chợt đưa tay sờ râu rậm 18 năm qua ờ thế này chăng . Đôi khi ta nữa đêm trở giấc chợt chiêm bao dù giữa đời thường hoa lá cây người đỏ au màu máu nhuộm đời cần-lao khốn khổ quanh năm . Đôi khi ta hỏi người hay quĩ người ở đâu và tự đâu về 18 năm phù du mộng mị dâu bể rồi cũng cuốn trôi đi . Sài-gòn ơi ! biết nói điều gì . Huy Uyên Sau 75 uống rượu một mình Những tưởng đời không còn độc ẫm nên buồn chẳng dứt áo ra đi chén rượu đầy vơi bao cay đắng hạnh-phúc cho người chẳng còn chi . Ai hát bên trời đêm xuân lạnh ngờ đang tấu nhịp mộ-khúc-buồn còn chăng nữa cuộc sầu dâu bể mà dỡ dang người vội đem chôn . Nữa ly này cay ly biệt chưa chắc ai xưa đã từng say câu hồ-trường-cổ ôi da diết bỏ lại đời ta ở phương này . Này mây , này chiếu , này men rượu mây ở xa và người cũng xa còn chăng chiếu rách đời tăm tối mà tóc ta trắng tự bao giờ . Ta ơi đừng đắm đời trong rượu em xưa giờ có nhớ ta đâu một con đò cũ ngày chung bước chia mãi đời ai mấy nhịp cầu . Đêm nay uống rượu ờ say khướt trời đất quanh đây bổng bạc lòng có đau hồn nước đang tuôn chảy có trào búng máu nghẹn ngào không ? Chưa chắc đêm nay ta còn sống rượu say ngày tháng cũng phai mòn thương em bao lối đời xa rộng gõ nhịp ly buồn nước mắt tuôn . Cứ ngỡ em đi giữa khuya buồn . Huy Uyên Cuối năm 75 cũng uống rượu một mình Này bạn xa nhau từ dạo đó phấn son trang điểm mãi quê người có chăng còn lại chiều mắt đỏ bên chén rượu buồn cuối năm thôi . Ta bạn phiêu du-hề dâu bể bao năm xa đời chơi vơi bạn đi từ đó , ta từ đó dấu mãi vào tim bóng một người . Những khuya đếm bước quanh hè phố ta nhớ bạn về áo trắng xưa chuyện tình kỹ-niệm căn nhà nhỏ hai đứa hôn nhau dưới trăng mờ . Đêm nay chén rượu hề vơi cạn bóng ai quay lại cả trời say ta đời chìm khuất bao phận bạc nên nữa đời ta với đắng cay . Uống ly rượu nhạt ta cùng bạn ngày nào hai buổi đón cùng đưa làng tre rợp bóng hai tim trắng trắng cả đời nhau dến bây giờ . Đêm nay bạn ở phương trời ấy ta đứng bên cầu ngang sông xưa bạn đi từ buổi chiều thay nước nên một mình ta mãi đợi đò . Thôi bạn đêm nay đêm ba mươi trời Pennsyl. chắc lạnh bây giờ ta hồ cố-lý-hương tàn mộng đem đốt ngang trời chảy bơ vơ . Huy Uyên Đêm ở Gò-nổi Ta đứng nơi này đêm Gò-nổi súng cầm canh giặc ánh mắt trừng lòng mang sầu cả trời tăm tối chạnh xót đời trai tim rưng rưng . Ta có mẹ già thức mãi khuya vợ dại con thơ ngày mãi khóc bơ vơ đầu bãi , mù cuối dốc mà đợi trông chi một ngày về . Đời đã héo mòn theo buổi trước bóng ai đứng lặng sững bên hiên mắt đăm đăm dặm ngàn xuôi ngược hoang phế trôi theo một cỏi tình . Em có chờ ta ngày bắc tiến mà vui câu hát mộng hòa-bình mà nay không có ai đưa tiển còn lại chiến-trường khúc chiến-chinh . Nằm đây chờ giặc qua đầu súng lòng giá lạnh rồi dấu hờn căm sương đêm lả chả rơi vai áo Gò-nổi đường về quá xa xăm . Ơi em còn thức bao đêm trắng có đợi người bên bếp lửa hồng ta mãi chôn đời theo chiến trận hỏi em có buồn không có nhớ không ? Huy Uyên Ba khúc lục bát buồn 1- lá. Khi xưa lội suối băng đèo em ngồi xòe mấy cọng rêu mốc xì thưa rằng đây cỏi từ-bi suối khe liếc mắt thầm thì cùng em khói sương lay động hang rèm vách chênh chếch đứng...lá chen lối vào . 2- chim Áo ai rớt lại bên cầu ta ngồi nối lại nổi sầu quanh ta nhìn sông , sông bỏ đi xa hỏi dòng nước , nước đỏ sa mắt người đưng trên cầu...dãi sự đời cầu vồng bảy sắc tắm trời đảo điên . 3- sông xa Giá ta được đứng giữa đường thả chiêm bao tận mấy phương trời buồn cỏi người mù mịt u-minh cỏi ta thiên-lũng lời nguyền hư-vô ./. Huy Uyên
Kontum gọi người Kontum gọi người Tình về Kontum mấy mùa phiêu dạt những cánh đồng lúa nước vây quanh giòng sông,bãi bồi và đồi cát Dakbla chảy đi đâu mà xuôi ngược hai giòng . Ruộng mía ra hoa bên đám lau rừng một thời nước mắt em theo bão lũ Vạt ngô chìm trôi bên sông thôi rồi Kontum vào mùa bão dữ . Đâu đó hai người yêu nhau bên suối thả tóc thề bay theo gió cao-nguyên phố trải nắng rừng cao su mới đội nón chờ ai mắt chao nghiêng . Nhà-thờ-thu-xưa-vàng-lá đợi chờ lung linh soi màu sắc gỗ cầu treo nối nhịp cong mấy khúc bờ mi để trên đồi hoang biền-biệt một người đứng nhớ . Quán cà-phê Adam thả chiều về Kotum phố lãng đãng giăng sầu theo người lãng đãng gió từ Dakbla thổi lạnh vào hồn nghe rung lay trên vòm cây thấp thoáng . Về với đất bazan Kontum lộng gió hoa dã-quỳ vàng rực osaka những bầy voi vội qua sông lặng lẻ lối về buôn làng còn xa . Ơi em gái Bahnar đứng chi hoài bên suối Kontum chiều thoáng gió biển hồ Kon plong núi đồi ruộng rẫy mây trên đồi chiều sáng bay bay . Tình tôi theo em về Xóm Mới Nắm tay quì dưới Chúa Tân-hương người dương thế bao cảnh đời dâu bể đã bao năm qua đây cổ-kính thánh-đường . Về đây Kontum mời gọi rừng xanh đất đỏ hiền hòa bao năm rồi núi đồi quê mới hỏi sao người đành bỏ đi xa . Huy Uyên
Bão về Đà-nẳng Bão về Đà-nẳng Nữa đêm mưa bão đổ miền Trung Đà-nẳng gió thét mưa gào tan lòng con trẻ những hàng cây đường cũng bẻ đọt uốn cong và những ngôi nhà vách xiêu mái đổ . Hai giờ sáng vạn tiếng người la thét phố xá ,cây đa , cột đèn ngã năm,ngã tư đứng một mình xơ xác lối về Quang-trung mưa ngập trong đêm . Đường Trần-cao-Vân gió rú,vần mây nước băng trào lũ lụt Đà-nẳng giữa đêm bão tố mịt mù Bạch-đằng bẻ cong từng đoạn đường gào thét . Nước chảy về sông Hàn ngầu đỏ người lặng lẻ nhìn nước mắt chan cơm trời đất xui chi làm cơn bão để người đau thương căm giận oán hờn . Những ngôi nhà quanh Ngũ-hành-sơn bổng chốc không còn gì nữa Sơn-chà cũng bão gió cuồng điên mai thức dậy không nhà không cửa . Ai còn nắm tay ai để ngậm ngùi lòng chết theo mùa mưa bão ai đêm nay giữa đất trời sau cơn bão tố còn gì nữa đâu chỉ ngậm ngùi trôi . Ở nơi người chia nổi đau cùng cực xót thương bà con ngày tháng không nhà bão về để tang cùng khắp Đà-nẳng bây giờ đau đớn xót xa . Hỏi lòng ai có diết da gởi chút tình về cùng Đà-nẳng ... Huy Uyên (16-10-13)
Dakto, nhớ mãi Dakto, nhớ mãi Khói sương hai mùa mưa nắng đã trở về Dakto , Kontum tuổi thơ dãi dầu thôn bãn nơi sớm mai muộn chiều bà con lên nương . Chạnh nhớ tháng ngày Dakpha hoàng hôn tím chiều đi biền biệt ngày xa trôi nhớ ai xót xa dăm ngọn đên đường để đêm cũng đi không hết . Tôi mang em + nổi nhớ vào đời trả lại nụ cười hắt hiu phố núi Tu-mơ-rông ngàn năm chia mãi Dak-seang người đi lâu quá không về . Trên đồi 601 em gái Xê-đăng chuyện trò bên đường những đám lá cùng cây hòa lời gió mà nghe như em hát . Tôi một thời Charlie lửa máu đêm chờ địch sân bay Phượng-hoàng ngã ba Đông-dương lưu chi cho sầu nhân-thế Tân-cảnh xa rồi bỏ lại máu xương . Về Dak-rơ-nga,Dak-trăm bao năm núi đồi bát ngát lúa vui hội mùa trên nương tình em xao xuyến rộn ràng chất ngất . Giòng Poko sông nước hiền hòa chiều trải nắng vàng miên man men sống rừng vang tiêng thông reo ca chạy dài mấy trời cao đất rộng . Về với Dakto ai đợi chờ và ai trông ngóng phố người sương khuya ! Huy Uyên
