Trung Hiếu Nghĩa Hiệp “Video 33” Lục vân Tiên và các tướng lãnh nhất là Hớn Minh và Vương Tử Trực đã lập được chiến công hiển hách, đánh bại đội quân xâm lăng cướp biển tinh nhuệ có tên Cốt Đột biết dùng tà thuật sai ma khiến quỷ, nhưng cũng bị đại nguyên soái Lục vân Tiên chém rụng đầu. Nhà vua và quần thần lớn bé đều rất cảm kích thán phục. Vua ra chiếu chỉ bình Oa đại cáo cho khắp thiên hạ biết, và cho quân cấm vệ hộ tống quan trạng về quê hương vinh quy bái tổ. Vì khi đỗ trạng nguyên Lục vân Tiên phải cầm quân ra trận, không có điều kiện trở lại quê nhà. “Khải hoàn ca vi vu gió thổi Thành Tràng An công tội phân minh Thong dong tính chuyện ân tình Trạng Nguyên xa giá triều đình chuẩn y Mang binh phù quân kỳ võ phục Hớn Minh cùng Tử Trực chỉnh tề Có quân hộ vệ rước về Nguyệt Nga trở lại sơn khê chập chùng” Bùi Kiệm cũng được Lục vân Tiên cho mời đến để dự vào việc xét xử định tội Trịnh Hâm. Lục vân Tiên vẫn chưa biết chuyện hắn có ý định cưỡng ép cả vợ mình? Bùi Kiệm xin Lục vân Tiên nể tình bạn học cũ mà tha tội chết cho Trịnh Hâm. “Riêng Bùi Kiệm thẹn thùng nán lại Trịnh Hâm miền biên ải lần sang Cam tâm khuyển mã xin hàng Chèo thuyền bị sóng Hàn Giang nhấn chìm” Vợ chồng Lục vân Tiên cùng các tướng thân cận qua cả miền Ô Sào để cảm ơn bà lão và cũng chính là mẫu thân của Tiểu Đồng ngày xưa. “Qua Ô sào để tìm bà lão Tấm lòng thành quần áo bạc vàng Cửa nhà vườn tược khang khang Cắt người hầu hạ xóm làng bình an” Riêng Tiểu Đồng vẫn nghĩ là Lục vân Tiên đã chết, thời gian thấm thoát trôi đi cũng khoảng là 6 đến 7 năm kể từ ngày hai cậu cháu ra kinh ứng thi lần đầu chứ không phải gần 3 năm như cụ Nguyễn Đình Chiểu viết. Tôi nghĩ cụ bị mù nên không thể đọc lại bản văn chữ Nôm? Có thể khi sáng tác Truyện Lục Vân Tiên cụ viết theo dòng kẻ có thước làm cữ, hay đọc miệng cho người khác viết? Hay ý cụ là Tiểu Đồng coi phần mộ gần 3 năm, và mấy năm sau đi xin nhiều người quyên góp tiền bạc để mang hài cốt về thăm quê nhà? Nên trong thơ song thất lục bát tôi không ghi rõ số năm cụ thể coi giữ phần mộ Lục vân Tiên mà chỉ viết chung chung là nhiều năm. “Tiểu đồng trước giữ mộ phần Ngày qua tháng lại đã gần ba năm Của đi khuyến giáo mấy năm Tính đem hài cốt về thăm quê nhà?” Nghĩa tử là nghĩa tận hiếm có người trung thành như người đày tớ này với chủ. Nhưng sự thực Lục vân Tiên đã đối xử với Tiểu Đồng bằng tình cậu cháu trong nhà, rồi một sự tình cờ là khi Lục vân Tiên lập chay đàn gọi hồn Tiểu Đồng thì hai cậu cháu lại nhận ra nhau. Đoạn này giống như trong Truyện Kiều của cụ Nguyễn Du khi hai anh em nhà Kim Trọng và Vương Quan cùng cha mẹ lập đàn chay gọi hồn nàng Kiều thì tình cờ sư Giác Duyên tới. “Tiểu đồng giữ mộ phần dòng dã Đã nhiều năm bia đá rêu phong Đại