Nữ thi sĩ Giang Hoa mới sáng tác bài thơ và được Thu Hà ngâm ngay. Tôi nghe ngâm và đọc lời bài thơ rất thú vị và cũng từ bài thơ 7 chữ viết theo lối thơ mới tứ tuyệt trường thiên không đối câu đối chữ mà cảm hứng ra bài thơ song thất lục bát. Thơ Giang Hoa tôi xin miễn bình giảng có thể sau này viết một bài bình luận. Tôi xin bình giảng riêng bài Hồn Trinh Bướm Trắng của tôi thôi. Mục đích giảng giải ý nghĩa câu chữ và cảm xúc của tôi về bài thơ này. Thu Sầu Trên Mắt Lệ Em về nhặt vội lá sầu rơi Ở đó chiều thu úa rụng rồi ! Muổn hỏi vì sao buồn lạc lối Hay là hồn vẽ nét chơi vơi Ta gom hết sắc sầu rơi muộn Lã chã giọt tình gợn mắt tôi Trộn lẫn nỗi niềm theo những tháng Hồn trăng vỡ vụn rớt bên đồi Hứng giọt sương tràn gió lất lay Trăng xưa vắng vẻ úa thu gầy Vô hư theo gió lời tâm sự Rơi khẽ chùng nào lá có hay Máu lệ khô trào cạn ở tim Đèn khuya hắt bóng mãi hoang tìm Tịch liêu khói quyện hồn sao lạ Bóng dáng xưa mờ bặt cánh chim Em trộn lẫn tình theo khói lãng Hồn sương lạc trốn mất đâu rồi Ta nghe trong gió lời thương xót Trải ánh trăng vàng dĩ vãng trôi Ta uống hồn mình trong khát vọng Uống tình sầu nhốt cả vào tim Uống bầu thơ cạn dư âm cũ Để giết hồn ta với nỗi niềm Đêm lầm lụi con đường nghiệt ngã Lặng lẽ cô đơn đổ bóng mờ Vạt khói sương lòng sao buốt giá Gom sầu tức tưởi nhốt vào thơ ... 22.04.2017 Giang Hoa Hồn Trinh Bướm Trắng Cảm khái thơ Giang Hoa: Thu Sầu Trên Mắt Lệ Nhà thơ Nguyễn Bính ngay từ năm 1940 cũng có viết bài thơ “Viếng Hồn Trinh Nữ“ theo lối thơ mới 7 chữ dài 18 khổ 72 câu tôi xin trích dẫn lại 2 khổ thơ: “…Sáng nay vô số lá vàng rơi, Người gái trinh kia đã chết rồi! Có một chiếc xe màu trắng đục, Hai con ngựa trắng xếp hàng đôi” Và“…Tôi với nàng đây không biết nhau, Mà tôi thương tiếc bởi vì đâu? Mỹ nhân tự cổ như danh tướng, Bất hứa nhân gian kiến bạch đầu" Bài thơ này được Trịnh Lâm Ngân phổ nhạc, Dạ Hương trình bày thu âm trước năm 1975 ở Miền Nam. Một lần Nguyễn Bính cùng Vũ Trọng Can đang đứng ở nhà số 20 phố Hàng Ngang Hà Nội, thấy có một đám ma đi qua. Người ta nói đó là đám tang một cô gái mới 16 tuổi đẹp nhất phố Hàng Đào, ai cũng xuýt xoa thương tiếc. Nhìn những cỗ xe tang trắng, đôi ngựa trắng, vòng hoa trắng, và những khăn xô trắng... đầy đường, hai nghệ sĩ rất xúc động. Chiều, Vũ Trọng Can làm xong một bài thơ đưa Nguyễn Bính xem, Bính không nói gì. Hôm sau, Nguyễn Bính đưa bài thơ của mình cho Can xem, đó là bài "Viếng hồn trinh nữ". Can bèn rút túi áo, xé bài thơ mình và nói: - Ngày xưa Lý Bạch không làm thơ vịnh lầu Hoàng Hạc vì trước đó đã có thơ của Thôi Hiệu rồi. Nay có bài thơ của cậu thì thơ mình nên xé đi! Cả bài đều hay, nhưng mình thích nhất mấy câu: "Có một chiếc xe màu trắng đục, Hai con ngựa trắng bước hàng đôi. Đem đi một chiếc quan tài trắng, Và những vòng hoa trắng lạnh người. Theo bước, những người khăn áo trắng, Khóc hồn trinh trắng