An-giang,khi về & khi đi An-giang,khi về & khi đi Về An-giang mà lòng ngơ ngẫn phù-sa theo mùa nước nổi tràn đồng cá tôm Mê-kong ngọt thơm năm tháng Đồng-tháp xanh bờ, em có còn đẹp như xưa không ? Miền Tây chờ mùa thu về theo con nước mênh mông cho trái tim nao lòng về Bảy-núi mà nghe chim hát điên-điển vàng trời sắc bông . Vĩnh-tế thuyền qua rộn ràng Long-xuyên chợ đông ngày hội sông Hậu dịu dàng quá đổi Búng-bình-thiên , Trà-sư đợi em về theo sang . Châu-đốc gởi tình về La-vung gói cho em xâu nem xanh cùng hồng quít nước ở đâu mà kín bưng đồng (em chèo thuyền đi gặp anh không hay bên ngoài trời tối mịt ?) . Lấp-vò em đi đường làng xao xuyến những mái nhà nép dưới tàng cây bên sông ai tay vẫy tiển trên trời cao bay đi từng đám mây . Đẫm vàng từng nhánh lúa bông trong thôn vang tiếng người hò giả gạo những con thuyền khua mái trên sông qua Vàm-cống mà lòng rộn rã . Long-xuyên mái tóc dài con gái giữa trưa thêm hai má ững hồng đường thênh thang tình theo nắng mưa ra trải anh về Sài-gòn rồi em còn nhớ anh không ? Mưa chiều giăng hàng cây bên đường Thất-sơn mây ngũ cô-đơn đầu núi màu-xanh-lam-mờ-hơi-sương chim chiều bay đi đâu mà sao quá vội . Xanh non ruộng đồng bên thốt-nốt vươn cao như đón đợi ai về những bông điên-điển chiều vàng nhạt và những bầy trâu nhai cỏ trên đê . Ơi An-giang đau-đáu một miền quê đi sao mà lòng hoài thấy nhớ để trọn đời theo kịp nắng mưa che để Mê-kong trăm năm những mùa nước(nổi)ngập đầy hoa nở . Huy Uyên
Xa rồi Nha-trang Xa rồi Nha-trang Nha-trang tháng mười về nhớ mãi bóng ai một mình trên cầu Đá lạnh buồn em Apsara dạng chân cười sao quá dễ thương điệu múa lên trời mà bay hoài không tới . Nha-trang không kịp quên đi mối tình đầu hôn môi nhau vội vàng trước biển bỏ lại câu hẹn hò quán nhỏ bên đường sao vắng người đưa tiển . Phố ngũ im và xóm Bóng xa trôi mắt xa xăm về một thời con gái đi xa nhưng lòng ai nhớ mãi đau đớn quên người vĩnh biệt chia phôi . Rồi một lần quay lại Ya-trang dặm lòng se căm tình về Diên-khánh đêm đứng hoài bên cửa Lớn để sông Cái thương ai mà đợi mong . Chiều em có ngang chợ Đầm có sầu bỏ lại cát biển đêm rưng lạnh có bỏ Nha-trang xót xa treo lên cao tim người có níu chân ai mưa nắng để tội lòng đêm nhớ ngày trông . Ngỡ lòng chưa nói hết điều chi sương khói Phương-sài thả bay cuối phố để mưa đêm giăng sợi sầu từ đó để Nha-trang chết cả lòng theo bước chân đi . Ơi Ea-trang còn lại gì vắng rồi bàn tay đưa vẫy sớm chiều hoang trôi về đâu mà nào thấy xa xót trong nhau bỏ lại phố người . Huy Uyên
Phan-thiết,tình & sầu bỏ lại Phan-thiết,tình & sầu bỏ lại Ngày nào đó đưa em về mũi Né bãi cát trắng dài hàng phi lao xanh tình hai đứa bao mùa dâu bể qua đi rồi những lúc nước mắt vây quanh . Biển lặng,đêm thắp sáng Kê-gà sóng xô sắc xanh màu ngọc trăng dát vàng để em chao mái tóc lửa bên đồi bập bùng dấu lệ bụi đường sương pha . Núi,rừng và cát hoang vu vườn-Đá,đồi-Sứ vàng chiều sóng dạt quanh tiểu-vạn-lý-trường-thành nghe ai hát đêm thu Thuận-quý bao la mây trời nhuộm sắc . Dãi dầu khói sương Thuận-nam,Trà-cú hoang hoải đêm Bằng-lăng,Linh-sơn dinh thầy-Thím nhớ ai mà không ngũ cho La-gi buồn thêm xao xuyến hơn . Thu phai gởi tình về Phan-thiết trên đồi nắng trải bước người đi quá khứ một thời Po-sha-nư cổ tích lung linh bàu-Trắng anh nói với em điều gì . Mưa nắng nghiêng sông,bến Cà-ty tình cũ trao em bên cầu Po-thít lối cũ Đức-long đứng đợi ai về để Lạc-đạo buồn ngóng trông người cũng chưa quay về kịp. Em gởi lòng theo trái tim đau sao đi mà bỏ lại mối tình sầu Phan-thiết !!! Huy Uyên
Daklak đợi người quay lại Daklak đợi người quay lại Trên đồi cà-phê xanh màu hoa trắng bụi hoa cỏ dại bên đồi những cơn mưa đầu rừng mát lạnh thu Daklak về cùng mây trôi . thác hoang dại đầy vơi đại ngàn xanh bao quanh rừng,quanh núi người bên nương có nao lòng đắng ngọt màu cà-phê gió chiều đang thổi . Đâu bóng người xưa thoáng về hồ Lak biệt-điện ngũ sâu giữa rừng cơn mưa mùa hè rớt mát Chư-yang-sin viền chân trời bước người níu chân . Thuyền xuôi đi hồ lững lờ trôi xa trông đồi-đức-Mẹ-giang-sơn cao ngất em gái Ê-đê thoáng môi cười nhà ai một mình giữa vườn trái ngọt . Mẹ buồn nhìn đám con dầu dãi yên lặng xuôi trôi dòng sông phù-sa đất bazan ấm từng hơi thở trong khói lam chiều sương pha . Vườn xưa lối về Mị-rum nắng xiên khoai sum-sê hoa trái tình Ê-đê mật ngọt khôn cùng về đây người xin đừng đi vội . (Khách ngồi lại cùng em trong chốc nữa...) tim em treo nghiêng ngày tháng đợi chờ tình trao người mà sao hoài dang dỡ Eabhock giờ con gái ngồi chải tóc sương khuya . Cao tới lưng trời Sêperok,Krong-nô bao năm người đi không ở lại rừng bạc lòng,Draynur thác đổ rêu xanh đêm dỗ màu quan-tái . Thơm mùa về đường-hoa-cúc-dại vàng chi đau lắm dã-quỳ giấc mơ em thời con gái Daklak tím-mùa-nhớ-lệ-hoen-mi . Em dang tay gọi rừng thức dậy sớm mai sau lưng hoa cà-phê và bụi đỏ trên cây chim kêu bạn nhớ về da diết tình vương vấn nhớ . Xanh um,nắng vàng màu đồi cà-phê sắc đỏ hồng thêm mùa vụ chạnh lòng Daklak sớm khuya núi xa,đồi xa chập chùng hơi thở . Ngồi bên sông cùng Vị-Đắng-cà-phê hồn sương khói chìm sầu thế-kỷ . Huy Uyên
Dak Lak,tình em ở lại Dak Lak,tình em ở lại Em dang tay níu gió,bụi-mù-trời cây trên đồi lá rụng rơi xao xác từ anh con chim bay lạc em chết theo dòng hồ Lak trôi . Em vàng võ buồn đếm theo từng tuổi nhớ con gái M'nông chải tóc trên đồi buôn Đôn vào mùa hoa tím nỡ sao em lòng xao xuyến chơi vơi . Đêm nao anh nói cùng em ráng đợi chờ đến khi trọn kiếp cả hai ta xa một đời chân bước anh và em rồi mãi đi tìm . Em dấu trong anh nụ cười trao anh con tim héo mòn lổi nhịp anh ơi làm sao anh về kịp người đã đi nương suối mãi đợi người . Em theo tình về nằm đầu phố để tháng năm tháng mười nắng sớm chiều mưa ngõ sầu xanh xao lá cỏ em nhớ anh bổng sững đợi chờ . Em gùi nổi buồn qua đèo Phượng-hoàng ngũ vội giấc mơ buôn Đung đêm lạnh bao năm rồi Hơ Đam đôt cháy tim ai nổi sầu mọc cánh. Trăng trên cao ở rất xa làng người ở lại mà lòng buốt giá khói cơm ai mái nghèo đốt lữa người đi rồi ai có buồn không . Em cầm trong tay xa tiếc sao anh không về kịp hội làng cho dù anh theo chân dấu bụi trần sáng chiều lên nương mà sao em quặn lòng da diết . Thôi rồi hai đứa là giấc mơ đợi anh bao mùa bỏ mã nổi đau mang theo xuống mồ chiều bên Thủy-triều lạnh thác hồn băng giá . Anh đi em ở lại bơ vơ thôi rồi đắng lòng cùng Dak Lak. HUy Uyên
Đò em đưa qua sông Saigon Đò em đưa qua sông Saigon Đò em lênh đênh trên sông Saigon sáng sớm hắt hiu bến bờ Bình-quới em chở người đi mà lòng lạnh giá thuyền trôi một mình trong đêm . Lạnh lòng đưa khách qua sông bập bềnh theo từng con nước ngã Thủ-thiêm bên kia xóm buồn hoa lục bình nghèo trôi vật vờ chìm khuất . Mưa chi cho em đăm chiêu với đò giọt nghiêng sầu xuyên ngang nón lá đò chòng chành lối sầu vạn cổ em theo buồn lệ lả chả cùng mưa . Qua sông nước ròng nước lớn day dứt xưa mấy khúc Saigon phía bên bờ Cây-bàng đợi khách sang sông mênh mông nước,trời ngập chìm bưng trũng . đò đêm , đi không người bến vắng lối về còn xa An-lợi-đông chỉ mình em,em cùng với Saigon chết nữa lòng đầy vơi cay đắng . Chiều muộn rồi đò em xa thành phố Saigon đêm đèn đỏ đèn vàng buồn lên mắt rưng sầu , về bên ngôi nhà nhỏ cả đời em chưa hề có xuân sang cay đắng nhiều chi tội lắm Saigon !!! Huy Uyên
Tuổi nước độc tháng tư Tuổi nước độc tháng tư Người đành mang những vết bầm hạnh-phúc những khúc đời đau thắt cổ muộn phiền những áo cơm đêm ngày chờ chực và những vết thương mưng mũ triền miên . Ai đi rồi để nổi sầu ở lại hận thù xưa câm tối trời sao bên ngoài kia phố nhỏ mong chờ quên ai vội về rồi lầm lủi đi mãi mãi . Ngờ đâu đêm nay đêm tháng tư ba mươi chén thuốc độc ai kia từng rót ba mươi tám năm chìm khuất xót xa đành sao chôn kín phận người . Phố xá bên ngoài đông vui cờ đỏ bay ngợp trời đứng bên cầu mà cầu sao cho chết một bước nhảy là quên là hết đêm đã mịt mù quanh đời chơi vơi . Đợi ai về đỗ lòng theo câu hát bờ bến xưa vội chôn đoạn đời riêng người có về đứng trước nghĩa-trang huyệt mộ sầu cớ chi người đào quá vội . Cả hai ta ơi tình quá tội tặng đời nhau chén thuốc độc mê phiền đoạn cuối cầm tay mà không nói vĩnh biệt xa người mà đau xót con tim . Huy Uyên
