Y Đức Hai Họ Mộng Bào cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 38 “Sách y học nhân tri bách bộ Gía gương hình theo đó kê toa Ngư khen như gấm thêu hoa Nhớ lời Đạo Dẫn dạy ta rành rành Nguồn cội ấy sáng danh trời đất Phải dựa theo vẽ thật giống ta Đại huynh giảng lại rõ ra Máy trời trọn lọc trong ba hình người Từ cổ kim bao đời truyền thụ Mười can sinh chi hóa mười hai Nội kinh luận ngữ chẳng sai Âm dương tứ đại muôn loài hữu sinh Dần ứng phổi thơ minh đường đó Ruột già kia với mão đứng nhìn Dạ dày lại ứng với thìn Cho hay lá lách tỵ gìn giữ cho Mùi ruột non tim dò đường ngọ Bọng đái thân thận dậu màng tim Tuất đừng mải miết đi tìm Tam tiêu ứng hợi cánh chim hải hồ Tý với mật sửu vô gan đó Âm với dương thân có trẻ già Ngũ hành tuần tự phân chía Mười hai kinh lạc trau tria góp phần Nhiều khoa thuốc thế nhân liệu tính Tiều chưa rành minh định ra sao? Dẫn từng chỉ bảo khi nào Sơ qua mấy vị hư hao tháng ngày Học phải hành xưa nay kinh nghiệm Đường Nhập Môn màu nhiệm sách thày Kỳ Nhân Sư, vốn thẳng ngay Biết bao tinh túy hàng ngày truyền cho Đường dẫn kinh cần lo thang thuốc Cân từng ly mà bốc cho tường Bàng quan kinh túc thái dương Thuận theo kinh thủ tiểu trường đọc tên Đường cao bản dẫn lên khương hoạt Hoàng bá thì phải thoát chớ lầm Đừng quên kinh ấy thiếu âm Hợp thành túc thận thủ tâm hai phần Trong hoàng bá tế tân tri mẫu Khương hoạt coi thận dẫu đã chuyên Thiếu dương kinh hỏa biểu truyền Túc thành phủ đảm nối liền tam tiêu Vị xuyên kung là điều ghi nhớ Với sài hồ để trợ thanh bì Trị tiêu xuống dắt một khi Nhờ chàng túc quyết tới thì âm can Hai đàng kinh gian nan môn hỏa Thủ mệnh kia chuyển hóa thanh bì Sài hồ rễ thoát kinh đi Xuyên khung y lý nhâm nhi một đường.“ Y Đức Hai Họ Mộng Bào cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 39 “Kinh thủ đại đồ trường ăn chứa Dương minh hương vị ứá cát căn Thăng ma bạch chỉ dâng tràn Thạch cao lên xuống dịch toan dẫn truyền Thái âm kinh dĩ nhiên thủ phế Túc tỳ kia hai thể đường y Thăng ma bạch thược vào tỳ Thung đi cát cánh vân vy phế đình Vào bạch chỉ dẫn kinh các vị Nhận trong ngoài chứng chỉ khỏi lầm Ba dương rồi lại ba âm Sáu kinh dón lại chứng nhầm thì sao? Nhập Môn bệnh mới vào cảm cúm Sáu kinh kia co cụm rõ ràng Thái dương nóng huyết mê sàng Cứng đơ xương sống đau ngang ống quần Thiếu dương cũng phân vân nóng lạnh Phải coi chừng từ nách xuống hông Tai ù miệng đắng biết không? Dương minh khát cổ hơi nồng miệng hôi Mắt sưng tấy ôi thôi mũi đỏ Táo bón ngồi nhăn nhó khó tiêu Chẳng nằm từ sáng tới chiều Nhấp nha nhấp nhổm liêu xiêu hãn dầm Thấy nước vàng da ngâm ban mọc Vào ra càng khó nhọc đôi chân Thiếu âm họng lưỡi khô khan Rên la khát nước góc màn nằm co Quyết âm càng hung no gân giật Dái thụt vào bần bật lưỡi cong Nhăn nheo âm hộ co vòng Thái âm đau bụng lưng còng gối ôm Không ỉa được chồm hôm nhà xí Rách hậu môn tắc bí vô cùng Tái