ĐÀO MỘNG NAM NHÀ NHO CUỐI MÙA CHẾT BẤT ĐẮC KỲ TỬ
ĐÀO MỘNG NAM NHÀ NHO CUỐI MÙA CHẾT BẤT ĐẮC KỲ TỬ
Tôi gặp Đào Mộng Nam lần đầu tại trụ sở Đàm Trường Văn Nghệ Chủ Quan Viễn Kiến của nhà văn Nguyễn Đức Qùynh ở đường Phan Thanh Gỉản gần chùa Từ Quang của hòa thượng Thích Tâm Châu vào những năm cuối của thập niên 50.Anh Qùynh nói với tôi rằng cái chàng trai hai mươi tuổi người nhỏ thó tên Đào Mộng Nam Bắc Kỳ di cư này mới sáng tạo ra một phương pháp học chữ Hán tốn rất ít thời gian người theo học không cần thông minh lắm chỉ cần chăm học một chút thì không tới một năm có thể đọc thông viết thạo chữ Hán
Luật sư Nghiêm xuân Hồng con rể cụ Hồng Lô Tự Khanh Nguyễn Trác một một bậc đại khoa Nho học cũng là người khá giỏi chữ Hán nghe anh Nguyễn Đức Qùynh giới thiệu Đào Mộng Nam như vậy đã tò mò hỏi Đào Mộng Nam học chữ Hán ở đâu mà sáng tạo ra phương pháp học chữ Hán chỉ mất thời gian một năm mà đọc thông viết thạo.đượcChàng trai hai mươi tuổi Đào Mộng Nam thú thật là mê chữ Hán từ nhỏ tìm nhiều thầy để học chữ Hán ngòai thời gian làm gia sư kiếm ăn để có tiền mua sách tự học luyện thi tú tài là học chữ Hán.Người thầy cuối cùng Đào Mộng Nam theo đuổi ‘’dùi mài’’ chữ Hán là nhà nhoLâm TuyềnDã Phu Phan Vọng Húc[thân phụ nhà thơ Phan Lạc Tuyên]nhà ở gần Ngã Ba Ông Tạ nhưng Nam thấy cứ học theo phương pháp Tam Thiên Tự học thuộc từng mặt chữ một thì đúng là phải mười năm mới đọc thông viết thạo đượcchữ Hán nên Nam đã học thuộc 140 bộ chữ Hán và từ 140 bộ này triển khai ra tra tự điển và đọc và viết chữ Hán thật không ngờ đã đọc được cả văn ngôn lẫn bạch thọai chỉ trong vòng sáu tháng và sung sướng hơn nữa đọc lầu lầu truyện Tam Quốc chí bản chữ Hán cũng chỉ sáu thang mà thôi
Nghe Đào Mộng Nam nói luật sư Nghiêm xuân Hồng gật gù có vẻ thích thú lắm ông nói với Nam rằng’’Thế hệ trẻ Việt Nam sắp tới cần phải có căn bản Hán Nôm mới tiếp nối được truyền thống văn hóa dân tộc để hội nhập vô thời đại thỏai mái,mất truyền thống văn hóa dân tộc mà hội nhập vô thời đại coi như mất gốc ,mình ủng hộ việc đưa chữ Hán trở lại với giáo dục như một sinh ngữ nhưng phải với phương pháp học đơn giản và giúp người học dễ tiếp thu’’
Giữa năm 1964 sau khi chế độ Ngô Đình Diệm bị lật đổ chế độ Dương văn Minh bị ‘’chỉnh lý’’ Nghiêm xuân Hồng làm bộ trưởng phủ thủ tướng của chính phủ NguyễnKhánh ông có nhờ tham chánh văn phòng Lê Linh đi kiếm Đào Mộng Nam để triển khai chương trình dạy chữ Hán cho lớp trẻ .Khi Lê Linh gặp Đào Mộng Nam thì Đào Mộng Nam đã hòan thành giáo trình Tự Hoc Chữ Hán mà Đào Mộng Nam gọi là chữ Nho gồm ba cuốn in ronéo và Đào Mộng Nam đã được nhà chùa dành cho một gian phòng làm chỗ dạy thực nghiệm chữ Nho theo phương pháp Đào Mộng Nam,Không những nhà chùa cho Đào Mộng Nam địa điểm mở lớp dạy chữ Hán mà còn mời Đào Mộng Nam vô dạy chữ Hán ở Phật Học Đường Huệ Nghiêm rồi Phật Học Đường Qủang Đức nữa
Bẵng đi một thời gian không gặp Đào Mộng Nam đầu năm 1970 tôi gặp lại Đào Mộng Nam trên đường Lê Lợi Nam cho biết lúc này dạy chữ Hán ở hai trường đại học Huế và Vạn Hạnh đồng thời cho ra đời nhà xuất bản Nguồn Sáng tặng tôi một lô sách Nguồn Sáng mới xuất bản trong đó có bộ’’Nho Văn Gíao Khoa Tòan Thư và bộ Tự Hoc Chữ Nho [5 cuốn] của Đào Mộng Nam và ba cuốn sách của Linh Mục Kim Định gồm Kinh Dịch Linh Khảo,Triết Lý Cái Đình,Lạc Thư Minh Triết.Hỏi ra mới biết lúc này Đào Mộng Nam đang làm công việc văn hóa mà chàng ta hằng theo đuổi với linh mục Kim Định và có vẻ hứng thú lắm vì đã được hai Viện Đại Học Huế và Vạn Hạnh mời dạy chữ Nho