10 bài thơ Âu Châu Sông Seine buồn Chiều hoang trôi theo dòng sông Seine anh bàng hoàng nhớ em những chiếc cầu chải ngang mái tóc nhớ ai mà em khóc đôi bờ trôi êm đềm . Nước cũng không vội vàng mây trôi bơ vơ cùng chiều (người đã một lần chết cho tình yêu) đâu đây bóng em lặng thinh không nói . Những tòa tháp cỗ cũng bạc màu mây hồ như mắt em đang lệ nhỏ bầy thiên nga chấp đôi cánh vỗ nước trong xanh thác mời . những mái cong nhà thờ tỉnh lặng màu trời xám về một mùa thu dịu dàng đứng lại bên cầu không có em thôi rồi một thời xa vắng . Anh đang bơ vơ như em bơ vơ chiều sông Seine buồn mịt mù hơi thở em đi rồi hay còn đó Paris đêm về vội vàng . Thôi rồi mấy nhịp sông Seine anh đi mà không còn em nữa trời ơi ai một thuở đứng nhìn nhau mà nước mắt chạy quanh anh cứ ngờ đang ở bên em . Huy Uyên Strasbourg Ai đi thấp thoáng bóng chiều (ngẫn ngơ lưng đồi hai mộ) rừng thông chạy dài không kịp nhớ mênh mông đất trời Titisee. Xanh một màu cỏ non chiều lên lá đời ngậm vú lên đồi,lên đồi mây rũ thuyền chiều trôi về cuối sông . Rừng cây dưới kia chập chùng gió đêm âm vang tiếng gọi tim hoài ru ai không nói người về có nhớ mưa không . Ánh đèn hắt hiu bóng đổ đêm đi vàng dảy phố buồn ai giờ quạnh lòng mà nhớ người về đêm nay có quên . Người rồi về đâu,về đâu bỏ lại gương xưa mặt hồ sầu kia có còn ở lại hay chảy ngang trời bơ vơ . Bổng nhớ Dalat đến lạ lùng Rhine Fall vắt trời thác đổ hồ chiều rưng rưng những con thuyền trong chiều cũng mắt đỏ . Huy Uyên Paris Anh đứng một mình bên Eiffel tim đớn đau lòng nhớ em bao la giữa trời giữa đất mà sao anh hoài đi tìm . Paris chạy quanh đời tháp nhà thờ Đức Bà cao chất ngất thằng gù tuồng như đang khóc nhớ ai mà nước mắt chảy hoài . Sông Seine ai gõ nổi đau trên đồi Montmatre nghe thì thầm giọng hát Sacre Coeur đang buồn . Huy Uyên Lặng lẽ Zurich Ở đó Sư-tử-buồn* chết lặng nằm hoang hoải cùng trời xuống nghiêng ai kia một mình một bóng nhớ hoài về em . Anh đến đây và ở lại một mình Zurich nghiêng màu ô cửa sổ Chagall Windows lung linh người đã đi hay còn ở đó . Tilis cao vời vợi sương sáng lung linh trôi đưa tay kéo sắc trời chưa tới đám băng dưới chân cũng ngừng trôi . Tilis nghiêng trời cánh chim ánh bạc bùng lên cùng trời đất những núi đồi bát ngát tuyết băng cũng sững lòng nhớ em. Ai đứng lặng lòng bên cầu Chapel giờ này tuồng như cũng đã vắng em giáo đường Jesuit ngũ muộn lạy cha và thánh thần,Amen . Những căn nhà đâm lên giữa rừng đen Black Forest quay về mai sáng biết em giờ còn đợi ai mà trời bãng lãng đám mây đầu núi cuối mùa nằm im . Zurich buồn và lặng lẻ trong đêm . Huy Uyên *Tượng điêu khắc hấp hối trong công-viên nước. Bern Những mái ngói đi qua Bern* nổi nhớ chồm lên một thời đời gấu chen nhau những mái che êm đềm sông bao quanh mái nghiêng ngã màu nhớ ai mà đậm đỏ . Những vết chân người cũng bao quanh giá mà em còn đứng dịu dàng đưa tay vuốt tóc gió Swiss như đang dỗ dành cùng đời em mê ngũ . Giữa trời chiều Bern ngã ba tiếng của người gọi ai mà tha thiết tìm người nói câu ly biệt trước lúc đi xa . Dòng sông xưa rồi nước cũng quay về Bern nào hay biết Chilon thấp thoáng xa bờ ngàn đời ngũ yên nhớ ai da diết . Ai gọi người mà không về kịp nguyện ơn xin Chúa cha đâu đây tiếng chuông nhà thờ Vincent đổ buồn muốn chết . Huy Uyên *Thành phố của gấu Nữa vầng trăng Geneva Chiều đứng lặng im bên hồ nghe tiếng gọi người nước về đâu mà chảy dòng thương tiếc Geneva thấp thoáng sương mờ . Đâu rồi lâu đài Sforza cỗ xưa lặng thinh bao đời đứng đợi người đi lâu rồi cũng không quay lại Doumo thức trong mưa . Bước chân ngập ngừng Rousseau phố cỗ chiều lung linh hồ Leman lộng gió để ai đi mà không nhớ kỹ niệm Geneva buồn quắt quay . Ai đang hát bên Jet D'eau giọng người ngậm ngùi cỗ độ ngút trời sầu theo hơi gió để nước thả trôi về đâu . Người cũng về đâu,về đâu bỏ lại gương xưa mặt hồ sầu kia có còn ở lại hay chảy cuối trời bơ vơ . Geneva mỗi mùa tiển đưa một người đi không quay lại có hắt hiu buồn tím tái có ngậm ngùi theo bước xưa . Huy Uyên Ngày qua Milan Buổi sáng nhà trên đồi đang ngũ mây cũng ngũ dưới lũng sâu em đã về đây chưa mà trời tuồng như quay về chốn cũ . Alpes phía đông nằm dịu dàng những rặng cây xanh đá dựng ngút ngàn người còn nhớ những ngày xa khuất tình sương tan âm thầm . Nghe đâu đây nổi nhớ trở về với Milan không tiếng con thuyền neo bến đậu (vẳng đâu rồi tiếng-hát-mi-lăng) . Anh đến nơi đây buổi chiều vàng những đồng cỏ cũng vàng trong nắng vườn nhà ai im vắng không một bóng người hoài mãi tìm một chút MiLan . Quanh nhà thờ Doumo cỗ kính lặng lẻ làm đám tang người xưa quá buồn một hình một bóng . Đón em mùa thu đã sang chập chùng mây trôi đầu đỉnh dưới nắng chiều vàng khép kín giọng chiều bâng khuâng quá chừng . Tìm người quay về đồng cỏ nhạc lên vang vọng chiều sương ai đi bỏ chi nổi nhớ mây trôi có chút lạnh lòng . Chuyến tàu đi qua quá muộn em về đâu mà bão anh chiều còn sớm khoảng trời còn lại hẹn hò Milan cuối mùa tiển đưa ! Huy Uyên Venice 1- Biển xanh ngọt môi em Venice nhung êm từng dãi lụa nói lời yêu em từ thuở sóng xao thuyền trôi êm đềm . Mưa vội về với Venice anh đi tìm em mà em có biết hai ta tiển chỉ một người xa nhau chi để một đời tưởng tiếc . Ai trở về đây phố-nổi nước kênh chao lạnh vào hồn ai đi mà không đứng đợi trao người kỹ niệm buồn hơn . Ta tặng nhau những cọng rơm vàng nép đời theo từng cối xay gió nhịp lên ấm từng hơi thở núi xa để lòng đau thêm . 2- Thuyền trôi trên kênh Venice những mái chèo khua êm em có biết nhớ em từ thuở yêu em . Những mái chèo ngậm sương chưa hề một lần nói những lâu đài xa xưa cũng vội gọi tình nhau âm thầm . Ai quay lại rộn ràng Marco nhà ai ẫn mình trong tối ơi người xưa đừng đi vội cả mây đang ngũ cũng chờ . Thôi rồi một cuộc tình anh một mình quay lại thôi rồi anh một mình Venice lạnh buồn sóng vỗ vĩnh biệt đi và nhớ . Huy Uyên Roma Bên đồi hướng dương vàng phai chín tím em treo tình qua lũng đồi ngút ngàn hồ thiên nga mọc cánh em đi còn lại mình tôi . Roma ngũ chìm sắc nắng nhà ai nằm lặng chân đồi cửa sổ buồn chi mà đóng kín cô đơn chạy quanh mình tôi . Những con đường Roma trải rộng cây xanh ngút màu trần gian nhịp đời chảy qua bao lần trôi về đâu mà lòng buồn lắm . Đường quá dài qua Vatican Huy Uyên Pisa Pisa chuông nguyện hồn ai tháng năm nằm chết dang tay cùng trời thánh đường khuất bóng chơi vơi về đây buồn quá em ơi quá buồn bao năm tháp đứng sầu vương trên đồi ai đợi mà thương nhớ người . Pisa nổi nhớ riêng tôi về đây làm đám tang người phụ nhau Pisa nghiêng mấy trời sầu để ai mang cả hồn đau suốt đời ngàn năm bỏ lại cùng tôi ngàn năm còn mãi nơi người nổi đau . . . Huy Uyên