mãi không thôi..." Kể cũng là một chuyện biết người biết mình, bởi đánh giá thơ mình thường rất khó. Theo tôi Nguyễn Bính là một tài năng thơ cự phách trong hàng ngũ các vị đàn anh, bậc tiền bối thời tiền chiến. Nguyễn Bính mồ côi mẹ, vì nhà nghèo nên không được cắp sách đến trường như trẻ con cùng trang lứa trong làng. Ông biết đọc và biết viết do nhờ cha và chú thay phiên nhau dạy bảo. Nên trình độ văn hóa của Nguyễn Bính không biết nên xếp vào bậc nào hết bậc tiểu học hay trung học? Nhưng thơ thì qủa thật là uyên bác thông thái vô cùng. Hà mỗ xin chắp tay cúi đầu cẩn bái trước vong linh hương hồn ông. Nguyễn Bính rất nhạy cảm với thần linh cách cảm, linh hồn con người. Vậy linh hồn là gỉ? Từ: linh hồn, thường được sử dụng với chữ tinh thần, thể phách và được coi là thực thể hữu hình vô tận. Bản chất của cuộc hành trình phiêu diêu của các linh hồn sau khi chết và cho dù đó là một ý thức sau khi chết là câu hỏi mà nhiều người trong chúng ta suy nghĩ, khi chúng ta nghĩ về khả năng xảy ra một cuộc sống sau khi chết. Hồn và xác là hai thực tế đối lập. Thân xác chỉ là cái túi chứa đựng linh hồn người ta. Thân xác có thể ô uế nhơ nhớp nhưng linh hồn thì tinh khiết trinh tuyết vô cùng dù là hồn người đàn ông hay đàn bà. “Em lại trở về trăng vàng võ Thăm hàng dương liễu, mộ xanh rờn Tà huy đom đóm chập chờn Phiến sầu hoang dã tủi hờn bước chân“ Rõ ràng 4 câu mở đầu tác gỉa đã cho ta biết sơ qua tình tiết câu chuyện tình buồn oan trái được viết thành thơ. Một thiếu phụ còn rất trẻ đi thăm mộ người chồng đã quá cố. Cũng như với Giang Hoa thì đối với nữ thi sĩ Mai Hòai Thu ngay từ năm 2012 tôi đã cảm xúc thơ thành 2 bài song thất lục bát và 2 bài lục bát: Cát Bụi Hồng Trần Chiều Đà Lạt hương hồn ảm đạm Em trở về thăm thẳm hang sâu Sương rơi ướt đẫm mái đầu Hàng thông gió lộng nương dâu nhạt mờ... Đồi sim tím nấm mồ cỏ dại Cánh đồng hoang tê tái lòng em Vẳng nghe khúc nhạc êm đềm Dương cầm Thánh lễ từng đêm não nề... Hồn phiêu lãng bốn bề mưa gió Có biết chăng thiếu phụ lang thang Chiều nay câm lặng bẽ bàng Bước chân nằng nặng dở dang lỡ làng... Thế là hết thiên đàng mộng tưởng Cõi trần gian âm hưởng đớn đau Từng xuân héo uá phiến sầu Âm dương đôi ngả biết đâu nẻo về... Nay chẳng được vỗ về an ủi Một mình em thui thủi anh ơi! Bao nhiêu ân ái một thời Tan vào dĩ vãng nưả đời đắm say... Dòng nước chảy đắng cay biền biệt Giọt châu sa thống thiết bi ai Nghẹn ngào thổn thức Chương Đài Thương cho cành liễu canh dài mưa chan... cảm tác thơ Mai Hoài Thu: Anh Đi Rồi... 26.11.2012 Lu Hà Gió Mây Não Nùng Cảm xúc thơ Mai Hoài Thu: Anh Đi Rồi Một ngày Đà Lạt mưa thu Hàng thông tầm tã âm u gió luà Bên đồi ma chướng lờ mờ Đường dài quán cũ xót xa sụt sùi Dương cầm thánh thót ngậm ngùi Lòng em tê tái dập vùi trời ơi! Buồn sao anh đã đi rồi Còn ai dạo khúc tình người men say Lang thang giọt lệ đắng cay Chiều hoang