Trường ca cảm thán nàng Lê Ngọc Hân: Ai Tư Vãn Ai Tư Vãn, tiếng khóc than Điếu văn Hoàng Hậu ngút ngàn khổ đau Trải qua đại nạn bể dâu Xe rồng hun hút dãi dầu khói hương Cầu tiên đỉnh núi thê lương Thềm hoa hiu hắt đoạn trường phong vân Tơ duyên sao nỡ rút dần Trời cao thăm thẳm tủi thân má đào Cờ vàng Bắc phạt xôn xao Anh hùng mã thượng chiến bào máu pha Sông hồng cuồn cuộn phù sa Phụ Hoàng vâng mệnh ngọc ngà vu quy Phụng long áo gấm quạt quỳ Se tơ kết khóc tà huy ráng chiều Phú Xuân thục nữ mĩ miều Giang Nam Đồng Tước yêu kiều kém chi? Ái tình sâu nặng lâm tri Ngàn năm xanh ngắt đền nghì trúc mai Thanh tao rất mực chương đài Nửa đường đứt gánh đêm dài lệ chan Ngọc Hân thiên bảo ứa tràn Hoa phong bày tỏ nồng nàn xinh tươi Ai ngờ giông tố tả tơi Bể vùi sông dập cảnh đời biệt ly Mùa hè nắng đổ kinh kỳ Mưa thu trái tiết nhung y đầm đìa Xiết bao hoảng sợ chia lìa Miếu thần cầu đảo mấy thìa thuốc tiên Danh y đón khắp mọi miền Hẹp hòi con tạo quy tiên chầu trời Đau thương tang tóc muôn nơi Nhân gian sầu cảm lệ rơi thảo trùng Kiếp này trọn nghĩa thủy chung Bi hoan tán tụ hãi hùng vó câu Xe loan khấp khểnh qua cầu Nại Hà nức nở mái đầu tuyết sương Cậy ai đá lấp sông thương Lẻ loi phận thiếp thê lương khóc chồng Tỳ bà gảy khúc tang bồng Hồn ma bóng quế qua sông anh hùng Hành quân bóng tối mịt mùng Người khiêng kẻ võng lạnh lùng gió may Mơ màng bao nỗi đắng cay Bàng hoàng tỉnh giấc còn say với tình Đống Đa tướng sĩ thiên đình Ngọc Hồi sấm sét tinh binh bất ngờ Canh ba gà gáy xác xơ Phòng the quá bụa giấc mơ tủi hờn Trăng lên sướt mướt đòi cơn Bên rèm cửa sổ chập chờn dáng ai Mặt rồng khắc khổ u hoài Oai phong tột đỉnh tuyền đài thẳm sâu Thôi đành xuống tóc xin cầu Giai không tứ đại ngọc châu vẹn tuyền Ba sinh tìm lại cơ duyên Nghìn năm hương lửa thuyền quyên tuyết đào Trộm nghe Thang Võ anh hào Công lao đế nghiệp thọ cao mệnh trời Giúp dân cứu nước thương đời Công trình Nghiêu Thuấn lòng người tạc ghi Chồng ta nào có kém gì? Mà sao mệnh yểu chim di nấm mồ Xót xa vận nước cơ đồ Giọt châu lã chã liễu bồ thiết tha Ngậm ngùi di chiếu lan xa Đất trời ảm đạm nhân hà thảm thê Chập chờn nửa tỉnh nửa mê Mối sầu ai gỡ ê chề tiệc hoa Chữ tòng khóe hạnh nhạt nhòa Đền ơn mưa móc thái hòa dân an Thân còn thể phách mê man Lần theo bồng đảo suối ngàn hồn mây Bần thần giây phút ngất ngây Thiếp chàng đàm thoại vui vầy thâu canh Bình minh chim hót trên cành Mỉa mai oanh yến kinh thành lìa xa? Âm dương đôi ngả ta bà Hoàng hôn đom đóm bóng ma vật vờ Thương hai trẻ nhỏ ngây thơ Mất cha côi cút bơ vơ gọi hoài Tưởng rằng lạc trốn thiên nhai Tiếng gà