Quê Nhà Và Người Bác I TỰ TRUYỆN : QUÊ NHÀ VÀ NGƯỜI BÁC I Suốt đời tôi nhớ như in câu nói của bác Lương..Cháu có của,bác có công,giá vàng bây giờ chênh lệch giá giữa Đà Nẳng và Hà một lạng những bốn trăm đồng tiền Bắc.Hai lạng bác cháu ta bỏ túi mỗi người được hai chỉ. Theo lời bác tôi bảo,bác là một thiếu-tá vừa về hưu.Hơn nữa bác còn là đồng chí cùng chiến đấu với cha tôi.Người cha mà tôi chỉ biết qua lời mẹ tôi..Đó là người bội bạc vợ con.Tôi sống với mẹ và sự đùm bọc yêu thương của bên ngoại.Cha tôi đã chết vì theo một nử cứu thương cùng chỉ-huy-bộ ở mặt trận Ba Lòng.Chết vì trúng hàn và phòng.Ổng chết sau một tháng trước khi viết thư về cho vợ ruồng rẫy khôngnhìn nhận cái bào thai-là tôi-đang nằm trong bụng .Sự bội bạc không ngờ đã bị trả giá cả một đời người. Khi tôi lớn mẹ tôi đã đưa lá thư khốn khổ ,khủng khiếp đó cho tôi đọc. Sở dĩ phải dài dòng về khúc đời đen tối đó,chỉ vì tôi muốn nói đến bác ruột tôi,Thiếu tá Lê-Lương..Ngày cha tôi chết,bác bảo,một tay bác lo tẩm liệm chôn cất chu đáo.Nhưng sau này một người bác khác kể lại. Bác Lương chẳng hề hay biết gì về cái chết của cha tôi.Ông ta chỉ là một người nói láo và khoác lác. Trở lại vấn đề.Khi Đà Nẳng bị chiếm đóng,gia đình tôi đang lênh đênh ngoài vùng biển Sơn-trà.Suốt bốn ngày trời sống trên chiếc xà-lan địa ngục.Đói,khát,cướp giựt và hãm hiếp man rợ.Chúng tôi tưởng đã chết vào buổi sáng trời đổ mưa.Bọn lính thủy-quân-lục-chiến Sài-Gòn bắn như vãi cát khi xà-lan cập vào mạn chiếc tàu Mỹ-Peorneer Contender.Chúng tôi tay xách nách mang,trên lưng cỏng hai đứa con nhỏ đã lã người.Về tới Sài-Gòn,chúng tôi lếch thếch như những người ăn xin khốn khổ. Trong khi đó,ở Đà Nẳng,bác Lương đến ở nhà tôi như một người hùng thắng trận.Bác được tiếp đãi nồng hậu bỡi những người anh em họ của tôi từ ngoài quê chạy vào tránh loạn.Họ làm thịt con chó Thooc mà tôi không thể mang theo,ngã những chai rượu ngoại còn để trong tủ chè để mừng quê hương giải-phóng và mừng đoàn tụ,mừng bác chiến thắng trở về !Sau ba mươi năm xa cách bác tôi trở về.Ai mà chẳng mừng. Chính lúc này,người ta kể lại.Bác tôi bảo:Nó,tay sai thông-dịch-viên của Mỹ,là phản động,là quân vọng ngoại liếm gót đế quốc,ngụy tặc.Nó đi ngược lại truyền thống cách-mạng của gia đình ta(mà vẫn uống rượu Mỹ,ăn thịt chó ngoại). Nghe kể lại,tôi nghĩ bác Lương có lý,vì hơn ai hết cha tôi là một chiến-sĩ Việt-Minh chống Pháp. Hơn tháng sau gia đình tôi từ Sài-Gòn trở lại Đà Nẳng.Hàng xóm cho biết bác Lương và các anh họ của tôi đã thuê hẵn một chiếc xe tải lớn chở hết tài sản của gia đình tôi về Quảng-Trị.Nhìn căn nhà trống hoác. Còn chăng những manh chiếu cũ trải dưới nền nhà mà họ đã bỏ quên.Mẹ tôi bảo.Không có gì hai con phải tiếc.Đời mẹ đã bao lần gầy dựng và mất mát.Còn người,còn của.Qua lời khuyên đó mà khi bác Lương chiếm đoạt tài sản của mẹ và vợ chồng tôi,tôi không hề tiếc.Tôi chỉ thương con chó Thooc trung thành của tôi-trung thành với một thằng ngụy tặc như bác Lương gọi tôi trong buổi liên hoan rượu thịt. May nhờ những lạng vàng,mẹ và vợ tôi dấu vào chổ kín,lính TQLC Sài-Gòn không tìm soát tới.Chúng tôi đem ra chợ trời buôn bán làm ăn cầm chừng đắp đổi qua ngày. Bác Lương lại trở vào Đà-Nẳng.Ngày ấy là ngày giỗ thứ hai mươi tám của cha tôi(tôi mới sinh ra thì cha tôi mất).Vợ chồng,con cái bác mang chút lễ vật húy kỵ-gọi là của ít tình nhiều-để tưởng niệm người em ruột thịt,người chú ruột vắn số của các cháu.Bác Lương sụt sùi khấn lễ.Ôi! thật ngậm ngùi. Tôi ứa nước mắt khi nhìn bác quỳ trước bàn thờ lâm râm khẫn nguyện.Lệ trào dầm dề,bác ngước nhìn bức ảnh bán thân của cha tôi đã ngã màu vàng chạch.Bác Lương nấc lên từng hồi.Tai tôi bổng ù đặc,xoay quanh những lời kể ngày nào.Hồi đó tôi không tin bác Lương lại hành động khiêng hết vật dụng nhà tôi như thế.Dầu sao bác cũng là người bác ruột thịt thay thế người cha đã mất của tôi. Tôi nhớ,sau 30-4.Ngày nào anh Pháp-anh họ ở Sài-Gòn và tôi cũng đạp xe qua dinh Độc-Lập tìm tin tức của bác Lương.Tôi có người bác đi CÁCH-MẠNG năm 1945.Bác tên là Lê-Lương,người Quảng-Trị, các anh...Một cán-bộ tên Luyện cấp bậc đại-úy hỏi chúng tôi.Các anh hỏi thiếu-tướng Lê-Lương,người Trị-Thiên phải không?ông ấy là anh hùng,tư lệnh mặt trận Vĩnh-Linh đấy.Chúng tôi lạnh người sung sướng. Bác chúng tôi,bác Lương-thiếu tướng Lê-Lương.Trời ơi!chúng tôi là cháu ruột của một thiếu-tướng cách- mạng,một anh-hùng quân-đội nhân-dân.Chúng tôi nài nĩ mời đại-úy Luyện về nhà liên hoan một bữa tưng bừng.Chúng tôi chờ đợi gặp bác Lương như lời hứa sẽ liên lạc của đại-úy Luyện.Chúng tôi đã chờ mòn hơi. Ngày giỗ cha tôi bác Lương đã nói như ở đầu tự truyện.Tôi bắt đầu chạy vốn.Vốn buôn bán chợ trời của tôi chừng một lạng.Tôi lấy sợi dây chuyền,di vật thời con gái của mẹ tôi mà hồi chạy Sài-Gòn mẹ tôi đã dấu ở chổ kín nhất.Tôi lên anh Diễn đổi một lạng vàng lá.Anh Diễn bảo.Thời mày đến rồi đó.Không ai bằng ruột thịt đâu.Làm ăn khá nhớ bia bọt nghe!Tôi hân hoan mang hai lạng vàng lá vào phòng bác Lương ngũ.Lột vãi bọc bên trong chiếc mũ cối muôn thuở của bộ-đội cụ Hồ.Tôi nhét từng miếng vàng vào giữa hai lớp điên điển.Bác Lương cười toác mồm tận mang tai bày hai hàm răng hô cải mã vàng thỏm.Tôi thấy hài lòng vì mình đã làm được một việc khôn ngoan.Hai bác cháu ngã chai Napoleon mừng thắng lợi.Trong cơn say bác Lương nói chỉ có bác là được phép ra bắc vào nam dễ dàng,chứ có mấy ai...(hồi đó ông ấy nói gì chẳng đúng !)Tôi sung sướng gật gù thán phục và tự khen mình có số làm ăn.Hai bác cháu xiết chặt tay nhau,cụng ly đánh chát rồi cười vang. Bác Lương ra bắc ngay tối đó.Thế rồi tôi đánh cả chục bức điện tín ra Gia-Lâm như địa chỉ bác Lương để lại.Tôi nóng ruột nói với chị Thão,anh Thiệp.Họ bảo.Em bị nhầm và bị lừa rồi.Ông Lương đã từng bán gỗ cả sân bay Gia-Lâm.Anh Thiệp còn thêm.Ông ấy bán luôn chiếc xe máy của anh Hoàng-con bác Xếp mua ở Lào về không đưa một xu.Tôi nghe mà não lòng nhưng cũng tự an ủi mình dầu sao cũng còn lại tình máu mũ ruột thịt.Tôi không tin như thế.Với ai chứ với tôi,một đứa con của em ruột và cũng là đồng chí của mình đã mất.Bây giờ lẻ nào. Anh Thiệp mang đến cho tôi lá thư kinh hoàng của bác Lương.Bác bảo.Bác bị mất trộm,kẻ gian đã cạy cửa chiếc tủ đứng trong đó để hai lạng vàng của tôi.Công an đang điều tra.Có gì bác cũng phải sòng phẳng với cháu.Tôi rụng rời tay chân.Tôi muốn ra Gia-Lâm gặp bác nhưng thời áy không ai cho một ngụy quân ra Hà-Nội bao giờ.Thôi thế là hết,đã sụp đổ kinh hoàng đói với gia đình của tôi. Tôi trở về với hai bàn tay trắng.Vợ tôi ngậm đắng xách giỏ ra đứng đầu đường,xó chợ(trời) hỏi.Anh bán gì không? anh mua gì không?và tôi đứng sau lưng vợ tiếp cái điệp khúc rầu rĩ đó ở chợ trời đồng hồ,radio. Bác Lương không về quê như bao cán bộ miền nam tập kết khác.Bác lập nghiệp ở ngã-tư-Sòng,phía bắc Đông-Hà.Tin đến Đà-Nẳng,ngay ngày hôm sau tôi đi cọp xe lửa ra.Khi xuống ngã tư,quẹo về hướng đông cách chừng một cây số.Từ dưới hố bom bên đường hiện lên một ông lão gầy ốm,lênh khênh.