đề quyên giáo hằng mong Tính mang hài cốt theo dòng Hàn Giang Thuyền chẳng có lang thang bờ bụi Rồi một hôm thui thủi ven sông Bốn bề quân sĩ chật đông Đàn chay văn tế tiểu đồng hỡi ơi! Cố chen chân tới coi cho rõ Mới giật mình ông đó Vân Tiên Vinh quy bái tổ trạng nguyên Lâm môn song hỉ đợi thuyền qua sông Vội chạy tới bên đường quỳ lạy Lục Vân Tiên thấy vậy gạn gùng Giờ lâu thày tớ trùng phùng Buồm căng gió lộng chập chùng Hàn Giang” Lại kể đến mụ Quỳnh Trang và con gái từ khi bị Vương Tử Trực mắng cho vì tội loạn luân lăng loàn. Võ Công tức hộc máu ra chết không kịp ngáp, mụ Quỳnh Trang nổi điên lên phóng hỏa đốt luôn nhà mình... Nên cả hai mẹ con phải vào hang đá ở. Khi nghe thấy tiếng loa báo có đoàn xe quan trạng đi qua, nên mụ hối hả lôi con gái ra chặn đường. “Trong hang tối Quỳnh Trang nghe tiếng Quan trạng nguyên thăm viếng quê nhà Vội vàng lôi con gái ra Bôi son trát phấn lợt là màu da Lục Vân Tiên nhận ra tuồng cũ Giận sôi lên quát mụ yêu tinh Một nhà họ Võ bạc tình Dồn ta vào chỗ tử sinh cùng đường Trong hang núi Thương tòng ảm đạm Mắt mù loà thê thảm đá vôi Chuột dơi muỗi vắt tanh hôi Hổ gầm khỉ chạy than ôi đoạn trường Nay lại dám cản đường quan lớn Hai mẹ con táo tợn đến đây Mãi Thần xưa bát nước đầy Làm sao vớt được mặt dày thế sao?” Mãi Thần ngày xưa nhà nghèo phải đốn củi nuôi vợ, lại chăm lo đèn sách dùi mài kinh sử đợi ngày thi đỗ ra làm quan. Vợ chán nản bỏ đi lấy người khác, rồi khi Mãi Thần thi dỗ làm quan to thì vợ lại vác mặt trở về. Mãi Thần đổ bát nước xuống đát bảo rằng: “Nêu dùng hai bàn tay vốc đưuọc nước bỏ vào bát đầy như cũ sẽ nối lại tình xưa”. Người vợ thẹn quá thắt cổ tự tử. “Kiều Nguyệt Nga sai cho túi bạc Dặn tiểu đồng lính gác hẳn hoi Chiều tà xa ngựa tơi nơi Ngư tiều đền đáp vàng mười dăm cân Kiều Nguyệt Nga sai quân tìm lão Người làm vườn đức báo ân xưa Có nhà ngăn gió che mưa Đủ tiền trang trải muối dưa trọn đời Bởi tạo hóa trêu ngươi thế đó Hai mẹ con nhà Võ Thể Loan Sinh ra là giống lăng loàn Gà đồng mèo mả mưu toan lọc lừa Về tới hang cũng vừa sẩm tối Cọp từ đâu lao tới tha đi Côn trùng thảo mục chim di Nắm xương hài cốt đen xì hồn ma Tới Đông Thành phủ nha mừng rỡ Lục ông xây dinh thự trong làng Ai hay sáu lễ sẵn sàng Quan viên hai họ cưới nàng Nguyệt Nga Nhà họ Lục gần xa khét tiếng Quan đầu triều thăm viếng thường xuyên Bao đời con cháu trạng nguyên Kinh bang tế thế võ biền kém ai?” Đoạn này cũng hao hao giống Truyện Kiều đền ơn trả oán phân minh. Nhưng trong Truyện Lục Vân Tiên và Trung Hiếu Nghĩa Hiệp cả cụ Nguyễn Đình Chiểu và tôi đều viết rất nhẹ nhàng không để Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga vấy máu. Cả hai là những con người nhân bản trung hậu giàu lòng vị tha. 7.1.2020 Lu Hà