xao xác đêm dài chiêm bao Vật mình ôm gối khát khao Ngọc Kinh xa lắc ngày nào tới nơi ? Cúng sao giải hạn cầu trời Khối tình chôn chặt cạn lời nước non Tình xưa gang tấc đâu còn Trước sân bóng nguyệt lầu son dãi dề Sính ca thổn thức não nề Tay ngà vuốt phím bốn bề lửa thiêu Ngẩn ngơ hồn lạc phiêu diêu Tử quy giục giã sáo diều đứt dây Đông tây buồm trắng chật đầy Cửa sông quằn quại bóng cây rườm rà Trông nam thấy cánh nhạn sa Ngóng về phương bắc bao la chừng nào? Tỳ bà xé mảnh yếm đào Hán cung thuở nọ nghẹn ngào Chiêu Quân Cõi tiên chẳng vướng bụi trần Chung gương lược trải tần ngần mặt hoa Linh sàng bài vị khói nhòa Gót lân lẫm chẫm trước tòa đài hương Áo gai mũ cói tang thương Xác ve gầy yếu thê lương má hồng Hai hàng văn võ tam công Bàn dân thiên hạ ngóng trông tiên hoàng Hang cùng ngõ hẻm hoang mang Kẻ sơ còn thế họ hàng người thân Ngồi trông héo hắt gốc phần Khẳng khiu gầy guộc tấm thân cát đằng Sân chùa ảm đạm mây giăng Tụng kinh gõ mõ tuyết hằng giá băng Giọt mưa thánh thót đất bằng Kim Tiên quy ẩn xích thằng kiếp sau Chiêu Nghi lòng mẹ buồn rầu Thương con nhớ cháu mái đầu bạc phơ Oán thù ai dễ làm ngơ Vua quan nhà Nguyễn đợi chờ một khi Vạc dầu xử tội lăng trì Phanh thây tứ mã tình nghi xa gần Áo nâu lầm lũi chân trần Bùn lầy tay lấm che thân ngọc ngà Sương mờ sầu tủi Hằng Nga Hai vầng nhật nguyệt cảnh nhà chứng cho! Lần hồi bữa đói bữa no Trăm tai nghìn mắt rình mò sớm hôm Nửa đêm con sốt mẹ ôm Mưa rầm rả rích cá tôm khóc thầm! Ngọn đèn leo lắt lầm rầm Bát nhang tàn muội tím bầm ruột gan Bụi hồng vó ngựa quan san Ghập ghềnh sỏi đá thông ngàn gió khơi Thuyền đò cách trở chơi vơi Hai con nhỏ dại khóc cười bơ vơ Xa xăm chàng có đâu ngờ Bỗng dưng đời thiếp xác xơ thế này? Bồ hòn ngậm đắng nuốt cay Triều đình đổ nát vần xoay gian thần Tôi trung kẻ sĩ mất dần Tây Sơn chán nản xa gần lao đao Mặc cho họ ngoại xới cào Nỡ nào để giọt máu đào chảy xuôi? Tình thâm cốt nhục than ôi! Tham quan ô lại thịt xôi bầy đàn Qui Nhơn thành quách lụi tàn Màn trời chiếu đất khóc than dân tình Hùm beo Gia Định rập rình Làm sao cự nổi thất kinh ngai vàng Trăm năm cơ nghiệp phũ phàng Nghìn năm tiếng để bẽ bàng đế vương Hồn thiêng chín suối tỏ tường Bát cơm chén nước khói hương cúng rường Người khôn kẻ khó qua đường Sẻ san chia sớt tình thương mặn mòi Cô đơn bồ liễu lẻ loi Chuông chùa Thiên Mụ thiệt thòi lan xa Còn đâu mình ngọc da ngà Sắt cầm dìu dặt thiết tha thuở nào Thu ba vàng võ hư hao Nửa vầng trăng khuyết lệ trào mưa sa Luân hồi trong cõi ta bà Kiếp sau gặp lại xót xa yếm đào Hàn huyên chồng vợ nghẹn ngào Vòng tay ôm ấp thì thào gió