đầu đội mũ cối rách tươm và mặc bộ đồ bộ đội bạc màu.Tôi dụi mắt,tôi không tin đó là bác Lương.Bác Lương đó sao.Người bác đã lừa đảo,cướp đi của tôi hạt cơm của cuối cùng của gia đình tôi.Bác đang còng lưng gánh bùn từ hố bom về đắp vườn trồng táo lai tạo.Bác Lương buồn bả hỏi trước.Cháu ra đó à..Trời ơi,bác hỏi chi câu đó.Giá bác cứ làm mặt lạ,lạnh lùng,trâng tráo.Tôi đi sau cái bóng nông dân lọm khọm,khổ cực của bác.Bước vào mãnh vườn vừa khai phá.Chân tôi khựng lại trước mái nhà không phải là nhà.Mái tranh nghèo và bờ tường rơm trát bùn quá ư xơ xác.Tôi nhìn bác,lòng quặn thắt pha lẫn uất nghẹn.Buổi tối tôi nghe tiếng lợn kêu.Ngoài sân người lái lợn đưa cho bác gái bốn tờ giấy bạc năm chục màu xanh chim két.Bác gái bảo.Cháu ra,hai bác biết.Tình cảnh thế này biết làm sao hơn. Hình như làm ăn không khá,bác Lương quyết định về quê.Dẫu sao ở quê nhà bác cũng được nễ nang hơn. Bác cất nhà trên khoảnh đất cũ của ông bà nội tôi để lại.Không hiễu sao năm ấy bác Lương trúng chức chủ-nhiệm-hợp-tác-xã liên thôn.Hình như bác và đảng chiếu cố cho người đi theo cách-mạng hơn ba mươi năm. Tôi lại về.Nhà bác khá hơn hồi ở ngã-tư-Sòng.Bên trong tinh tươm,đầy đũ.Bác có thêm chiếc xe đạp và chiếc đồng hồ để bàn(của quí lúc bấy giờ).Tôi cứ nhìn sự thay đổi đó mà mừng.Khuya đó nghe gà gáy,bác Lương dậy dắt chiếc xe đạp và gói chiếc đồng hồ mang đi,trước khi tôi thức dậy.Tội nghiệp bác!bác sợ tôi xiết nợ.Tôi nói ý nghĩ này với bác Lương gái.Bác gái lắc đầu thở dài.Ông ấy bây giờ trở chứng.Suốt ngày ở lì dưới hợp về nhà thở ra toàn mùi rượu.Bây giờ bác đây thui thủi sống nhờ tiền lương hưu trí.Nhưng căn bệnh-hậu quả những trận đòn tra tấn của Pháp hồi còn hoạt động ở quê Thanh-Hương-chẳng cho bác yên thân.Bác đây có lổi với linh hồn ba cháu,với thím và hai vợ chồng cháu.Bác không hề biết được cái màu hai lạng vàng là màu gì. Bác Lương về.Bác bảo đã thanh toán với tôi sòng phẳng.Tôi kết toán với bác.Tiền bán lợn đưa hai trăm đồng là một chỉ,một trăm đô-la đổi được ba chỉ.Tổng cộng bốn chỉ.Bác bảo đũ ở chỗ nào.Tao bảo chênh lệch giá thế là đũ.Giọng bác kẻ cả như khi nói với xa viên.Tôi mất bình tỉnh.Tôi liếc nhìn khẩu Carbin M1 dựng phía góc nhà.Tôi hỏi bác lần cuối.Bác dứt khoát.Không.Trong tích tắc,tôi nhào đến chụp khẩu súng lên đàn,rắcTôi chỉa súng vào bác hỏi.Bác trả lời thế nào?Bác Lương gái đổ ụp xuống.Bác Lương đứngsửng như trời trồng,Bác Lương lẫm bẫm những gì tôi nghe không rõ thoáng hơi mùi rượu mía. Bác Lương,.Vàng,tiền.Tôi muốn bắn nát bác ra trăm mãnh rồi quay ngược lại bắn tôi cho vơi di uất hận cay đắng mùi trần.Mắt tôi hoa lên.Bác Lương vụt chạy ra ngõ.Mười lăm phút sau du kích,công an xã vây quanh nhã gọi tôi đầu thú.Tôi giao khẩu súng lại cho bác gái Lương. Bac Lương rời chức chủ-nhiệm hợp-tác-xã liên thôn từ đó. Bác Lương mất trong những ngày đầu năm 1988,ngày đưa linh cữu ra nghĩa trang quê tôi ông chủ tịch hội hưu-trí đọc điếu văn:Thượng-úy Lê-Lương đã cống hiến đời mình cho Tổ-quốc.Vì nhân-dân và sự-nghiệp quang-vinh của Đảng.Đồng-chí đã bảo-vệ danh-dự của người đảng-viên cho đến hơi thở cuôi cùng. Tôi đi theo sau quan tài bác.Bác Lương gái hai mắt khô khốc,kèm nhèm những hột ghèn chung quanh cáu bẩn.Bác chống chiếc gậy tre già gõ lốc cốc,âm điệu buồn xa ngái. Bác Lương đã chết.Đơn giản chết như đã từng có ý đồ lừa gạt hai lạng vàng vốn liếng sinh tử của gia dình tôi. Gia đình tôi,từ đó tan nát.Mẹ tôi buồn rầu bán căn nhà nhỏ chia đôi gia tài.Mẹ cùng ông ngoại tôi đi kinh-té-mới ở miền đông nam-bộ.Ngày ngày mẹ tôi còng lưng cuốc rẫy nuôi cha già gần trăm tuổi.Cay đắng nghĩ suy về người chồng phụ bạc,người anh chồng bất lương.Vợ chồng tôi đành không tròn hiếu đạo với mẹ.Chúng tôi ở lại Đà Nẳng lo toan cái ăn,việc học cho năm đứa con dại.Tuổi đời chồng chất,kinh-tế gia đình tôi càng ngày càng suy sụp.Con trai đầu tôi đang bị giam ở Hòa-Sơn.Tiền,vàng và đạo lý.Chúng tôi vì cơm ăn,áo mặc mà đã quên nhiệm-vụ giáo dục con cái khi chúng bắt đầu ý thức về cuộc đời.Mười sáu tuổi bỏ học chữ đi học nghề.Gia đình không một mái nhà.Cơm ngày một ghế đầy săn,khoai.Tuổi trẻ hận đời.Ai đã bày cho con trai tôi xâm lên trước ngực câu oán thù đời chết tiệt đó.Buổi rượu của bầy trẻ ngoài quán cóc là buổi nhậu cháu không về nhà mà đi thẳng vào trại giam. Thời gian.Cuộc sống của vợ chồng tôi như hai con gà đói ốm.Thức dậy từ năm giờ sáng ra đứng ngã tư,ngã ba chợ trời cho đến đỏ đèn mới mò về nhà.Trên tay vợ tôi xách bịch nilon đựng vài loon gạo hoặc bó củi nhỏ.Tôi không hề đổ lổi tất cả cho bác Lương.Nhưng chính bác đã tiếp sức đẩy gia đình tôi vào thảm cảnh đau thương cùng cực này. Giờ đây mỗi lần nhắc tới bác Lương tôi thầm nghĩ.Giá bác đừng trở về.Điều đó có hơn không ? Huy-Uyên (sau 1975) (1975-2012)
Chuyện Tiêp Theo Quê Nhà Và Người Bác (ii) TỰ TRUYỆN: CHUYỆN TIÊP THEO QUÊ NHÀ VÀ NGƯỜI BÁC (II) Bác Lương túc tối.Mày đưa tao lên nặt báo mà chi cho thối tha cái dòng họ Lê của nhau.Tôi đốp chát.Bác đã rắm quá rồi,thì có thối thêm một chút nũa cũng chả sao. Thật ra,bác Lương không chết như tôi đã lhai tử bác ấy vì sụ oán ghét căn hờn. Tôi đã từng đọc một câu đầy triết lý,tâm đắc như thế này.Cho dù anh chết,nhưng người đời vẫn coi anh đang sống vì anh đã từng sống xứng đáng nhân-nghĩa.Đôi khi ta coi người đang sống như đã chết để lòng khỏi phiền muộn vì sự có mặt của họ-để khỏi nghĩ họ như cặn bã được ký-sinh bên ngoài của một loài động vật. Từ ngày bị hạ xuống làm một xã-viên nông nghiệp già.Bác Lương xuống cấp thấy rõ.Ông lão gần bảy mươi tuổi ốm đen,gầy gò.Bác vốn cao và lưng dài từ thời còn trai trẻ dài-lưng-tốn-vãi bây giờ đã còng gập tội nghiệp.Trong ánh mắt sâu đen còn ẩn-hiện một chút lọc lừa,còn thấp thoáng một ráng mờ của một nổi niêm bất mãn cay đắng. Tôi nghe mẹ kể.Ngày trước về làm dâu một gia đình vốn nhiều anh em trai.Bác Lương bấy giừ sống như một công-tử-bột làng quê.Bác có dáng phong lưu bên ngoài của một đứa con trai được cưng chiều của một gia đình phú-ông đang đến hồi sa-sút. Năm phát động mùa thu 45 như bao lớp trai trẻ trong làng bác lên đường tòng quân. Bác Lương vốn hát tạm hay nên trước khi lên đường bác hát tặng gia đình bài ca hứa hẹn của người trai thời chinh chiến.Chuyện kể như tiểu-thuyết. Nếu hiễu rằng anh đi vì lũ giặc tham tàn. Chuyện cũng anh-hùng như thế. Nhưng!!! Mẹ tôi thêm hồi đó bác rất được việc.Không biết những chứng tích đó có còn sót lại một chút nào trong ánh mắt này không.Bao nhiêu mưu ma chước quỉ đi theo con đường cứ gọi là cách-mạng của riêng mình bác.Bao nhiêu lọc lừa,dối trá của ba mươi năm giờ còn lại gì trong những tháng ngày còn lại.Ngoài một mãnh vườn cằn cổi,ngôi nhà xiêu vẹo và xác xơ nghèo.Chắc chắn ông bà nội tôi không bao giờ nghĩ hậu thế sau của mình điêu đứng bi thảm như thế đang quằn mình sống trên mãnh đất hương-hỏa. Tôi trở về không còn một ý-niệm gì về số vàng(vọt!) khốn nạn đó nữa.Bác Lương chặn họng.Mày còn muốn ra lấy vàng của mày nữa à.Thằng Lương,người bác của mày đã chết rồi mà.Tao đâu phải là nó mà tao chỉ là một tên cán-bộ-quèn bị bứng hốt.Ba mươi năm đi theo cách-mạng.Bác Lương hằn học.Người ta xe cộ,gái tiền.Tao rách rưới,đói ốm bệnh tật với mấy ngàn tiền lương hưu mỗi quí mà chúng thí cho tao.Người ta tiền hô,hậu ũng.Tao cắt đảng,cắt chức cũng vì mày.Mày chưa vừa lòng sao ? Tôi cười nữa miệng.Bác vậy đáng lắm rồi.Oan ức gì đâu.Đạo Phật có nói.Quả báo luân hồi. Bác vay thì chịu lấy chứ ai lảnh cục nợ cho bác mà bác ai oán.Họ giao cho bác vai kịch.Từ đầu đến cuối bác diễn được lắm nhưng phải tội là cái hậu nó tệ lắm.Đâu phải vì riêng tôi mà vì toàn thể mọi người trong Hợp.Bác không khôn với mọi người mà ngoan với rượu thit.Bây giờ cho dù đã già phải uống nước giếng đi cày ruộng là vừa.Tôi bổng hỏi thêm.Bác lấy trâu đâu mà cày.Thuê à?Bác Lương cay cú.Lấy d.