Nỗi Niềm Oan Trái Cảm xúc thơ Cao Bá Nhạ bài 1 Trăng sao vằng vặc quê nhà Ngân hà u uẩn quan nha thói đời Làm sao thấu tới cõi trời Nam Tào Bắc Đẩu kiếp người trầm luân Chư tăng Phật độ thế nhân Gia Tô tín hữu lần khân đoái hoài Nho gia đạo pháp bi ai Cuốc kêu khắc khoải linh đài thâu canh Trước sau giữ tấm lòng thành Nỗi niềm oan trái thanh danh tỏ bày Tám thu dầu dãi đắng cay Văn chương dòng họ ai hay vẽ vời Xuất thân khoa bảng một thời Cao Dương võng lọng thảnh thơi chữ vàng Chim hồng hộc, được vẻ vang Đêm soi Lưu Hướng ngày sang vân trình Tràng Khanh nấu sử sôi kinh Trọng Thư Thái Ất anh minh giật cờ Trớ trêu cảnh ngộ bơ thờ Trần gian trái khoáy xác xơ nhân tình Còn đâu thế thái phẩm bình Nửa đời tiên phụ trung trinh phụng thờ Giá cầm Triệu Biện sững sờ Hạc vàng thư phụng vần thơ vịnh đào Hà Dương phải buổi lao đao Ngư Dương hát lúa thanh tao với đời Thánh minh mưa móc chơi vơi Tử Văn nổi trận lệ rơi đôi hàng Ngồi chơi Lý Bạch muộn màng Hồn thơ tức tưởi bẽ bàng dở dang Âm u ngục tối giá băng Tiêu ma sự nghiệp tuyết hằng phỉ phong Hết rồi ngày tháng thong dong Điếc tai luân tuất cầu mong ích gì? Đời ta như cánh chim di Chập chờ đom đóm rầm rì bóng đêm Vườn rau ao cá êm đềm Quê hương chòm xóm bên thềm ánh trăng Vợ hiền con cái thung thăng Bỗng dưng tan tác phũ phàng gió sương Ngóng trông Hoàng thượng đoái thương Đèn trời soi xét cương thường quốc gia Tử sinh dao cắt chia lìa Sập sè nấm cỏ mộ bia điêu tàn Trăm năm thiên hạ luận bàn Nghìn thu miệng lưỡi thế gian phũ phàng Còn ai thắp một nén nhang Người qua kẻ lại ngỡ ngàng đứng coi ? * Nguyên tác thơ song thất lục bát “ Tình Tự Khúc” 10.1.2020 Lu Hà Nỗi Niềm Oan Trái cảm xúc thơ Cao Bá Nhạ bài 2 Lắng nghe hồn lạc mưa rơi Cáo chồn hoang dã chuột dơi bầy đàn Mạch ngầm rên rỉ ứa tràn Thị phi bia đá thế gian khóc cười Hai cành ấm lạnh tả tơi Hàn mai một khóm rong chơi bướm vàng Đường mây trở lại xóm làng Mùa xuân hoa nở họ hàng bình an Tiếng dơ rửa sạch long nhan Bình tan gương vỡ giang san ngậm ngùi Nỡ nào tận diệt chôn vùi Nắm xương hài cốt đen thui dạ đài Phù sinh thoi thóp trần ai Tru di tam tộc u hoài ngàn thu Hoàng tuyền khói tỏa âm u Một đoàn dắt díu mịt mù đi đâu? Trẻ già lớn bé từng xâu Nại Hà sóng giữ chân cầu biệt ly Bia truy lệ, mảnh nhung y Hiếu trung quốc báo âm ty thẹn lòng Nhạn sa bến nước sầu đong Sông Hương núi Ngự thong dong cánh buồm Quan nha lính lệ à uôm Cung dâu yến sợ cá tôm giật mình Cắn tay nhỏ máu thánh minh Cửu trùng trễ nải xem khinh tơ mành Phụng hoàng thư đến Mao Khanh Đường xa thăm thẳm cao xanh giãi bày Từng trang huyết lệ đắng cay Đục trong gạn lọc xưa nay tỏ tường Triều đình thần tử vấn vương Tôi con thủ phận hiền lương thuở nào Khỏi cầu chiết liễu thanh tao Cố nhân