mây Bần thần giây phút ngất ngây Nỉ non chưa hết vui vầy biệt ly Giận hờn xé mảnh tang y Mong chi cánh nhạn kinh kỳ giọt sương Ngàn lau xa lắc thê lương Cõi trời thăm thẳm dặm trường mù tăm Tơ giăng cái kén dâu tằm Cuốc kêu khắc khoải đêm nằm sầu mang Ai hay mộng mị mơ màng Nâu sồng ướt đẫm thiếp chàng rời xa Xôn xao eo óc tiếng gà Bàng hoàng ngồi dậy canh ba não nùng Ngàn khơi sóng vỗ chập chùng Bình minh thấp thoáng rợn rùng quân binh Ngập sâu đồ thán chúng sinh Cờ đen san sát điêu linh giống nòi! Hóa công sao nỡ hẹp hòi Để cho tiên đế về nơi suối vàng Cơ đồ sự nghiệp dở dang Nấm mồ vô chủ ngỡ ngàng đồng hoang Quạ kêu nắng cháy chang chang Một rừng xương cốt vành tang não nùng Giang san bão tố mịt mùng Ngàn năm tuyết hận anh hùng mấy ai ? Rồng thiêng thác xuống tuyền đài Hỏi rằng Nam Quốc anh tài tìm đâu? Lăng trì vạc nấu sôi dầu Trẻ già lăn lóc đầu lâu trợn trừng Lẽ nào dân nước rửng rưng Tiệc hoa nhà Nguyễn vui mừng chiến công Thẻ bài cấm chợ ngăn sông Sưu cao thuế nặng chất chồng dân đen Công hầu bá tước bon chen Ngựa xe nghễu nghện phận hèn kể chi Chặt đầu giáo sĩ tu mi Phương Tây đoạn tuyệt xá gì quốc huy Lao nô khổ dịch biên thùy Quan trường bán chữ ù lỳ sĩ phu Trong nam ngoài bắc thâm thù Ki Tô máu chảy mịt mù giang san Kể sao cho hết bạo tàn Sinh linh thảm khốc bần hàn khổ đau Quả cà con cá lá rau Lần hôì sớm tôí theo nhau lên rừng Măng tre củ chuôi cầm chừng Mẹ cha bóp bụng thắt lưng ruột cào Tây Sơn tuấn kiệt thuở nào Chồng ta dẫn dắt tự hào giang sơn Quân Thanh một trận sạch trơn Đống Đa còn đó chập chờn bóng ma Càn Long phải sợ chồng ta Trời gìa ác nghiệt mà ra thế này Quảng Tây cầm chắc trong tay Phút đâu tuột mất đắng cay lạc loài Nam bang nuối tiếc mãi hòai Ếch nằm đáy giếng thở dài sấm vang Phất phơ kìa ngọn vàng Còn ai mang vác vẻ vang bao đời Ươn hèn quen thói ăn chơi Căm tâm nô lệ lòng người phân ly Quang Trung thế trận xuất kỳ Một thời oanh liệt quân uy khải hoàn Thần cơ diệu toán chu toàn Công đồn diệt viện Thoát Hoan trống đồng Chồng ta học tập cha ông Rạch Gầm Xòai Mút hỏa công tung hoành Thăng Long tốc chiến sử xanh Hỏa lôi động đất oai danh thiên thần Mưu sâu khét tiếng xa gần Đại đao thế võ bôị phần hiểm nguy Máu đào nhuộm đỏ nhung y Bừng bừng khí thế quốc kỳ tung bay Quân Nam càng đánh càng say Xiêm La Chân Lạp dạn dày Ai lao Liên minh Nguyễn Ánh năm nào Rước voi dày mả bới đào vấy nên Tham lam quyền quý bạc tiền Đầu cơ tích trữ đảo điên giống nòi Tứ bề vây hãm xăm xoi Thanh Triều ngấp nghé cống đòi nhiêu khê Ngoại giao thương thảo mọi bề Nâng cao đời sống hẻ hê dân nghèo Trẻ già trai gái