Thế rồi ngày 30 tháng tư xẩy ra VNCH tan rã ,tôi không được tin tức gì về Đào Mộng Nam nhưng một bữa vào năm cuối cùng của thế kỷ hai mươi tôi gặp lại Nam trên hè phố Saigon Nam đang đi với một người bạn Mỹ thấy tôi liền rủ đi ăn bánh tráng phơi sương cuốn thịt chấm mắm nêm và bánh canh Trảng Bàng. Trong bữa nhậu Nam tiết lộ với tôi lúc này Nam làm thơ và dịch thơ Cao Bá Qúat đồng thời dạy môn Việt Nam học ở một số trường Đại Học tại Mỹ
Khi men rượu bia ngà ngà Đào Mộng Nam có ngâm cho tôi nghe bài thơ’’Nguyên Tiêu Khóc Cao Bá Qúat’’ mà tôi thích nhất hai câu
Van thủa văn chương còn chẳng nát
Muôn đời thần khí lẽ nào tan
Tôi hỏi Nam về nước làm gì Nam không dấu diếm gì cả là Nam về nước chỉ có một mục đích duy nhất là đi ‘’điền dã’’ sưu tầm thơ chữ Hán’’di cảo’’ của Chu Thần Cao Bá Qúat và đã tới Phú Thị [Gia Lâm Hà nội] quê hương Chu Thần Cao Bá Qúat sưu tầm được nhiều ngàn bài thơ chữ Hán của Cao Bá Qúat và dịch ra thơ lục bát song thất lục bát thất ngôn hơn một ngàn bài
Từ đó mỗi lần về nước Nam thường tới tìm tôi khoe những khám phá mới của Nam về Cao Bá Qúat và nói về bộ Cao Chu Thần tòan tập Nam đang sọan thảo sẽ xuất bản khi hòan thành thình lình cuối tháng tám đầu tháng 9 dương lịch năm 2006 đọc các báo điện tử Người Việt và Việt Báo xuất bản ở Mỹ tôi thấy tin Đào Mộng Nam qua đời chính sác vào thời gian nào không ai biết chỉ biết Đào Mộng Nam sống một mình trong một căn hộ chung cư ở cuối đường Mc Fadden thành phố Tustin[bang California] một ngày cuối tháng tám năm 2006 cảnh sát được hàng xóm của Đào Mộng Nam thông báo từ căn hộ của Đào Mộng Nam đang khóa cửa bên trong mùi tử thi phân hủy đang tỏa ra cảnh sát đã phá cửa vào căn hộ và tìm thấy sác Đào Mộng Nam nằm gục dưới sàn nhà một phần đã bị phân hủy
Theo báo điện tử Người Việt thì sau khi lo tang lễ cho Đào Mộng Nam xong thân nhân của Đào Mộng Nam sẽ cho ấn hành ‘’Cao Chu Thần tòan tập’’ trong đó có bản dịch hơn ba ngàn bài thơ chữ Hán của Đào Mộng Nam.Trong Cao Chu Thần tòan tập ngòai phần dịch thơ Cao Bá Qúat ra Đào Mộng Nam còn viết về thơ Cao Bá Qúat con người Cao Bá Qúat và cuộc cách mạng nông dân do Cao Bá Qúat phát động tư tưởng Cao Bá Qúat và những tập dại thành của Cao Bá Qúat về văn hóa Việt Nam
Cái chết ‘’đột tử’’ của Đào Mộng Nam làm tôi sao xuyến trong lòng mất mấy ngày và luôn nghĩ về những điều Đào Mộng Nam nói trong một lần gặp gỡ’’Văn hóa Việt là nền văn hóa dung hóa và chuyển hóa chúng ta đã dung hóa được văn hóa Nho Lão của Trung Hoa Phật giáo của Ấn Độ thành Văn Hóa Tam Gíao Đồng Nguyên ngày nay học gỉa Hồ Hữu Tường đã gợi ý tổng hợp ba nền văn minh chính ủy ,kỹ sư và tu sĩ của thời đại thành nền văn minh Việt Nam hiện đại…’’
HN
KHÓC ĐÀO MỘNG NAM
Trăm năm đã lỗi hẹn
Đời còn mấy trang sách
Chỉ có thơ đáng kể
Ôi những vần tịch mịch
Nỗi cô đơn đêm dài
Mênh mông trăng viễn xứ
Ly rượu khuya bầu bạn
Giấc mơ nào có em
Tàn canh nhìn trời sáng
Bâng khuâng trời lưu vong
Ôi !mệnh đời ‘’bèo giạt’’
Ôi! Thân phận long đong
Thơ vẫn còn trôi nổi
Trước đao kiếm cuộc đời
Thơ vẫn còn lận đận
Qua bao kiếp luân hồi
Khóc nhau hết nước mắt
Uống cạn chén rượu suông
Nhìn lại vầng trăng cũ
Nhớ bạn bè không cùng
VƯƠNG TÂN