còn nhớ thi hào mấy ai? Phong trần bặm bụi dấu hài Nghẹn ngào sơn hải canh dài lệ chan Thú ca ngâm, cảnh bần hàn Học trò dạy bảo khuyên can sớm chiều Nhà tranh vách đất liêu xiêu Lần hồi ngày tháng hoang liêu cỏ bồng Vào ra dăm chú tiểu đồng Thiếu Lăng thủ tự ngóng trông thái hòa Tráp Vĩnh Phúc, giọt mực nhòa Chuông chùa văng vẳng một tòa hương sen Trầm luân nếm trải bao phen Sân Trình cửa Khổng luyện rèn nho gia Thơ văn đàn hạc trau tria Thịnh đường chẳng để bên rìa rừng hoang. *Nguyên tác thơ song thất lục bát“ Tình Tự Khúc“ 11.1.2020 Lu Hà Nỗi Niềm Oan Trái cảm xúc thơ Cao Bá Nhạ bài 3 Giang hồ mến cảnh lang thang Thay hình đổi dạng vào làng hàn nho Dần dà rồi cũng đỡ lo Túi thơ Tư Mã thăm dò gần xa Đào Am vườn chủ thần hoa Cúc mươi dăm khóm nhạt nhòa trúc mai Tần ngần nghĩ chuyện khứ lai Hôm nay tạm ổn ngày mai thế nào? Nhân duyên se kết chỉ đào Thê nhi quấn quít dạt dào oanh ca Mỏi mòn Vương Xán thiết tha Ngẩn ngơ Hướng Tú cửa nhà khang trang Cầu mong chữ Gấm chiếu Vàng Nửa đêm thức giấc mơ màng nẻo xa Chập chờn một dải Ngân Hà Dòm xong cửa sổ cung Nga thẹn thùng Đại dương sóng vỗ chập chùng Để hồn di thể tận trung lời thề Thiên kim muôn dặm sơn kê Ghi lòng tạc dạ dãi dề nắng mưa Na Sơn bảng lảng mây đưa Đầy tràn Châu Thủy sớm trưa sụt sùi Hoạn Kiều thương cảm ngậm ngùi Trường Giang bi thảm dập vùi não thân Chần chừ nấn ná lần khân Muôn loài thụ tạo ngại ngần tử sinh Vì sao ta phải liều mình? Tinh cha huyết mẹ thiên đình sáng soi Hiếu sinh trời đất rạch ròi Thần linh chứng giám mặn mòi tào khang Dấu đi kiên quyết mọi đàng Dây mơ dễ má họ hàng liên can Cảm hoài năm tháng chứa chan Nghêu ngao đồng tử nghèo nàn thanh tao Tiêu sầu ướt thấm giấy đào Châu sa ngấn lệ nghẹn ngào câu thơ Người buồn phong cảnh bơ thờ Thông gầy như trúc xác xơ liễu vàng Mây đen sầm sập sấm vang Lơ thơ rèm cửa thiếp chàng bên nhau Mặn nồng con cá lá rau Bữa no bữa đói quả cau lá trầu Đá vàng một cuộc bể dâu Uyên ương một cặp đĩa dầu hư hao Vợ hiền thơm thảo yếm đào Con thơ bú mớm sữa trào vành môi Ngày vui ngấn ngủi than ôi! Bỗng đâu ngăn cách xa xôi cửu trùng. 12.1.2020 Lu Hà Nỗi Niềm Oan Trái cảm xúc thơ Cao Bá Nhạ bài 4 Màn đêm sương phủ mịt mùng Tám năm dư phải chập chùng biển khơi Phập phồng ánh nắng mặt trời Gia đình nặng gánh tả tơi búa dìu Cảnh nhà xơ xác buồn thiu Hoàng hôn chiếc bóng đìu hiu tiếng gà Chạnh lòng nhớ mẹ thương cha Vợ con nheo nhóc xót xa não nùng Đòn roi cai ngục rợn rùng Hỏi tra mánh lới lạnh lùng xiết bao Từ đâu vu khống kẻ nào? Làm sao biết được máu trào tim gan Nhẫn tâm chúng dám lường gàn Để ta phải chịu trăm ngàn khổ đau Gia phong đạo hạnh trước sau Bụi trần phủ lấp vàng thau lu mờ Ngày nay nào có khi ngờ Tai bay vạ gió dật dờ bước chân