đâu ra tiền ra lúa mua trâu.Thằng Thiện(trời ạ, cha Lương,con Thiện.Tên ai khéo đặt) thay trâu kéo cày,tao đẩy còn bác gái mày thì vãi lúa. Tôi thoáng giật mình.Không lẻ đi cách-mạng ba mươi năm trở về lại bắt con làm trâu cày ruộng. Tôi lấp lửng.Thật hay đía thêm nữa đó!Bác Lương trả miếng.Qua mấy năm sống với cách-mạng mày còn con tiều gì nữa để tao láo,tao lừa với mày nữa.Cho đến giờ cả mày và tao cho cùng một duộc để cùng cởi phăng lớp áo quần mốc rách này ra.Mày thấy gì ngoài trên răng dưới dế cả chứ có hơn gì nhau.Mày thấy không,đến nghèo quá đám lông dái rụng rồi nó cũng không thèm mọc lại.Nói xong bác Lương tiện tay tuột cái quần xà-lỏn bày bộ đồ cao cấp,trần trụi như con chim non vừa sinh ra màu tím tái.Tôi khích tướng.Sao bác ai oán thế.Hồi trước bác thành tích lắm mà.Bác nhếch mép.Mày xoi tao làm chi.Ông già mày đó cùng đi một lượt với tao,chết bom tám mươi đời(à,té ra không phải chết vì phong,phòng như mẹ tôi nói,chắc cả hai bệnh khi nằm bệnh viện Ba Lòng K.41thì bị dôi bom) rồi mà cái liệt-sĩ xã vẫn làm khó dễ.Bây giờ tấm giấy lộn cũng không có-ấy là tao nói về người chết,còn tao thì đã hết thời rồi.Một cuộc đời người bị bỏ quên. Tao bị mang tiếng lừa với mày vì tao bị vô thế chứ bọn chúng lừa toáng lên có việc gì đâu.Ngày bọn nó vô Nam cùng tao với chiếc ba-lô xẹp lép.Đôi dép cao-su mòn vẹt cùng bộ đồ bộ-đội rách vá chằng vá đụp tả hơn xơ mướp.Thế mà,bây giờ Honda hon thiểu,nhà cửa,nhạc đài.Tại tao ngu không bợ đỡ như chúng mới ra nông nổi này.Tôi cải lý.Tại bác đánh mất chữ tín,lại hợm chức, hợm quyền.Tốt đẹp gì,chuyện của anh Hoàng,anh Nhũng đó.Nước Hợp-tác chảy qua ruộng thì cho ảnh trỗ chút hưởng xái sao bác lại cắt,kiểm điểm lên xuống rồi phạt lúa thằng cháu ruột mình. Bác ác đức lắm.Bác ăn cắp của người ta thì được,còn người ta...Bác Lương cướp lời.Mày biết quái gì chuyện này.Thằng Nhũng giàu lại keo kiệt nên tao phải cho hắn biết lễ độ.Tôi trách.Cùng khổ với nhau bác táng tận lương tâm lắm.Giá mà anh Nhũng bưng lên mâm lễ vật rượu thịt thì... Bác Lương dướn người hỏi,Mày chưởi tao đó à.Có ích gì đâu mà đối với nhau như vậy.Tôi ra đây vì việc ngôi mộ cha tôi ngoài đồng-cây-rõi nương bô.Nghe đâu trâu của hợp-tác-xã dẫm đạp sao mà nát béng ra hết.Trên đường nhảy tàu lửa xuống đây ghé bác hỏi tình hình.Bác Lương dịu lại.Tao có nghe chuyện đó,định xuống coi thế nào thì mày ra.Ông già mày không trúng liệt-sĩ cho nên xã không gom vô nghĩa-trang xã.Nghe mụ Chính bí-thư bảo.Tại vì mày là Thông-dịch-viên Mỹ nên mày không có tư-cách-chính-trị để làm giấy công-nhận cho chú ấy.Tao có ý kiến mấy lần nhưng bọn mụ đó lấn lướt và có thế hơn tao nên gạt đi.Tao bảo.Khi chú ấy hy-sinh có biết thằng con sau này đi theo giặc Mỹ đâu.Mụ ấy ậm ừ bảo để coi lại,để quyết định quyết điếc gì đó.Tôi nổi máu khích bác.Bác sợ mụ bí-thư này lắm à.Sao cả xã thiếu gì tay cán bộ mà đưa mụ ba mươi này làm sếp.Bác chép miệng.Thời nào người ấy.Mụ ấy được lòng cấp ủy ở trên,cấp ủy ở dưới thì mụ mần bí-thư kiêm chủ-tịch.Khi nào có nhà cửa,xe máy,trâu ruộng thì mụ nhường chức lại cho em út phe cánh của mình.Bọn này lại đi tiếp con đường mà mụ đã đi. Bác Lương chép chép miệng.À,mà đã ghé thì mắm muối chi cũng ăn hột cơm,chiều rồi bác gái mày cũng sắp về.Tôi hỏi.Cơm à.Bác Lương nạt ngang.Không cơm thì cháo loảng,không cháo loảng thì dãi khoai dãi sắn.Tôi cười.Sao bác độ này dễ nổi nóng vậy.Hỏi thiệt bác.Dạo này còn nhớ thời kỳ rượu thịt trước kia không.Bác Lương cúi mặt buồn.Cay lắm,nhiều khi thèm rõ dãi mà phải bóp bụng chịu.Tiền đ.đâu mà mua.Gạo còn không mua nổi thì lấy tiền đâu ra mua rượu thịt.Đôi khi có việc đi ngang qua chổ mụ Quít bánh ướt thấy bọn nó"hoan" với nhau tao đau ruột chịu không nổi..Bọn nó thấy tao tảng lờ vội quay vô vách.Thật thế thái nhân tình!Tôi hỏi,hồi trước bác có hành động như vậy không..Bác Lương nhìn nhận.Kể ra cũng có.Giàu đổi bạn,sang đổi vợ mà mày.Có ai chịu nhớ ơn người giúp đỡ cho mình khi còn nghèo khó bao giờ.Tụi nó ngày mới giải-phóng một tiếng kính bác,hai tiếng kính bác. Thế mà bây giờ. Thế mà bây giờ đợi chổ nào có đám kị,tang,cưới.Bác Lương ngậm ngùi tiếp.Nghĩ tình mang miệng không tới chén là nhất rồi.Bác chờ việc này lắm nhưng giờ ít xảy ra lắm mày ạ.Quê mình bà con ai cũng nghèo đói,khố rách áo ôm. Tôi buồn rầu nhìn bác Lương.Quả thật bây giờ bác đã hư hao,bạc nhược quá rồi.Sự quắt héo và thiếu đói đã kéo dài thêm khuôn mặt vốn đã dài của bác.Những nếp nhăn chồng chất lên bao đoạn đời sầu của bác.Tôi chép thầm.Đã già rồi.Đã hết rồi.Sự thất bại đổ ập đã chôn vùi đi toàn bộ niềm hy vọng cuối cùng của một ông lão suốt đời đi theo cách mạng đã bị gạt ra ngoài hệ thống và guồng máy của giới cầm quyền. Bác Lương gái về,vẫn với dáng đi làn chần bệnh hoạn.Bác Lương xuống bếp bưng lên chiếc om đất ám khói đen sì,bên trong chứa ít cơm gạo đỏ và những lát khoai lang khô luộc hấp chín.Trên chiếc sàng tre trơ trọi dĩa muối ruốc.Bác Lương thay đổi cách xưng hô.Cháu thấy đó,hai bác không dấu gì cháu.Bác gái thì cứ đau ốm liên miên.Bác Lương ấm ức.Chịu đòn chịu roi cho ai hưởng để đến hôm nay chén cơm cũng không đũ để mà ăn.Cháu viết truyện nói bác chết nhưng tao chắc bác gái mày chết trước tao.Quả thật trông bác gái đã yếu lắm rồi.Còn đâu rực lửa niềm tin vào ngày mai chắc thắng. Còn đâu những khẩu hiệu đầu môi tự do,hạnh phúc,cơm no,áo ấm.Trên khuôn mặt vàng bũng còn hằn rõ những nét đau của tình người,tình đời của tật bệnh.Trong đôi mắt dìu dịu một đắng cay thất vọng ngày nào trở lại đầy đau thương.Bác Lương gái im lặng ngồi nhìn mâm cơm rồi ngước mắt nhìn tôi như có ý nói một điều gì đó.Cái nhìn thay lời đến tội nghiệp. Bóng tối đổ ập sớm hơn ở làng quê.Bác Lương lấy cây đèn dầu xuống bếp châm lửa.Bác Lương gái buồn rầu nói.Hết dầu rồi hơn nữa cũng chưa tới quí Hợp phân phối,mua ngoài thiếu chịu họ không bán.Ngôi nhà tối om trở lại sau khi chút đầu tim rán sức chớp tắt mấy lần.Bác Lương đem chiếc chiếu rách trải bên ngoài khoảng sân đất rồi bảo.Trời sắp có trăng.Bác cháu mình ngồi đây nói chuyện đời nghe chơi. Thật sự bác không tệ như mày nghĩ.Chẳng qua chúng ta đều bị cuốn chung trong dòng lốc cách-mạng bảy lăm.Tôi nhắc khéo.Các bác đừng nên nói đến hai chữ cách-mạng thì hơn.Các bác đã nhỗ toẹt lên cái từ thiêng liêng đó.Các bác đã lợi dụng nó để lọc lừa,phản bội nhân dân,bà con làng nước.Các bác đã coi cách-mạng như một thây ma để mỗ xẽ tìm kiếm từng phần lợi lộc rồi đem mua bán,tạo cuộc sống giàu sang.Bác Lương điềm tỉnh.Mày nóng nảy làm chi.Mỗi chặng đường đều có lịch sử của nó,cho dù đen tối hay sáng sủa.Tôi cải.Các bác đã thui chột nó như tư tưởng các bác đã nghiền ngẫm trong ba mươi năm nay.Bác Lương phân trần.Bác có gì đâu để biện hộ hoặc bảo vệ chế độ.Chỉ có bọn được hưởng trọn vẹn sự nuôi dưỡng thừa mứa của cách-mạng mới hân hoan ca ngợi chứ bác đây đã nãn lắm rồi.Làm con người,bác cũng có tình yêu quê hương,đất nước,bác vẫn còn giữ trong lòng sự thương cảm của bà con thôn xóm.Tôi ấm ức.Bác quá khứ có nhân nghĩa gì đâu mà nói vậy.Bác bạo mồm làm gì.Bác không xấu hổ về những việc mà các bác đã làm sao?Ngay cái đình làng các bác đã triệt phá không thương tiếc,đem gỗ về đun bếp vì một cái đầu cuồng tín ngu xuẩn.Các bác đã mê muội quên đi đạo lí và chống lại học thuyết căn bản của cộng-sản.Các bác đã tự họa vẽ ra chính sách để bôi bẫn lòng dân,gây căm thù về phía nhân dân. Các ông Các-Mác,Ăng-gen,Lê-Nin và Hồ-chí-Minh đâu có bảo các bác đập đổ di sản truyền thống dân tộc,đời đời của làng nước,của nhân dân.Các bác không ngóc đầu lên được là phải rồi.Các bác đã tự huyển hoặc mình bằng sự bất nghĩa bất nhân.Bằng chối bỏ sự thờ cúng .Các bác đã đâm vào trái tim một cách cay độc.