biền biệt vơi đầy nỉ non Bước đi nằng nặng trào tuôn Mưa càng ảm đạm nỗi buồn sầu đưa Đi tìm hạnh phúc nơi đâu Mong manh bọt biển nhạt nhoà hồn ma Anh giờ yên giấc mộ sâu Âm dương cách trở mịt mù trùng khơi Đường tình đôi ngả xa xôi Gần nhau chẳng được chơi vơi mái đầu Lững lờ nước chảy về đâu Lá vàng rơi rụng chân cầu xa bay Lầm rầm khấn nguyện ai hay Nghẹn ngào thổn thức gió mây não nùng Em về trở lại quê hương Khói nhang nghi ngút đoạn trường xanh xao! 11.3.2012 Lu Hà Chiều Thu Vắng Anh Cảm tác thơ Mai Hòai Thu" Anh Đi Rồi " Em đã đến hồn chờ tha thiết Muà thu về Đà Lạt buồn thiu Hàng thông lả ngọn đìu hiu Gió vờn mây xám một chiều hoàng hôn... Quán cũ vắng bước chân ríu lại Tiếng dương cầm thánh lễ vọng xa Lòng em tê tái đớn đau Hỡi ai vuốt mắt mái đầu xanh xanh....? Giọt sương nhỏ trời xanh thăm thẳm Em lang thang thơ thẩn đồi hoang Ngậm ngùi câm lặng bàng hoàng Cô đơn lặng lẽ nỗi lòng sầu tư... Tìm đâu nưã bốn muà cỏ uá Cuộc tình say trắc trở gian truân Mảnh mai tơ liễu trần gian Nhạt nhoà bọt biển ái ân dập vùi... Anh yên giấc đuà vui gió thổi Dưới mồ sâu đắm đuối xa xôi Giờ đây em vẫn lẻ loi Âm dương cách trở chơi não nề... Hết ân hận môi kề má cận Lá thu rơi lận đận về đâu? Hững hờ dòng nước dưới cầu Túi thơ lả lướt một bầu trăng suông... Hồn thổn thức bạn cùng năm tháng Với gió trăng bảng lảng trời mây Để em nuốt lệ đắng cay Mang lòng hoài niệm đêm nay rã rời... Nhìn xa thẳm tả tơi ảm đạm Trời hôm nay lạnh thấm thấu xương Vắng tanh lối cũ tê lòng Tiếng ai văng vẳng hồn hoang vương sầu Đẫm sương áo phai màu son phấn Cõi thinh không lấn bấn xót xa Thuyền tình trôi dạt đêm thâu Cuộc đời tan nát âm u biển hồ... Đã gom nưả thu sầu rụng lá Xa thật rồi vàng đá phôi phai Ngàn năm sợi nhớ vương dài Đêm mưa tầm tã canh dài vắng anh... Mưa nhoà lối vườn xanh rêu phủ Mưa thấm đầy huyệt mộ chôn sâu Anh nằm co quắp thiên thu Em buồn trăn trở ta bà khổ đau... Nghe nhịp thở lắng sâu hồi hộp Trái tinh cầu theo kịp thời gian Hoang vu mộ vắng khóc than Điệu đàn giun dế ca luân mãi hoài Nghe cao vút muôn loài thúc giục Đời lữ hành lạc bước bốn phương Hôm nay Đà Lạt quê hương Lòng buồn rười rượi bi thương não nùng!!! 14.1.2012 Lu Hà “Nghe gió hú phong trần dầu dãi Trải mấy thâu tê tái cõi lòng Sông quê chẳng đổi thay dòng Bên bồi bên lở long đong sớm chiều“ Tả nỗi lòng qủa phụ phải nặng gánh phong trần long đong vất vưởng xuôi ngược tìm kế mưu sinh “Bến đò vắng cô liêu buồn bã Hạt sương rơi lã chã mái đầu Kìa ai thổn thức chân cầu Hàng cây phượng vĩ bóng câu vội vàng“ Tự thơ đã nói lên những gì rồi, tôi miễn giài thích nhiều, trừ những chữ dùng từ chữ Tàu phiên âm sang tiếng Việt như “ bóng câu“ chẳng hạn. Câu có nghĩa là vó ngựa phi nhanh nước kiệu. Bóng con ngựa chạy ngang qua cửa sổ rất nhanh, không thể nhìn thấy rõ ràng, ví đời người trôi qua cũng nhanh như thế. Thật là phù du ngắn ngủi. “Tình lận