Lao đao nếm trải phong trần Dằng dai kiếp trước gian truân đủ mùi Thanh danh gia phả ngậm ngùi Thương đàn con cháu dập vùi bùn đen Kinh luân đầy bụng luyện rèn Văn chương ba thước ngợi khen xa gần Tờ oan mở ngỏ phân trần Xá thư chờ đợi thánh ân đêm ngày Thương tình nhi nữ rủi may Phòng the lạnh lẽo lắt lay gió lùa Chiều buông văng vẳng chuông chùa Nhạn bay tăm cá bốn mùa ai hay Mặc nhiên vũ trụ vần xoay Oan khiên thế sự đọa đày chẳng tha Lưới trời lồng lộng bao la Hiền lương gian ác Phật Đà chứng tâm Nỗi niềm oan khuất tím bầm Dao hàn cứa thịt tình thâm giống nòi Mong manh thân phận lẻ loi Tổ tiên chín suối thiệt thòi cháu con Đan thành trọn tấm lòng son Trời xanh mưa móc may còn thấm chăng? Cầu cho trọn mối xích thằng Vinh danh gia tộc tuyết hằng phỉ phong Gia Tô có Chúa Quan Phòng Nho gia Khổng Mạnh thong dong nhiễu điều Đài gương trong suốt bao nhiêu Đền ơn khuyển mã còn nhiều về sau Dặn dò nối tiếp theo nhau Mưa dầm nắng dãi nát nhàu cỏ cây Tan xương nát thịt óc lầy Ngậm vành kết cỏ giãi bầy tim gan Triều đình văn võ bá quan Công minh chính trực khuyên can Thượng Hoàng? *Nguyên tác thơ song thất lục bát“ Tình Tự Khúc“ 13.1.2020 Lu Hà Nỗi Niềm Oan Trái cảm xúc thơ Cao Bá Nhạ bài 5 Liệu bề ẩn dật trong làng Vùng xa hẻo lánh còn ràng buộc ai? Gia hương chẳng ngại khứ lai Gỡ dần thế bí ngày mai thái hòa Hèn ra sơn thủy nhạt nhòa Một sương hai nắng thỏa hoa đôi phần Sớm khuya thê tử ân cần Bát cơm manh áo lựa lần tiến kinh Muôn tâu thánh thượng quang vinh Khấu đầu trăm lạy thánh minh trợ phù Nhi thần bèo bọt phù du Thủy triều sóng dữ hoang vu dập dờn Trời giông bão giật từng cơn Phá tan giấc ngủ chập chờn bấy lâu Nhà tranh vách đất mưa ngâu Tưởng rằng khuây khỏa đĩa dầu đầy vơi Mấy năm ngõ vắng sương rơi Xóm làng thanh tịnh là nơi náu mình Bỗng đâu sấm sét thất kinh Lửa rừng đuốc cháy quân binh quanh nhà Gớm thay bụng mọc lông gà Đặt điều vẽ bóng sai nha cửa quyền Ngựa hươu thay đổi gọi tên Oan khiên giá họa bạc tiền cầm tay Không xương miệng lưỡi cáo cầy Từ không nói có đọa đầy chu di Bên thềm lăn lóc thê nhi Gần xa tức tưởi xầm xì xóm thôn Người nách thước, kẻ vô hồn Dao phay mã tấu du côn bạo tàn Đan biều vung búa đập tan Lợn gà eo óc kêu van Tiểu Đồng Đầu trâu mặt ngựa sổng chuồng Rụng rời khung cửi tấn công điên cuồng Ngảnh trông yếm thắm chỉ hồng Con thơ khát sữa bế bồng khổ đau Gông cùm xiềng xích tranh nhau Một khung cũi sắt nhuốm màu máu tươi Than ôi! Kẻ khóc người cười Áo quần xộc xệch tả tơi não nùng Giáo gươm sáng loáng hãi hùng Loăn xoăn mái tóc rợn rùng hương lân Ngẩn ngơ miệng nói đưa chân Giọt phiền lai láng tủi thân má đào! *Nguyên tác thơ song thất lục bát“ Tình Tự Khúc“ 14.1.2020 Lu Hà Nỗi Niềm Oan Trái cảm xúc tho Cao Bá Nhạ bài 