Đâu phải hủy hoại nề nếp truyền thống là tồn tại cho lớp người vừa chiến thắng.Hôm các bác chia nhau từng cái kèo,cái cột về làm của riêng.các bác có biết ông bà tổ tiên ta ngồi giữa mãnh nền hoang mà khóc với nhau không.Hậu thế mà đại diện các bác là người có chức có quyền đã ô danh làm được điều gì. Bác Lương chống chế.Sao mày ngu thế,đó là chủ trương chung lúc giao thời,cái thời kỳ quá độ.Tôi cười hỏi.Bác có hiễu nghĩa quá độ là gì không.Đừng bóp méo chữ đó để thắt họng nhân dân.Đừng núp sau nó để hành hạ rồi vơ vét về cho mình mà đổ là quyền lợi chung.Bác đã trốn tránh hậu quả các việc mà các bác đã làm.Cả lũ bác,xin lổi,đã quá quắt và lợi dụng cơ hội.Làng Trường-Sanh này mãi nhớ,năm 1975 các vị lảnh đạo cấp ủy và ủy-ban-nhân-dân huy động triệt hạ đình làng.Họ hằn học nhắc con mẹ Yêm,con mẹ Chính,thằng Tưởng,thằng Lương.Sự ô nhục,trăm sông,ngàn biển cũng không gột rửa được vết nhơ. Các bác khoác lác về sự thành công của cách-mạng mà các bác chính là người núp sau để ăn tàn.Các bác lợi dụng cách-mạng để đẻ ra mưu kế,sách lược rồi hoạnh họe nhân dân nhất là những người có dính líu với chế-độ cũ.Cái gì xấu nhất là dành cho họ.Các bác lùa họ đi vùng kinh-tế-mới.Nạn nhân cứ chồng chất lên nhau trong đầy dẩy bể khổ. Tôi ngồi dịch lại,đặt tay lên vai bác Lương.Đôi vai gầy phẳng phiu và khô cứng.Tôi ngậm ngùi.Chắc chắn có những lúc bác ngồi suy nghĩ,bác có được gì bây giờ,tuổi già bóng xế,nghèo nàn rách nát.Đi quanh quẩn trong mãnh vườn cằn cổi mà ông bà đã để lại.Trong khi đó bọn chúng sống phè phởn,giàu có.Không có nghĩa là tôi muốn gộp chung tất cả là một duộc.Dĩ nhiên dù là thánh cũng phải có của ăn của xài mới phục vụ công tác được.Tất cả nhìn lại họ chỉ là những người bình thường.Ruột họ chỉ phân trộn cơm thịt rượu chưa phân hũy kịp.Nhưng bác nên nhớ nhân dân ta,kể cả bác đang đói khổ lầm than.Sáu mươi năm có đảng đã thay đổi được gì.Vẫn chưa thoát được cảnh người kéo cày thay trâu.Vẫn bệnh tật,đói nghèo.Bác có thấy đau lòng mỗi lần thấy phụ-nử khoác chiếc ách vào cổ để cày bừa không?Bác có nghe bà con nói cạnh khóe:trâu đen ăn cỏ,trâu đỏ ăn gà chưa.Đảng chịu khó khăn đi mua máy cày cho dân quê,thế mà khi muốn cày ruộng mình thì phải có gà,có rượu đổ vào thì máy(cày)mới chịu khởi-động.Nói thế chứ bác bây giờ làm gì mà có đen có đỏ.Bác thua rồi.Bác đã đi một ván bài cháy túi bác và luôn cả gia đình. Bác Lương cầm ly rượu.Mày nói thế đôi khi cũng phải.Tôi ngắt.Làm sao đôi khi được,chuyện sờ sờ ra đó như bàn tay dài ngắn năm ngón.Bác Lương tiếp.Mày nói ngăn dài ngón tay,tao mới nhớ.Nếu ai cũng như ai thì làm sao có đấu tranh giai cấp để tồn tại trong xã hội vốn thối hoắc.Không địa ngục,không thiên đường. Tất cả chỉ là mưu mô,lọc lừa.Đằng sau đòi hỏi bình đẳng với lớp người chiến thắng là bóng tối,là bánh vẽ. Ở nông thôn,có lẻ phải chờ trung-ương đến thời kỳ kéo điện về thì mới có ánh sáng,có sự thay đổi. Tôi cắt lời.Nhưng tôi căm các bác lắm.Hăng tiết vịt,cúi đầu nịnh trên nạt dưới từ khi có cái ngày 30-4 thế mà bây giờ các bác"tả" không chịu nổi.Bác Lương phân trần.Chính-sách,cũng do chính sách cộng với nghị quyết mà ra cả.Tôi cải.Các bác bẻ cong nghị quyết và bóp méo chính sách chứ chủ trương chung không ai dại gì đi ngược lòng dân.Bác còn nhớ sách lược cải-cách-ruộng-đất-54 năm xưa thất bại và là vết dơ không tảy rữa được không,đã làm chết đi không biết bao gia đình cần-lao ở miền bắc.Tôi nghe ông Hồ-chí-Minh đã khóc khi biết được hậu quả tai hại do cán bộ dưới quyền phát động.Gần đây đánh đổ tư-sản nát beng là có thật nhưng tiền,vàng thì đi vào túi của bọn cán bộ có chức quyền chứ đất nước được gì.Mấy ai không biết lớp này sau đợt đó đã giàu lên thấy rõ,xe năm ba chiếc,nhà mặt tiền cho gia đình vài cái. Trăng đã chếch nghiêng phía đầu hồi.Trên chiếu chai rượu sắn(!) đã cạn tới đáy.Bác Lương gác chân,ngồi rung đùi.Ánh trăng vàng vọt hắt lên khuôn mặt già nua vốn đã vàng vọt của bác.Tiếng chim te-te-hót rúc khuya từng chập nghe não nề.Cuộc đời có một kết thúc đau buồn,phiền muộn.Ngoài kia thấp thoáng những nấm mộ cát vừa được hốt về để lấy đất sản-xuất nằm lặng lẻ,nhỏ bé bên nhau không phân biệt ai là tiên-chủ,khai canh;ai là cùng đinh.Hể nằm trong diện mặt bằng dành cho nông-nghiệp là bứng.Tất cả cho Tổ-quốc,cho nhân dân mà thôi.Những cái đầu thiển-cận đó đã được lọt vào hàng-ngũ đảng viên,chức quyền mà năm 72 họ đã chạy ngược ra bắc vì không có tiền chạy vào nam tị-nạn. Khuya,làng quê im vắng lạ thường.Nếp nhà tranh đu đưa theo từng cơn gió đêm thổi qua trảng cát.Trong vườn những cây táo lai tạo rung rinh trước gió.Cây táo vĩ-đại sau ba mươi năm không cứu nổi niềm cơ cực khốn khổ của đời bác.Bác Lương dốc ngược những giọt rượu cuối cùng vào hai cá ly rồi chép miệng triết lí.Bác cháu ta ngồi đây uống rượu khan(!) để ôn lại quá khứ hãi hùng đã được đẻ non sau ngày 30-4.Bác sợ phải nhắc đến hiện-tại vì bác đã mang nợ người quá nhiều rồi mà không trả được.Hiện tại với bác là sự khủng hoảng áo cơm.thân xác đày đọa.Bà con mình,như mày nói quá cơ cực trong khi bọn chúng bày trò trộm cắp vô-đạo,lấy cắp tiền triệu để nuôi thân,nuôi gia đình.Có ai thấy những đảng viên cấp ủy từ xã lên huyện khó khăn nghèo đói đâu.Thằng tư bản trước cán bộ chưa chác có tiền,có quyền với nhân dân như bây giờ.Hồi còn sống ông tổng-bí-thư mở miệng ra là gào lớn:vô-sản-chuyên-chính.Tiền đồ của vô-sảnhôm nay là xe,máy,nhà,tiền thuộc về phần cán-bộ còn đói nghèo thì phần dân. . Nhiều khi bác tự hỏi tình cảnh này do đâu mà ra.Tôi đế thêm.Bác nhận xét tiến bộ lắm nhưng quá trễ. Bác Lương buồn bả.Trễ lắm rồi mày à.Có vốn đ.đâu để làm lại từ đầu.Trong nhà này mày thử coi có cái gì đem bán được trăm bạc.Thằng Thiện vừa rồi phải lôi cái thai thứ ba trong bụng vợ ra để khỏi bị đuổi cơ-quan của hai vợ chồng.Cho dù với cái nghề thợ hàn đói ốm a-xít hay cái chân quét đường ngoài tỉnh củavợ nó nhưng cũng phải bám vào mới có cái để ăn.Bác cũng não nề quá rồi mà không can thiệp được.Ngày vợ chồng nó về đem theo cái gói đầy máu bảo tao đem chôn.Nó nói con lo lót mới lấy lại được.Hai con không muốn đồng lỏa làm người sát nhân nhưng thời thế bắt buộc.Thằng Thiện thở dài rồi hai vợ chồng ra xe không thèm chào tao một tiếng.Chiều đó bác cuốc ba lát đất cuối vườn chôn cái om đựng cục máu.Muốn thắp nén nhang cũng không biết mua đâu ở cái xã chết tiệt này.Bác cũng tự an ủi thế mà hay.Đem về chôn cất còn hơn để lại cho chúng đem về luộc cho chó,heo ăn thay cơm,cám.Tao biết đứa cháu nội chết oan mà đành bóp bụng chịu đựng.Nếu vị đuổi việc vợ chồng thằng Thiện về đây cạp đất mà ăn à.Mày nghĩ . Cùng một con người,cùng một công việc,bên bán sức lao đông,máu thịt để đổi lấy cơm áo,bên lấy máu thịt dân để đổi rượu thịt.Bác Lương lại an ủi.Đời tao rồi sẽ chết đi,thế hệ sau sẽ nối tiếp như một định luật. Ta đi theo cách-mạng không lẻ chịu đói rách như thế này sao?Kết quả ngày nay không ai có thể lường trước được mà đời bác là một thí dụ. Tôi về lại Đà-Nẳng sau khi ra thăm mộ cha tôi mà lòng buồn khôn tả.Bà con,dòng họ tất cả đã qua khổ và nghèo.Biết đến bao giờ mới đổi thay cuộc sống được.Dưới cái gọi là xã-hôi-chủ-nghĩa này ai sẽ là người đứng ra lo toan cho lớp dân nghèo.Câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ.