xanh thảm hại não nùng Ban ngày mê ngủ hãi hùng Phong Đô Để lâu ngày dồn xô đủ dạng Đường truyền kinh, phủ tạng chẳng tinh Mang câu “ dẫn khẩu nhập đình “ Làm sao tránh khỏi bệnh tình phát to Thoát sao khỏi vòng vo y học Bậc đại phu biết trước chăm lo Học y muốn khỏi tội to Lâm sàng triệu chứng phải dò căn nguyên Viết lời ca thày truyền bí quyết Kỳ Nhân Sư khẩn thiết yêu cầu Ta xin đọc lại từ đầu Sẵn đây giấy mực từng câu chép vào Trong ngoài hợp làm sao chứng tỏ Lẽ hằng nhiên thấu rõ đổi dời Theo niên năm vận tiết trời Ứng cùng sáu khí ở người mà ra.“ Y Đức Hai Họ Mộng Bào cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 40 “Có bốn mùa ngày qua tháng lại Trong một năm quan tái giang san Tránh sao cảm lạnh thương hàn Hoành hành dịch cúm lan tràn đó đây Cũng lắm kẻ còn gây dịch bệnh Lợi ích riêng toan tính tà quyền Mưu đồ hủy diệt thiên nhiên Bán hồn cho quỷ đảo điên nhân loài Khí nào hơn nguôi ngoai trăm nỗi Lạị vẽ bùa tội lỗi đua nhau Thương thiên hại lý khổ đau Ngũ hành xung khắc bạc màu tang thương Biết bao cảnh thê lương ảm đạm Bệnh nội thương ngoại cảm khí trời Ngoài tiêu trong bản chơi vơi Lần vào sáu phủ mạng người mong manh Trong năm tạng ngũ hành chi phối Phải phòng ngừa lạc lối tinh thần Toàn thân co rật bất an Phải chăng bởi chứng thương hàn thì sao? Ta cũng biết tạng nào mạch thể Từ tâm can tỳ phế thận danh Tử sinh xung khắc năm hành Gỉa như tâm hỏa sao đành bỏ qua Cũng tùy theo từng mùa khí tượng Bệnh nảy sinh theo hướng hỏa tà Xem ra trong cõi người ta Phải chăng thận thủy đắm sa lăng loàn Hai tạng ấy mà bàn tận gốc Thổ tỳ kim phế mộc chi can Ai hay từ đệ nhất quan Chứng nào tật ấy thương hàn gây ra Không hiểu biết cho là quỷ ám Bệnh nội tâm lại cảm trúng thương Sách ghi chữ “trúng” chữ “thương” Cho hay tà độc khí thường nhiễu nhương Cơn mưa gió bất thường u uất Hơi độc bay cảnh thật thê lương Núi đầm khe suối ruộng nương Bản làng xơ xác chán chường heo may Bệnh phong thấp tới nay nhân thế Thở khò khè thân thể lừ đừ Gật gà buồn ngủ ậm ừ Mạch phù uể oải đau nhừ chân tay Bệnh ôn độc nổi ngay như gấm Thân phát vằm lảm nhảm thường xuyên Nhức đầu nóng sốt liên miên Mồ hôi như tắm uống liền thần sa Ngư nghĩ bụng thật là cay đắng Dưới vòm trời bệnh trạng khác nhau Sư huynh cửa đạo đã lâu Mấy tầng nhà kín buồng sâu tận tường.“ Ba bài thơ liên tiếp 38, 39, 40 trên tôi cho vào phần bình giảng thơ diễn ngâm số 212. Nếu giải thích từng câu thì miên man vô cùng tận. Tôi chỉ giải thích các điển tích, các nhân vật danh y có tên tuổi để giúp các bạn hiểu về ý nghĩa bài thơ khi nghe Thu Hà diễn ngâm. Mấy năm nay Thu Hà rất nhiệt tình ngâm thơ của tôi và các bạn thi nhân khác. Nhưng một bầy người dã thú, vô thần, vô đức đã tấn công phá hoại mất tài khoản Youtube của Thu Hà. Thu Hà đành phải ngâm trực tiếp trên Facebook, mới đây rất may mắn Thu Hà lại tạo ra một tài khoản Youtube mới. 29.4.2020 Lu Hà