6 Cầm tay bịn rịn nghẹn ngào Dặn dò vội vã thều thào bên tai Qua cơn bĩ cực thái lai Đèn trời soi sáng ngày mai rõ ràng Bấy lâu ta đã dấu nàng Dớp nhơ chú để họ hàng oan khiên Thẹn lòng nghĩ tới tổ tiên Sương rơi chắn lối sầu miên vương cầu Bàng hoàng chẳng biết đi đâu? Hương Sơn Ô Mễ dãi dầu mây bay Mấy lần lạc lối nào hay Yến bay thấp thoáng hôm nay chia lìa Tiếng man ráo rác bên rìa Quyên kêu khản giọng đầm đìa giọt châu Phong phanh tà áo diềm bâu Đỏ hoe khóe hạnh mái đầu rối tung Heo may cỏ lác mịt mùng Gập ghềnh vó ngựa não nùng thê lương Ngại ngùng chắn gió che sương Thương thân tứ đại dặm đường xa xôi Chuông chùa cổ tự mấy hồi Trống quan thành giục một thôi lại dừng Người qua kẻ lại rửng rưng Hết đêm lại tối đếm từng xóm thôn Dạ bời ruột rối bồn chồn Gông cùm ba thước thần hồn bơ vơ Một gian cũi khóa hững hờ Thư sinh đổi dạng xác xơ thân gày Ai ngờ cảnh ngộ bước này Bồ hòn ngậm đắng nuốt cay giận hờn Lạnh lùng gió thổi từng cơn Thói đời giả dối thờn bơn méo mồm Cóc ngồi đáy giếng chồm hôm Rêu rao đức trị tay ôm bọc tiền Minh quân ơi hỡi hoàng thiên Trời xanh thấu tỏ mọi miền trần gian Đằng vân bụi phủ quân ran Tiếng loa xé óc người oan qua đường Gần xa trăm miệng phố phường Xầm xì to nhỏ tha phương chặng dài Ngẫm mình một đóa hoa mai Hàn nho lưu lạc u hoài sầu thu Vẳng nghe khúc hát như ru Thanh tao đàn hạc vân du nửa đời Hai vầng nhật nguyệt sáng soi Rọi từng can phế rạch ròi thủy chung Lòng son thấu tới cửu trùng Nào ai lữ khách bạn cùng tri âm Hàng cây rơi lệ thương thầm Khai Phong Bao Chửng nuôi mầm tương lai Gác vàng lồ lộ lục nhai Hãi hùng nghi vệ thượng đài viển vông *Nguyên tác thơ song thất lục bát“ Tình Tự Khúc“ 16.1.2020 Lu Hà Nỗi Niềm Oan Trái cảm xúc thơ Cao Bá Nhạ bài 7 Công đường mỏi cổ ngóng trông Linh tê đuốc sáng non bồng kỳ oan Bức tranh vân cẩu gian nan Soi lòng bảo kính lệnh ban lính truyền Giải trình hờ hững ngó xiên Đen xì mặt sắt phán liền đuổi ra Thanh thiên bạch nhật quan tòa Đông Thành phó xuống nhạt nhòa lệ rơi Đường qua Bắc Lộ tả tơi Hàng hoa gánh nặng rã rời thân côi Cỏ cây đất khách bồi hồi Tràng đê một dải mây trôi chợ chiều Lênh đênh mặt nước tiêu điều Thuyền nan chấp chới cánh diều lượn qua Hoàng hôn tím huế sim mua Ngàn dâu xanh ngắt bốn mùa huyện Gia Còng lưng sao nỡ về già Mặt còn non choẹt đầm đìa hạt mưa Vượt qua bến Ái lưa thưa Cảnh thì như cũ bạn xưa đâu còn? Quanh co ngõ trúc lối mòn Tiếng gà eo óc héo hon cõi lòng Nắng trưa xua đuổi long đong Mặc hồn du tử xuôi dòng biệt ly Phong trần nhàu nát nhung y Phẩm hàm tiến sĩ kinh kỳ mù sương Ngậm ngùi tưởng nhớ quê hương Dớp nhà chồng chất đoạn trường khổ đau Mây đen sầm sập ruổi mau Thương người vợ trẻ bạc màu liễu thanh Sớm vừa bước tới Giang Thành Chiều