Qua Thừa-phủ,bến đò xưa cũ Qua Thừa-phủ,bến đò xưa cũ Em có thương sao bến đò chiều Thừa-phủ tóc dài bay theo gió nghiêng che hàng cây xanh và con đường Lê-lợi lá hẹn em đi sao chẳng quay về . Sông Hương long lanh màu ngọc-bích trắng bên bờ những cánh cò bay ngày xưa cũ sao mà tha thiết buổi tan trường đợi chờ có hay ! Tiếng ai gọi qua sông cùng đò nắng chiều bùng lên ngàn sắc con đường dài sao hun hút Thừa-phủ sắc mê rồi theo tháng năm xưa . Bao năm nhịp chèo bờ Nam qua Bắc em xưa áo dài,nón lá tơ duyên đâu rồi Đồng-khánh mắt liếc nhìn Quốc-học những buổi sớm trưa tan theo lời nguyền . Em ngẫn ngơ sao bến đò Thừa-phủ ai đứng bên kia đợi,nhìn sông trôi gió xao làm tình em rộn rã bước qua đò để lung linh mắt môi . Hoàng hôn chiều trôi nắng vàng phố Huế tím pha chiều đỏ rực trôi đâu mà tim em vấn vương để mây trên cao hẹn tình đắng ngọt . Đò trôi xa,em sớm mai nghiêng nón tình đã trao người bến cũ một thời sông bổng xuyến xao đầy vơi mà vắng lặng gió thổi qua ngang cuống quít đầy trời . Mấy năm qua rồi những cặp tình nhân mắt đen,mi cong ai hờ khép ngày xưa ơi ngày xưa long lanh để em qua sông nghiêng bên trời sao quá đẹp . Mười sáu thời em còn áo trắng tay hai ta còn trong tay nhau màu chiều lam-tuyền gối theo cùng sóng em Kim-long anh Vĩ-dạ có quên nhau ? Em tan trường đi về Tịnh-tâm trải lòng trắng theo bông sen màu trắng lên cửa-Sập nhớ một thời lửa đạn qua sông em về theo nổi nhớ tháng ngày xa xăm . Biệt tình em và nổi lòng đầy Huế khi cách xa mới nhói đời tim giăng ngang đoạn sầu bến-đò-Thừa-phủ mai xưa sau em còn lại có đi tìm . Huy Uyên
Quê hương mới Quê hương mới Khi gặp nhau tôi thấy mắt anh cười Bên ngôi nhà còn thơm mùi gỗ mới Hạnh-phúc ơi một đời thay đổi Ấm lòng ai rời bỏ xứ ra đi . (Quê nhà xưa áo vá với nón cời và ruộng đồng,bầy trâu đói ốm ) Nhớ ngày nào anh đến Hai tay không sự nghiệp cơ-đồ . Trên hai vai hằn nặng âu lo Cơm áo,cháo rau ngày hai buổi . Anh già sớm theo từng ngày Còng lưng trên chiếc xe đạp thồ tới tối . Mồ hôi đầm đìa nước mắt chan cơm . Tưởng quá khứ về quanh mùi rạ còn thơm Và giấc mơ đời Đến cùng anh quá thật Ba mươi năm qua với tấm lòng bát-ngát Đời tặng anh một đóa hoa hồng Đã qua rồi những ngày tháng long đong Sắc thắm đỏ với nụ cười rạng rỡ . Chiều nay bên ngôi nhà mái đỏ Tim tôi vui hòa nhịp tim anh Cám ơn đời qua một thuở xoay quanh Từ mái tranh Qua rẫy rừng Bạc lòng cháy lá . Đến bây giờ là tất cả Mãnh vườn xanh cây trái mượt mà Những luống cà trong vườn chiều trỗ hoa Thương ai mà giọng hò mời gọi . Bên mâm cơm nhà nóng hỗi Anh khề khà nhấp chén rượu mừng vui Ánh trăng nghiêng qua cửa cũng bồi hồi Ghé xuống đám cây vườn thầm thì nói . Về một con người Và một ngôi nhà mới Ở phương xa thấm đượm chút tình Cháy đỏ trong lòng Thắm một niềm tin . Huy Uyên Hai mươi năm sầu mưa Đêm nay nằm ngũ đất buốt lạnh về từng cơn bao năm quanh bếp vợ buồn lại nối tiếp buồn . Nhà nữa gian chái dột kê lại bàn thờ cha nhìn bằng,cờ Tổ-quốc lòng đớn đau xót xa ! Con ba đứa phiêu-lưu đất người đêm ngũ đói viết thư về thăm hỏi mẹ bệnh,sao bây giờ ? Tôi không cha không mẹ không bạn bè anh em không thôn làng nhà cửa nhưng có lắm nổi buồn . Thở hoài trong bóng tối hình hài như đốt thiêu bên kia bờ mong đợi như chó hoang nhìn chiều . Tôi đi,đi đi mãi cuối chân trời mù tăm người quanh tôi qua lại sao lạ xa quá chừng . Hai mươi năm rồi hơn nữa đời cây chết đứng dưới chân cờ lồng lộng giữa trời cao đất gần . Mưa suốt cả một đời đêm thân ra rao bán mưa sầu đêm vô tận bao giờ thôi mưa ơi ! Huy Uyên Những đoạn rời Gò-nổi 1- Có lẻ xuân đã về trên núi người đi từ độ tháng giêng nhiều khi em và mẹ trong vườn nhìn bông cải vàng thấy nhớ . Mưa từng sợi nhỏ chim xưa giờ đã bay xa em tím theo những nụ hoa cà hẹn hò cũ chắc phai rồi năm ấy . Nhìn ngọn cờ bay ngày qua nhà công tác vai ba-lô áo bạc uống bát nước chè xanh xanh mấy mùa luống cải chè nhà em mới hái có thắm lòng hai ta . 2- Tôi đã về đây quê nghèo Gò-nổi có mẹ còng lưng chờ con chập tối rừng lau,rừng lau vi vu qua rồi binh lửa mịt mù . Tiếng mõ ơi ai khua như làng ta mừng đón quân về mười năm,hai mươi năm đánh thù tới tấp vợ tôi năm rồi bỏ xác giữa vườn ngô dỡ nữa luống cày pháo thù nung tim đỏ rực mồ chưa xanh cỏ đến hôm nay . Tôi đi trên ruộng vườn đổ nát tôi đi trong xóm làng xơ xác quê ơi trên vai căm hờn quê ơi trong tim trong máu đau thương . Có những đêm chuyển quân vợ tôi cười ngậm ngang ngọn tóc bên bến đò trăng chiếu bạc nói sao cho hết niềm thương . Bao giờ cũng bắt đầu nổi đợi chờ và lòng chung thủy hạnh-phúc hai ta giữa mùa chống mĩ phút vui rồi cũng chia tay nơi đó một bóng hình ghi nhớ chiếc mũ tai bèo tấm ngụy trang vắt cổ hình ảnh anh-hùng,người giải-phóng-quân . 3- Bên ao cá bác Hồ buổi sáng hai bàn tay em quá đổi dịu dàng điệu múa năm xưa nơi chiến khu như trở lại những con cá nhỏ như còn sống mãi đang về cùng sông . Nhớ những ngày em là cô gái văn-công giữa đạn bom cất cao tiếng hát trên cao những vì sao xa nhất long lanh những đêm qua mau đợi chờ . Gò-nổi đạn bom cày xới đã qua mà người đi sao không về nữa tháng ngày em ra tựa cửa chờ đợi người mà người mài chia xa ... Huy Uyên
Về Quảng-trị 2 Về Quảng-trị 2 Dặm sầu dâng ngang thành-cổ mùa về theo mắt lệ ngày xưa mà để hồn ai còn đứng đó hơn bốn mươi năm quên cả lối về . Chuông gọi hồn trên đồi La-vang mân-côi ngàn đời tình mẹ chim bay chiều ríu rít từng đàn Quảng-trị qua rồi dâu bể . Quảng-trị thả nắng buồn mắt lệ em đang ở đâu mà chưa quay về tôi mãi chờ,năm canh thao thức Mỹ-thũy gọi hoài sao em không nghe ! Bến-hãi vẫn sáu mươi năm đợi người xẻ chia đắng cay tình Nam-bắc đứng trên cầu Hiền-lương mà khóc tình người theo ngày tháng xa rơi . Một thời về Cồn-tiên,Dốc-miếu lên cao xuống thấp bóng dài bên đồi từng hàng liểu thả tóc theo chiều mà nhớ ai . Rockpile một mình đơn lặng bên đường gió hiu hắt bay đường lên Khe-sanh quạnh vắng mà sao thương nhớ vơi đầy . Nghiêng treo Dakrong ngút ngàn trời mây sông nước Lao-bão xa ranh giới hai miền Đen-sa-vằn đợi chờ bao năm thề ước . Gặp em,nắng chiều đường-9 sân bay Tà-cơn đọng sương núi đồi một thời lửa đạn thương ai năm tháng sa-trường . Bốn mươi năm ngũ lưng đèo thức dậy ngẫn ngơ đêm thung lũng bước qua bao dâu bể buồn hiu khi quay lại đã mấy mùa lá rụng . Những bãi ngô vàng , xanh ngắt đẳm thắm máu người chiến trận năm xưa lên đồi nhớ ai mà khóc đau lòng chi để nước mắt chan mưa . Về Quảng-trị để mà sầu nhớ mãi em tôi có tiếp trọn đường trần Thạch-hãn giờ lặng chết bên sông treo hồn đi hoang cho lòng thêm tê tái . Huy Uyên
đám Cưới M"nong ĐÁM CƯỚI M"NONG Ước ao tới một ngày đám cưới em M'nong chúm chím cười thẹn thùng quanh vòng đeo tay đeo cổ lược ngà cài tóc thả khăn đội đầu đẹp quá quanh váy mới xúng xính đi bên nhau bao lời thề hẹn . Ước ao một ngày đâm trâu vui mừng măng chua lên nương mình hái ché rượu cần say nho nhỏ cúng Dàng gắn bó thật lâu đi đến trọn đời người ơi ! Têm trao nhau miếng trầu nồng xanh màu thêm mùa cưới hạnh phúc về quá mới rộn ràng ngõ trước nhà sau chim T'rưng vui hót cùng nhau mở hội. Chiêng vang từng hồi say sưa mừng vui bao ché rượu đầy tắm trần truồng con trai con gái cho thêm cặp đôi vú mới tươi hồng. Tối đêm trăng tròn nằm chung cùng chim ca vượn hót bên đàn nai ngơ ngác đứng tác bên con suối đầu nương trên rẫy rộn rã tiếng hát của hai người. Môi dính một lần thôi thổi bầy chim sáo qua sông ưng cái bụng,cái lòng vui quá là vui ... hội mùa đám cưới M"nong Huy Uyên
DMZ,Gio-linh xuân về DMZ,Gio-linh xuân về Thương nhớ người quay lại Gio-linh lên Dốc-miếu vương sầu hoài niệm gió Lào mang theo chút tình khuya trong vườn em ra giếng tắm gội sạch đời em và cả luôn anh . Gió Gio-linh đậu ngực em thấm lạnh chút sương mây ngợp chảy cồn cào tình anh trao trôi sông bỏ biển em một mình giờ dạ có nôn nao . Không quên đâu máu lớp người đã khuất vành đai đen quạnh trắng những nấm mồ Cồn-tiên xưa người đi không hết Gio-an địch tràn nhuộm máu xuân thu . Hoang hóa đồng kẻm gai hố bom người cầm giữ đêm ngày gian khổ Gio-linh quắt quay tiếng xót hòa-bình ruộng đồng lúa xanh đôi bờ tooc(*) phủ . Qua rồi bao đoạn đời hy-sinh còn mất em giờ mặn cay đời một nắng hai sương bên sông nước chảy dòng trong ngọt thơm thảo chiều trôi vạn nẻo đường . Sáng trong vườn em ra hái rau bà-mẹ-Gio-linh ngồi một mình buổi trước tay nghiêng che mắt khẻ hò qua rồi chiến chinh,nghĩa trang đau xót . Gio-linh nắng sương hư-ão trên đồi đất đỏ nhuộm chân ai em dặn lòng thương và nhớ hắt hiu chờ người đi tháng rộng năm dài . Xuân về Gio-linh rét lạnh giêng hai ./. (*) gốc rạ Huy Uyên (Quảng-trị 27 tháng chạp)