mừng reo Non xanh nước biếc trong veo suối nguồn Chữ Nôm truyền dạy xóm thôn Từ nay quốc chủ suy tôn thánh hiền Á đông gốc rễ vững bền Than ôi vận nước xoay liền một khi Dặn dò trước lúc ra đi Bề tôi thất tín ngu si tồi tàn Gian thần tâm địa dã man Chia bè kết cánh nát tan cơ đồ Ngô Văn Sở, lắm mưu mô Lừa thày phản bạn đào mồ chôn thây Cha con chúng nó một bầy Họ Bùi chia chác cáo cầy thịt xôi Vũ Văn Dũng, kẻ bề tôi Can trường đảm lược sục sôi căm hờn Ngoài khơi quân Pháp chập chờn Chiến thuyền sắt thép từng cơn sóng gầm Khói hương nghi ngút khóc thầm Bao nhiêu tâm sự tình thâm tỏ bày Suối vàng ngậm đắng nuốt cay Thương cho dân nước đọa đày can qua Phú Xuân đồi tím sim mua Hương Giang nước chảy bốn mùa quạnh hiu Nhìn trông quang cảnh buồn thiu Còn đâu hoa bướm dập dìu bên nhau Ai hay thanh sắc phai màu Bão giông thịnh nộ nát nhàu cỏ cây Hai con nhỏ dại thơ ngây Mái tranh dột nát canh chầy mẹ than Lọ là đá cũng nát gan Não lòng hoàng hậu bần hàn khổ đau Đói nghèo bệnh tật đuổi nhau Vào ra sớm tối dãi dầu nắng mưa! Ngô Thì Nhậm cũng chẳng vừa La Sơn Phu Tử sớm trưa luận bàn Đại thần rường cột gian nan Như Phan Huy Ích thân tàn đòn roi Đặng Trần Thường nó xăm soi Tiểu nhân hèn mọn trông coi pháp trường Công hầu danh tướng tai ương Thảm thê tổ yến xử đường oan gia Dễ ai thọ hưởng tuổi già Mình làm mình làm mình chịu đầm đìa máu tươi Trăm năm mai mỉa tiếng cười Oan khiên nghiệp chướng hại người hại ta Trông ra bốn bể nhân hà Thẳng ngay dường ấy xót xa chừng nào Dương Tu uất hận máu trào Chính nhân Hàn Tín anh hào mấy ai? Đường trần sao lắm chông gai Oan oan tương báo tuyền đài thảm thê Bùi Thị Xuân trọn lời thề Voi dày ngựa xéo chẳng hề sợ chi Ngọc Hân khấn bái thầm thì Chỉ nghe gió thoảng rầm rì bên tai Nỗi niềm sầu hận u hoài Ngoài sân giun dế bi ai não nề! Giọt mưa thánh thót dãi dề Quê hương xa cách chán chê phận mình Vách tường chiếc bóng in hình Mà sao xa lạ điêu linh hãi hùng? Xung quanh vắng vẻ vô cùng Bàn thờ lạnh lẽo rợn rùng hồn ma Sương rơi ngọn cỏ quanh nhà Dấu giày còn đó thiết tha đợi chờ? Âm dương cách biệt đâu ngờ Nghe làn gió thổi dật dờ hương sen Chập chờn dáng dấp quen quen Mặt rồng đẫm lệ bóng bóng đen lờ mờ? Giật mình tiếng gọi u ơ Thương hai trẻ nhỏ ngây thơ “ Phụ Hoàng“ Rình mò dòm ngó bên đàng Mạch rừng tai vách trễ tràng trống canh Buông tay phó mặc thôi đành Rủi may phận thiếp mong manh liễu bồ Ăn sương tiếng quạ sông hồ Xiết bao kinh hãi nhấp nhô sóng cồn Chiều thu chạng vạng hoàng hôn chập chờn đom đóm rủ hồn về chơi Ngậm ngùi nước mắt tuôn rơi Thương chàng lạnh lẽo ở nơi suối vàng! 13.8.2019 Lu Hà