hôm giục giã Sơn Thành hầu quan Cậy nhờ mưa móc giang san Đêm sương lạnh lẽo dao hàn cắt da Hãi hùng giữa lúc canh ba Trải qua ác mộng Nại Hà cầu mây Trời cao vực thẳm đất dày Kể chi trăm miệng đọa đầy một thân Hiến phù lịnh tiễn quân thần Công đình nghiêm ngặt phân trần thực hư Bao công thiết diện vô tư Hiếm hoi kỳ án chân như Phật Đà Trầm luân muôn nẻo sa bà Đứng ra bệnh vực sai nha phục tòng? Tuyệt đường sinh lộ hằng mong Tăm hơi mù mịt gữa dòng biển khơi Lạc đàn cánh én chơi vơi Bao năm thất giáo hỡi người đằng la Sợi dây ràng buộc vào ta Bàn tay năm ngón nhìn ra vắn dài Thâu canh khắc lậu u hoài Bỉnh di nỡ để lòng ai phũ phàng? *Nguyên tác thơ song thất lục bát“ Tình Tự Khúc“ 16.1.2020 Lu Hà Nỗi Niềm Oan Trái cảm xúc thơ Cao Bá Nhạ bài 8 Yêu ma bầy quỷ nhập tràng Liên minh dối trá đá vàng đảo điên Đặt điều che mắt hoàng thiên Phì gia béo tốt bạc tiền đầy rương Thị phi phá rối kỷ cương Huống chi lành dữ mọi đường khác nhau Cỏ cây mưa nắng nát nhàu Trập trùng bình địa bạc màu áo nâu Cha con chìm đắm bể sâu Chuyến đò oan khuất mái đầu bạc phơ Ngũ Viên hốc hác bơ phờ Trăm tai nghìn mắt xác xơ thân gầy Thôn lân lầm lũi bấy chầy Gió giăng bầu bạn gian ngay tỏ tường Trắng đen tâm địa bất lương Ngược cành lá mọc bốn phương đất trời Đơn côi hàn sĩ chơi vơi Mẹ cò con vạc tả tơi tháng ngày Chia đàn xẻ nghé đến nay Hai thân rầu rĩ đắng cay tấc lòng Đan thành giữ tấm gương trong Hôi tanh chẳng bợn xuôi dòng sông Hương Trời cao thấu tỏ khôn lường Đĩa dầu hao cạn văn chương miệt mài Thú vui tháng rộng ngày dài Tổ tiên báo đáp trang đài nguyệt hoa Nay trình thượng phẩm phúc tòa Đơn qua trát lại nhạt nhòa khói sương Trải bao thế kỷ tang thương Chu di tam tộc pháp trường triền miên Ai ngờ án Lệ Chi Viên Oan hồn chủng tử mọi miền quốc gia Ấu thơ cho tới tuổi già Chân tay co quắp đầm đìa máu tươi Phù sinh nặng kiếp con người Chuộc thân trâu ngựa cũng đời bỏ đi Than ôi! Nam tử tu mi Thẹn thùng kẻ sĩ u tì trắng tay Trần gian đổi lại ăn mày Màn trời chiếu đất cỏ may bạn cùng Nâu sồng dưa muối thủy chung Cửa chùa nương náu ung dung tháng ngày Bớt bao phiền muộn đắng cay Nỗi niềm tâm sự tỏ bày ruột gan Ai gây gia biến gian nan Cha ông tích lũy chứa chan ân tình Dằng dai như bóng với hình Mình làm mình chịu triều đình nào tha? *Nguyên tác thơ song thất lục bát“ Tình Tự Khúc“ 17.1.2020 Lu Hà Nỗi Niềm Oan Trái cảm xúc thơ Cao Bá Nhạ bài 9 Huyện đường thu ấn quan nha Thanh tao tiết hạnh thương cha một đời Hồn thiêng chẳng nói nên lời Sợi dây oan nghiệt chơi vơi giữa dòng Đôi bờ bên đục bên trong Bão giông cuồng nộ long đong mạn thuyền Khách thơ gõ cửa hoàng thiên Tu tâm tích đức oan khiên chẳng từ? Cam lồ nhành liễu chân như Liều thân một chén thực hư ích gì? Tam Thai