đận dở dang khúc nhạc Cả một thời phó thác cho nhau Nguyện thề anh trước em sau Nụ hôn nồng thắm trầu cau pháo hồng“ Mô tả cảnh nhân duyên tương phùng đêm tân hôn năm nào. “Đêm hợp cẩn tổ tông họ mạc Chén kim bôi đàn hạc thâu canh Bâng khuâng loan phụng trúc mành Hồn trinh phảng phất kinh thành mù sương“ Trong phong tục hôn nhân truyền thống của người Việt nói riêng, người phương Đông nói chung, có tục “hợp cẩn giao bôi” - một trong những nghi thức quan trọng, được gửi gắm nhiều ước vọng hòa hợp, giao thoa, sinh chồi nảy lộc. Câu hỏi đặt ra: “cẩn” là cái gì? Vì sao là “hợp cẩn”? Trên thực tế, chiếc “cẩn” là một nửa thân vỏ quả bầu hay gọi là hồ lô khô dùng thay thế cho bôi, cốc đựng rượu khi tiến hành nghi lễ. Nhất bái thiên địa, nhị bái cao đường, phu thê tam bái là lúc luồn tay nhau uống rượu giao bôi. “Thương bướm trắng khói hương dời bỏ Miền gía băng lầm lỡ tha phương Để hoa tàn lụi thê lương Nam Kha hẹn gặp mạch tương ưu phiền“ Lối thơ tượng trưng dùng hình ảnh con bướm trắng tả linh hồn người chồng giống như Trang Sinh hồ điệp. “Trang sinh hiểu mộng mê hồ điệp Vọng đế xuân tâm thác đỗ quyên” Có lần Trang Chu tức Trang Sinh nằm mộng thấy mình hóa bướm vui vẻ bay lượn, mà không biết mình là Chu nữa, rồi bỗng tỉnh dậy, ngạc nhiên thấy mình là Chu. Không biết phải mình là Chu nằm mộng thấy hóa bướm hay là bướm mộng thấy hóa Chu. Hoa tàn chỉ cảnh ngộ gúa phụ, phấn son phai nhạt. Nam Kha theo tích chuyện bên Tàu. Thuần Vu Phần nằm mộng thấy đến nước Hòe An. Thuần được vua Hòe An cho vào bái yết. Thấy Thuần tướng mạo khôi ngô, nên gả công chúa cho làm phò mã và đưa ra quận Nam Kha làm quan Thái thú. Vợ chồng Thuần sống một cuộc vương giả, cực kỳ sung sướng thì bỗng có giặc kéo đến vây quận Nam Kha. Thuần đem quân chống cự. Giặc đông mạnh, Thuần thua chạy. Quân giặc vây thành đánh phá. Công chúa nước Hòe An, vợ của Vu Phần chết trong đám loạn quân. Thuần Vu Phần đem tàn quân về kinh đô tâu lại vua cha. Nhà vua nghi kỵ Thuần đã đầu hàng giặc, nên tước hết phẩm hàm, đuổi về làm thường dân. Thuần oan ức vừa tủi nhục, khóc lóc bi thương... Vừa lúc ấy thì Thuần chợt tỉnh dậy, thấy mình nằm dưới gốc cây hòe, trên đầu một nhành cây hòe hướng về phía nam. Cạnh Thuần lại có một ổ kiến lớn. Bầy kiến kéo hàng đàn hàng lũ trèo lên cây hòe. “Đời nghiệt ngã thuyền quyên chiếc bóng Hạt mưa ngâu khỏang trống bao la Chập chùng sóng vỗ hải hà Âm dương đôi ngả quê nhà ta đâu?“ 22.4.2017 Lu Hà Câu kết tả sự chia cắt đứt duyên tơ trần, nợ đời trút bỏ, tào khang đôi ngả âm duơng cách biệt, kẻ sống người chết đọan trường phân ly. Linh hồn người chồng phiêu diêu nơi miền cực lạc hay chấp chới bên cầu Nại Hà chờ uống bát canh lãng quên hay hóa thành thân cò kiếp vạc tung bay trên bầu trời không còn nhớ lại kiếp truớc quê nhà mình ở nơi đâu, bỏ lại một đóa hồng nhan cô quạnh thâu canh, mưa ngâu tầm tã. 23.4.2017 Lu Hà