Bích Lạc thầm thì Huyền Đô Ngũ Nhạc rầm rì suối reo Ngẩn ngơ bước tới chân đèo Sông mê bến khổ hắt heo gió lùa Mây xanh gửi lại bốn mùa Hiếu trung báo đáp sim mua tím lòng Nhà huyên khấn nguyện cầu mong Nghe tin cánh nhạn thong dong cửa thiền Bao năm ngậm khối ưu phiền Cù lao chín chữ ơn đền kiếp sau Nợ Đại Tạo, chẳng phai màu Bụi nào che lấp vàng thau rạch ròi Công cha nghĩa mẹ mặn mòi Ghi lòng tạc dạ sáng soi Ngân Hà Dòm song lấp ló Hằng Nga Nỗi niềm cô quạnh cửa nhà vắng teo Liễu bồ phên vách hắt heo Gieo đào trả mận cảnh nghèo xác xơ Lại còn bìu dín con thơ Trong ngoài tưởng nhớ ngẩn ngơ sớm chiều Nhà băng gối đá tiêu điều Một manh chiếu rách cô liêu phận mình Đứng ngồi chiếc bóng in hình Nam Xương thiếu phụ thần linh cảm sầu Chao đèn lăn lóc bể dâu Chân trời xa lắc mái đầu tuyết sương Thủy chung trọn đạo cương thường Hồng nhan bạc mệnh đoạn trường khổ đau Quả cà con cá lá rau Muối dưa thanh đạm bạc màu phấn son Còn đâu sắc mặt tươi ròn Chân chim rám nắng mỏi mòn trũng sâu Hồ thu chất chứa âu sầu Canh ba gà gáy đĩa dầu hư hao! * Nguyên tác thơ song thất lục bát“ Tình Tự Khúc“ 18.1.2020 Lu Hà Nỗi Niềm Oan Trái cảm xúc thơ Cao Bá Nhạ bài 10 Đầm đìa khóe hạnh tuôn trào Gối thêu nhầu nát nghẹn ngào hạc ơi! Chim sa cá lặn mây trời Thuyền tơ chấp chới thương người biệt ly Lục tìm chi nữa nhung y Mồ hôi ấm lạnh ầm ỳ sấm vang Mưa ngâu ướt cánh bướm vàng Án thư nghi ngút khói nhang phụng thờ Ông bà tiên tổ mong chờ Độ trì con cháu giắc mơ tái hồi Ngưu Lang Chức Nữ lìa đôi Nhịp cầu ô thước xa xôi sóng gào Đường kia lối nọ lao đao Dòng sông uấn khúc bến đào buông tay Còn ai khóc mướn thương vay Để người vợ trẻ đắng cay giận hờn... Yêu ma ngạ quỷ chập chờn Đoàn quân áo vải nổi cơn điên khùng Sau lưng đâm lén phản thùng Dây mơ dễ má lạnh lùng buộc ta? Đặt điều đơm đặt gần xa Cú diều miệng lưỡi sai nha rập rình Ví liều chẳng tiếc thương mình Bùn nhơ rửa sạch oan tình thì sao? Trọn đời hàn sĩ thanh tao Bấy lâu gìn giữ lẽ nào bỏ đi? Thẹn lòng nam tử tu mi Sân Trình cửa Khổng so bì với ai? Cha ông lương đống văn tài Ơn nhờ mưa móc dấu hài triều cương Một người gây nợ đao thương Khổ đau ba họ thê lương não nùng Dương tà khuất bóng mịt mùng Nhởn nhơ đom đóm trập trùng rong chơi Tìm đâu góc bể chân trời Kẻ còn người mất lệ rơi đôi hàng Mong chi trở lại xóm làng Chôn nhau cắt rốn khang trang cửa nhà? Hoàng hôn chim chíp tiếng gà Ông bà cô chú mẹ cha thái hòa Đồng hồ thánh thót nhạt nhòa Cây nêu tràng pháo thềm hoa vui vầy Mùa xuân xanh ngát cỏ cây Chim bay mùa hạ thỏ bầy mây cao Mùa thu ngọn gió lao xao Đông về heo hút thì thào giọt sương Nam Cai cành liễu vấn vương Thái Hà cò vạc quê hương tìm về. *Nguyên tác thơ song thất lục bát “Tình Tự Khúc“ 19.1.2020 Lu Hà
